شماره: 00/177707 – ۱۴۰۰/۶/۲۴
با سلام؛
احتراماً، پیرو بخشنامه شماره ۳۸۴۱۲۷ /۹۸ مورخ ۶ /۱۱ /۱۳۹۸ موضوع ابلاغ اصلاحیه «دستورالعمل شیوه صدور کارت هدیه و بن کارت ریالی»، به استحضار می رساند؛ با عنایت به مفاد ماده (۱۰۱) «آیین‌نامه اجرایی ماده (۱۴) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی» موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۲۹۸۶ /ت۵۷۱۰۱هـ مورخ ۲۲ /۷ /۱۳۹۸ هیأت محترم وزیران مبنی بر منوط شدن صدور کارت هدیه و سایر کارت های نقدی به افتتاح حساب سپرده توسط متقاضی نزد مؤسسات اعتباری و با هدف به روزرسانی و متناسب نمودن ضوابط موصوف با شرایط و اقتضائات جدید، «دستورالعمل شیوه صدور کارت هدیه و بن کارت ریالی» مورد بازنگری قرار گرفت و در جلسه مورخ ۱۰ /۵ /۱۴۰۰ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تأیید شد که نسخه ای از آن به پیوست جهت استحضار ایفاد می شود. اهم تغییرات در دستورالعمل مذکور عبارتست از:
* صدور کارت هدیه توسط هر مؤسسه اعتباری صرفاً برای مشتری دارای حساب سپرده نزد آن مؤسسه اعتباری امکان پذیر است؛
* صدور کارت هدیه در هر مؤسسه اعتباری به صورت غیرحضوری، صرفاً از طریق ابزارهای پذیرش همان مؤسسه اعتباری مجاز می باشد؛
* حداقل مبلغ برای هر فقره کارت هدیه معادل یک میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۱) ریال می باشد؛
* حداکثر مبلغ هر فقره کارت هدیه از پنج میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۵) به بیست میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۲۰) ریال افزایش یافته است؛
* حداکثر مدت اعتبار کارت هدیه از یک سال به دو سال افزایش پیدا نموده است.
خواهشمند است دستور فرمایند مراتب به قید تسریع با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ۱۴۹۱۵۳ /۹۶ مورخ ۱۶ /۵ /۱۳۹۶ به تمامی واحدهای ذی‌ربط آن بانک /مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.
مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات ومقررات بانکی
حمیدرضا غنی آبادی
الهام چیت سازان
“بسمه تعالی”
“دستورالعمل شیوه صدور کارت هدیه و بن کارت ریالی”
مقدمه
کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری، در اجرای بند (ب) ماده (۱۱) قانون پولی و بانکی کشور و در راستای ساماندهی فرآیند صدور و استفاده از کارت هدیه و بن کارت ریالی، «دستورالعمل شیوه صدور کارت هدیه و بن کارت ریالی» را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ – گستره شمول تعاریف ذیل، منحصراً محدود به این دستورالعمل است:
۱-۱– بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
۱-۲- مؤسسه اعتباری: بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی می باشد.
۱-۳– مشتری: شخص حقیقی یا حقوقی که متقاضی صدور کارت هدیه یا بن کارت ریالی می باشد.
ماده ۲ – مؤسسه اعتباری موظف است صرفاً برای مشتری دارای حساب نزد آن مؤسسه اعتباری، پس از شناسایی معمول و مقتضی مشتری – در چارچوب ضوابط و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و سایر مقررات مربوط – کارت هدیه صادر نماید. مؤسسه اعتباری باید برابر ضوابط و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم – اطلاعات هویتی وی را به همراه مشخصات یکایک کارت های هدیه صادر شده برای وی، در سامانه های خود وارد نماید به گونه ای که ردیابی تمامی تراکنش های هر کارت صادره به آسانی میسر گردد.
تبصره ۱ – صدور غیرحضوری کارت هدیه در هر مؤسسه اعتباری، صرفاً از طریق ابزارهای پذیرش همان مؤسسه اعتباری مجاز است.
تبصره ۲ – دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) «قانون مدیریت خدمات کشوری» و ماده (۲۹) «قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران» ازجمله دستگاه ها و شرکت های مستلزم یا تصریح نام مانند شرکت های اصلی و فرعی تابعه وزارت نفت (شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت ملی گاز ایران و …) شرکت ها و سازمان های تابعه وزارت صنعت، معدن و تجارت (ایدرو، ایمیدرو و …) و همچنین نهادهای عمومی غیردولتی در رابطه با آن بخش از منابع خود که از محل منابع عمومی یا کمک های مردمی تأمین می شود و دارای حساب ریالی نزد بانک مرکزی هستند و وجوه مربوط به صدور کارت هدیه از محل حساب یادشده تأمین می گردد، از شمول فرایند شناسایی و افتتاح حساب مذکور در ماده (۲) مستثنی می باشند.
ماده ۳ – مؤسسه اعتباری باید هنگام صدور کارت هدیه و یا بن کارت برای مشتری، تعهدات لازم در خصوص اجرای قانون و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم را از وی اخذ نماید. در صورت خودداری مشتری از ارائه این تعهد و یا خودداری از عمل به تعهدات، مؤسسه اعتباری باید از ارائه خدمات به ایشان خودداری نماید.
تبصره – مسئولیت هرگونه سوءاستفاده از کارت هدیه و یا بن کارت صادره بر عهده مشتری می باشد.
ماده ۴ – در صورتی که مؤسسه اعتباری به دلایلی همچون عدم همکاری مشتری نتواند اطلاعات لازم را برای شناسایی وی به دست آورد و یا مشتری اقدام به ارائه اطلاعات غیرواقعی نماید، مؤسسه اعتباری باید پس از توضیح مراتب به مشتری، از صدور کارت هدیه و یا بن کارت برای وی خودداری نماید. مؤسسه اعتباری موظف است مشخصات مشتریانی را که مبادرت به اعلام اطلاعات غیرواقعی نموده اند، به مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی – وزارت امور اقتصادی و دارایی – و بانک مرکزی گزارش کند.
ماده ۵ – صدور کارت هدیه و یا بن کارت توسط مؤسسه اعتباری برای اشخاص زیر ممنوع است:
۱-۵- اشخاصی که از ارائه اطلاعات یا اسناد موردنیاز خودداری می کنند؛
۲-۵- دارندگان سابقه چک برگشتی رفع سوء اثر نشده؛
۳-۵- اشخاصی که به حکم مراجع قضایی، حق دریافت خدمات بانکی ازجمله افتتاح حساب در مؤسسه اعتباری را ندارند؛
۴-۵ – اشخاصی که به حکم مراجع قضایی، حساب آن ها در مؤسسه اعتباری مسدود شده است و یا به هر دلیل دیگری حق برداشت از حساب را ندارند؛
۵-۵ – اشخاص حقیقی ایرانی فاقد شماره ملی، اشخاص حقوقی ایرانی فاقد شناسه ملی و اشخاص خارجی (حقیقی و یا حقوقی) فاقد شماره فراگیر اشخاص خارجی؛
۶-۵- اشخاص فهرست تحریمی بند ۲۰ ماده ۱ و فهرست توقیفی بند ۲۱ آیین نامه اجرایی ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پولشویی مصوب جلسه مورخ ۲۱ /۷ /۱۳۹۸ هیات محترم وزیران.
ماده ۶ – صدور کارت هدیه صرفاً در قبال برداشت از حساب مشتری مجاز می باشد.
ماده ۷ – حداقل مبلغ هر کارت هدیه، یک میلیون (۱،۰۰۰،۰۰۰) ریال و حداکثر مبلغ آن بیست میلیون (۲۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال می باشد.
تبصره – مؤسسه اعتباری مکلف است سامانه های خود را به گونه ای طراحی کند که مجموع کارت های هدیه صادره برای هر مشتری در هر روز، بیش از سقف مقرر برای پرداخت وجه نقد ریالی به ارباب رجوع از سوی بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی، اعلامی توسط بانک مرکزی نباشد.
ماده ۸ – کارت هدیه فاقد قابلیت شارژ مجدد بوده و پس از اتمام موجودی باید ابطال گردد.
ماده ۹- کارت هدیه حداکثر به مدت دو سال دارای اعتبار است. پس از انقضای مدت مزبور، مانده مصرف نشده کارت های هدیه در تمام شعب مؤسسه اعتباری صادر کننده، قابل دریافت می باشد. درج تاریخ انقضای کارت هدیه بر روی جسم کارت الزامی است.
تبصره – مؤسسه اعتباری موظف است پس از تاریخ انقضای کارت هدیه و در صورت عدم ارائه جسم کارت هدیه به دلایلی نظیر مفقودی، پرداخت مانده مصرف نشده کارت هدیه را صرفاً بر اساس درخواست مشتری و پس از احراز هویت وی پرداخت نماید.
ماده ۱۰ – مؤسسه اعتباری موظف است قبل از تاریخ انقضای کارت هدیه، در صورت ارائه جسم کارت هدیه، با درخواست مشتری و پس از احراز هویت وی، نسبت به تعویض، تولید مجدد رمز و یا رفع مسدودی کارت هدیه اقدام نماید.
ماده ۱۱ – مؤسسه اعتباری موظف است قبل از تاریخ انقضای کارت هدیه، در صورت عدم ارائه جسم کارت هدیه به دلایلی نظیر مفقودی، با درخواست مشتری و پس از احراز هویت وی و ابطال کارت هدیه قبلی، منوط به سپری شدن حداقل دو ماه از تاریخ اعلام مفقودی و عدم انجام هرگونه تراکنش اعم از موفق و یا ناموفق طی مدت دو ماه از تاریخ اعلام مفقودی و نیز عدم ادعای مالکیت توسط شخص ثالث با عنوان دارنده کارت هدیه طی مدت دو ماه از تاریخ اعلام مفقودی، نسبت به صدور مجدد کارت هدیه و یا تولید مجدد رمز کارت هدیه اقدام نماید.
ماده ۱۲ – مؤسسه اعتباری موظف است صرفاً برای مشتری دارای حساب نزد آن مؤسسه اعتباری، پس از شناسایی معمول و مقتضی مشتری – در چارچوب ضوابط و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و سایر مقررات مربوط – بن کارت صادر نماید.
تبصره – دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) «قانون مدیریت خدمات کشوری» و ماده (۲۹) «قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران» ازجمله دستگاه ها و شرکت های مستلزم یا تصریح نام مانند شرکت های اصلی و فرعی تابعه وزارت نفت (شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت ملی گاز ایران و …) شرکت ها و سازمان های تابعه وزارت صنعت، معدن و تجارت (ایدرو، ایمیدرو و …) و همچنین نهادهای عمومی غیردولتی در رابطه با آن بخش از منابع خود که از محل منابع عمومی یا کمک های مردمی تأمین می شود و دارای حساب ریالی نزد بانک مرکزی هستند و وجوه مربوط به صدور بن کارت از محل حساب یادشده تأمین می گردد، از شمول ماده (۱۰) مستثنی می باشند.
ماده ۱۳ – صدور بن کارت فقط به نام مشتری و با درج نام وی بر روی جسم کارت امکان پذیر است.
ماده ۱۴ – بن کارت می تواند قابلیت شارژ داشته باشد.
ماده ۱۵ – مانده مصرف نشده کارت های هدیه و بن کارت های صادره باید در سرفصل حساب «بستانکاران موقت» تحت دو حساب معین مجزا منظور گردد. مبالغ مزبور مشمول تودیع سپرده قانونی طبق ضوابط ذی ربط می باشد.
ماده ۱۶ – شماره کارت هدیه و یا بن کارت صادره توسط مؤسسات اعتباری باید در چارچوب استاندارد شماره گذاری انواع کارت های پرداخت در کشور، اعلامی توسط بانک مرکزی تعیین گردد.
ماده ۱۷ – مؤسسه اعتباری موظف است ساز و کاری را فراهم نماید که از طریق آن، ردیابی تمامی تراکنش های هر کارت صادره و همچنین اخذ آمار و اطلاعات مربوط به تعداد کارت های هدیه و یا بن کارت های صادره و مبالغ آن برای هر مشتری – به همراه مانده مصرف نشده کارت های هدیه و یا بن کارت های صادره در مقاطع زمانی حداقل روزانه – امکان پذیر باشد.
ماده ۱۸ – مؤسسه اعتباری موظف است اطلاعات تراکنش های کارت های هدیه و یا بن کارت های صادره را مطابق ضوابط مذکور در آیین نامه مدت و طرز نگاهداری اوراق بازرگانی، اسناد و دفاتر بانک ها، اعلامی توسط بانک مرکزی نگهداری نماید و تخلف از آن مشمول مجازات های مقرر در قانون و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم می شود.
ماده ۱۹ – صدور و راهبری کارت هدیه و یا بن کارت باید در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه، ازجمله مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم باشد.
ماده ۲۰ – از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، مقررات مغایر با آن ازجمله بخشنامه شماره 89539 /93 مورخ 5 /4 /1393 و اصلاحیه پس از آن و نیز بخشنامه شماره 322960 /96 مورخ 10 /10 /1396 موضوع «شیوه نامه رسیدگی به درخواست مشتریان در خصوص کارت های هدیه صادر شده» منسوخ می گردد.
این دستورالعمل در بیست ماده و شش تبصره در شانزدهمین جلسه مورخ 10 /5 /1400 کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی به تصویب رسید.