شماره: 46508/ت58989هـ – ۱۴۰۰/۵/۳
هیأت وزیران در جلسه ۱۴۰۰/۴/۲۷ به پیشنهاد شماره 42428 مورخ ۱۴۰۰/۴/۲۰ معاونت رییس جمهور در امور زنان و خانواده و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در اجرای ماده (۳) آیین‌نامه تشکیل ستاد ملی زن و خانواده موضوع مصوبه شماره 7056/90/دش مورخ ۱۳۹۰/۶/۲۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرد:
طرح تقسیم کار ملی توسعه، ترویج و نهادینه سازی سیاست های راهبردی خانواده محور به شرح زیر و مستندات پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، تعیین می شود:
1- دستگاه های اجرایی موظفند متناسب با محورها و مؤلفه های شاخص های خانواده موضوع تصویبنامه شماره 15054/ت57638 هـ مورخ ۱۳۹۹/۲/۲۰ و مبتنی بر راهبردهای جداول پیوست این تصویبنامه، برنامه ارتقای وضعیت شاخص ها را تدوین و نسبت به درج آن در سامانه رصد و پایش وضعیت زنان و خانواده اقدام نمایند.
2- دستگاه های اجرایی موظفند به منظور ارتقای شاخص های خانواده، با هماهنگی دبیرخانه ستاد ملی زن و خانواده و سازمان برنامه و بودجه کشور، اعتبارات پیش بینی شده مرتبط با برنامه ها را در قالب اعتبارات مصوب مربوط و تخصیص یافته هزینه و گزارش عملکرد بودجه ای خود را در مقاطع زمانی شش‌ماهه به منظور ارایه به مراجع ذیربط، در اختیار دبیرخانه و سازمان مذکور قرار دهند.
3- دستگاه های اجرایی موظفند تمامی فعالیت ها و اقدامات خود در اجرای این تصویبنامه را در مقاطع زمانی شش‌ماهه به دبیرخانه ستاد ملی زن و خانواده (معاونت رییس جمهور در امور زنان و خانواده) گزارش نمایند.
معاون اول رئیس جمهور – اسحاق جهانگیری
سیاست های دولت دوستدار خانواده:
طرح تقسیم کار ملی توسعه، ترویج و نهادینه سازی سیاست های راهبردی خانواده محور
مقدمه:
بر اساس سیاستهای کلی خانواده؛ ابلاغی مقام معظم رهبری، خانواده واحد بنیادی و سنگ بنای جامعه اسلامی، کانون رشد و تعالی انسان و پشتوانه سلامت و بالندگی و اقتدار و اعتلای معنوی کشور و نظام بوده و سمت و سوی حرکت نظام می بایست معطوف به ایجاد جامعه ای خانواده محور و تقویت و تحکیم خانواده و کارکردهای اصلی آن بر پایه الگوی اسلامی خانواده به عنوان مرکز نشو و نما و تربیت اسلامی فرزند و کانون آرامش و مودت باشد.
همچنین مطابق بند “ذ” ماده ۱۰۲ قانون برنامه ششم، ستاد ملی زن و خانواده در چهارچوب قانون، با تشکیل جلسات مستمر، عهده دار هدایت، ایجاد هماهنگی بین بخشی، نظارت کلان بر برنامه ها، اقدامات و ارزیابی عملکرد مربوط به وزارتخانه ها و دستگاههای اجرائی ذی ربط و نهادهای عمومی و تشکلهای مردمی و نیز بسیج ملی برای جلب مشارکت فراگیر در تحقق سیاست های کلی ابلاغی و رصد و پایش تحولات خانواده و جمعیت می باشد.
در این راستا معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده و دبیرخانه ستاد ملی زن و خانواده، ضمن رصد و پایش اقدامات انجام شده، برنامه های متعددی را با همکاری دستگاهها و نهادهای دولتی و غیردولتی برنامه ریزی و اجرا نموده است. در حوزه سیاستگذاری و برنامه ریزی نیز با توجه به تکالیف محوله و الزامات و ضرورتهای موجود، تدوین پیش نویس شاخص های خانواده را در دستور کار خود قرار داده و متعاقب آن اقدامات ذیل انجام پذیرفت:
• تشکیل کارگروه تخصصی تدوین شاخص های خانواده با حضور نمایندگان و دستگاه های مسئول در ماده ۱۰۲ قانون برنامه ششم توسعه و سیاست های کلی خانواده؛ ابلاغی مقام معظم رهبری با هدف سیاستگذاری و برنامه ریزی کلان
• برگزاری جلسات تخصصی با موضوع تدوین محورها و مولفه های اصلی خانواده و انجام ۲۲۴ نفر ساعت کار کارشناسی در زمینه تعیین محورها و مولفه های اصلی موضوع خانواده منطبق با سیاست های کلی خانواده، اسناد بالادستی و قانون برنامه ششم توسعه
• تدوین مبانی نظری و اسناد پشتیبان در زمینه شاخص خانواده و الزامات قانونی آن
• تدوین شاخص های خانواده در ۱۰ محور شامل سلامت، معیشت، امور رفاهی و مسکن، روابط و مناسبات خانوادگی و خویشاوندی، آموزش، مشاوره و اطلاع رسانی، دین و ارزش های اخلاقی، مشارکت خانواده در امور جامعه، موانع، نابهنجاری ها و آسیب ها ، فرزندآوری، تربیت و آینده فرزندان، نظام حقوقی خانواده و تشکیل خانواده و تعیین ۴۵ مولفه ذیل محورهای فوق الذکر
• بررسی پیش نویس “شاخص های خانواده” در جلسه مورخ ۱۳۹۸/۱۱/۲۶ ستاد ملی زن و خانواده و مکاتبه با دستگاه های عضو ستاد جهت اخذ نظرات نهایی در خصوص پیش نویس مذکور و انجام اصلاحات موردی در خصوص محورها و مولفه های خانواده مشتمل بر تغییر عنوان محور “معیشت، امور رفاهی و مسکن” به “اقتصاد و معیشت، امور رفاهی و مسکن” و همچنین محور “فرزندآوری، تربیت و آینده فرزندان” به “فرزندآوری، تربیت و تأمین آینده فرزندان”
• انجام اصلاحات پیشنهادی و تنظیم نسخه نهایی شاخص ها و ارسال آن برای مراجع ذیربط و پیگیری روند تصویب
• مکاتبه با دستگاهها جهت اخذ سیاست ها و برنامه های دستگاه هامتناسب با محورها و مولفه های شاخص های خانواده با توجه به ضرورت تدوین شاخص های اختصاصی ذیل محورها و مولفه های مصوب
شاخص های فوق الذکر در جلسه مورخ ۱۳۹۸/۱۱/۲۶ ستاد ملی زن و خانواده بررسی و پس از طی مراحل قانونی، توسط هیأت وزیران؛ به شماره ۱۵۰۵۴/ت۵۷۶۳۸هـ مورخ ۱۳۹۹/۲/۲۰ به دستگاهها ابلاغ گردید.
با عنایت به فرایند طی شده و مجموعه نقطه نظرات دستگاهها در خصوص نحوه عملیاتی نمودن شاخص های خانواده و چالش ها و الزامات اجرایی پیش رو ؛ ضرورت تدوین “تقسیم کار ملی دستگاهها در موضوع ترویج، توسعه و نهادینه سازی سیاست های خانواده محور” مبرهن و در دستور کار دبیرخانه ستاد ملی زن و خانواده قرار گرفت. مجموعه حاضر حاصل مطالعات بنیادین (بررسی مجموعه اسناد پشتیبان شاخص خانواده)، برگزاری جلسات کارشناسی و همچنین تشریک مساعی و هم اندیشی تمام دستگاههای مسئول در حوزه خانواده؛ جهت طرح در سومین نشست ستاد می باشد.
هدف کلان: ترویج، توسعه و نهادینه سازی سیاست های خانواده محور جهت تحکیم خانواده و کارکردهای اصلی آن
اهداف اختصاصی:
• تقویت و ترویج رویکرد خانواده محوری در نظام برنامه ریزی و سیاستگذاری دستگاههای اجرایی
• ایجاد امکان رصد و پایش یکپارچه برنامه ها و اقدامات دستگاهها در حوزه خانواده
• یکپارچه سازی و انسجام بخشی برنامه های دستگاه های اجرایی در موضوع تحکیم و تعالی نهاد خانواده
• تقویت و ترویج رویکرد خانواده محوری در نظام برنامه ریزی و سیاستگذاری دستگاههای اجرایی
• ایجاد امکان رصد و پایش یکپارچه برنامه های و اقدامات دستگاهها در حوزه خانواده
• تقویت منابع مالی و افزایش امکان تخصیص اعتبارات مورد نیاز در زمینه اجرای برنامه های مرتبط با نهاد خانواده
• بستر سازی در راستای تدوین و تصویب برنامه عملیاتی حوزه زنان و خانواده در مجموعه قوانین توسعه کل کشور
الزامات قانونی:
• سیاست های کلی خانواده؛ ابلاغی مقام معظم رهبری و ابلاغیه آن به شماره ۷۱۷۵۸ مورخ ۱۳۹۵/۶/۱۵
• راهبرد کلان شماره ۳ نقشه مهندسی فرهنگی کل کشور
• ماده ۱۰۲ قانون برنامه ششم توسعه
• تصویبنامه هیأت وزیران به شماره ۱۵۰۵۴/ت۵۷۶۳۸هـ مورخ ۲۰/ ۱۳۹۹/۲
ضرورت تدوین و اجرا:
• پاسخ گویی مطلوب و موثر به تحولات نهاد خانواده و روند تغییرات شاخص های مرتبط با آن از جمله آمار ازدواج، طلاق، میانگین سن ازدواج، تغییر الگوی همسریابی و تشکیل خانواده
• کاهش موازی کاری و تداخلات برنامه ها و اقدامات در حال اجرای دستگاه ها
• تعیین و تصویب راهکار و مکانیزم موثر در زمینه افزایش اثربخشی برنامه ها و اقدامات دستگاهها در حوزه خانواده
• یکپارچه سازی، طراحی و تصویب برنامه های دستگاه ها و اقدام ملی در حوزه خانواده