آیین‌نامه حمایت از مالکان، متصرفان قانونی و بهره برداران خصوصی و غیردولتی آثار غیرمنقول و بافت‌های تاریخی – فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی و تاریخی، فرهنگی و با ارزش

تاریخ تصویب: ۱۴۰۰/۰۵/۰۳
تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۵/۱۴

شماره: 48393/ت58183هـ – ۱۴۰۰/۵/۶

هیأت وزیران در جلسه ۱۴۰۰/۵/۳ به پیشنهاد شماره 91731 مورخ 16 /8 /1399 معاونت حقوقی رییس جمهور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه حمایت از مالکان، متصرفان قانونی و بهره ‌برداران خصوصی و غیردولتی آثار غیرمنقول و بافت های تاریخی – فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی و تاریخی، فرهنگی و با ارزش را به شرح زیر تصویب کرد:


ماده 1 – در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

1 – وزارت : وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی.

2 – آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی: آثار غیرمنقول و بافت های تاریخی – فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی و تاریخی، فرهنگی و با ارزش.

3 – مالک آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی: کسی که مالک یک اثر غیرمنقول تاریخی – فرهنگی به موجب سند رسمی مالکیت است.

4 – متصرف قانونی آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی: کسی که به نحوی از انحای قانونی، تصرف و استفاده مالکانه نسبت به عین، منفعت یا سایر حقوق نسبت به یک اثر غیرمنقول تاریخی – فرهنگی داشته باشد.

5 – بهره بردار آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی: کسی که به نحوی از انحای قانونی، یک اثر غیرمنقول تاریخی – فرهنگی را در اختیار داشته و در یکی از کاربری های مورد تأیید وزارت به بهره برداری رسانده است.


ماده 2 – مالکان، متصرفان قانونی و بهره برداران خصوصی و غیردولتی آثار ثبت شده و ارزشمند مذکور در فهرست آثار ملی و تاریخی – فرهنگی از حقوق و امتیازات زیر برخوردار می گردند:

1 – محاسبه هزینه های انشعاب و مصرف آب، برق و گاز و جمع‌آوری و دفع فاضلاب آثار ثبت شده و ارزشمند غیرمنقول تاریخی – فرهنگی بر مبنای تعرفه مصارف کاربری های فرهنگی به استناد مواد (1)، (2) و (3) قانون هدفمندکردن یارانه ها.

2 – حق مالکیت معنوی و مادی بر تصویر آثار غیر منقول تاریخی – فرهنگی و حق استفاده تبلیغاتی، فرهنگی و معرفی آنها در قالب چاپ و نشر عکس منحصراً برای مالکان و متصرفان و بهره برداران مذکور.

3 – تسهیل و تسریع در صدور مجوز و تعیین کاربری آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی متناسب با شأن اثر درچهارچوب کاربری های فرهنگی و گردشگری ظرف یک ماه با تأیید وزارت در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط.

4 – امکان بهره برداری از کاربری مختلط از قبیل مسکونی، فرهنگی، اقامتی و گردشگری از آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی، براساس شیوه نامه ای که توسط وزارت تهیه و ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه ابلاغ می گردد.

5 – حمایت دولت از کسب و کارهای نوپا (استارت آپ) و فعال مرتبط با احیا و بهره برداری از آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی موضوع این آیین‌نامه در چهارچوب دستورالعمل مصوب وزارت، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت علمی و فناوری رییس جمهور.

تبصره – سازمان برنامه و بودجه کشور مجاز است در صورت تأیید وزارت پرداخت هزینه تعمیر، مرمت و احیای آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی توسط اشخاص حقوقی و پیمانکاران فعال در این حوزه را به عنوان امتیاز تعیین صلاحیت و اختصاص و ارتقای رتبه تعیین نماید.


ماده 3 – هزینه تعمیر، مرمت، تکمیل، تجهیز فضا، حفاظت، نگهداری، احیا، بیمه و معرفی آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی پرداختی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی با تأیید وزارت به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی محسوب می شود.


ماده 4 – وزارت مکلف است نسبت به انجام موارد زیر اقدام نماید:

1 – آموزش مالکان، متصرفان قانونی و بهره برداران خصوصی و غیردولتی آثار غیر منقول تاریخی – فرهنگی در زمینه حفاظت از آثار و جلوگیری از هرگونه آسیب، حفاری غیرمجاز و پیش بینی ساز و کار اداری در این زمینه و تهیه ضوابط عمومی و اختصاصی برای حفاظت، مرمت، تعمیر و نگهداری آثار ثبت شده و ابلاغ آن به مالکان، متصرفان قانونی و بهره برداران آثار تاریخی.

2 – ایجاد بانک اطلاعاتی آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی حاوی مشخصات آنها در اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هر شهرستان جهت معرفی این آثار و سهولت در سرمایه گذاری یا خرید آنها توسط اشخاص علاقمند.

3 – حمایت از تولید و عرضه مصالح سنتی مناسب و ایجاد سهولت در دسترسی مالکان، متصرفان قانونی و بهره برداران آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی به آنها جهت مرمت و بازآفرینی آنها از جمله از طریق ایجاد سامانه های اطلاعاتی برخط.


ماده 5 – وزارت به منظور تأمین مالی شناسایی، مستندسازی، تهیه پرونده ثبتی آثار تاریخی و طبیعی و میراث فرهنگی ناملموس و حفاظت، مرمت، اجرا، احیا، بهره برداری و معرفی این آثار، تأسیس مجمع خیرین میراث فرهنگی را در سطح ملی و استان ها پیگیری می نماید. وزارت با همکاری وزارت کشور، موظف است شیوه نامه تأسیس و فعالیت این مجمع را تصویب و ابلاغ نماید.

ماده 6 – وزارت به منظور شناسایی، مستندسازی، تهیه پرونده ثبتی آثار تاریخی و طبیعی و میراث فرهنگی ناملموس و حفاظت و معرفی این آثار، نسبت به حمایت از تشکل های مردم نهاد حوزه میراث فرهنگی و طبیعی با توجه به ارزیابی گزارش عملکرد سالانه این تشکل ها اقدام می نماید. ارزیابی، حمایت و کمک به تشکل های مذکور، بر اساس شیوه نامه مصوب وزارت خواهد بود.

ماده 7 – اشخاصی که اقدام به تعمیر، مرمت، تکمیل، تجهیز فضا، حفاظت، نگهداری، احیا و معرفی آثار غیرمنقول تاریخی – فرهنگی می کنند می توانند با تأیید وزارت از نمانام (لوگو) دوستدار میراث فرهنگی طراحی شده توسط وزارت در تبلیغات و سربرگ های خود استفاده نمایند.

ماده 8 – شیوه نامه های موضوع این آیین‌نامه، ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه تهیه و ابلاغ می شود.

معاون اول رئیس جمهور – اسحاق جهانگیری