شماره: 31024/ت58836هـ – ۱۴۰۰/۳/۲۳
هیأت وزیران در جلسه ۱۴۰۰/۳/۱۹ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد بند (هـ) تبصره (8) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، آیین نامه اجرایی بند یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده 1 – در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
1 – پروانه بهره‌برداری: مجوز استفاده از آب های زیرزمینی که توسط وزارت نیرو یا شرکت های تابع مطابق ضوابط صادر می شود.
2 – محدوده مطالعاتی: کوچکترین واحد مطالعاتی آب شناسی دارای یک یا چند دشت که در حوزه عمل یک یا چند استان قرار گرفته است.
3 – کشت غالب: محصول یا محصولاتی که هر ساله حداقل پنجاه و پنج درصد (55 %) مساحت کل محصولات کشت شده از اراضی آبخور چاه ها را در یک محدوده مطالعاتی شامل می شود.
4 – آبخیزداری: رویکردی مدیریتی که با جامع نگری در بهره برداری بهینه از منابع حوضه های آبخیز شامل مجموعه اقدامات مهندسی (مکانیکی)، بیولوژیکی (زیستی) و بیومکانیکی (زیست در جهت استحصال باران، پیشگیری و مدیریت سیلاب ها، تغذیه آبخوان ها، جلوگیری از رانش زمین، کنترل فرسایش خاک و مهار رسوب و نیز اصلاح کاربری اراضی و نظایر آن که منجر به حفظ و ارتقای شاخص های پایداری و سلامت و احیای آبخیزها می شود) می گردد.
ماده 2 – شرکت مدیریت منابع آب ایران مکلف است حداکثر تا (15) روز پس از ابلاغ این آیین نامه، فهرست تمامی محدوده های مطالعاتی کشور، اطلاعات پروانه بهره برداری چاه های مجاز شامل ساعت کارکرد، حداکثر دبی و حجم برداشت مجاز مندرج در پروانه بهره برداری هر محدوده مطالعاتی را در سامانه امور مشترکین (ساماب) درج و امکان دسترسی وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه کشور را به آن فراهم کند.
ماده 3 – وزارت جهاد کشاورزی مکلف است بر اساس سالنامه آماری یا هرگونه اطلاعات مستند مرتبط، سطح کشت آبی غالب بر حسب هکتار و نیاز آبی و میانگین عملکرد در واحد سطح کشت غالب را به تفکیک هر استان در هر محدوده مطالعاتی /شهرستان حداکثر تا یک ماه پس از ابلاغ این آیین نامه تعیین کند و در اختیار شرکت مدیریت منابع آب ایران قرار دهد.
تبصره – در صورت عدم ارایه اطلاعات مذکور در مهلت مقرر، آخرین سالنامه مستند وزارت جهاد کشاورزی و سند ملی آب ملاک عمل خواهد بود.
ماده 4 – مبالغ دریافتی موضوع این آیین نامه به ازای هر مترمکعب برداشت آب از آبخوان ها (تا سقف دویست (200) ریال) به صورت زیر تعیین می شود:
یک درصد (1%) درآمد هر هکتار کشت غالب در هر محدوده مطالعاتی /شهرستان تقسیم بر میانگین نیاز آبی هر هکتار کشت غالب در همان محدوده /شهرستان.
تبصره 1 – مجموع مبالغ قابل دریافت برای چاه های کشاورزی که به دستگاه شمارشگر (کنتور) مجهز هستند، بر اساس حجم آب مصرفی در سقف میزان بهره برداری مندرج در پروانه بهره برداری محاسبه و برای چاه های کشاورزی دارای پروانه بهره برداری بدون دستگاه شمارشگر (کنتور) برای یک سال به صورت زیر محاسبه می شود:
حجم مجاز مندرج در پروانه بهره برداری ضرب در مبلغ دریافتی موضوع این آیین نامه به ازای هر مترمکعب برای کشت غالب در هر محدوده مطالعاتی /شهرستان (ریال).
تبصره 2 – ملاک محاسبه و تعیین قیمت محصولاتی که دارای قیمت تضمینی هستند (نظیر گندم، چغندرقند، پنبه، ذرت، برنج، جو، سیب زمینی و پیاز) قیمت مصوب مرجع قانونی ذی ربط است. قیمت واحد محصولاتی که دارای قیمت مصوب مرجع قانونی ذی‌ربط نیستند، توسط وزارت جهاد کشاورزی ظرف دو هفته پس از استعلام شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام می شود.
در صورت عدم ارایه قیمت در زمان مقرر، قیمت پای مزرعه کشت غالب اعمال خواهد شد.
تبصره 3 – سایر مصارف غیرکشاورزی در چاه های دارای پروانه بهره برداری دو یا چند منظوره، متناسب با سهم آب مصرفی بر اساس تعرفه مصوب ابلاغی محاسبه می شود.
تبصره 4 – مبالغ دریافتی موضوع این آیین‌نامه در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته (بر اساس فهرست پیوست تصویب نامه شماره 76254 /ت36095هـ مورخ 10 /4 /1388 و اصلاحات بعدی آن) مشمول تخفیف به میزان پانزده درصد (15%) می شود.
تبصره 5 – مبالغ دریافتی موضوع این آیین نامه برای محصولات راهبردی (موضوع ماده (31) قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی) مشمول تخفیف به میزان پنجاه درصد (50 %) می شود.
تبصره 6 – مجموع تخفیف های تبصره های (4) و (5) برای هر چاه حداکثر پنجاه درصد (50 %) است.
ماده 5 – چاه هایی که حداقل طی پنج سال منتهی به سال 1400 غیرفعال بوده اند، مشمول پرداخت مبالغ دریافتی موضوع این آیین نامه نیستند.
ماده 6 – مبالغ دریافتی از چاه های مجاز موضوع این آیین نامه، به حساب درآمدی ردیف شماره (160112) جدول شماره (5) قانون بودجه سال 1400 کل کشور نزد خزانه داری کل کشور با عنوان درآمد حاصل از برداشت آب از آبخوان ها (موضوع بند (هـ) تبصره (8) ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور) واریز می شود.
تبصره – سازمان برنامه و بودجه کشور با رعایت ترتیبات مقرر در ماده (30) قانون برنامه و بودجه کشور – مصوب 1351 – متناسب با مبالغ وصولی سهم هر دستگاه مورد نظر در مفاد قانون نسبت به مبادله موافقتنامه با دستگاه های مشمول این آیین نامه و صدور تخصیص از محل ردیف (50 – 530000) جدول شماره (9) قانون بودجه سال 1400 کل کشور، اقدام می کند.
ماده 7 – شرکت مدیریت منابع آب ایران موظف است به منظور تحقق برنامه ها و اهداف مرتبط در احیا، تعادل بخشی و بهبود بهره برداری آب در سقف هفتاد درصد (70 %) مبالغ دریافتی موضوع این آیین نامه سهم اعتبارات هر استان را در قالب موافقتنامه مبادله ای با سازمان برنامه و بودجه کشور جهت پرداخت خسارت نکشت به کشاورزان همان منطقه و برای تحقق اهداف برنامه های تعادل بخشی، بهبود بهره برداری آب و انجام مطالعه در دشت هایی که با فرونشست زمین مواجه هست و یافتن راه کارهای پیشگیری و برگرداندن آن به شرایط قبل اختصاص دهد. از سی درصد (30 %) باقیمانده مبالغ دریافتی موضوع این آیین نامه در چارچوب موافقتنامه متبادله، پنجاه درصد (50 %) در اختیار سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور جهت حفظ و احیای آبخیزداری و پنجاه درصد (50 %) مابقی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی برای اجرای طرح‌های افزایش بهره وری آب قرار می گیرد.
ماده 8 – شرکت مدیریت منابع آب ایران موظف است ضمن پر و مسلوب المنفعه کردن چاه های غیرمجاز، جریمه مربوط به برداشت آب را از تاریخ حفر چاه تا زمان انسداد چاه به ازای هر متر مکعب حداکثر یک هزار (000 /1) ریال متناسب با افت سفره و حجم کسری مخزن سفره حسب دستورالعمل ابلاغی وزیر نیرو از صاحبان چاه های مذکور دریافت و به حساب خزانه داری کل کشور واریز کند.
دستورالعمل مذکور حداکثر تا (15) روز پس از ابلاغ این آیین نامه تهیه و ابلاغ می شود.
ماده 9 – وزارت جهاد کشاورزی، شرکت مدیریت منابع آب ایران و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور موظفند گزارش عملکرد نحوه هزینه کرد اعتبارات این آیین نامه را بر اساس برنامه ها، اهداف و اولویت های ذکر شده، هر سه ماه یک بار به سازمان برنامه و بودجه کشور ارایه کنند.
معاون اول رئیس جمهور – اسحاق جهانگیری