۵۰۰۳۱/ت۵۵۹۷۵هـ – ۱۳۹۸/۴/۲۷
هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۸/۴/۲۳ به پیشنهاد معاونت حقوقی رئیس جمهور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد:
آییننامه اجرایی تبصره (۳) ماده (۳) قانون هوای پاک موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۵۲۰۱/ت۵۵۰۷۱هـ مورخ ۱۳۹۷/۷/۱۸ به شرح زیر اصلاح می شود:
۱ـ در بند (پ) ماده (۳)، عبارت «دستورالعمل ابلاغی وزیر کشور» به عبارت «دستورالعمل پیوست که تأییدشده به مهر دفتر هیأت دولت است» اصلاح می شود.
۲ـ در تبصره (۲) ماده (۴) عبارت «رئیس کارگروه و در غیاب ایشان دبیر کارگروه» به عبارت «دبیر کارگروه و پس از هماهنگی با رئیس کارگروه» اصلاح می شود.
در بند (پ) ماده (۵) بعد از عبارت «آلودگی هوا» عبارت «، محدود به وقوع هر یک از طبقات کیفیت موضوع ماده (۲) این آییننامه براساس ضوابط دستورالعمل پیوست» اضافه میشود.
معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری
دستورالعمل اعمال ممنوعیت ها و محدودیت های موقت زمانی، مکانی و نوعی در شرایط اضطرار آلودگی هوا
۱ـ اقدامات دستگاههای اجرایی ذیربط در وضعیت نارنجی ـ ناسالم برای گروه های حساس (شاخص کیفیت هوا از (۱۰۱) تا (۱۵۰)) به شرح زیر است:
الف ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران:یک ـ انتقال سریع پیام ها و اطلاعیه های دبیرخانه کارگروه استانی هماهنگی شرایط اضطرار آلودگی هوا .دو ـ رعایت نکات بهداشتی ویژه شرایط اضطرار آلودگی هوا.
سه ـ کاهش استفاده از وسایل نقلیه شخصی و پرهیز از سفرهای غیرضروری و نظایر آن.چهار ـ توصیه ها و جلب همکاری و مشارکت عمومی در خصوص پرهیز از اقدامات منجر به ایجاد آلودگی هوا در زمینه‌های:
۱ـ خودداری از هرگونه فعالیت که منجر به افزایش آلودگی هوا میشود، مانند روشن کردن آتش در معابر، سوزاندن لاستیک، عملیات قیرکاری، عمرانی و مانند آن.
۲ـ کاهش فعالیتهای بدنی بیماران قلبی و ریوی و مبتلا به آسم، به خصوص در فضای باز.
۳ـ خودداری از خروج غیرضروری از منزل.
۴ـ استفاده از نقاب (ماسک) استاندارد مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای کودکان، افراد سالخورده و افرادی که بیشترین زمان مواجهه را با آلودگی هوا دارند.۵ ـ استفاده از وسایل همگانی و همپیمایی.
۶ ـ انجام معاینه فنی و رفع نواقص کارکردی خودروها.۷ ـ دقت در هنگام سوختگیری در جایگاه ها و جلوگیری از سرریز شدن بنزین و سایر سوختها.ب ـ وزارت آموزش و پرورش: آمادهسازی و اطلاعرسانی به دانش آموزان و انجام اقدامات پیشگیرانه مانند کاهش حضور دانش آموزان در فضای باز و کاهش فعالیت های بدنی.
پ ـ پلیس راهنمایی و رانندگی فرماندهی انتظامی استان:یک ـ واپایش (کنترل) دقیق تر خودروهای فاقد برگه معاینه فنی و جلوگیری از تردد خودروها و موتورسیکلت هایی که آلایندگی قابل رؤیت دارند (پیش از آن پلیس براساس مصوبات کارگروه استانی هماهنگی شرایط اضطرار آلودگی هوا، اطلاعرسانی لازم را در این خصوص انجام میدهد).دو ـ واپایش (کنترل) دقیق تر محدوده‌های طرح شدآمد (ترافیک) در شهرهایی که دارای محدوده‌های مصوب شدآمد (ترافیک) هستند.سه ـ در صورت تداوم شرایط جوی و احتمال افزایش آلاینده ها و رسیدن به وضعیت قرمز، ممنوعیت تردد شبانه کلیه خودروهای گازوئیلی سنگین مانند کامیون، تریلی، ترکیبکننده (میکسر) بتون، جرثقیل، حمل مصالح و نخاله ساختمانی در تمام سطح شهر.ت ـ ادارات و سازمانهای دولتی، نظامی و نهادهای انقلاب اسلامی:یک ـ جلوگیری از فعالیتهای بدنی و حضور در فضای باز مهدکودکها از طریق ادارات بهزیستی (وزارتخانه ها، سازمانها و سایر دستگاههای دولتی، عمومی و خصوصی که اقدام به تأسیس مهدکودک نموده اند، موظفند با اعلام ادارات بهزیستی، فعالیت مهدکودک را کاهش دهند).
دو ـ استفاده کمتر از خودروهای دولتی از طریق کاهش مأموریتهای غیرضروری و ترغیب همپیمایی.
ث ـ شهرداری ها:یک ـ انعکاس اخبار شدآمد (ترافیک) از طریق مراکز واپایش شدآمد (کنترل ترافیک) و همکاری با سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
دو ـ نظارت ویژه برای جلوگیری از سوزاندن زباله، شاخ و برگ درختان و ضایعات.
سه ـ کاهش یا جلوگیری از فعالیت های عمرانی در سطح شهر که موجب تشدید آلودگی هوا می شود.
چهار ـ تقویت ناوگان حمل و نقل همگانی شهری با واپایش (کنترل) سلامت کامل خودرو.
پنج ـ ممنوعیت فروش مجوز روزانه ورود به محدوده طرح شدآمد (ترافیک).
شش ـ جلوگیری از روشن ماندن اتوبوس ها و مینیبوس ها در پایانه های مسافربری.
ج ـ سازمان حفاظت محیطزیست:پایش ویژه، شناسایی منابع آلاینده مستقر در محدوده پیرامون شهر و اعلام هشدار، اخطار و اقدامات تشدیدی.
چ ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی:
یک ـ ارایه توصیههای خودمراقبتی برای گروههای حساس و عموم مردم در مواجهه با آلودگی هوا.دو ـ نظارت بر عرضه نقاب ( ماسک) تنفسی متناسب با نوع آلایندگی هوا (مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) برای آن دسته از کارکنان مستقر در سطح شهر که حضور جسمی (فیزیکی) در سطح شهر به عنوان وظیفه خدمتی آنها مشخص شده است، به استناد ماده (۹۱) قانون کار ـ مصوب ۱۳۶۹ـ، مانند نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و پلیس راهور (از طریق استانداری)، کارکنان پایگاههای فوریتهای پزشکی (اورژانس) (از طریق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان)، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران (از طریق جمعیت هلال احمر استان)، کارکنان شهرداری ها در امور فضای سبز و خدمات شهری (از طر یق شهرداری ها)، بازرسی محیطزیست و موارد مرتبط (از طریق سازمان حفاظت محیط زیست).
تبصره ۱ـ کلیه دستگاه هایی که نیروی انسانی در معرض آلودگی دارند، از محل تأمین اعتبارات خود نسبت به تهیه نقابهای (ماسک های) استاندارد تأییدشده مذکور برای این افراد اقدام می کنند.
تبصره ۲ـ تعیین نوع نقاب (ماسک) و اطلاع رسانی در این زمینه بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
تبصره ۳ـ نظارت بر عرضه نقابهای (ماسک های) استاندارد در داروخانه ها و مراکز مجاز صورت می پذیرد.
ح ـ وزارت ورزش و جوانان: اطلاعرسانی مناسب برای کاهش فعالیت های بدنی در محیط های باز.
۲ـ اقدامات دستگاههای اجرایی ذیربط در وضعیت قرمز ـ ناسالم (شاخص کیفیت هوا از (۱۵۱) تا (۲۰۰)) علاوه بر توصیه ها و اقداماتی که در وضعیت نارنجی صورت می پذیرد، متناسب با شرایط هر شهر به شرح زیر است:
الف ـ پلیس راهنمایی و رانندگی فرماندهی انتظامی استان :
یک ـ تشدید اعمال محدودیت های نوعی و زمانی برای خودروها و موتورسیکلت ها در محدوده‌های شدآمد (ترافیک) مصوب یا کل محدوده شهر.
تبصره ـ محدوده ها، ساعات ممنوع و خودروهای مجاز باید قبلاً و براساس ماده (۱۸) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ـ مصوب ۱۳۸۹ـ و ضوابط ماده مذکور (که در یکصد و دهمین جلسه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور مصوب شده است)، تعیین شده و اطلاعرسانی لازم صورت گرفته و مرزهای محدوده با علایم و تابلوهای مناسب مشخص شده باشد.
دو ـ جلوگیری از تردد کلیه وسایل نقلیه موتوری دارای پلاک شخصی، عمومی و دولتی فاقد برچسب معاینه فنی معتبر در سطح شهر توسط عوامل راهنمایی و رانندگی، با توقف و اعمال قانون.
سه ـ اعمال تردد نوبتی (زوج و فرد یا دیگر روش ها) کلیه خودروها در یکی از محدوده‌های مصوب.
تبصره ـ شهرداریها و ادارات کل حمل و نقل و پایانه های وزارت راه و شهرسازی موظفند از تردد وسایل حمل و نقل عمومی که آلایندگی قابل رؤیت دارند (مینیبوس، اتوبوس، ون، تاکسی) از محل توقفگاه ها (مانند توقفگاه های شبانه اتوبوس های شرکت واحد) و پایانه های حمل و نقل برون شهری جلوگیری کنند.
چهار ـ گشت انتظامی ، گشت اتوبوسرانی و تاکسیرانی ، مؤسسات تاکسی سرویس ، خودروهای فوریت های پزشکی و پزشکان ، جانبازان و بیماران خاص ، خودروهای امداد (آتش نشانی ، امداد آب ، برق ، گاز، پست و مخابرات ) و خودروهای حمل زباله شهرداری ها از محدودیت های اعمال شده در بند (الف) مستثنا هستند.
ب ـ شهرداریها:جلوگیری از انجام کلیه فعالیت های عمرانی که موجب تشدید آلودگی هوا می شود، مانند ساخت‌وسازهای شهری، راهسازی و پروژههای عمرانی شهرداری.
پ ـ وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران :
ـ استقرار پایگاههای سیار فوریتهای پزشکی (اورژانس) و هلال احمر با جانمایی مناطق آلوده‌تر و پرتردد به منظور کاهش زمان دسترسی به پایگاه ها.
ت ـ وزارت آموزش و پرورش : تعطیلی مراکز پیش دبستانی و کلیه مقاطع تحصیلی آموزشی.
ث ـ وزراتخانه ها، نهادها، سازمان های دولتی، عمومی و خصوصی و اصناف:
یک ـ مدیریت ساعات کار روزانه، مانند شناورسازی ساعات کار، شروع دیرتر و پایان زودتر کار مراکز اداری دولتی و بخش اداری نهادها و سازمان های وابسته، نهادهای عمومی، خصوصی و اصناف.
دو ـ تعطیلی مهدکودک ها از طریق ادارات بهزیستی (وزارتخانه ها، سازمان ها و سایردستگاه های دولتی، عمومی و خصوصی که اقدام به تأسیس مهدکودک نموده اند، موظفند با اعلام ادارات بهزیستی، نسبت به تعطیلی مهدکودک اقدام کنند.)
سه ـ موافقت مدیران با مرخصی اولیای کودکانی که به مهدکودک می روند و دانش آموزان مشغول به تحصیل در مراکز پیش دبستانی ، دبستان ها و دبیرستان ها .
چهار ـ تهیه و توزیع و الزام استفاده از نقاب (ماسک ) استاندارد توسط کارکنانی که حضور جسمی (فیزیکی) در سطح شهر به عنوان وظیفه خدمتی آنها مشخص شده است (مانند راهنمایی و رانندگی و شهرداری).پنج ـ موافقت با درخواست مرخصی برای کلیه افراد دچار مشکل تنفسی و قلبی به تشخیص واحد مربوط.
ج ـ سازمان حفاظت محیطزیست، وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، نیرو و نفت:یک ـ هماهنگی برای تعطیلی موقت واحدهای صنعتی، کارخانه ها و مراکز مؤثر در تشدید آلودگی هوا (فهرست واحدهای آلاینده صنعتی موثر در تشدید آلودگی هوا توسط اداره کل محیطزیست استان تهیه می شود).تبصره۱ـ درصورت عدم تمکین، برابر ماده (۱۲) قانون هوای پاک اقدام خواهد شد.
تبصره ۲ـ استفاده از سوخت مایع در نیروگاه ها و صنایع مجاور کلانشهرها ممنوع است.
تبصره ۳ـ شرکت ملی گاز ایران موظف است برای تأمین سوخت گاز موردنیاز نیروگاه ها و سایر واحدهای متصل به شبکه گازرسانی که فعالیت آنها در این شرایط ضروری است، برنامهریزی کند.
چ ـ شرکت ها و سازمان های حمل و نقل همگانی (اتوبوسرانی، تاکسیرانی، قطارشهری (مترو) و شرکت های حمل و نقل تحت پوشش شهرداری ها):
یک ـ تطبیق ساعات کار حمل و نقل همگانی با ساعات کار اداری و مراکز آموزشی تعیین‌شده توسط کارگروه استانی هماهنگی شرایط اضطرار آلودگی هوا.
دو ـ به کارگیری حداکثر توان ناوگان حمل و نقل همگانی در جابه جایی مسافر (با لحاظ کردن سلامت کامل خودروهای موجود).
ح ـ وزارت ورزش و جوانان:اطلاعرسانی برای خودداری از فعالیت های ورزشی (اعم از انفرادی، همگانی و باشگاهی) در محیطهای باز.
۳ـ اقدامات دستگاههای اجرایی ذیربط در وضعیت بنفش ـ بسیار ناسالم (شاخص کیفیت هوا از (۲۰۱) تا (۳۰۰)) علاوه بر توصیه ها و اقداماتی که در وضعیت نارنجی و قرمز صورت می پذیرد، به شرح زیر تشدید خواهد شد:
الف ـ پلیس راهنمایی و رانندگی فرماندهی انتظامی استان :جلوگیری از حرکت و متوقف کردن خودروهای دارای پلاک شخصی (و خودروهای دولتی فاقد مجوز ورود به محدوده طرح‌های شدآمد (ترافیک) مصوب) با اعمال قانون و انتقال به توقفگاه (پارکینگ) تا پایان وضعیت بحران.
تبصره ۱ـ موارد استثنایی که نیاز به تردد دارند (مانند بیماران و سایر موارد)، به تشخیص عوامل راهنمایی و رانندگی مجاز به تردد هستند.
تبصره ۲ـ به تشخیص کارگروه استانی هماهنگی شرایط اضطرار آلودگی هوا، حمل و نقل همگانی و امدادی ، اعم از اتوبوس های شرکت ها و سازمان های اتوبوس رانی ، به علاوه اتوبوس ها و مینی بوس های تحت پوشش آنها، تاکسی ها و مؤسسات تاکسی سرویس (تاکسی تلفنی ) مجاز به تردد و جابه جایی مسافران خواهند بود.
تبصره ۳ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، شرکتهای عمرانی وابسته به وزارت راه و شهرسازی و شهرداری ها نیز ملزم به اقدامات موضوع این بند هستند.
ب ـ وزراتخانه ها، نهادها و سازمانهای دولتی، عمومی و خصوصی:یک ـ تعطیلی موقت کلیه مراکز مورد اشاره در جزء (ث) بند (۲) (وضعیت قرمز) به استثنای مراکز نظامی، انتظامی، بهداشتی و درمانی، بیمارستان ها و مراکزی که در روزهای تعطیل لازم است به فعالیت خود ادامه دهند.
دو ـ تعطیلی موقت کلیه مراکز آموزشی، فنی و حرفه ای، هنرستان ها و دانشگاهها (در تمامی مقاطع تحصیلی و آموزشی).
تبصره ـ نهادها و سازمان هایی که وظیفه خدماترسانی به مردم را دارند، ترتیبی اتخاذ می کنند که این تعطیلی کمترین مشکلات را برای شهروندان ایجاد کند.
سه ـ تعطیلی رویدادهای مهم فرهنگی و هنری که باعث تردد شهروندان میشود.پ ـ وزارت ورزش و جوانان:جلوگیری از کلیه فعالیت های ورزشی، اعم از انفرادی، همگانی و باشگاهی در سطح شهر و حومه آن اعم از فضاهای باز و بسته.
۴ ـ اقدامات در وضعیت قهوه ای ـ خطرناک (شاخص کیفیت هوا بیشتر از (۳۰۰))
یک ـ کلیه اقدامات در وضعیت بنفش در این وضعیت نیز لازمالاجرا است.
دو ـ عدم تردد کلیه خودروهای پلاک شخصی و دولتی (به جز موارد دارای مجوز مورد تأیید کارگروه) در سطح شهر.
سه ـ تعطیلی واحدهای صنعتی، تولیدی و تجاری اثرگذار بر تشدید آلودگی هوای شهر در محدوده شهری و حومه (به استثنای نیروگاه های گازی).
چهار ـ تعطیلی اصناف، بنگاه های اقتصادی، شرکتها و بخشهای خصوصی.تبصره ـ نهادها و سازمان هایی که وظیفه خدماترسانی به مردم را دارند، ترتیبی اتخاذ میکنند که این تعطیلی کمترین مشکلات را برای شهروندان ایجاد کند.
۵ ـ تشخیص مصادیق، میزان و نحوه اعمال محدودیت ها و ممنوعیت ها تشخیص مصادیق، میزان و نحوه اعمال هرگونه محدودیت و ممنوعیت موقت زمانی، مکانی و نوعی موضوع این دستورالعمل، با توجه به وضعیت آلودگی هوای منطقه برعهده کارگروه استانی شرایط اضطرار آلودگی هوا، موضوع ماده (۴) آییننامه اجرایی تبصره (۳) ماده (۳) قانون هوای پاک است.