آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت خانواده [۱۳۵۴]

تاریخ انتشار: ۱۳۵۴/۰۲/۳۱

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۵۴/۲/۱۳ بنا به پیشنهاد شماره 810/7 مورخ 7/2/54 وزارت دادگستری به استناد ماده 27 قانون حمایت خانواده، آئین‌نامه اجرائی قانون مذکور را به شرح زیر تصویب نمودند:


ماده 1ـ اقامه دعوی و تقاضای رسیدگی و اقدام در امور موضوع قانون حمایت خانواده بطور شفاهی یاوسیله درخواست کتبی بعمل می‌آید. هر گاه در خواست شفاهی باشد اظهار خواهان وسیله منشی یا مدیر دفتر دادگاه در صورت مجلس قید و به امضای او می‌رسد.


ماده 2ـ در خواست شفاهی یا کتبی باید مشتمل بر امور زیر باشد:
1ـ نام و نام خانوادگی ـ شغل ـ محل کار یا محل سکونت طرفین با ذکر مشخصات کامل.
2ـ موضوع در خواست با ذکر علل و دلائل آن.
3ـ در صورتی که در خواست کننده عنوان قیمومت یا ولایت یا وصایت یا وکالت داشته باشد باید سمت خود را در درخواست تصریح و مدارک آن را تسلیم نماید.

تبصره ـ در دادگاه خانواده طرفین می‌توانند به اقرباء خود تا درجه سوم نیز وکالت دهند.


ماده 3ـ تنظیم در خواست در اوراق چاپی مخصوص‌ الزامی‌ نیست ولی باید در دو نسخه تنظیم و یک نسخه آن در پرونده امر ضبط شده و نسخه دیگر برای طرف فرستاده شود.


ماده 4ـ هزینه دادرسی به میزان مقرر در قانون آئین دادرسی مدنی در موقع درخواست از خواهان وصول خواهد شد مگر این که دادگاه خواهان را بی‌بضاعت تشخیص دهد که در این صورت او را از پرداخت هزینه معاف خواهد نمود.


ماده 5ـ در صورت عدم پرداخت هزینه دادرسی یا معلوم نبودن نشانی خوانده به خواهان اخطار می‌شود که ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ با رعایت مسافت نقص در خواست را رفع نماید. در صورت عدم رفع نقص و هم چنین در صورتی که نشانی خواهان معلوم نباشد دادگاه دادخواست را ابطال خواهد کرد. 

تبصره ـ در صورتی که خواهان خوانده را مجهول‌المکان معرفی نماید باید آخرین محل اقامت او را به دادگاه اعلام کند. دادگاه به‌ هر طریقی لازم بداند در این مورد تحقیق نموده تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد.


ماده 6ـ پس از وصول درخواست نسخه دوم آن با ضمائم به دستور دادگاه جهت ابلاغ به خوانده ارسال و طرفین برای رسیدگی دعوت می‌شوند. در صورتی که درخواست شفاهی باشد مفاد درخواست با ضمائم آن به وسیله اخطاریه به خوانده ابلاغ خواهد شد.


ماده 7ـ عدم حضور طرفین یا یکی از آنها در جلسه با ابلاغ وقت مانع رسیدگی و اتخاذ تصمیم نیست ولی اگر حضور خواهان جهت ادای توضیح لازم باشد دادگاه موارد توضیح را در صورت‌مجلس قید و مفاد آن را ضمن تعیین وقت برای جلسه دیگر به خواهان ابلاغ می‌نماید و اگر خواهان در این جلسه نیز حاضر نشود دادخواست او ابطال خواهد شد.


ماده 8ـ در مواردی که دعوی به داوری ارجاع می‌شود دادگاه طرفین را برای انتخاب داور یا داوران دعوت می‌کند.


ماده 9ـ هرگاه داور یا داوران از قبول داوری امتناع نموده یا استعفا کنند دادگاه به انتخاب داور یا داوران جدید اقدام مینماید و در صورتی که داور یا داوران بار دیگر از قبول داوری امتناع یا استعفا نمایند دادگاه رأسا به موضوع رسیدگی خواهد کرد.


ماده 10ـ در مواردی که تعداد داوران سه نفر بوده و یکی از آنها در نیمه دوم مهلت داوری استعفا کند رأی اکثریت داوران مناط اعتبار است. در این مورد و در مواردی که دو نفر داور انتخاب شده و رأی آنها مختلف باشد دادگاه راساً به موضوع رسیدگی خواهد کرد.


ماده 11ـ منظور از اعتیاد مضر، هر نوع ابتلاء به مواد مخدر یا نوشابه‌های‌ الکلی یا قمار یا امثال و نظائر آنها است که استمرار داشته و موجب صدمات و خسارات جسمانی، مادی و معنوی شخص معتاد یا همسر یا اولاد زوجین گردد.


ماده 12ـ حق ملاقات با اطفال کمتر از یک بار در ماه نخواهد بود.


ماده 13ـ ترتیب ثبوت حجر و خیانت و رفع حجر یا عدم قدرت و لیاقت و احراز عدم صلاحیت و عزل و نصب قیم و ضم امین و تعیین امین موقت در مورد مواد 1 و 15 قانون حمایت خانواده، طبق مقررات قانون امور حسبی خواهد بود.

اصل تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است.
وزیر مشاور و معاون اجرائی نخست وزیر ـ‌ هادی هدایتی