آیین‌نامه تأسیس و فعالیت بورس در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران

تاریخ تصویب: ۱۳۹۷/۱۱/۲۸
تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۱۲/۱۲

شماره ۱۶۰۷۴۷/ت۵۵۶۲۸هـ  – ۱۳۹۷/۱۲/۲

هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۷/۱۱/۲۸ به پیشنهاد شورای عالی بورس و اوراق بهادار و به استناد ماده (۲۹) الحاقی قانون اصلاح قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۸ ـ ، آیین‌نامه تأسیس و فعالیت بورس در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران را به شرح زیر تصویب کرد:


ماده ۱ـ در این آیین­نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می­روند و سایر اصطلاحـات تابع تعاریف مندرج در قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۴ـ که در این آیین‌نامه به اختصار «قانون» نامیده می شود و قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۷۲ـ و اصلاحات بعدی آن است:

الف ـ دبیرخانه: دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی.

ب ـ اشخاص خارجی: اشخاص موضوع بند (۶) ماده (۱) آیین‌نامه سرمایه‌­گذاری خارجی در بورس ها و بازارهای خارج از بورس موضوع تصمیم­نامه شماره ۴۲۴۵۹/۱۷۷۹۳ مورخ ۱۳۸۹/۱/۲۹.


ماده ۲ـ صدور، تعلیق و لغو مجوز تأسیس و فعالیت بورس در مناطق با رعایت قانون و این آیین‌نامه انجام می‌شود.


ماده ۳ـ متقاضی تأسیس بورس باید درخواست خود را به صورت کتبی، به همراه مدارک زیر و با رعایت شرایط مندرج در ماده (۴) این آیین‌نامه به سازمان ارایه نماید:

الف ـ کاربرگ (فرم) تکمیل شده تقاضا و طرح تجاری بورس مطابق قالب موردتأیید سازمان.

ب ـ تأییدیه و معرفی نامه دبیرخانه.

پ ـ اساسنامه پیشنهادی بورس مطابق قالب مورد تأیید سازمان.

ت ـ طرح عملیاتی مطابق قالب مورد تأیید سازمان که حداقل شامل رویه‌های اجرایی معاملات، نحوه پذیرش و فعالیت مشارکت کنندگان و اعضا، ابزارهای مالی و کالاهای قابل معامله در بورس، رویه تسویه و پایاپای، مشخصات سامانه معاملاتی، رویه‌های نظارتی، مشخصات محل فعالیت و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری باشد.


ماده ۴ـ بورس در مناطق باید حداقل دارای شرایط زیر باشد:

الف ـ سرمایه بورس صرفاً ارزی باشد.

ب ـ حسابرس بورس از بین حسابرسان داخلی و بین المللی مورد تأیید سازمان انتخاب شود.

پ ـ معاملات بصورت ارزی انجام شود.

ت ـ ترکیب سهامداران متشکل از اشخاص داخلی و خارجی باشد.

ث ـ شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به عنوان اتاق پایاپای بورس، عملیات تسویه ارزی معاملات را به عاملیت یک یا چند بانک داخلی یا خارجی انجام دهد.

ج ـ امکان دسترسی و فعالیت کارگزاران و معامله‌گران بین المللی با مجوز و نظارت سازمان فراهم شود.

چ ـ زیر ساخت‌های لازم برای انجام معاملات برخط (آنلاین) با مجوز و نظارت سازمان فراهم شود.


ماده ۵ ـ حداقل سرمایه جهت تأسیس و فعالیت بورس، سقف مالکیت اشخاص داخلی و خارجی از سهام آن و همچنین گروه بندی سهامداران بورس از حیث نوع فعالیت و حداکثر درصد سهامداری هر گروه که در اساسنامه بورس آمده در زمان تأسیس و پس از آن، توسط شورا تعیین می   شود.


ماده ۶ ـ سازمان ظرف (۴۵) روز پس از تکمیل مدارک موضوع ماده (۳) این آیین‌نامه، با بررسی درخواست، نسبت به ارایه پیشنهاد صدور مجوز تأسیس به شورا و یا نسبت به عدم پذیرش درخواست اقدام و نتیجه را به متقاضی و دبیرخانه منعکس می   نماید.


ماده ۷ـ مجوز فعالیت بورس پس از اخذ و تأیید مستندات زیر توسط سازمان، از سوی شورا صادر می­شود:

۱ـ آگهی روزنامه رسمی در خصوص ثبت و تأسیس شرکت در منطقه.

۲ـ سند مالکیت یا اجاره نامه محل استقرار بورس.

۳ـ وثایق و اسناد مربوط به آن، در صورتی‌ که جهت شروع فعالیت بورس، تودیع وثایق توسط شورا تعیین شده باشد.

تبصره ـ بورس باید ظرف (۹) ماه پس از صدور مجوز تأسیس، مجوز موضوع این ماده را اخذ و فعالیت خود را آغاز نماید. در غیر این صورت مطابق ماده (۱۳) این آیین‌نامه اقدام خواهد شد.


ماده ۸ ـ ثبت بورس در منطقه توسط مرجع ثبت سازمان منطقه پس از تأیید سازمان مبنی بر احراز شرایط زیر با رعایت قانون انجام خواهد شد:

الف ـ صدور مجوز تأسیس بورس، توسط شورا.

ب ـ تصویب اساسنامه توسط مجمع عمومی مؤسس مطابق آنچه به تصویب سازمان رسیده است.

پ ـ تأدیه حداقل سرمایه تعیین شده توسط شورا.

ت ـ تأیید صلاحیت حرفه‌ای اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل بورس قبل از قبول سمت توسط سازمان.

ث ـ تأیید ساختار سازمانی بورس توسط سازمان.

تبصره ـ ثبت تغییرات بورس پس از موافقت سازمان در مرجع ثبت سازمان منطقه امکان­پذیر است.


ماده ۹ـ کلیه مقررات نظارتی و اجرایی از جمله مقررات پذیرش اوراق بهادار و کالا، معاملات، انتشار و افشای اطلاعات، تسویه و پایاپای و پذیرش امضا به پیشنهاد بورس به تصویب سازمان می رسد.


ماده ۱۰ـ فعالیت نهادهای مالی داخلی و خارجی در مناطق از طریق تأسیس نهادهای مالی جدید یا افتتاح شعب یا نمایندگی یا پیشنهاد بورس و پس از اخذ مجوز از سازمان مجاز می باشد.


ماده ۱۱ـ بورس موظف است اطلاعات و گزارشهای مالی مورد درخواست سازمان را بر اساس ضوابط و در قالب کاربرگ (فرم)های ابلاغی مصوب سازمان و طی مهلت های مقرر ارایه نماید.


ماده ۱۲ـ مصادیق تخلفات بورس و مدیران آن به موجب دستورالعمل مصوب سازمان تعیین می­شود. نحوه رسیدگی به تخلفات مذکور نیز مطابق ترتیبات مقرر در دستورالعمل یادشده خواهد بود.


ماده ۱۳ـ در صورت وقوع هر یک از موارد زیر سازمان پیشنهاد تعلیق یا لغو مجوز بورس را به شورا ارایه می‌نماید:

۱ـ ورشکستگی بورس.

۲ـ افزایش بیش از حد مخاطرات فعالیت بورس، به تشخیص سازمان.

۳ـ عدم شروع فعالیت طی مهلت مقرر در این آیین‌نامه.

۴ـ درخواست بورس مبنی بر توقف فعالیت.

تبصره ـ تداوم تعلیق به مدتی بیش از شش ماه منجر به لغو مجوز خواهد شد.


ماده ۱۴ـ توقف اختیاری فعالیت بورس در صورت موافقت شورا و پس از ایفای کلیه تعهدات آن امکان پذیر است. توقف فعالیت بدون رعایت مقررات این ماده تخلف محسوب می­شود.


ماده ۱۵ـ انحلال بورس منوط به اخذ مجوز از شورا و انجام مراحل انحلال، تصفیه و ثبت خاتمه تصفیه تحت نظارت سازمان خواهد بود.


ماده ۱۶ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است تمهیدات و اقدامات لازم جهت انجام فعالیت بورس از جمله افتتاح حساب ارزی، انتقال و تسویه وجوه بصورت ارزی را به عمل ­آورد.


ماده ۱۷ـ سایر ضوابط لازم جهت توسعه بورس در چهارچوب قوانین مربوط و این آیین‌نامه، توسط شورا تصویب و ابلاغ می‌شود.

معاون اول رئیس‎ جمهور ـ اسحاق جهانگیری