شماره ۳۳۱۳/۱/۴۴۴/۸۶۹ – ۱۳۹۷/۱۰/۹
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
برابر بند «ل» ماده ۹ اساسنامه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس مصوب مقام معظم رهبری و فرماندهی معظم کل قوا (مدظله العالی)، یک نسخه از «آیین‌نامه نظارت بر تولید و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس» مشتمل بر ۶ صفحه در ۱۳ ماده و ۸ تبصره که در تاریخ ۱۳۹۶/۱۱/۲۶ به تصویب هیأت امنای بنیاد مذکور رسیده است، برای درج در روزنامه رسمی کشور ارسال می گردد.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ـ سرلشکر پاسدار محمد باقری
مقدمه:
در حال حاضر آثار ادبی و تاریخی مختلفی در حوزه دفاع مقدس و مقاومت تولید و منتشر می شود که بر اساس مفاد بند (ل) ماده (۹) اساسنامه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس این نوع تولیدات باید با حقایق جنگ تحمیلی انطباق داشته و از هرگونه تحریف ارزش ها به دور باشد. برای نیل به چنین هدفی نیاز است تا آیین‌نامه ای به شکل نظام مند، روابط کاری بین بنیاد و کلیه متصدیان تولید آثار ادبی و تاریخی را تعریف نماید.
ماده ۱: هدف
حفاظت و بهره برداری از آثار و ارزشهای دفاع مقدس و مقاومت در حوزه تولید و نشر آثار ادبی و تاریخی.
ماده ۲: منظور ایجاد سازوکارها و اتخاذ روش های نظارتی نظام مند برای تطبیق محتوای آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت (کتب و محصولات چندرسانه ای) با حقایق جنگ تحمیلی و جلوگیری از تحریف ارزش های دفاع مقدس و مقاومت.
ماده ۳: تعاریف و اختصارات
۱ـ بنیاد: منظور بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح است.
۲ـ اساسنامه بنیاد: به اساسنامه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس اطلاق می شود که شامل ۴ فصل، ۱۴ ماده و ۱۱ تبصره است و در تاریخ ۱۳۸۳/۱۲/۲۲ به تصویب مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا (مدظله العالی) رسیده است.
۳ـ سند راهبردی بنیاد: این سند شامل رسالت، اصول و ارزش ها، چشم انداز، محیط شناسی راهبردی ، راهبردهای کلان و موضوعات راهبردی است که توسط بنیاد حفظ آثار تهیه و در تاریخ ۲۱ / ۱۲ / ۱۳۹۳ به تصویب هیئت امنای بنیاد حفظ آثار رسیده است.
۴ـ آثار ادبی دفاع مقدس و مقاومت: شامل کتب و محصولات چندرسانه ای در حوزه ادبیات دفاع مقدس و مقاومت است که موضوعاتی از قبیل زندگی نامه، داستان، رُمان، خاطره، شعر، پژوهشی های ادبی و… در برمی گیرد.
۵ ـ آثار تاریخی دفاع مقدس و مقاومت: شامل کتب و محصولات چندرسانه ای در حوزه تاریخ توصیفی دفاع مقدس و مقاومت است. این آثار مشتمل بر آن بخش از فرآیند تاریخ نگاری دفاع مقدس و مقاومت است که بدون ذکر دلایل و علت وقایع و حوادث صرفاً به شرح آنچه رخ داده است می پردازد و از تاریخ تحلیلی متمایز است.
۶ ـ جبهه مقاومت: شامل فرهنگ مقاومت و ادبیات پایداری سایر ملل و نهضتهای آزادیبخش برای ترویج فرهنگ ایثار، شهادت و استقامت در برابر استکبار جهانی است.
۷ـ محصولات چندرسانه ای (مالتی مدیا): اصطلاح چندرسانه ای به ترکیب رسانه های منفرد نظیر صدا، تصویر، متن، پایگاه های اطلاعاتی و جز آن اطلاق می شود که از طریق فن آوری رایانه به صورت محصول واحد بر محملی رقومی (دیجیتال) ذخیره شده و قابل انتشار است. در اینجا کتب و سایر محصولات صوتی و تصویری از قبیل کتب صوتی، گویا و غیره را شامل می شود.
۸ ـ شورای نظارت بر تولید و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت: به عنوان بالاترین مرجع سیاست گذاری، هدایت و نظارت کلی بر فرآیند تولید و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت در سطح کشور است که ازاین پس به آن شورای نظارت گفته می شود.
۹ـ کارگروه کشوری نظارت و داوری آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت: این کارگروه در تابعیت شورای نظارت و در بنیاد مرکز تشکیل می شود که ازاین پس به آن کارگروه کشوری نظارت و داوری گفته می شود.
۱۰ـ کارگروه استانی نظارت و داوری آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت: این کارگروه در تابعیت شورای نظارت بوده و در ادارات کل حفظ آثار استان ها تشکیل می شود و ازاین پس به آن کارگروه استانی نظارت و داوری گفته می شود.
۱۱ـ سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس: یکی از سازمان های تخصصی تحت امر بنیاد است که از وظایف آن نظارت بر تولید و انتشار آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت است.
۱۲ـ ادارات کل حفظ آثار: ادارات کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان ها که در تابعیت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس هستند.
۱۳ـ داور یا داوران: به کارشناس یا کارشناسان واجد شرایط و ذی صلاح گفته می شود که از سوی کارگروه کشوری یا استانی برای نظارت و داوری کتاب و آثار دفاع مقدس و مقاومت انتخاب می شوند.
ماده ۴: مستنـدات
۱ـ فرامین و تدابیر مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا (مدظله العالی)،
۲ـ بند (ل) ماده (۹) اساسنامه بنیاد،
۳ـ هدف راهبردی یکم از موضوع راهبردی شماره پنج (۵) سند راهبردی بنیاد.
ماده ۵: ترکیب اعضای شورای نظارت
۱ـ رئیس بنیاد یا جانشین وی (رئیس)،
۲ـ رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس (دبیر)،
۳ـ نماینده تام الاختیار قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء (ص)،
۴ـ نماینده تامالاختیار معاون عملیات ستاد کل نیروهای مسلح،
۵ ـ نماینده تامالاختیار معاون فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح،
۶ ـ نماینده تام الاختیار ارتش جمهوری اسلامی ایران،
۷ـ نماینده تام الاختیار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،
۸ ـ نماینده تام الاختیار نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران،
۹ـ نماینده تام الاختیار وزارت جهاد کشاورزی،
۱۰ـ معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی،
۱۱ـ نماینده تامالاختیار مدیریت حوزههای علمیه،
۱۲ـ رئیس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی،
۱۳ـ معاون فرهنگی و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران،
۱۴ـ دو نفر از فرماندهان دوران دفاع مقدس با انتخاب رئیس بنیاد،
۱۵ـ دو نفر کارشناس خبره در حوزه نشر با پیشنهاد رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس و تأیید رئیس بنیاد.
ماده ۶: وظایف شورای نظارت
۱ـ ایجاد سازوکارهای مناسب برای هماهنگی بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد و کلیه دستاندرکاران حوزه چاپ و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت،
۲ـ سیاست گذاری، هدایت و نظارت کلی بر فرآیند تولید و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت بر اساس ضوابط مصوب،
۳ ـ برنامه‌ریزی و ایجاد بسترهای مناسب برای همکاری و مشارکت نهادها و سازمان های لشکری و کشوری در اجرای مصوبات شورای نظارت،
۴ـ بررسی و تصویب طرح‌ها و برنامه های نظارت،
۵ ـ آسیب شناسی وضع موجود، بررسی مسائل و مشکلات و رفع موانع احتمالی در اجرای این آیین‌نامه،
۶ ـ تهیه و تدوین اصلاحیه های بعدی این آیین‌نامه برای تصویب در هیئت امنای بنیاد،
۷ـ نظارت بر عملکرد کارگروه کشوری و کارگروه های استانی نظارت و داوری،
۸ ـ تهیه و تصویب شرایط و معیارهای انتخاب داوران و معیارهای نظارت و داوری آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت،
۹ ـ تهیه و تصویب شیوه نامه فرآیند و چرخه انجام نظارت و داوری آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت در سطح کشور و استان ها.
تبصره ۱: تعداد و زمان برگزاری جلسات شورا بنا به ضرورت و تشخیص رئیس شورای نظارت خواهد بود.
تبصره ۲: جلسات شورا با حضور نصف به علاوه یک اعضا، رسمی است و تصمیمات آن با موافقت دوسوم اعضای حاضر اتخاذ می شود.
ماده ۷: ترکیب اعضای کارگروه کشوری نظارت و داوری
۱ـ رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس (رئیس)،
۲ـ رئیس دایره پایش و ممیزی کتب و نشریات دفاع مقدس (دبیر)،
۳ـ کارشناسان عالی و صاحب نظران سازمان ها و دستگاه های عضو شورای نظارت،
۴ـ سایر کارشناسان و صاحب نظران حوزه چاپ و نشر کتاب، بنا به نیاز و تشخیص رئیس کارگروه.
ماده ۸: وظایف کارگروه کشوری نظارت و داوری
۱ ـ نظارت و داوری؛ آثار ملی و مرجع، تولیدات ادبی و تاریخی وزارتخانه‌ها، سازمان ها و نیروهای مسلح در مرکز و همچنین آثار تولیدشده توسط بنیاد مرکز،
۲ـ اعلام نهایی موافقت یا مخالفت با چاپ و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت،
۳ـ رسیدگی به اعتراضات دریافتی از مؤلفین و ناشرین،
تبصره: مقررات و ضوابط نحوه تجدیدنظر درنتیجه آراء و فرآیند مربوط به آن توسط این کارگروه تهیه و پس از تصویب شورای نظارت توسط رئیس شورا ابلاغ می شود.
۴ـ تهیه گزارش از وضعیت نظارت و داوری آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت در مرکز و استان ها به صورت فصلی و ارائه گزارش تحلیلی و آماری در شورای نظارت.
تبصره ۱: تعداد و زمان برگزاری جلسات این کارگروه بنا به ضرورت و تشخیص رئیس کارگروه خواهد بود.
تبصره ۲: جلسه با حضور نصف بعلاوه یک اعضاء رسمی است و مصوبات آن بارأی نصف بعلاوه یک نفر از حاضرین لازم الاجرا است.
ماده ۹: ترکیب اعضای کارگروه استانی نظارت و داوری
۱ـ مدیرکل حفظ آثار استان (رئیس)،
۲ـ مدیر ادبیات و تاریخ دفاع مقدس اداره کل حفظ آثار (دبیر)،
۳ـ نماینده فرمانده ارشد ارتش جمهوری اسلامی ایران در استان،
۴ـ نماینده فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان،
۵ ـ نماینده فرمانده انتظامی استان،
۶ ـ نماینده اداره کل جهاد کشاورزی استان،
۷ـ نماینده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان،
۸ ـ نماینده اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان،
۹ـ نماینده رئیس حوزه هنری استان،
۱۰ـ دو نفر از فرماندهان دوران دفاع مقدس با تأیید مدیرکل حفظ آثار استان،
۱۱ـ یک نفر کارشناس خبره در حوزه نشر با تأیید مدیرکل حفظ آثار استان،
۱۲ ـ نماینده سایر سازمان ها و نهادهای مرتبط به تناسب موضوع جلسات به تشخیص مدیرکل حفظ آثار استان.
تبصره ۱: دعوت از نماینده دستگاه یا ناشر ذی نفع برای ارائه توضیحات در جلسه کارگروه بلامانع است.
تبصره ۲: تعداد و زمان برگزاری جلسات این کارگروه بنا به ضرورت و تشخیص رئیس کارگروه خواهد بود.
تبصره ۳: جلسه با حضور نصف بعلاوه یک اعضاء رسمیت می یابد. مصوبات کارگروه بارأی نصف بعلاوه یک حاضرین لازم الاجرا است.
ماده ۱۰: وظایف کارگروه استانی نظارت و داوری
۱ـ نظارت و داوری آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت تولیدشده در استان،
۲ـ اعلام نهایی موافقت یا مخالفت با چاپ و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان،
۳ـ ارجاع درخواست مؤلفین یا ناشرین نسبت به تجدیدنظر در رأی صادره به کارگروه کشوری،
۴ـ تهیه گزارش نوبه ای در خصوص آثار داوری شده و ارسال به کارگروه کشوری.
ماده ۱۱: معیارها و ضوابط خاص چاپ و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت
الف) رعایت انصاف و حقوق دیگران در بیان:
۱ـ نقش و عملکرد سازمان های حاضر در نبردها، عملیات و سایر فعالیت های مرتبط با دفاع مقدس و مقاومت،
۲ـ نقش افراد کلیدی مثل فرماندهان، طراحان و مجریان،
۳ـ استعداد همه سازمان های درگیر در حوادث ذکرشده،
۴ـ عملکرد ضعیف همه یگان ها و سازمان های درگیر در حوادث ذکرشده در صورت لزوم.
ب) رعایت انطباق و عدم مغایرت:
۱ـ با مفاهیم و ارزش های دفاع مقدس و مقاومت (ایثار، جهاد، شهادت و…)،
۲ـ با رویکردهای دفاع مقدس در جنگ تحمیلی،
۳ـ نتایج عملیات با نتایج کلان اعلام شده (به استثنای آثار پژوهشی و تحقیقی)،
۴ـ با بیانات و رهنمودهای حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی)،
۵ ـ با آموزه های دینی در موضوع جهاد و دفاع،
۶ ـ با مضامین قرآن و عترت،
۷ـ با روش های علمی و متعارف حوزه ادبیات و تاریخ (ذکر منبع، مأخذ و…).
ج) رعایت حدود قانونی:
۱ـ عدم تطهیر گروه های معاند و ضدانقلاب و معدوم،
۲ـ عدم ارائه چهره ای خشن از رزمندگان در برخورد با دشمن و گروه های معاند و ضدانقلاب،
۳ـ عدم بیان خرافات، حوادث جعلی و تحریفات به عنوان واقعیات دفاع مقدس و مقاومت،
۴ـ عدم زیر سؤال بردن پیروزی جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی و دفاع مقدس،
۵ ـ عدم برتری طلبی یا تخریب سایر یگان ها و سازمان ها،
۶ ـ عدم غلو و بزرگ نمایی در بیان عملکرد فردی، گروهی یا سازمانی و نادیده گرفتن اقدامات و استعدادهای نیروهای خودی و دشمن،
۷ـ عدم تحقیر یا تضعیف فرد، گروه یا سازما ن ها و نیروهای مسلح،
۸ ـ عدم بهره برداری سیاسی از ناکامی یک عملیات یا نبرد توسط یک سازمان خاص،
۹ـ پرهیز از هرگونه افترا به نیروهای خودی و دشمن،
۱۰ـ عدم تشکیک در ضرورت ادامه دفاع مقدس در زمان های خاص (مثل ادامه جنگ بعد آزادسازی خرمشهر و…).
ماده ۱۲: دستورات هماهنگی
۱ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ادارات کل تابعه میبایست تمام آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت را به بنیاد و ادارات کل تابعه در استان ارسال و پس از اخذ نظر کارشناسی و داوری نسبت به صدور مجوز چاپ و نشر این آثار اقدام نماید.
۲ـ بنیاد و ادارات کل تابعه موظفاند نتیجه نهایی کارشناسی و داوری را به طور کتبی حداکثر ظرف مدت ۴۵ روز از تاریخ وصول به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ادارات کل تابعه اعلام نماید؛ در غیر این صورت تأییدشده تلقی می گردد.
۳ـ کلیه وزارتخانه‌ها، سازمانها، نهادها و مؤسسات آموزش عمومی و عالی و ادارات کل و ردههای تابعه آنها میبایست تمام آثار ادبی، تاریخی و آموزشی مرتبط با دفاع مقدس و مقاومت را قبل از چاپ و انتشار به بنیاد و ادارات کل تابعه در استان ارسال و پس از دریافت مجوز نسبت به چاپ آنها اقدام نمایند.
۴ ـ آثار ادبی و تاریخی و همچنین متون آموزشی دفاع مقدس و مقاومت در خصوص فعالیت ها و عملیات مشترک (ارتش، سپاه، ناجا…) باید ابتدا توسط بالاترین مرجع ذی صلاح در سازمان های ذی‌ربط تأیید و سپس جهت دریافت نظر کارشناسی و صدور مجوز چاپ به بنیاد ارسال شود.
۵ ـ کلیه وزارتخانه ها، نهادها و سازمان های کشوری و سازمان های نیروهای مسلح و واحدهای استانی آن ها، موظف اند یک نسخه از آثار ادبی و تاریخی و متون آموزشی مرتبط با دفاع مقدس و مقاومت خود که تا قبل از ابلاغ این آیین‌نامه منتشرشده است را در تهران به بنیاد مرکز و در استان ها به ادارات کل حفظ آثار دفاع مقدس ارسال نمایند.
۶ ـ آثار ادبی، تاریخی و متون آموزشی دفاع مقدس و مقاومت که قبل از ابلاغ این آیین‌نامه منتشرشده اند، برای چاپ مجدد باید مجوز چاپ دریافت نمایند.
۷ـ آثار ادبی، تاریخی و متون آموزشی دفاع مقدس و مقاومت که طبق مقررات این آیین‌نامه چاپ و منتشر می شوند، چنانچه در متن و محتوای آن ها تغییری ایجاد شود، یا ناشر آن عوض شود برای تجدید چاپ باید دوباره مجوز چاپ دریافت نمایند.
ماده ۱۳: این آیین‌نامه در ۱۳ ماده و ۸ تبصره در تاریخ ۲۶ / ۱۱ / ۱۳۹۶ به تصویب هیئت امنای بنیاد رسید و از تاریخ تصویب لازم الاجرا است.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلحو رئیس هیئت امنای بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس
سرلشکر پاسدار محمد باقری