شماره ۹۰۰۰/۳۸۱۱۱/۱۰۰ – ۱۳۹۷/۸/۹
فصل اول: کلیات
ماده ۱ـ به منظور هماهنگی و تمرکز در سیاست‌ها، انسجام در برنامه‌های کلان اطلاع‌رسانی قوه‌قضائیه و با هدف ارتقاء فرهنگ حقوقی قضایی، گسترش دسترسی جامعه به عدالت قضایی، اطلاع‌رسانی شفاف سیاست‌ها، برنامه‌ها و عملکرد قوه قضائیه و در اجرای برنامه‌های توسعه قضایی، «دستورالعمل اطلاع رسانی و ارتباطات رسانه‌ای قوه قضائیه» به شرح مواد آتی است.
ماده ۲ـ تعاریف:
الف- نظام ارتباطات و اطلاع‌رسانی قوه‌قضائیه: مجموعه‌ای از فرآیند‌های تعیین خط مشی، سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، فراهم‌آوری، پردازش و نشر اطلاعات، پشتیبانی، نظارت، ارزیابی و کنترل، ارتباط هدفمند با رسانهها و سنجش اثربخشی این ارتباط است که در این دستورالعمل به اختصار، “نظام اطلاع‌رسانی” نامیده می‌شود.
ب- موضوعات اطلاع‌رسانی: سیاست‌ها و برنامه‌های قوه‌قضائیه، عملکرد قوه‌قضائیه، اخبار قضایی، پاسخ‌ها و مواضع رسمی قوه‌قضائیه در قبال موضوعات داخلی و بین‌المللی، اطلاعات پایه و عمومی، حقوقی و قضایی.
پ- اطلاع‌رسانی ویژه: ارائه و نشر اطلاعات و اخبار پرونده‌ها یا موضوعات ملی حساس و مهمی که ممکن است بازتاب بین المللی یا انعکاس وسیع داخلی داشته باشد.
فصل دوم: ارکان نظام اطلاع‌رسانی قوه‌قضائیه
ماده ۳ـ ارکان نظام اطلاع‌رسانی قوه‌قضائیه به شرح زیر است:
الف- شورای عالی اطلاع رسانی.
ب- کمیته دائمی شورای عالی اطلاع رسانی.
پ. ـ. سخنگوی قوه قضاییه.
ت- دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی.
ث- مرکز رسانه.
ماده ۴ـ شورای عالی اطلاع‌رسانی قوه‌قضائیه مرکب از اعضای زیر است:
۱ ـ رییس قوه قضائیه (رییس شورای عالی)
۲ـ معاون اول قوه قضائیه (نایب رییس )
۳- دادستان کل کشور؛
۴ـ سخنگوی قوه قضائیه؛
۵- رییس حوزه ریاست؛
۶- معاون راهبردی؛
۷- معاون فرهنگی؛
۸ـ معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم؛
۹ـ معاون منابع انسانی؛
۱۰ـ دبیر ستاد حقوق بشر؛
۱۱ـ رییس سازمان بازرسی کل کشور؛
۱۲ـ رییس مرکز حفاظت و اطلاعات؛
۱۳ـ رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات؛
۱۴ـ رییس مرکز رسانه (دبیر شورا)؛
۱۵ـ دادستان عمومی و انقلاب تهران.
تبصره ۱- رییس قوه قضاییه، ریاست جلسات شورای عالی اطلاع رسانی را به عهده خواهد داشت و در غیاب وی، ریاست جلسه به عهده معاون اول رییس قوه قضاییه خواهد بود.
تبصره ۲- دبیر شورای عالی اطلاع رسانی، مسوولیت ابلاغ و پیگیری اجرای مصوبات این شورا را به عهده دارد.
تبصره ۳- جلسات شورای عالی اطلاع‌رسانی هر سه ماه یکبار تشکیل می‌شود. در موارد ویژه و ضروری، جلسه فوق العاده حسب نظر رییس قوه قضائیه تشکیل می‌گردد.
تبصره ۴- دبیر شورای عالی اطلاع رسانی موظف است علاوه بر گزارش‌های نوبه‌ای و ویژه، هر سه ماه، گزارش جامعی از اقدامات دبیرخانه تهیه و به رییس قوه قضائیه ارائه نماید.
تبصره ۵- حسب مورد به تشخیص رییس شورای اطلاع‌رسانی از نمایندگان مراجع اداری یا قضایی قوه قضائیه در ارتباط با دستور جلسه دعوت به عمل می‌آید.
ماده ۵– وظایف شورای عالی اطلاع‌رسانی عبارت است از:
الف- تصویب راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌های کلان حوزه اطلاع‌رسانی و ارتباطات و تعیین شاخص‌های اصلی آن.
ب- دریافت گزارش‌های دوره‌ای دبیر شورا و کمیته دائمی و نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا و کمیته دائمی.
پ- تعیین خط مشی و راهبرد‌های لازم جهت اتخاذ تدابیر لازم در نظام اطلاع رسانی از طریق اعمال هماهنگی و همکاری دبیرخانه شورای امنیت ملی، سازمان صدا و سیما، دستگاه‌های کاشف و ضابطان قضایی، جامعه موثر رسانه‌ای و سایر مراجع ذیربط.
ماده ۶- شورای عالی اطلاع‌رسانی دارای یک دبیرخانه بوده و اداره آن به عهده رییس مرکز رسانه قوه قضاییه می‌باشد که وظایف و اختیارات آن عبارتند از:
الف- دعوت از اعضا و تشکیل و زمانبندی جلسات شورای عالی اطلاع رسانی و کمیته دائمی.
ب- تنظیم و پیشنهاد دستور جلسات شورای عالی اطلاع رسانی و کمیته دائمی.
پ- انجام کلیه امور مربوط به تنظیم و تشکیل جلسات، تهیه صورت مذاکرات و ابلاغ مصوبات شورای عالی اطلاع‌رسانی.
ت- تنظیم گزارش‌های دوره‌ای و موردی از عملکرد شورای عالی اطلاع رسانی و کمیته دائمی وحسب مورد تقدیم به ریاست شورا یا کمیته دائمی.
ث- جمع‌آوری و تهیه اطلاعات و گزارش‌های مورد نیاز شورای عالی اطلاع رسانی و کمیته دائمی و حسب مورد ارائه به هر یک از آنها.
ج- ثبت و نگهداری کلیه سوابق و اسناد شورای عالی اطلاع رسانی و کمیته دائمی.
چ- دریافت پیشنهاد‌ها و دیدگاه‌های خبری و رسانه‌ای مقامات قضایی و سایر مسئولان حاکمیتی و انعکاس آنها حسب مورد به شورای عالی اطلاع رسانی و کمیته دائمی.
ح- نظارت و ارزیابی عملکرد شورا‌های اطلاع رسانی استانی.
خ- نظارت بر وضعیت تشکیل، موضوع جلسات، حسن اجرای مصوبات و تقدیم همه ماهه گزارش آن به ریاست شورا.
تبصره – تشکیل جلسات فوق العاده در شرایط ویژه و ضروری حسب دستور رییس قوه قضائیه صورت می‌گیرد.
ماده ۷- اعضای کمیته دائمی شورای عالی اطلاع رسانی عبارتند از:
۱- معاون اول قوه قضائیه؛
۲- سخنگوی قوه قضائیه؛
۳- رییس حوزه ریاست؛
۴- معاون فرهنگی؛
۵- رییس سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور؛
۶- رییس مرکز حفاظت و اطلاعات؛
۷- رییس مرکز رسانه (دبیر کمیته)؛
۸- مدیر کل روابط عمومی و تشریفات.
تبصره ۱- ریاست کمیته دائمی شورای عالی اطلاع رسانی با معاون اول قوه قضائیه است.
تبصره ۲- حسب مورد از نمایندگان مراجع اداری یا قضایی قوه قضائیه در ارتباط با دستور جلسه دعوت به عمل می‌آید.
تبصره ۳- رییس مرکز رسانه، دبیر این کمیته بوده و جلسات آن، هر پانزده روز یکبار تشکیل می‌شود.
تبصره ۴ـ این امر مانع از تشکیل جلسات ویژه کمیته دائمی، به تشخیص رییس کمیته به صورت فوق العاده نیست.
ماده ۸- کمیته دائمی شورای عالی اطلاع رسانی زیر نظر شورای عالی اطلاع رسانی فعالیت می‌کند و دارای وظایف و اختیارات به شرح ذیل است:
الف- تعیین ضرورت ها، اولویت ها، فوریت ها، حجم، گستره و کیفیت اطلاع رسانی در موضوعات مهم.
ب- تعیین نوع و شیوه رفتار رسانه‌ای در مواجهه با موضوعات اطلاع رسانی جاری، اخبار، انتقادات، مطالبات و شایعات از قبیل: صدور بیانیه، برگزاری نشست خبری، تعیین مقام رسمی برای مصاحبه با رسانه یا رسانه‌های مشخص و یا تدوین و نشر بسته مدون رسانه‌ای مشتمل بر محتوای مطبوعاتی، رادیویی و تلویزیونی، مجازی و یا تلفیقی از آنها.
تبصره- در موارد فوری با پیشنهاد معاون اول و تایید رییس قوه قضائیه اقدام می‌شود.
پ- بررسی و پیشنهاد سیاست ها، طرح، برنامه و بودجه سالیانه ساختار نظام اطلاع رسانی قوه قضاییه و تقدیم آن به شورای عالی اطلاع رسانی برای تایید نهایی.
ت- تصویب برنامه‌های لازم به منظور آموزش حقوقی و قضایی عموم جامعه از طریق رسانه.
ث- سازماندهی و تعیین محدوده وظایف و اختیارات و نظارت بر دفاتر استانی مرکز رسانه.
ج- تصمیم‌گیری در مورد اطلاع‌رسانی ویژه.
ماده ۹- به منظور هماهنگی و انسجام‌بخشی به اطلاع‌رسانی قضایی استان‌ها، شورای اطلاع‌رسانی به شرح مواد آتی تشکیل می‌شود.
ماده ۱۰- به منظور هماهنگی و انسجام بخشی به اطلاع رسانی قضایی استان ها، در هر استان شورای اطلاع رسانی استانی تشکیل می‌شود. شورای مذکور به ریاست رییس کل دادگستری و باعضویت اعضای شورای قضایی استان تشکیل می‌شود. مدیر روابط عمومی دادگستری، دبیر شورا و رییس دفتر استانی مرکز رسانه است.
تبصره ۱- جلسات شورای اطلاع‌رسانی استانی هر پانزده روز یکبار تشکیل و مصوبات آن حداکثر ظرف مدت یک روز به دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی ارسال می‌شود. در موارد ویژه و ضروری، جلسه فوق‌العاده حسب نظر رییس کل دادگستری استان تشکیل می‌گردد.
تبصره ۲- نحوه اداره جلسات شورای اطلاع‌رسانی استانی به موجب شیوه‌نامه‌ای است که به تصویب شورای عالی اطلاع‌رسانی خواهد رسید.
تبصره ۳- دبیر شورای اطلاع‌رسانی استانی، رابط این شورا و مسئول هماهنگ‌سازی تصمیمات و مصوبات آن با مصوبات شورای عالی اطلاع‌رسانی بوده، علاوه بر ابلاغ و پیگیری اجرای مصوبات شورای عالی و استانی از واحد‌های دادگستری استان، می‌تواند با هماهنگی رییس شورای اطلاع‌رسانی استانی و به منظور کیفیت بخشی به اجرای مصوبات مذکور با هریک از واحد‌های فوق، جلسات توجیهی برگزار نماید.
تبصره ۴- دبیر شورای اطلاع‌رسانی استانی موظف است علاوه بر گزارش‌های نوبه‌ای و ویژه، هر ماه، گزارش جامعی از اقدامات شورا تهیه و ضمن ارائه به رییس کل دادگستری استان، رونوشتی از آن را به دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی ارسال نماید.
ماده ۱۱- شورای اطلاع رسانی استانی تحت نظارت کمیته دائمی شورای عالی اطلاع رسانی است و رییس آن سخنگوی شورا است.
ماده ۱۲ـ وظایف شورای اطلاع رسانی استانی به شرح ذیل می‌باشد:
الف- پیگیری اجرای سیاست‌های ابلاغی از سوی شورای عالی اطلاع رسانی.
ب- رصد موضوعات اطلاع رسانی استان و پیش بینی نحوه مواجهه با آنها.
پ- تصویب طرح‌ها، برنامه‌ها، بخشنامه‌ها و بودجه سالیانه اطلاع‌رسانی دادگستری استان.
ت- سطح بندی اخبار قضایی استان با تفکیک رویداد‌های منحصر به گستره استانی از موضوعات مستعد بازتاب ملی یا بین‌المللی.
ث- برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری درباره نحوه استفاده از ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی استان.
ج- نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورای استانی.
چ- نظارت بر کمیته دائمی استان از طریق دریافت و بررسی گزارش‌های دوره‌ای دبیر شورا و کمیته مزبور.
ح-هماهنگی با مرکز رسانه و شورای عالی اطلاع رسانی در مسائل مهم و تاثیرگذار ملی.
تبصره- نسبت به موضوعات، پرونده‌ها و آرایی که مستعد بازتاب ملی یا بین‌المللی باشد، هرگونه اطلاع رسانی رسانه‌ای از قبیل: مصاحبه، اعلام نظر، صدور اطلاعیه و انتشار خبر، مستلزم اخذ مجوز به موجب درخواست کتبی دبیر شورای استانی از دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی است دبیر شورای عالی موظف است درخواست واصله را در اولین جلسه کمیته دائمی مطرح و یا در صورت فوریت، با اخذ نظر رییس کمیته، نسبت به آن تصمیم‌گیری نموده، نتیجه را کتبا به دبیر شورای استانی ابلاغ نماید.
ماده ۱۳- کمیته دائمی استانی تحت نظارت شورای اطلاع رسانی استانی است و به ریاست رییس کل دادگستری استان و با عضویت اعضای زیر تشکیل می‌شود:
۱ـ دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان؛
۲- مدیرکل بازرسی استان؛
۳- مدیر کل زندان‌های استان؛
۴- رییس حفاظت و اطلاعات دادگستری استان؛
۵- رییس دفتر استانی مرکز رسانه.
تبصره ۱- در صورت ضرورت، فوریت و در مواردی که دستور جلسه کمیته دائمی استانی با وظایف دیگر واحد‌ها یا بخش‌های دادگستری استان و یا سایر دستگا‌هها مرتبط باشد، از بالاترین مقام ذیربط و یا بالاترین مقام استانی دستگاه مربوط برای شرکت در جلسه کمیته دعوت به عمل می‌آید.
تبصره ۲- رییس دفتر استانی مرکز رسانه، دبیر کمیته دائمی استانی است و رابط این کمیته و مسئول هماهنگی با مرکز رسانه قوه قضاییه می‌باشد.
تبصره ۳– جلسات این کمیته به طور هفتگی تشکیل می‌شود و نحوه اداره آن به موجب شیوه‌نامه داخلی است که به تصویب کمیته دائمی شورای عالی اطلاع‌رسانی خواهد رسید.
ماده ۱۴- وظایف و اختیارات کمیته دائمی استانی به شرح ذیل است:
الف- اجرای بند‌های «الف» و «ب» ماده ۸ این دستورالعمل در محدوده استان.
ب- بررسی و پیشنهاد بخشنامه، طرح، برنامه و بودجه سالیانه اطلاع‌رسانی دادگستری استان به شورای اطلاع‌رسانی استانی.
ماده ۱۵- هریک از سازمان‌ها و مراکز تابعه و مراجع قضایی از قبیل: دیوان عالی کشور، دیوان عدالت اداری و شورای حل اختلاف دارای یک کمیته دائمی متشکل از ۵ عضو به انتخاب رییس سازمان، مرکز یا مرجع قضایی بوده و تحت نظارت شورای عالی اطلاع رسانی اقدام می‌کند. وظایف و اختیارات و نحوه هماهنگی با شورا‌های اطلاع رسانی و کمیته‌های دائمی به موجب شیوه نامهای که به تصویب رییس قوه قضاییه می‌رسد.
ماده ۱۶- وظایف مرکز رسانه عبارت است از:
الف- پایش بازخورد رسانه‌ای سیاست‌ها و اقدامات قضایی شامل جمع‌آوری اطلاعات نشریافته در رسانه‌های داخلی و خارجی، پردازش و ارائه تحلیل، حسب مورد به مسئولان قوه قضائیه.
ب- اطلاع رسانی شامل انتشار اخبار و پیامهای رسانه‌ای واحد‌های قوه قضاییه با هماهنگی و تایید آنها از طریق ابزار‌های ارتباطی. این وظیفه نافی اطلاع‌رسانی دفاتر استانی در چارچوب‌های مصوب شورای عالی اطلاع‌رسانی و یا نظارت مرکز نمی‌باشد.
پ- پیشنهاد پیوست رسانه‌ای برای اهداف، تصمیمات و اقدامات واحد‌های قوه قضاییه و تعامل و هم افزایی با این واحد‌ها برای اجرای پیوست مزبور در قالب محصولات رسانه‌ای و هنری از قبیل: فیلم، سریال، نماهنگ، برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی و پویانمایی جهت تصویب در کمیته دائمی.
ت- تقویت جریان آگاهی بخشی و فرهنگسازی حقوقی و قضایی در خبرگزاریها، مطبوعات، پایگاههای اطلاع‌رسانی مجازی و شبکههای اجتماعی.
ث- نظارت بر رسانه‌های خبری قوه قضاییه.
ج- تولید و ارائه بستههای رصد و تحلیل اخبار و پیشنهاد‌های رسانه‌ای به سخنگوی قوه قضائیه، برگزاری و پوشش رسانه‌ای نشستهای خبری سخنگو و حسب مورد سایر واحد‌های این قوه.
چ- اداره دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی.
ح- تحقیقات در حوزه رسانه از قبیل: ماهیت، اجزاء، آثار و اهمیت آن؛ با لحاظ جنبه‌های کاربردی.
خ- سنجش افکار عمومی در موضوعات ارجاعی از ناحیه کمیته اطلاع‌رسانی از طریق ظرفیت‌های رسانه‌ای.
د. نظارت و مدیریت عملکرد دفاتر مرکز رسانه در هریک از مراجع ستادی و استانی و تعیین روسای دفاتر مذکور با معرفی بالاترین مقام مرجع ذیربط.
فصل سوم: شرایط اطلاع‌رسانی
ماده ۱۷- بخش‌های ستادی و اطلاع رسانی، تشکیلات قضائی و سازمان‌های تابعه قوه قضائیه موظفند با تائید رییس مربوطه اقدامات زیر را انجام دهند:
الف- اخبار و اطلاعات قابل انتشار حوزه تحت پوشش خود را در اسرع وقت و به نحو مستمر، از طریق شبکه مخابراتی ایمن و حفاظت شده، به مرکز رسانه قوه قضائیه مخابره نمایند.
ب- اطلاعات و اخبار ویژه را بدون فوت وقت در تمامی اوقات شبانه‌روز و ایام تعطیل به طریق مقتضی به مرجع فوق منعکس نمایند.
ماده ۱۸- انتشار هرگونه خبر، گزارش یا مصاحبه مرتبط با مسائل قوه قضائیه، در چارچوب سیاست‌هایی صورت خواهد گرفت که به تصویب شورای عالی اطلاع‌رسانی رسیده و توسط دبیر این شورا ابلاغ می‌شود.
ماده ۱۹– به استثنای مسوولین عالی قضائی، اعلام هر گونه خبر یا هرنوع ارتباط رسانه‌ای قضات، مدیران و کارکنان این قوه، اعم از مصاحبه، برگزاری نشست خبری و مطبوعاتی، صدور بیانیه، با هماهنگی عالی‌ترین مقام در نهاد مربوطه و اطلاع مرکز رسانه صورت می‌گیرد.
تفصیل این ماده را شیوه‌نامه‌ای که به تصویب شورای عالی اطلاع‌رسانی می‌رسد، تعیین خواهد کرد.
ماده ۲۰- واحد‌های قوه قضاییه موظفند پیشنهاد خود در مورد پیوست‌های رسانه‌ای را جهت ارائه به کمیته دائمی اطلاع‌رسانی به مرکز رسانه اعلام کنند.
ماده ۲۱- نظارت بر حُسن اجرای مفاد این آئین‌نامه، به عهده رییس کمیته دائمی اطلاع‌رسانی قوه‌قضائیه می‌باشد.
ماده ۲۲- این دستور العمل در ۲۲ ماده و ۱۹ تبصره، در تاریخ ۱۳۹۷/۸/۷ به تصویب رییس قوه قضاییه رسید و از تاریخ تصویب لازم الاجرا می‌باشد و کلیه آییننامههای مرتبط با این موضوع لغو می‌گردد.
رئیس قوه قضائیه ـ صادق آملی لاریجانی