آیین‌نامه اجرایی قانون تعیین حریم حفاظتی – امنیتی اماکن و تأسیسات کشور

تاریخ تصویب: ۱۳۹۷/۰۷/۱۱
تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۰۷/۲۵

شماره: ۲۲۸۷۱-۹۷/م/ت۵۲۲۴۴هـ – ۱۳۹۷/۷/۱۷


هیئت وزیران در جلسه ۱۳۹۷/۷/۱۱ به پیشنهاد وزارت کشور (با همکاری وزارتخانه های دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، اطلاعات، نفت، نیرو، راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی، ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی ایران) و به استناد ماده (۱۰) قانون تعیین حریم حفاظتی – امنیتی اماکن و تأسیسات کشور – مصوب ۱۳۹۲ – آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد.


ماده ۱ – در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر، در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

الف – قانون: قانون تعیین حریم حفاظتی – امنیتی اماکن و تأسیسات کشور – مصوب ۱۳۹۳-

ب – شعام: شورای عالی امنیت ملی.

پ – شاک: شورای امنیت کشور.

ت – اماکن و تأسیسات حیاتی: اماکن و تأسیساتی که اگر تمام یا قسمتی از آنها، مورد تعرض یا تخریب واقع شود یا به اشغال دشمن درآید، خسارت جبران ناپذیر به کشور وارد می شود یا زندگی عادی مردم دچار اختلال می شود.

ث – اماکن و تأسیسات حساس: اماکن و تأسیساتی که اگر تمام یا قسمتی از آنها، مورد تعرض یا تخریب واقع شود یا به اشغال دشمن درآید، زیان کلی به کشور وارد می شود یا زندگی مردم تا حدودی مختل می شود.

ج – اماکن و تأسیسات مهم: اماکن و تأسیساتی که اگر تمام یا قسمتی از آنها، مورد تعرض یا تخریب واقع شود یا به اشغال دشمن درآید، مشکلاتی برای کشور ایجاد می شود یا زندگی عادی بخشی از مردم مختل می شود.

چ – اماکن و تأسیسات قابل حفاظت: اماکن و تأسیساتی که اگر تمام یا قسمتی از آنها، مورد تعرض یا تخریب واقع شود یا به اشغال دشمن درآید مشکلاتی برای منطقه ای از کشور ایجاد می ‌شود یا زندگی عادی گروهی از مردم همان منطقه مختل می شود.

ح – اماکن و تأسیسات طبقه‌بندی شده (دارای رده حفاظتی): اماکن و تأسیساتی که حیاتی، حساس، مهم یا قابل حفاظت هستند.

خ – دستگاه اجرایی: دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری – مصوب -۱۳۸۶-.

د – دستگاه صاحب حریم: دستگاه اجرایی دارای اماکن و تأسیسات طبقه بندی شده.

ذ – سازمان حفاظت کننده: یگان های نظامی، انتظامی، امنیتی و حفاظتی که بر اساس قوانین و مقررات، مسئولیت حفاظت سازمان‌ های مربوط را بر عهده دارند.

ر – حریم حفاظتی: محدوده ای که در تملک دستگاه صاحب حریم است یا بر اساس قانون به تملک دستگاه صاحب حریم در می آید و بخش معینی از قسمت بیرونی آن که سازمان حفاظت کننده می تواند به وسیله تجهیزات سخت افزاری، نرم افزاری و نیروی انسانی محافظت کند.

ز – حریم امنیتی: محدوده ای که در ادامه حریم حفاظتی قرار دارد و تا حد حریم تعیین شده در این آیین‌نامه، حسب نوع رده حفاظتی، امتداد دارد و در آن محدوده، در چهارچوب این آیین‌نامه نباید ساخت و سازها بر اماکن طبقه بندی شده اشراف داشته باشد یا تأسیسات و تجهیزات تهدیدکننده امنیت اماکن یاد شده (به تشخیص شاک با کسب نظر فنی دستگاه تخصصی مربوطه) مستقر شود.

ژ – حریم: حریم حفاظتی – امنیتی.

س – حقوق مالکانه: حقوق مکتسب ناشی از مالکیت اشخاص حقیقی یا حقوقی، مطابق اسناد و مدارک معتبر قانونی یا تصریح شده در قوانین و مقررات و طرح‌های جامع، تفصیلی و هادی.

ش – تراکم پایه: حداقل تراکمی که برای هر نوع کاربری در طرح‌های جامع، تفصیلی و هادی و نقشه شهر تعیین می شود.


ماده ۲ – دستگاه اجرایی متقاضی تعیین یا تغییر رده حفاظتی درخواست خود را به همراه مستندات، برای بررسی و تصمیم گیری به شعام ارسال می کند.


ماده ۳ – رده حفاظتی حیاتی، حساس و مهم و الزامات مترتب بر آن در اماکن موجود و جدیدالاحداث که به تصویب شعام رسیده است، توسط شاک، برای اعمال و اصلاح در طرح‌های جامع وتفصیلی و هادی در مناطق شهری به وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، استانداری ها وشهرداری ها و در مناطق روستایی به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ابلاغ می شود تا حسب مورد، از طریق دستگاه های یاد شده به اطلاع مالکان املاک واقع در حریم برسد.


ماده ۴ – دستگاه اجرایی موظف است برای احداث و استقرار اماکن و تأسیسات حیاتی، حساس و مهم، ضمن رعایت حداقل تعارض با حقوق مالکانه، قبلاً نظر کارشناسی شعام را به لحاظ انتخاب مکان مناسب، دریافت کند.


ماده ۵ – در تعیین حریم حفاظتی اماکن و تأسیسات موجود (حیاتی، حساس و مهم) چنانچه به تشخیص شاک، امکان اعمال حریم های حفاظتی به دلیل محدودیت تملک اراضی وجود نداشته باشد، با اعمال سایر روش های حفاظتی از جمله نصب تجهیزات سخت افزاری، نرم افزاری و پدافند غیرعامل اقدام خواهد شد.


ماده ۶ – حریم اماکن و تأسیسات طبقه بندی شده به شرح زیراست:

الف – حریم حفاظتی:
۱ – اماکن و تأسیسات حیاتی تا صد (۱۰۰) متر.
۲ – اماکن وتأسیسات حساس تا پنجاه (۵۰) متر.
۳ – اماکن و تأسیسات مهم تا بیست (۲۰) متر.

ب – حریم امنیتی:
۱ – اماکن و تأسیسات حیاتی، در شهرها پانصد (۵۰۰) متر و خارج از شهرها هزار (۱۰۰۰) متر.
۲ – اماکن و تأسیسات حساس، در شهرها سیصد (۳۰۰) متر و خارج از شهرها پانصد (۵۰۰) متر.
۳ – اماکن و تأسیسات مهم در شهرها یکصد و پنجاه (۱۵۰) متر و خارج از شهرها سیصد (۳۰۰) متر.

تبصره ۱ – حریم هر یک از اماکن و تأسیسات طبقه بندی شده، بر اساس رده های تعیین شده در چهارچوب این ماده، توسط شاک تعیین می شود .

تبصره ۲ – اماکن و تأسیسات قابل حفاظت، حریم ندارند و حفاظت آنها بر عهده سازمان حفاظت کننده است.


ماده ۷ – ساخت و ساز و استقرار تجهیزات در حریم امنیتی اماکن و تأسیسات دارای رده حفاظتی، باید به گونه ای باشد که در چهارچوب مفاد این آیین‌نامه، بر اماکن یاد شده مشرف نباشد. شاک، با حضور دستگاه صاحب حریم و بر اساس نظر فنی وزارت راه و شهرسازی و شهرداری، میزان ارتفاع، تعداد طبقات، کاربری زمین یا املاک واقع در حریم امنیتی اماکن و تأسیسات طبقه بندی شده را تعیین می کند و از طریق دستگاه های ذی‌ربط به اطلاع عموم می رساند. دستگاه اجرایی ذی‌ربط باید حقوق متعلق به آن را بر اساس قانون و این آیین‌نامه به مالکان املاک (عرصه و اعیان) پرداخت کند.

تبصره ۱ – در مواردی که بلندمرتبه سازی در خارج از حریم امنیتی اماکن و تأسیسات دارای رده حیاتی، ناقض امنیت اماکن و تأسیسات مذکور باشد، شاک می ‌تواند با پیشنهاد دستگاه صاحب حریم و بر اساس نظر فنی وزارت راه وشهرسازی و شهرداری، ضوابط صدور مجوز بلندمرتبه سازی را در حداکثر تا دو برابر حریم امنیتی مربوط، تعیین کند.

تبصره ۲ – در صورت عدم رعایت مفاد این ماده، موضوع از طریق کمیسیون موضوع ماده (۱۰۰) قانون شهرداری -مصوب ۱۳۳۴- قابل تعقیب است.


ماده ۸ – تملک اراضی واقع در حریم، پس از پرداخت نقدی حقوق شرعی مالکان، حسب مورد با رعایت قوانین مربوط، از جمله لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی، عمرانی و نظامی دولت -مصوب ۱۳۵۸- انجام می شود.


ماده ۹ – حریم های فنی مصوب و قانونی و حریم اماکن و تأسیسات طبقه‌بندی شده نباید نافی یکدیگر باشند، مگر اینکه با توافق باشد. در مورد مستحدثات موجود و موارد تعارض یا اختلاف احتمالی، شاک تصمیم گیری می کند.


ماده ۱۰ – شاک بر حسن اجرای این آیین‌نامه نظارت می کند.

اسحاق جهانگیری
معاون اول رییس جمهور