ماده واحده – موافقتنامه همکاری در زمینه حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عراق مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه تسلیم اسناد آن داده می شود.
تبصره – در اجرای این موافقتنامه رعایت اصول هفتاد و هفتم (۷۷) و یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
بسم الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه همکاری در زمینه حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عراق
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عراق که پس از این با عنوان طرفهای متعاهد به آنها اشاره خواهد شد، با علم به سودمند بودن همکاری های بین المللی در زمینه حفظ نباتات و مهار آفات مربوط به گیاهان و فرآورده های گیاهی و کنترل و جلوگیری از ورود و انتشار آنها در کشورهای خود و همچنین با عنایت به تمایل به توسعه هر چه بیشتر روابط علمی، فنی، اقتصادی و تجاری به منظور ایجاد هماهنگی نزدیک در اتخاذ اقداماتی که برای نیل به اهداف فوق لازم می باشد، در خصوص اجرای کلیه شرایط و تعهدات موضوع این موافقتنامه به شرح زیر توافق نمودند.
ماده ۱ – تعاریف
از نظر این موافقتنامه معانی اصطلاحات به کار رفته به شرح زیر خواهد بود:
گیاه: گیاهان زنده و اندام های گیاهی از جمله بذور و ذخایر توارثی (ژرم پلاسم)؛
فرآورده های گیاهی: مواد فرآوری نشده با منشأ گیاهی از جمله دانه و آن دسته از تولیدات فرآوری شده ای که ماهیت یا نحوه فرآوری آنها ممکن است باعث خطر ورود و پراکندگی آفات شود؛
آفت: هر نژاد، گونه یا گونه زیستی گیاهی، حیوانی یا عامل بیماری زای (پاتوژنی) خسارت آور برای گیاهان یا فرآورده های گیاهی؛
آفت قرنطینه ای: آفتی با اهمیت اقتصادی بالقوه برای منطقه در معرض خطر که هنوز در آن منطقه وجود ندارد یا اینکه وجود دارد ولی پراکندگی گسترده نداشته و به طور رسمی تحت کنترل باشد؛
شیوع: وجود آفتی در یک منطقه که بومی بودن آن به طور رسمی گزارش شده باشد یا به آن منطقه وارد شده و به طور رسمی گزارشی از ریشه کنی آن ارائه نشده باشد؛
آلودگی: وجود آفت زنده گیاه یا فرآورده گیاهی در یک کالا؛
بازرسی: بررسی بصری رسمی گیاهان، فرآورده های گیاهی یا دیگر اقلام تحت کنترل جهت تعیین وجود یا عدم وجود آفت به همراه آنها و یا تعیین مطابقت یا مقررات بهداشت گیاهی؛
آفت زدایی: روش رسمی برای کشتن، غیرفعال کردن، حذف یا عقیم ساختن آفات یا از بین بردن قوه نامیه گیاه؛
اقلام تحت کنترل: هرگونه گیاه، فرآورده های گیاهی، محل نگهداری، مواد بسته بندی، وسیله حمل و نقل، بارگنج (کانتینر)، خاک و هر موجود زنده (ارگانیزم)، شیء یا ماده دیگر که به ویژه در حمل و نقل بین المللی قابلیت انتقال یا انتشار آفات را داشته باشد؛
محموله: تعدادی از گیاهان، فرآورده های گیاهی و یا اقلام تحت کنترل که از یک کشور به کشور دیگری همراه با گواهی بهداشت گیاهی حمل و نقل می شود. محموله ممکن است شامل یک یا چند کالا و یا بسته کالا باشد؛
وقوع آفات قرنطینه ای: جمعیتی از آفت که جدیداً کشف شده، ازجمله کشف جمعیتی از یک آفت جدید در یک منطقه که هنوز مستقر نشده است، اما بقای آن در آینده نزدیک مورد انتظار است یا افزایش ناگهانی و معنی دار در جمعیت آفتی که در منطقه مستقر بوده است.
ماده ۲ – مراجع صلاحیتدار
مراجع صلاحیتدار طرفهای متعاهد برای اجرای این موافقتنامه عبارتند از:
– از طرف ایرانی: وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران
– از طرف عراقی: وزارت کشاورزی جمهوری عراق
مراجع صلاحیتدار طرفها برای اجرای این موافقتنامه، از طریق مجاری دیپلماتیک ارتباط برقرار خواهند نمود.
ماده ۳ – تبادل اطلاعات
۱ – طرفهای متعاهد اطلاعات مربوط به شیوع آفات قرنطینه ای طرف متعاهد دیگر در قلمرو خویش و روشهای مبارزه و کنترل آنها را به صورت سالانه و در بهار هر سال مبادله خواهند کرد. در صورت وقوع آفات قرنطینه ای جدید در قلمرو هر طرف متعاهد، اطلاعات مربوط به آفت و اقدامات انجام شده برای ریشه کنی و یا کنترل آن باید در زودترین زمانی که عملاً امکان پذیر است به طرف متعاهد دیگر اعلام گردد.
۲ – طرفهای متعاهد نسخه ای از قوانین و مقررات جاری حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی و فهرست آفات قرنطینه ای خود را مبادله خواهند کرد. طرفهای متعاهد موافقت می نمایند هرگونه تغییر در قوانین و مقررات و فهرست مذکور را به اطلاع طرف متعاهد دیگر برسانند. این تغییرات پس از گذشت مدت شصت روز از اعلام به طرف متعاهد دیگر لازم الاجراء خواهد شد.
۳ – طرفهای متعاهد نسبت به کمک به همکاری های بین مؤسسات تحقیقاتی دو کشور در زمینه حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی از جمله تحقیقات مشترک تلاش خواهند کرد.
۴ – طرفهای متعاهد یکدیگر را از دستاوردهای نوین علمی و فنی در زمینه حفظ نباتات، قرنطینه گیاهی و کنترل آفات آگاه خواهند کرد.
۵ – هریک از طرفهای متعاهد بدون رضایت طرف دیگر حق نخواهد داشت اطلاعات و نتایج به دست آمده در چهارچوب این موافقتنامه را به طرفهای سوم ارائه نماید.
ماده ۴ – شرایط مربوط به واردات و اقدامات پیشگیرانه
۱ – طرفهای متعاهد کلیه مساعی خود را در زمینه انجام اقدامات لازم به منظور بازرسی و عنداللزوم بررسی آزمایشگاهی و آفت زدایی گیاهان، محموله فرآورده های گیاهی و وسایل حمل و نقل آنها به کار خواهند گرفت تا از انتقال آفات قرنطینه ای به قلمرو طرف متعاهد دیگر جلوگیری به عمل آید.
۲ – صادرات هرگونه محموله گیاهان و فرآورده های گیاهی به قلمرو طرف متعاهد دیگر باید با رعایت مقررات قانونی قرنطینه گیاهی طرف واردکننده صورت پذیرد. طرفهای متعاهد به منظور کنترل و پیشگیری از ورود و پراکندگی آفات قرنطینه ای حق خواهند داشت:
الف – اقدامات بهداشت گیاهی اضافی را در رابطه با ورود گیاهان، فرآورده های گیاهی و با سایر اقلام تحت کنترل درخواست کننده و در صورت وجود خطر جدی ورود آفات قرنطینه ای، واردات کالاهای خاصی را ممنوع، محدود و یا منوط به انجام تشریفاتی مانند آفت زدایی نمایند.
ب – برای واردات محموله های گیاهی و اقلام تحت کنترل، نقاط ورودی را تعیین و اعلام نمایند.
پ – از ورود عوامل کنترل زیستی (بیولوژیکی) آفات و گیاهان تراریخته به قلمرو خود جلوگیری و یا آن را محدود نمایند.
۳ – طرفهای متعاهد برای اطمینان از عدم وجود آفات قرنطینه ای و صرف نظر از وجود گواهی بهداشت گیاهی، حق خواهند داشت اقدام به بازرسی، نمونه برداری و آزمایش محموله های وارداتی گیاهان و فرآورده های گیاهی کنند و در صورت آلودگی محموله ها به آفات قرنطینه ای، آنها را آفت زدایی، مرجوع و یا معدوم نمایند که در این صورت مراتب را به طور کتبی به اطلاع طرف متعاهد دیگر خواهند رساند.
۴ – طرفهای متعاهد ورود خاک و استفاده از کاه، علف خشک، سایر اجزای گیاهی و همچنین هرگونه مواد با منشأ گیاهی که احتمال ورود آفات قرنطینه ای به همراه آن وجود دارد، به منظور بسته بندی محموله های وارداتی را ممنوع اعلام می نمایند.
ماده ۵ – گواهی بهداشت گیاهی
۱ – محموله های وارداتی و صادراتی که از قلمرو هریک از طرفهای متعاهد به قلمرو طرف متعاهد دیگر وارد و صادر می گردد باید دارای گواهی بهداشت گیاهی صادرشده توسط مراجع صلاحیتدار طرفهای متعاهد باشد.
۲ – هر یک از طرفهای متعاهد باید در هنگام صدور محموله به قلمرو طرف متعاهد دیگر، قوانین و مقررات حفظ نباتات آن طرف را رعایت نماید.
۳ – صدور گواهی بهداشتی باید توسط مقامات صلاحیتدار انجام گیرد و از تاریخ صدور سی روز اعتبار داشته باشد.
۴ – گواهی بهداشت گیاهی باید اصل و به زبان انگلیسی و زبان رسمی هریک از طرفهای متعاهد باشد. هرگونه اصلاح، قلم خوردگی و ناخوانایی متن موجب ساقط شدن اعتبار گواهی بهداشت گیاهی خواهد شد.
ماده ۶ – شرایط صدور مجدد
برای صادرات مجدد محموله، اصل یا تصویر تأیید شده گواهی بهداشت گیاهی کشور مبدأ باید به گواهی بهداشت گیاهی صادرات مجدد صادرشده توسط طرفهای متعاهد پیوست شود.
ماده ۷ – شرایط گذر (ترانزیت)
گذر (ترانزیت) محموله ها با رعایت قوانین و مقررات ملی قرنطینه طرف متعاهدی که گذر از قلمرو آن صورت می گیرد و در صورت ارائه گواهی بهداشت گیاهی کشور مبدأ مجاز است.
ماده ۸ – اقدامات مشترک
بازرسی های مشترک بهداشت گیاهی و بررسی های آزمایشگاهی محموله هایی که در هنگام صادرات و واردات از قلمرو یک طرف متعاهد به قلمرو طرف متعاهد دیگر به عنوان خطر قرنطینه ای مهم تلقی می شوند، بر اساس ترتیبات قبلی صورت می گیرد هر طرف باید مکان لازم را برای بررسی و تجهیزاتی به منظور بررسی های آزمایشگاهی فوق در نظر بگیرد. طرف اعزام کننده تمام هزینه های مربوط را طبق ضوابط و قوانین ملی کشور خود پرداخت خواهد کرد.
ماده ۹ – ارتباط با سایر موافقتنامه ها
مفاد این موافقتنامه بر حقوق و تعهدات طرفهای متعاهد ناشی از موافقتنامه های بین المللی که طرفهای متعاهد عضو آنها هستند، تأثیر نخواهد داشت.
ماده ۱۰ – حل و فصل اختلاف ها
۱ – کلیه اختلاف های ناشی از تفسیر یا اجرای این موافقتنامه ابتداء از طریق مذاکرات دو جانبه حل و فصل خواهد شد. در صورت عدم حل اختلاف به شرح بند (۱)، طرف متعاهد یا طرفهای متعاهد می توانند از مدیرکل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) درخواست کنند کارگروهی از کارشناسان را تعیین نماید تا بر اساس مقررات و رویه های مدون سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) مسائل مورد اختلاف را بررسی نماید.
۲ – کارگروه مزبور شامل نماینده های طرفهای متعاهد خواهد بود.
۳ – طرفهای متعاهد توافق می کنند که نظرات کارگروه، اگر چه ماهیتاً لازم الاجراء نمی باشد، به عنوان مبنایی برای بررسی مجدد موضوعی که عدم توافق از آن ناشی شده است توسط طرفهای متعاهد ذی ربط قرار گیرد.
۴ – طرفهای متعاهد هزینه های کارشناسی را طبق ضوابط و قوانین ملی کشور خود پرداخت خواهند کرد.
ماده ۱۱ – اصلاح موافقتنامه
این موافقتنامه تنها با توافق کتبی طرفهای متعاهد و به شکل تشریفاتی (پروتکلی) که جزء لاینفک این موافقتنامه تلقی خواهد شد، می تواند اصلاح شود. هرگونه اصلاح با رعایت مفاد ماده (۱۲) این موافقتنامه لازم الاجراء خواهد شد.
ماده ۱۲ – لازم الاجراء شدن
این موافقتنامه در روز سی و یکم پس از تاریخ اطلاعیه کتبی مؤخر مبنی بر انجام تشریفات داخلی لازم درباره لازم الاجراء شدن این موافقتنامه برای مدت پنج سال به اجراء گذارده خواهد شد. پس از مدت مزبور این موافقتنامه برای دوره های پنج ساله متوالی همچنان معتبر خواهد ماند مگر آنکه یکی از طرفهای متعاهد فسخ آن را به طور کتبی به اطلاع طرف متعاهد دیگر برساند. این موافقتنامه تا زمان انقضای شش ماه از تاریخ دریافت اطلاعیه کتبی یک طرف متعاهد از طریق مجاری دیپلماتیک توسط طرف متعاهد دیگر مبنی بر تمایل آن طرف به خاتمه اعتبار آن، لازم الاجراء باقی می ماند.
این موافقتنامه در شهر تهران در تاریخ ۱۲ /۵ /۱۳۹۴ هجری شمسی برابر با ۳ آگوست ۲۰۱۵ میلادی در دو نسخه به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی تنظیم گردید که تمامی آنها از اعتبار یکسان برخوردار می باشد. در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر مفاد این موافقتنامه، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران – محمود حجتی – وزیر جهاد کشاورزی
از طرف دولت جمهوری عراق – فلاح حسن زیدان الهیبی – وزیر کشاورزی
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و دوازده ماده در جلسه علنی روز چهار‌شنبه مورخ دوازدهم مهرماه یکهزار و سیصد و نود و شش مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۲۶/۷/۱۳۹۶ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی – علی لاریجانی