کلیات نظام تربیت استعدادهای برتر در آموزش و پرورش

شماره ۱۲۰/۸۰۲۹۶  –  ۱۳۹۶/۱/۳۰

جناب آقای جاسبی مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام
یک حلقه لوح فشرده، حاوی چهار مصوبه جلسات ۹۳۲ و ۹۴۱ شورای عالی آموزش و پرورش، موضوع «کلیات نظام تربیت استعدادهای برتر در آموزش و پرورش»، «اساسنامه پژوهش سراهای دانش آموزی»، «ماده واحده آیین‌نامه ها و جدول مواد درسی و نوع ارزشیابی پایانی دوره اول متوسطه» و «واگذاری اختیار تصویب برخی از مقررات به کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش» که به تأیید ریاست محترم جمهوری اسلامی و رئیس شورای عالی آموزش و پرورش رسیده است، جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
خواهشمند است دستور فرمایید نسخه ای از آن برای دبیرخانه این شورا ارسال گردد.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش ـ مهدی نوید

مصوبه نهصد و سی و دومین (۹۳۲) جلسه شورای عالی آموزش و پرورش، تاریخ ۱۳۹۵/۳/۱۷ (بررسی شده در جلسات ۹۰۲ ، ۹۰۳،۹۰۴ و ۹۳۲)

مقدمه:

به منظور فراهم آوردن زمینه اجرای مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به ویژه تحقق ویژگی های مدرسه در افق چشم انداز ۱۴۰۴ مبنی بر «دارا بودن ظرفیت پذیـرش تفاوت های فردی، کشـف و هدایت استعدادهای متنوع فطری و پاسخگویی به نیازها، علایق و رغبت دانش آموزان در راستای مصالح و چارچوب نظام معیار اسلامی» و نیز زمینه سازی برای «رشد و شکوفایی استعدادهای دانش آموزان بر پایه تنوع استعدادها و توانمندی های جامعه نخبگانی» مندرج در چشم انداز «سند راهبردی کشور در امور نخبگان»، «کلیات نظام تربیت استعدادهای برتر در آموزش و پرورش» به شرح زیر به تصویب می رسد:

ماده ۱ـ تعریف دانش آموز دارای استعداد برتر

۱دانش آموزی که با توجه به ویژگی های ذاتی خود و در مقایسه با گروه همسالان، در یک یا چند زمینه، توانایی یادگیری و درک بالاتری دارد یا در انجام ماهرانه کار و بروز قابلیت های شخصی در آن زمینه، صلاحیت و برجستگی خاصی نشان می دهد.

ماده ۲ـ اصولکلیات نظام تربیت استعدادهای برتر، در چارچوب اصول کلی تربیت رسمی و عمومی مندرج در «مبانی نظری تحول بنیادین آموزش و پرورش» مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و ضمن رعایت آنها، بر اصول زیر تأکید دارد:

۱ـ انعطاف: استفاده از برنامه ها و روش های منعطف و متنوع آموزشی و تربیتی، متناسب با علایق و نیازهای ویژه دانش آموزان و شرایط و اقتضائات نظام آموزش و پرورش و نیازهای کشور.

۲ـ استمرار: شناسایی، تربیت و هدایت استعدادهای برتر به صورت مستمر، مرحله ای و فرایندی، در طول دوران تحصیل.

۳ـ تلفیق: ارائه خدمات و تسهیلات آموزشی و تربیتی به دانش آموزان استعدادهای برتر در محیط های یادگیری دانش آموزان عادی و پذیرش حداقل تفکیک و جداسازی آنان.

۴ـ تعادل: توجه به رشد متوازن و همه جانبه دانش آموزان در ساحت های شش گانه تربیتی مندرج در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، با تأکید بر تربیت اخلاقی، اعتقادی و عبادی.

ماده ۳ـ اهداف

۱ـ شناسایی، تربیت و هدایت نظام مند دانش آموزان دارای استعدادهای برتر.

۲ ـ ارتقای معرفت و تربیت دینی، اعتلای هویت اسلامی ـ ایرانی و تقویت حس دلبستگی ملی دانش آموزان.

۳ـ توانمندسازی دانش آموزان با رعایت عدالت آموزشی و تربیتی و ارتقای کارآمدی آنان، متناسب با نیازهای کشور.

ماده ۴ـ سیاست های اجرایی

۱ـ ارائه خدمات آموزشی و پرورشی ویژه، ناظر بر تنوع بخشی به برنامه های درسی به شیوه تلفیقی (عدم جداسازی) با نگاه گسترش یابنده و حداکثری.

۲ـ استمرار ارائه خدمات آموزشی و پرورشی به دانش آموزان در مدارس استعدادهای درخشان، به شیوه تفکیکی (جداسازی) با رویکرد اصلاحی و حداقلی.

۳ـ شناسایی و هدایت نظام مند دانش آموزان برای پاسخگویی به نیازهای توسعه پایدار و متوازن کشور.

۴ـ توسعه دانش تخصصی و شایستگی های حرفه ای معلمان برای پاسخگویی به نیازهای متنوع دانش آموزان.

۵ ـ گسترش ارائه خدمات آموزشی، پرورشی و پژوهشی، با تأکید بر توسعه محیط های متنوع یادگیری و استفاده از ظرفیت و مشارکت سایر نهادها و ارگان های دولتی و غیردولتی ، به ویژه ستادها، سازمان ها و صندوق های ذی‌ربط.

ماده ۵ ـ راهکارها

۱ـ تدوین ملاک ها، شاخص ها و استانداردهای شناسایی، جذب و تربیت دانش آموزان.

۲ـ تدوین و اجرای برنامه های مناسب در تمام ساحت های تربیتی، با استفاده از ظرفیت و مشارکت بخش های دولتی و غیردولتی، به ویژه دانشگاه ها، حوزه های علمیه، مساجد، کانون ها و مراکز علمی ـ پژوهشی.

۳ـ طراحی برنامه درسی و تربیتی ویژه دانش آموزان، در چارچوب سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی.

۴ـ تدوین آیین‌نامه های آموزشی و تربیتی، بارویکرد ایجاد تسهیلات ویژه برای این دانش آموزان.

۵ ـ توانمندسازی مدیران، معلمان و مربیان برای شناسایی، تربیت و هدایت دانش آموزان از طریق:

الف: احراز و توسعه صلاحیت های تخصصی و حرفه ای معلمان ذی‌ربط
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] ـ در این متن، منظور از دانش آموز، دانش آموز دارای استعداد برتر است.  شناسایی کامل و پرورش استعدادهای ویژه چنین دانش آموزی، ـ که شرط لازم و نه کافی برای رسیدن به مرحله نخبگی در آینده است ـ نیازمند ارائه خدمات و تسهیلات ویژه ای است که در نظام تربیت رسمی و عمومی باید زمینه های مناسب برای آن فراهم شود.

ب: افزودن مواد و سرفصل های مربوط به برنامه درسی تربیت معلم

ج: تدوین و اجرای دوره های ضمن خدمت کوتاه  مدت

۶ ـ ارائه برنامه های مشاوره ای ویژه خانواده های دانش آموزان و مشاوره های تحصیلی و شغلی به دانش آموزان، متناسب با استعدادها و علایق آنها و اولویت ها و نیازهای کشور.

۷ـ برنامه‌ریزی برای توسعه « فعالیت های گروهی دانش آموزان» در حوزه های مختلف علمی، پژوهشی، فناوری، فرهنگی، هنری، اجتماعی و هدایت هدفمند آنان به مراکز تخصصی.

۸ ـ برنامه‌ریزی برای توسعه فعالیت های محیط های متنوع یادگیری خارج از مدرسه (پژوهش سراها، کانون های فرهنگی و هنری، کتابخانه ها، اردوگاه ها، ورزشگاه ها، مراکز آموزشی تخصصی و نظایر آن) به منظور پرورش استعدادهای خاص.

۹ـ توسعه برگزاری المپیادهای دانش آموزی، مسابقات و جشنواره های علمی، پژوهشی، فرهنگی، هنری و ورزشی.

۱۰ـ حمایت های مادی و معنوی از دانش آموزان و طرح‌ها و ایده ها  و فراهم آوردن تسهیلات و امکانات مناسب برای آنان، با اولویت مناطق کمترتوسعه یافته.

۱۱ـ برنامه‌ریزی برای ارتباط هدفمند دانش آموزان با مراکز علمی، پژوهشی، فناوری و تولیدی و جلب مشارکت بخش غیردولتی برای حمایت مادی و معنوی از آنان.

ماده ۶ ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است:

۱ـ اساسنامه ها و آیین‌نامه های مورد نیاز این مصوبه را، ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ، تهیه و به شورای عالی آموزش و پرورش ارائه کند.

۲ـ از اجرای این مصوبه، ارزشیابی به عمل آورد و بر اساس بازخوردها، یافته ها و نتایج به دست آمده، نسبت به روزآمدسازی آن اقدام کند.

۳ـ گزارش پیشرفت فعالیت ها را دو سال یک بار به شورای عالی آموزش و پرورش ارائه دهد.

۴ـ ضمن رصد مستمر دانش آموزان، برای حمایت و پشتیبانی از آنها، با مراجع ذی‌ربط هماهنگی به عمل آورد.

ماده ۷ـ نظارت کلان

نظارت کلان بر حسن اجرای این مصوبه به عهده شورای عالی آموزش و پرورش است.

ماده ۸ ـ منابع

منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این مصوبه از محل منابع در اختیار وزارت آموزش و پرورش تأمین خواهد شد و موارد دارای بار مالی جدید، پس از پیش بینی منابع در اعتبارات سنواتی وزارت آموزش و پرورش، قابل اجرا خواهد بود.

موضوع: کلیات نظام تربیت استعدادهای برتر در آموزش و پرورش در نهصد و سی و دومین (۹۳۲) جلسه شورای عالی آموزش و پرورش، تاریخ ۱۳۹۵/۳/۱۷ به تصویب رسید.

مهدی نوید                    علی اصغر فانی
دبیر شورا                           رئیس جلسه

کلیات نظام تربیت استعدادهای برتر در آموزش و پرورش، مورد تأیید است.

رئیس جمهور و رئیس شورای عالی آموزش و پرورش ـ حسن روحانی