مصوب جلسه ۸۸ مورخ ۱۳۹۵/۱۰/۱۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی
در راستای تحقق بند ۵ ـ ۷ سیاستهای کلی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری (مد ظلّه العالی) و اقدام ملی ۴ از راهبرد کلان ۱ و اقدام ملی ۷ از راهبرد کلان ۶ نقشه جامع علمی کشور، و به استناد بندهای «ب» و «ج» از بخش اول فصل پنجم نقشه جامع علمی کشور و بر اساس بند ۴ از ماده سوم آییننامه ستاد مربوطه، مصوبه « سیاستها و ضوابط ارتقاء مشارکت خیرین و واقفین در پیشرفت حوزه علم و فناوری » که در جلسات ۸۶ ، ۸۷ و ۸۸ شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسیده است، جهت اجرا ابلاغ می‌شود.
ماده ۱) تعاریف و اختصارات
واحد (واحد علمی و فناوری): واحدهای مختلف دولتی و غیردولتی در حوزه علم و فناوری شامل دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی، بیمارستانهای آموزشی، پژوهشگاه ها و پژوهشکده ها، پارک های علم و فناوری و مراکز رشد فناوری، مدارس علمیه و مدارس آموزش و پرورش.
دستگاه اجرایی: وزارتخانه‌ها، سازمانها و مؤسسات دولتی، مؤسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی، شرکتهای دولتی و همچنین کلیه نهادها و دستگاههایی که شمول این مصوبه بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است.
حامی: افراد حقیقی و حقوقی که با اهداء کمک یا وقف ، قصد حمایت از حوزه علم و فناوری را دارند.
بنیاد حامی: نهاد حقوقی غیردولتی؛ متشکل از نمایندگان واحد، کارکنان، دانش‌آموختگان و حامیان علاقه‌مند که مأموریت آن حمایت از یک واحد علمی و فناوری خاص یا یک موضوع خاص، مانند حمایت از دانشجویان از طریق منابع امور خیر و وقف است.
مجمع هماهنگکننده: نهاد حقوقی غیردولتی؛ متشکل از نمایندگان بنیادهای حامی ، دستگاه‌های اجرایی و تشکل‌های مردمی مرتبط که مأموریت آن حمایت از یک یا چند زیرحوزه علم و فناوری از طریق منابع وقف و امور خیر است و با بنیادهای حامی همگن موجود در آن زیرحوزه تعامل مستمر و نزدیک دارد.
زیرحوزه علم و فناوری: زیرمجموعه‌ای از حوزه علم و فناوری برحسب حوزههای اجرایی یا مناطق جغرافیایی یا حوزههای تخصصی علوم یا موضوعات خاص.
مصادیق امور خیر و وقف در حوزه علم و فناوری: تعدادی از این مصادیق عبارتند از راهاندازی و تجهیز مراکز آموزشی، پژوهشی و رفاهی، حمایت از پژوهش، توسعه و تجاری‌سازی فناوری، حمایت از کارآفرینی دانشگاهی، حمایت از دانشجویان و طلاب واجد شرایط، گسترش فعالیتهای مذهبی و تسهیل ازدواجهای دانشجویی، خدمات و مشاورههای علمی و تخصصی، فعالیتهای داوطلبانه اساتید، دانشجویان و طلاب در آموزش، پژوهش و توسعه فناوری، اهداء حق مالکیت فکری، وصیت در ارث (از جمله انفاق ثلث ارث) و اهداء کتابخانه.
ماده ۲) بنیادهای حامی توسط هر یک از واحدهای علمی و فناوری با وظایف زیر گسترش یابد:
۲ـ۱ـ شناسایی و اولویتبندی فرصتهای وقف و امور خیر مرتبط با واحد با تمرکز بر احیاء موقوفات و تبرعات موجود و ایجاد بستر مناسب برای اطلاعرسانی آنها.
۲ـ۲ـ شناسایی حامیان و تعامل با آنان با هدف ارائه مشاوره در بهرهبرداری بهینه از مصادیق امور خیر و وقف حوزه علم و فناوری و ارائه تسهیلات لازم بهمنظور طی فرآیندهای اداری و قانونی و تمهیدات شرعی و حقوقی.
۲ـ۳ـ توسعه سازوکارهای جذب و تجمیع کمکهای خُرد (تامین مالی جمعی) حامیان واحد با تأکید بر انتشار اوراق وقف و امور خیر و جذب کمکهای فارغ‌التحصیلان و ایجاد صندوق نیکوکاری بهمنظور سرمایهگذاری کمکهای اهدائی در فعالیتهای اقتصادی متناسب با شأن واحد.
۲ـ۴ـ توسعه شیوههای مشارکت غیرمالی با تأکید بر ارائه خدمات و مشاورههای علمی و تخصصی، اهداء حق مالکیت فکری و ترویج سنتهای پسندیده در میان جامعه مرتبط با واحد به‌ویژه اهداء کتابخانه و وصیت در ارث.
۲ـ ۵ ـ تجلیل از حامیان، اعتمادافزایی در میان حامیان و نظارت بر رعایت تعهدات واحدها، حراست از نیات حامی و عدم تغییر نام موقوفات و تبرّعات حتی در صورت تغییرات مدیریتی، و ارائه گزارشهای منظم و مستمر به حامیان.
۲ ـ۶ـ پیگیری جذب تسهیلات و حمایتهای دولتی در حوزه وقف و امور خیر، به ویژه مشارکت در هزینهها، اهداء زمین، معافیتهای مالیاتی و عوارض و نیز پیگیری انعقاد و اجرایی‌سازی تفاهمنامههای مرتبط با وقف و امور خیر در واحد، با سازمان اوقاف و مجامع هماهنگکننده.
ماده۳) گسترش و حمایت از مجامع هماهنگکننده در حوزههای علم و فناوری با مأموریتهای زیر صورت پذیرد:
۳ـ۱ـ گسترش بنیادهای حامی مرتبط با واحدهای علمی و فناوری با تأکید بر گسترش رایزنیها و ایجاد شعب.
۳ـ۲ـ نظارت و ارزیابی عملکرد بنیادهای حامی مرتبط و همچنین طراحی نظام انگیزشی و ارائه مشاوره و آموزشهای ویژه نیروی انسانی.
۳ـ۳ـ شبکهسازی بنیادهای حامی مرتبط، با تأکید بر اولویتها، ایجاد بسترهای همکاری و یادگیری، بسترهای اطلاعاتی و انتقال تجربیات، و تدوین و ترویج الگوهای موفق میان آنها.
۳ـ۴ـ پیگیری امور بنیادهای حامی در تعامل با نهادهای حاکمیتی و نهادهای بینالمللی.
ماده ۴) اقدامات زیر توسط سازمان اوقاف و امور خیریه انجام شود:
۴ـ۱ـ تدوین سند راهبردی سازمان اوقاف و امور خیریه در حوزه علم و فناوری
۴ـ۲ـ تهیه اطلس موقوفات و نیات وقف مرتبط با حوزه علم و فناوری
۴ـ۳ـ توسعه و ترویج زیرساختهای حقوقی و قانونی لازم در جهت تنوعبخشی به مشارکتهای وقف و امور خیر (مانند حبس، هبه، نذر) در حوزه علم و فناوری
۴ـ۴ـ احیـاء و بهرهبرداری بهینه از موقوفات و مؤسسات خیریه مرتبط با حوزه علم و فناوری.
تبصره ۱ـ سایر دستگاه‌های اجرایی موظف به همکاری با سازمان اوقاف و امور خیریه می‌باشند.
ماده ۵) روش های مشارکت دستگاه های اجرایی و آستان‌های مقدسه در پروژه های وقف و امور خیر در حوزه علم و فناوری، ارتقاء یافته و متنوع گردد.
ماده ۶) انگیزه مشارکت واقفین و خیرین در وقف و امور خیر حوزه علم و فناوری با تأکید بر امور زیر افزایش یابد:
۶ ـ۱ـ
گسترش تسهیلات مالیاتی به ویژه اعتبار مالیاتی به منظور پذیرش کمکهای اهدائی واقفین و خیرین در حوزه علم و فناوری به عنوان بخشی از مالیات آنان و نیز اعطای معافیت از مالیات و عوارض به پروژههای وقفی و امور خیر در حوزه علم و فناوری.
۶ ـ۲ـ عضویت واقفین و خیرین در هیأت امنای واحد.
۶ ـ۳ـ تشویق و ترغیب ایرانیان خارج از کشور و سایر علاقه‌مندان از جمله نخبگان جهان اسلام، جهت مشارکت در وقف و امور خیر مرتبط با حوزه علم و فناوری با تأکید بر بهره‌مندی از ظرفیت رایزنان علمی و فناوری، نمایندگیهای جمهوری اسلامی در کشورهای خارجی و رسانههای برون مرزی.
ماده ۷) فرهنگ عمومی و گفتمانسازی وقف و امور خیر در حوزه علم و فناوری با تأکید بر امور زیر ارتقاء یابد:
۷ـ۱ـ
معرفی و تجلیل از خیرین و واقفین برجسته و اثرات ماندگار آنان با استفاده از فعالیت رسانهای، تبلیغات دینی و اعطاء نشانهای ملی.
۷ـ۲ـ ارتقاء فرهنگ وقف و امور خیر میان دانش آموزان، دانشجویان و طلاب، با تأکید بر تهیه متون درسی و فعالیتهای فرهنگی مناسب در مدارس و دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و حوزههای علمیه و فضاهای رسانهای به‌ویژه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
ماده ۸) کمیسیون ویژه راهبری امور خیرین و واقفین حوزه علم و فناوری با مأموریت هماهنگی، اجرایی‌سازی سیاستها و ضوابط و نظارت بر آن متشکل از اعضای زیر تشکیل شود:
۱. رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه (رئیس کمیسیون)
۲. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا نماینده تامالاختیار ایشان
۳. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا نماینده تامالاختیار ایشان
۴. وزیر آموزش و پرورش یا نماینده تامالاختیار ایشان
۵. نماینده تامالاختیار ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور
۶ . رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها یا نماینده تامالاختیار ایشان
۷. معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری یا نماینده تامالاختیار ایشان
۸ . رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران یا نماینده تامالاختیار ایشان
۹. نماینده تامالاختیار شورایعالی حوزههای علمیه
۱۰. نماینده کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی
۱۱. پنج نفر از خیرین، واقفین و رؤسای بنیادهای حامی و مجامع هماهنگکننده به انتخاب کمیسیون و حکم رئیس کمیسیون
تبصره ۱ـ دبیرخانه کمیسیون ویژه به صورت مستقل، در سازمان اوقاف و امور خیریه مستقر خواهد شد.
تبصره ۲ـ دبیرخانه، موظف است پس از تصویب این سیاستها و ضوابط، تقسیم کار مربوطه و دستورالعمل‌های اجرایی هر بند از سیاستها و ضوابط، و آییننامه اجرایی فعالیت کمیسیون ویژه را تدوین و برای تصویب به آن کمیسیون ارائه نماید.
تبصره ۳ـ دبیرخانه موظف است آخرین وضعیت اجرای این سیاستها و ضوابط را هر شش ماه به کمیسیون ویژه گزارش نماید. کمیسیون ویژه نیز موظف است آخرین وضعیت اجرای این سیاستها و ضوابط را به صورت سالیانه به شورای عالی انقلاب فرهنگی گزارش نماید.
ماده ۹) این مصوبه، شامل ۹ ماده و ۴ تبصره در جلسه ۸۸ مورخ ۱۳۹۵/۱۰/۱۴ شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور
دکتر محمدرضا مخبر دزفولی