ماده واحده ـ موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری زیمبابوه مشتمل بر یک مقدمه و نوزده ماده و یک پیوست، به شرح پیوست تصویب و اجازه تسلیم اسناد آن داده می شود.
تبصره ۱ـ کلیه اصلاحات آتی موضوع ماده (۱۴) موافقتنامه باید طبق اصول هفتاد و هفتم (۷۷) و یکصد و بیست و پنجم (۱۲۵) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب گردد.
تبصره ۲ـ حل اختلاف از طریق داوری موضوع ماده (۱۵) این موافقتنامه منوط به رعایت اصل یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می باشد.
بسم الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری زیمبابوه
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری زیمبابوه که عضو کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین المللی مورخ ۱۶ آذرماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با ۷ دسامبر ۱۹۴۴ میلادی می باشند، و از این پس «طرفهای متعاهد» نامیده می شوند،
با تمایل یکسان برای انعقاد موافقتنامه ای به منظور تأسیس و بهره برداری از سرویس های هوایی منظم بین و ماورای سرزمین های خود به شرح زیر موافقت کردند:
ماده ۱ـ تعاریف از نظر این موافقتنامه، جز در صورتی که سیاق عبارت به گونه دیگری اقتضاء نماید:
الف ـ اصطلاح «کنوانسیون » به کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین المللی که در تاریخ ۱۶ آذرماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با ۷ دسامبر ۱۹۴۴ میلادی در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می شود، و شامل ضمائم کنوانسیون که به موجب ماده (۹۰) کنوانسیون مزبور به تصویب رسیده و نیز اصلاحات پیوست یا کنوانسیون به موجب مواد (۹۰) و (۹۴) آن تا حدودی که موارد مزبور برای طرفهای متعاهد لازم الاجراء شده است، خواهد بود.
ب ـ اصطلاح «مقامات هواپیمایی » در مورد جمهوری اسلامی ایران به «رئیس سازمان هواپیمایی کشوری » و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان باشد اطلاق می گردد، و در مورد دولت جمهوری زیمبابوه وزیر مسؤول در امور هوانوردی و یا هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن مقام باشد، اطلاق می شود.
پ ـ اصطلاح «شرکت هواپیمایی تعیین شده» به یک یا چند شرکت هواپیمایی اطلاق می شود که به موجب مفاد ماده (۳) این موافقتنامه تعیین شوند و اجازه فعالیت بیابند.
ت ـ اصطلاح «ظرفیت » درمورد هواپیما، به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت » درمورد «سرویس مورد توافق » به حاصل ضرب ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر، اطلاق می شود.
ث ـ اصطلاح «سرزمین » در مورد هر یک از طرفهای متعاهد به مناطق خشکی و آبی که تحت حاکمیت آن قرار دارد؛ اطلاق و شامل فضای محاذی آنها نیز می شود.
ج ـ اصطلاحات «سرویس هوایی »، «سرویس هوایی بین المللی »، «شرکت هواپیمایی » و «توقف به منظورهای غیرحمل ونقل » به ترتیب دارای همان معانی است که در ماده (۹۶) کنوانسیون برای آنها ذکر شده است .
چ ـ اصطلاح «نرخ » به قیمتی اطلاق می شود که برای حمل مسافر، بار همراه و غیرهمراه پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می شود از جمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگی ها و سایر خدمات جنبی به استثنای دستمزدها و شرایط حمل پست ، می باشد.
ح ـ اصطلاح «جدول مسیر» به جدول پیوست این موافقتنامه و هرگونه اصلاحیه آن که طبق مفاد ماده (۱۴) موافقتنامه مورد توافق قرار گرفته است اطلاق می شود.
«جدول مسیر» بخش لاینفک موافقتنامه را تشکیل می دهد.جز در صورتی که سیاق عبارت به گونه دیگری دلالت داشته باشد، کلماتی که دربردارنده مفهوم مفرد می باشند، مفاهیم جمع را نیز شامل می شوند و برعکس.
بدیهی است عناوین مواد این موافقتنامه به هیچ وجه معنای هریک از مقررات این موافقتنامه را محدود نمی کند یا توسعه نمی دهد.
ماده ۲ـ اعطای حقوق
۱ـ هر طرف متعاهد جهت انجام سرویس های هوایی بین المللی منظم به وسیله شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق مشخص شده در این موافقتنامه را به شرح زیر به طرف متعاهد دیگر اعطاء می نماید:
الف ـ پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر؛
ب ـ توقف درسرزمین مذکور به منظورهای غیرحمل ونقل ؛
پ ـ توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه بار و پست در حمل ونقل بین المللی در نقاط مشخص شده برای آن مسیر در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه .
۲ـ استفاده از حق آزادی پنجم پروازی منوط به موافقت مقامات صلاحیتدار طرف مقابل می باشد.
۳ـ هیچ یک از مفاد این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که به شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد این حق را اعطاء کند که در داخل سرزمین طرف متعاهد دیگر از نقطه ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا کرایه نماید.
۴ـ در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی است یا در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال نظامی قرار گرفته، انجام سرویس های موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوطه خواهد بود.
ماده ۳ـ تعیین و اجازه
۱ـ هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا چند شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویس های مورد توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین ، و هر شرکت هواپیمایی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
۲ـ پس از دریافت اعلامیه مذکور مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر باید با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) این ماده اجازه مقتضی را بدون تأخیر به شرکت هواپیمایی تعیین شده مزبور اعطاء کنند.
۳ـ مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد می توانند از شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی را که معمولاً به موجب مفاد کنوانسیون توسط آن مقامات در مورد بهره برداری از سرویس های هوایی بین المللی اعمال می گردد، دارا می باشد.
۴ـ هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مربوط در اختیار طرف متعاهد تعیین کننده شرکت(های) هواپیمایی یا اتباع آن طرف متعاهد است از اعطای اجازه بهره برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد یا هر شرطی را که برای اعمال حقوق مذکور در ماده (۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمایی تعیین شده لازم بداند، وضع نماید.
۵ ـ شرکت هواپیمایی تعیین شده می تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج در بندهای (۱) و (۲) این ماده، بهره برداری از سرویس های مورد توافق را آغاز کند.
ماده ۴ـ تعلیق و لغو
۱ـ هر طرف متعاهد می تواند در موارد مشروح زیر مجوز بهره برداری را لغو یا استفاده از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را در مورد شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق ، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم می داند وضع کند:
الف ـ چنانچه قانع نشود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مذکور در اختیار طرف متعاهد تعیین کننده شرکت هواپیمایی یا اتباع طرف متعاهد مزبور می باشد؛ یا
ب ـ چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نکند؛ یا
پ ـ چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور در انجام عملیات بهره برداری از شرایط مقرر به موجب این موافقتنامه تخطّی کند.
۲ـ اعمال حق لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز در مواردی که برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات ، فوریت داشته باشد، فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت . این مشورت بین مقامات هواپیمایی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع خواهد شد.
ماده ۵ ـ شمول قوانین و مقررات
۱ـ قوانین و مقررات هر طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهایی که به امر هوانوردی بین المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات مربوط به بهره برداری و هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام که برفراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد می باشند، در مورد هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.
۲ـ قوانین و مقررات هر طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافران ، خدمه ، بار یا پست از سرزمین آن می باشد از قبیل تشریفات ورود و خروج ، مهاجرت و همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی در مورد مسافران ، خدمه ، بار یا محمولات پستی هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام که در سرزمین مذکور باشند اعمال خواهد شد.
۳ـ هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه ای از قوانین و مقررات مذکور در این ماده را در اختیار آن قرار خواهد داد.۴ـ شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر نمایندگی خود را در سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید و یا اینکه برای خود عامل کل یا عامل فروش کل تعیین کند. نصب عامل کل یا عامل فروش کل بر اساس قوانین و مقررات مربوط حاکم هر طرف متعاهد صورت خواهد گرفت .
۵ ـ انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی جاری در هر دو کشور صورت خواهد گرفت . طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال درآمدهای حاصله مزبور پس از کسر هزینه ها به عمل خواهند آورد.
ماده ۶ ـ معافیت از حقوق گمرکی ، سود بازرگانی و سایر عوارض
۱ـ هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویس های بین المللی را انجام می دهد و مواد سوختی ، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی ، وسایل یدکی ، لوازم مورد نیاز جاری و خواربار موجود در هواپیماهای شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد که مجاز به استفاده از مسیرها و سرویس های موضوع این موافقتنامه می باشند به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه های بازرسی و سایر عوارض و هزینه های مشابه ملی و محلی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی مورد استفاده قرار گیرد یا به مصرف برسد که هواپیماهای مزبور برفراز آن سرزمین در پرواز باشند.
۲ـ سوخت ، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی ، وسایل یدکی ، لوازم مورد نیاز جاری و خواربار که توسط یک طرف متعاهد یا اتباع آن به سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده آن طرف متعاهد باشد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه های بازرسی و سایر عوارض و هزینه های مشابه ملی و محلی معاف خواهد بود.
۳ـ سوخت ، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی ، وسایل یدکی ، لوازم مورد نیاز جاری و خواربار که بار هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد می شود و در سرویس های بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی ، مالیات ها و هزینه های بازرسی و سایر عوارض و هزینه های مشابه ملی و محلی ، معاف خواهد بود.
۴ـ تجهیزات هوابرد مورد نیاز جاری ، و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات گمرکی دیگر طرف متعاهد در آن سرزمین قابل تخلیه است . در این صورت می توان آنها را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر می شوند و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
۵ ـ مسافران ، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در گذر (ترانزیت) مستقیم قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج نمی شوند، فقط مشمول یک کنترل ساده خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی که در گذر (ترانزیت) مستقیم است از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هرگونه مالیات معاف خواهد بود.
۶ ـ اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمایی مانند برچسب چمدان ، بلیط هواپیما، بارنامه ، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی که به داخل سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد می شود، از کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و یا مالیات ها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده ۷ـ تسهیلات و هزینه های فرودگاهی
۱ـ هریک از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههایی را جهت استفاده شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیرهای مشخص شده تعیین خواهد کرد، و تسهیلات ارتباطی ، هوانوردی ، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای بهره برداری سرویس های مورد توافق لازم است در اختیار شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
۲ـ هریک از طرفهای متعاهد می تواند در قبال استفاده هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن هزینه های عادلانه و معقولی دریافت دارد، مشروط بر آنکه میزان این هزینه ها از آنچه شرکتهای حمل و نقل هوایی که در سرویس های مشابه بین المللی تردد می کنند، برای استفاده از چنین فرودگاه و تأسیساتی می پردازند، تجاوز نکند.
ماده ۸ ـ مقررات ظرفیت و تصویب برنامه های پرواز۱ـ شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویس های مورد توافق در مسیرهای مشخص شده از فرصتهای متساوی بهره مند باشند.
۲ـ در انجام سرویس های مورد توافق ، شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، منافع شرکت هواپیمایی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من غیرحق در سرویس های طرف دیگردر تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ـ هدف اصلی از برقراری سرویس های مورد توافق توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب جهت رفع نیازمندی های جاری و پیش بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین کننده شرکت هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر می باشد.
۴ـ شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین می تواند با رعایت اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده ، ظرفیتی را برای رفع نیازمندی های حمل ونقل بین سرزمین های کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه و سرزمین طرف متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵ ـ ظرفیتی که عرضه می شود شامل تعداد سرویس ها و نوع هواپیماهای مورد استفاده شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویس های مورد توافق، از سوی مقامهای هواپیمایی مورد توافق قرار خواهد گرفت.
۶ ـ شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی روز قبل از شروع سرویس ها در مسیرهای مشخص شده ، برنامه های پرواز را برای تصویب به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز به همین ترتیب عمل خواهد شد. در موارد خاص می توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات نامبرده تغییر داد.
ماده ۹ـ شناسایی گواهینامه ها و پروانه هاگواهینامه های قابلیت پرواز و گواهینامه های صلاحیت و پروانه هایی که توسط یک طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای بهره برداری از مسیرها و سرویس های موضوع این موافقتنامه ، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر اینکه شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه ها و پروانه های مزبور مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می دارد که در مورد پرواز از فراز سرزمین خود از به رسمیت شناختن گواهینامه های صلاحیت و پروانه هایی که برای اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا معتبر شناخته شده خودداری نماید.
ماده ۱۰ـ نرخهای حمل ونقل هوایی
۱ـ هر طرف متعاهد به هر شرکت هواپیمایی تعیین شده اجازه می دهد بر اساس ملاحظات بازرگانی بازار برای خدمات هوایی نرخ تعیین کند. هیچ یک از طرفهای متعاهد، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده خود را ملزم نمی نماید که با شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دیگر در مورد نرخهایی که آنها اعمال یا اعمال آنها را برای خدمات مشمول این ترتیبات پیشنهاد می کنند، مشورت نمایند.
۲ـ هر طرف متعاهد می تواند از شرکت یا شرکتهای هواپیمایی تعیین شده خود اعلام یا ثبت هرگونه نرخ مقررشده را بخواهد. هیچ یک از طرفهای متعاهد خواهان اعلام یا ثبت نرخهایی نخواهد شد که شرکت یا شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر قرار است اعمال نمایند. این نرخها به قوت خود باقی می ماند مگر آنکه متعاقباً به موجب بندهای (۳) و (۴) زیر تصویب نشوند.
۳ـ مداخله طرفهای متعاهد به موارد ذیل محدود می شود:
الف) حمایت از مصرف کنندگان در مقابل نرخهای گزاف به علت سوءاستفاده از قدرت بازار
ب) پیشگیری از نرخهایی که اعمال آنها رفتار ضدرقابتی تلقی می شوند که قطعاً، احتمالاً یا صراحتاً تأثیر بازدارنده، محدودکننده یا منحرف کننده رقابت و یا حذف یک رقیب از مسیر را دارند.
۴ـ هر طرف متعاهد می تواند بطور یکجانبه نرخهای ثبت شده یا اعمال شده توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده خود را قبول ننماید. در هر حال چنین مداخله ای تنها در صورتی انجام خواهد شد که به نظر مقام هواپیمایی آن طرف متعاهد نرخ اعمال شده یا پیشنهادی، مشمول هر یک از معیارهای مقرر در بند (۳) فوق الذکر باشد.
۵ ـ هیچ یک از طرفهای متعاهد نباید به طور یکجانبه جهت پیشگیری از اجرائی شدن یا تداوم نرخ اعمال شده یا پیشنهادی برای اعمال توسط یک شرکت هواپیمایی طرف متعاهد دیگر اقدام نماید. چنانچه یک طرف متعاهد معتقد باشد که هرگونه نرخی از این قبیل با ملاحظات مندرج در بند (۳) فوق الذکر ناهماهنگ است، می تواند درخواست مشاوره نماید و طرف متعاهد دیگر را از دلایل نارضایتی خود مطلع سازد. این مشاوره ها باید پس از دریافت درخواست حداکثر ظرف مدت چهارده روز انجام شود. بدون توافق دو جانبه نرخ، قابل اعمال یا همچنان معتبر خواهد بود.
ماده ۱۱ـ امنیت هوانوردی
۱ـ طرفهای متعاهد حقوق و تعهداتی را که به موجب حقوق بین الملل در قبال یکدیگر در خصوص حفظ امنیت هواپیمایی کشوری در برابر اعمال مداخله گرایانه غیرقانونی دارند، مورد تأکید قرار می دهند. طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق بین الملل به عهده دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما، امضاءشده در توکیو به تاریخ ۱۳۴۲/۶/۲۳ هجری شمسی مطابق با ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی ، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما، امضاءشده در لاهه به تاریخ ۱۳۴۹/۹/۲۵ هجری شمسی مطابق با ۱۶ دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری، امضاءشده در مونترال به تاریخ ۱۳۵۰/۷/۱ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر۱۹۷۱میلادی عمل خواهندکرد.
۲ـ طرفهای متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدت های لازم را به یکدیگر جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافران و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی کشوری ارائه خواهند کرد.
۳ـ طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی مصوب سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین المللی شناخته شده اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور در مورد طرفها قابل اجراء است عمل نمایند. طرفهای متعاهد باید از متصدیان هواپیماهایی که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در سرزمین وی واقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد که مطابق مقررات امنیتی هوانوردی مزبور عمل کنند.
۴ـ هر طرف متعاهد می تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده است ، رعایت کنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان حاصل کند که در سرزمین خود اقدامات کافی برای حفاظت از لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواربار هواپیما پیش از سوارشدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می شود. همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات معقول امنیتی ویژه جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد مورد توجه قرار دهد.
۵ ـ هرگاه هواپیمای کشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی دیگری علیه امنیت این هواپیما، مسافران و خدمه آن، فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی صورت پذیرد، و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید از طریق تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی خطر حادثه و یا خنثی کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
ماده ۱۲ـ ایمنی هوانوردی
۱ـ هر طرف متعاهد می تواند در هر زمان در رابطه با استانداردهای ایمنی در زمینه های مربوط به تأسیسات هوانوردی، خدمه پرواز، هواپیما و بهره برداری از هواپیما که طرف متعاهد دیگر به کار گرفته است، درخواست مشاوره نماید. چنین مشاوره ای ظرف مدت سی روز از تاریخ درخواست مزبور انجام خواهد شد.
۲ـ در صورتی که پس ازمشاوره مزبور یک طرف متعاهد ملاحظه کند که طرف متعاهد دیگر استانداردهای ایمنی در زمینه های مذکور در بند (۱) را که درآن زمان به موجب کنوانسیون وضع شده، به طور مؤثر به کار نمی گیرد یا اجراء نمی کند، طرف متعاهد دیگر را از یافته های مزبور و اقداماتی که برای تطبیق با استانداردهای سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری ضروری به نظر می رسد آگاه خواهد کرد. طرف متعاهد دیگر اقدام اصلاحی مناسب را در فرصت زمانی توافق شده اعمال خواهد نمود.
۳ـ به موجب ماده (۱۶) کنوانسیون توافق می شود، هر نوع هواپیمایی که توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد یا از طرف آن، در سرویس هایی از مبدأ سرزمین طرف متعاهد دیگر یا بالعکس مورد بهره برداری قرار گیرد، می تواند مادامی که در سرزمین طرف متعاهد دیگر مشمول بازرسی نماینده مجاز طرف متعاهد دیگر قرار گیرد، مشروط به اینکه این امر، منجر به تأخیر بدون دلیل در بهره برداری از هواپیما نگردد. علی رغم تعهدات مندرج در ماده (۳۳) کنوانسیون هدف از این بازرسی تأیید اعتبار اسناد هواپیمای مربوط،گواهینامه خدمه و تطبیق تجهیزات و وضعیت هواپیما با استانداردهای وضع شده در آن زمان به موجب کنوانسیون می باشد.
۴ـ در صورتی که اقدام فوری برای حصول اطمینان از ایمنی بهره برداری شرکت هواپیمایی تعیین شده ضرورت داشته باشد، هر طرف متعاهد حق تغییر یا تعلیق فوری مجوز بهره برداری شرکت یا شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر را برای خود محفوظ می دارد.
۵ ـ هراقدامی ازسوی یک طرف متعاهد طبق بند(۴) فوق با از بین رفتن زمینه اتخاذ آن اقدام متوقف خواهد شد.
۶ ـ با توجه به بند (۲) فوق اگر مشخص شود که یک طرف متعاهد در وضعیت عدم تطابق با استانداردهای سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری قرار دارد، پس از گذشت فرصت زمانی مورد توافق، مراتب باید به اطلاع دبیر کل سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری برسد. مقام اخیرالذکر باید از تصمیم رضایت بخش بعدی در خصوص وضعیت نیز مطلع گردد.
ماده ۱۳ـ تسلیم آمارمقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل ونقل انجام شده در سرویس های مورد توافق توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده خود به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را که معمولاً توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده برای مقامات ملی هوانوردی خود تهیه و به آنها ارائه می گردد، بنابر تقاضا در اختیار مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی آماری حمل ونقل مورد درخواست مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر منوط به مذاکره و توافق متقابل طرفهای متعاهد خواهد بود.
ماده ۱۴ـ مشاوره ، تغییر و اصلاح
۱ـ هر طرف متعاهد یا مقامات هواپیمایی آن می توانند در هر زمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامات هواپیمایی آن تقاضای مشاوره کنند.
۲ـ مشاوره مورد تقاضای یک طرف متعاهد یا مقامات هواپیمایی آنها ظرف مدت شصت روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳ـ هرگونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۱۹) این موافقتنامه ، به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
۴ـ علی رغم مفاد بند (۳) اصلاحات جدول مسیر پیوست این موافقتنامه می تواند، بطور مستقیم بین مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این اصلاحات پس از تأیید از طریق مبادله یادداشت دیپلماتیک لازم الاجراء خواهد گردید.
ماده ۱۵ـ حل اختلافات
۱ـ هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (های) آن بین طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند کرد که اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ـ هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل کنند، می توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی مثل سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری ارجاع کنند.
۳ـ چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه نرسند هر یک از طرفهای متعاهد می تواند با رعایت قوانین و مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعیه ای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به هیأت داوری سه نفره ارجاع نماید.
۴ـ هریک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری ، نسبت به معرفی یک داور اقدام می کند. داور سوم که ریاست هیأت داوری را به عهده خواهد داشت و از این پس سرداور نامیده خواهدشد ظرف مدت شصت روز از آخرین انتخاب توسط همان دو داور منتخب، انتخاب خواهد شد. چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نکند، و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، در مورد انتخاب سرداور به توافق نرسند، هر یک از طرفهای متعاهد می تواند از رئیس شورای سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور را تعیین نماید. سرداور باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با طرفهای متعاهد روابط سیاسی دارد.
۵ ـ در مواردی که سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری تعیین شود چنانچه رئیس شورای سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام خواهد شد، و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ یک از طرفهای متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
۶ ـ هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده اند آیین و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
۷ـ تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم الاتباع است .
۸ ـ مخارج داوری ، شامل هزینه ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی که توسط شورای سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (۴) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه های داوری محسوب خواهد گردید.
ماده ۱۶ـ فسخ
۱ـ هر طرف متعاهد می تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه طی اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری نیز خواهد رسید.
۲ـ در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهدشد، مگر آن که اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد مسترد شود. هرگاه طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه مزبور چهارده روز پس از وصول آن توسط سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۷ـ مطابقت با کنوانسیون ها یا موافقتنامه های چندجانبه چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل ونقل هوایی در مورد هر دو طرف متعاهد لازم الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست(های) آن باید به نحوی اصلاح شود که مفاد آن با مقررات کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور انطباق یابد.
ماده ۱۸ـ ثبت این موافقتنامه و پیوست (های) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۹ـ لازم الاجراء شدن این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی بر اینکه الزامات قانون اساسی خود را برای لازم الاجراء شدن این موافقتنامه به عمل آورده ، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه ، نمایندگان تام الاختیار امضاءکننده زیر که از طرف دولتهای متبوع خود مجاز می باشند این موافقتنامه را در یک مقدمه و نوزده ماده و یک پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تهران در تاریخ ۱۳۹۱/۷/۲۵ هجری شمسی برابر با ۱۶ اکتبر ۲۰۱۲ میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی و انگلیسی که تمامی متون دارای اعتبار یکسان می باشند، تنظیم گردید.
از طرف از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران دولت جمهوری زیمبابوه
پیوست (جدول مسیر)
۱ـ مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت(های) هواپیمایی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهره برداری قرار گیرد:
نقاط مبدأ در ایران نقاط واسط نقاط مقصد در زیمبابوه
نقاط ماوراء هر نقطه هر نقطه حراره هر نقطه
۲ـ مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت(های) هواپیمایی تعیین شده دولت جمهوری زیمبابوه مورد بهره برداری قرار گیرد:
نقاط مقصد در زیمبابوه
نقاط واسط
نقاط مبدأ در ایران
نقاط ماوراءهر نقطه
هر نقطه
تهران
هر نقطه
تذکر:
۱ـ هر شرکت هواپیمایی تعیین شده می تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص شده در پیوست این موافقتنامه را در شرایطی مورد بهره برداری قرار دهد که حق بهره برداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین این گونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد، مگر اینکه در این مورد بین دو طرف متعاهد توافقی به عمل آمده باشد.
۲ـ از نـقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یک از مسیرهای مشخص شده می توان به اختیار شرکتهای هواپیمایی تعیین شده در هر پرواز یا کلیه پروازها صرف نظر نمود.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و نوزده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ دهم شهریورماه یکهزار و سیصد و نود و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۳۹۵/۶/۲۴ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی