قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور

تاریخ تصویب: 1394/12/18
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵/۰۲/۰۸

مصوب ۱۳۹۴/۱۲/۱۸

ماده ۱- تعریف اصطلاحات به کار رفته در این قانون به شرح زیر است:

الف- دانشگاه: به کلیه دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی تحت پوشش وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی غیردولتی اطلاق می شود.

ب- وزارتین: به وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اطلاق می شود.

پ- سنجش: فرآیندی است که با هدف ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در بین دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی، ایجاد فضای رقابتی یکسان و برقراری عدالت آموزشی برای کلیه داوطلبان تحصیلات تکمیلی از طریق آزمون، مصاحبه علمی، بررسی سوابق آموزشی و پژوهشی و فناوری انجام می شود.

ت- پذیرش: فرآیندی است که با شرکت داوطلب در آزمون آغاز و با بررسی سوابق آموزشی، پژوهشی، فناوری، انجام مصاحبه علمی و سنجش عملی تکمیل و با اعلام نتایج قبولی توسط وزارتین از طریق سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پایان می یابد.

ث- تحصیلات تکمیلی: شامل مقاطع کارشناسی ارشد ناپیوسته، دکترای ناپیوسته و دکترای تخصصی می باشد.


ماده ۲ – برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر نحوه سنجش و پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی به شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها با ترکیب زیر واگذار می شود که در این قانون به اختصار «شورا» نامیده می شود:
1- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری (رئیس شورا)
2- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
3- دو نفر از رؤسای دانشگاههای دولتی به انتخاب وزارتین
4- رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بدون حق رأی
5- رئیس دانشگاه پیام نور
6- رئیس سازمان سنجش آموزش کشور (دبیر شورا)
7- دو نفر از نمایندگان کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری به عنوان ناظر

تبصره ۱- عضویت اعضاء‌ در «شورا» قابل تفویض به غیر نمی باشد و «شورا» با حضور حداقل پنج نفر از اعضای دارای حق رأی، رسمیت می یابد.

تبصره ۲- «شورا» می تواند برای انجام وظایف محوله، کارگروههای تخصصی تشکیل دهد.

تبصره ۳- شورا موظف است در اجرای این قانون، سیاست های کلی نظام ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را رعایت نماید.


ماده ۳- وظایف و اختیارات شورا در خصوص سنجش و پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی عبارت است از:

الف- تصویب شیوه نامه اجرائی سنجش و پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه.

ب- تصویب عناوین و تعیین ضرایب دروس آزمون مربوط به هر رشته تحصیلی.

پ- نظارت بر حسن اجرای فرآیند سنجش و پذیرش و اعلام نتایج پذیرفته شدگان.

ت- تعیین نصاب قبولی در مرحله سنجش عمومی برای ورود به مرحله بعدی سنجش.

ث- تصویب دروس آزمون متمرکز دوره کارشناسی ارشد در هر یک از رشته های تحصیلات تکمیلی و تعیین ضرایب آنها.

ج- تعیین تعداد دفعات برگزاری آزمون متمرکز در هر سال و مدت اعتبار آن.

چ- تصویب معیارهای اختصاصی در خصوص رشته های خاص.


ماده ۴- سنجش در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته بر اساس آزمون متمرکز از دروس تخصصی مقطع کارشناسی و تأثیر معدل داوطلب (در رشته های مرتبط) توسط وزارتین انجام می شود.


ماده ۵- سنجش و پذیرش دانشجو در مقطع دکتری ناپوسته بر حسب هر یک از شیوه های «آموزشی – پژوهشی» و «پژوهش محور» به شرح زیر انجام می شود:

الف- دکتری آموزشی – پژوهشی: سنجش و پذیرش برای ورود به دوره دکتری ناپیوسته آموزشی – پژوهشی بر اساس معیارهای زیر صورت می گیرد:
1- آزمون های متمرکز (۵۰ درصد)
2- سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری (۲۰ درصد)
3- مصاحبه علمی و سنجش عملی (۳۰ درصد)

ب- دکتری پژوهش محور: سنجش و پذیرش برای ورود به دوره دکتری ناپیوسته پژوهش محور بر اساس معیارهای زیر صورت می گیرد:
1- آزمون های متمرکز (۳۰ درصد)
2- سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری (۲۰ درصد)
3- مصاحبه علمی و بخش عملی (۳۰ درصد)
4- تهیه طرح واره (۲۰ درصد)

تبصره ۱- برگزاری آزمون های متمرکز زیر نظر هر یک از وزارتین و از طریق سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار می شود. شورا می تواند با لحاظ بند (ت) ماده (۱) از ظرفیت دانشگاههای کشور اعم از دولتی و غیردولتی در برگزاری آزمون متمرکز استفاده کند.

تبصره ۲- هر یک از وزارتین موظفند در چهارچوب آمایش آموزش عالی کشور، سالانه نسبت به تعیین سقف ظرفیت مجاز پذیرش دانشجو برای تمامی رشته محلهای مورد تأیید شورای گسترش خود اقدام نمایند.

تبصره ۳- طرح واره موضوع بند (۴) دکتری پژوهش محور باید در جهت رفع یکی از مشکلات ملی باشد و به تصویب دستگاه اجرائی ذی‌ربط رسیده باشد.

تبصره ۴- شورای سنجش و پذیرش دانشجو می تواند هر سه سال یکبار نسبت به اضافه نمودن معیارهای دیگر و تعدیل حداکثر ده درصد (۱۰ ٪) معیارهای موجود اقدام کند. زمان اعمال این تغییرات حداقل یک سال پس از اعلام عمومی آن است.


ماده ۶- سهمیه های مصوب مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی برای دوره های تحصیلات تکمیلی کماکان به قوت خود باقی است.

تبصره – افرادی که بر اساس مصوبات شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی از شرکت در آزمون ورودی دوره های تحصیلات تکمیلی معاف شمرده شده اند، از شمول این قانون مستثنی هستند.


ماده ۷- [الحاقی ۱۳۹۴/۱۲/۱۸]
آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ آن توسط شورا تهیه می شود و به تصویب هیأت وزیران می رسد.

[آیین­ نامه اجرایی قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌­های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه­ها و مراکز آموزش­ عالی کشور]


قانون فوق مشتمل بر هفت ماده و هشت تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ هجدهم اسنفدماه یکهزار و سیصد و نود و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۸ /۱ /۱۳۹۵ به تأیید شورای نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی – علی لاریجانی