هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۴/۹/۱ به پیشنهاد شماره ۲۲۳۸۷/۹۳۲ مورخ ۷/۱۰/۱۳۹۳ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه راهنمایان گردشگری را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف ـ راهنمایان گردشگری: کسانی که با داشتن شرایط مندرج در این آیین‌نامه، گردشگران و مسافران داخلی و خارجی را در بازدید از اماکن تاریخی، فرهنگی، طبیعی، زیارتی، سلامت و سایر جاذبه ها و نقاط دیدنی کشور راهنمایی نمایند و به سه گروه زیر تقسیم می شوند:
۱ـ راهنمای گردشگری داخلی: کسی که با داشتن شرایط مندرج در این آیین‌نامه، گردشگران و مسافران ایرانی را در بازدید از اماکن تاریخی، فرهنگی، طبیعی، زیارتی، سلامت و سایر جاذبه و نقاط دیدنی کشور راهنمایی کند.
۲ـ راهنمای گردشگری بین المللی (ورودی و خروجی): کسی که با داشتن شرایط مندرج در این آیین‌نامه، راهنمایی گردشگران ورودی به کشور و ایرانیان علاقمند به بازدید از سایر کشورها را بر عهده دارد و تسلط و اطلاعات کافی درباره میراث فرهنگی و طبیعی، آداب و رسوم و مقررات داخل کشور و کشور مقصد را داشته باشد و اطلاعات لازم را به زبان قابل درک برای گردشگران توضیح دهد.
۳ ـ راهنمای گردشگری تخصصی: کسی که با داشتن شرایط مندرج در این آیین‌نامه، راهنمایی گردشگران و مسافران داخلی یا ورودی به کشور را با علایق خاص نظیر طبیعت گردی تخصصی، گردشگری سلامت، گردشگری ورزشی، گردشگری زیارت، گردشگری دریایی در بازدید و بهره مندی از خدمات تخصصی مرتبط بر عهده دارد. این قبیل راهنمایان علاوه بر تسلط و اطلاعات کافی درباره میراث فرهنگی و طبیعی، آداب و رسوم و مقررات منطقه فعالیت خود باید تخصص لازم در حوزه گشت های تخصصی مربوط را نیز دارا بوده و بتواند اطلاعات را به زبان قابل درک برای گردشگران توضیح داده و آنان را از خطرات احتمالی پیش از سفر و در هنگام سفر آگاه نماید و حداقل به یک زبان خارجی تسلط داشته باشد.
ب ـ سازمان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
ماده ۲ـ راهنمایان گردشگری جهت اخذ مجوز فعالیت باید دارای شرایط زیر باشند:
الف ـ تابعیت جمهوری اسلامی ایران
ب ـ متدین به دین اسلام یا اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پ ـ [حذفی ١۴۰٣/۳/۹]
ت ـ ارایه گواهی عدم سوء پیشینه کیفری موثر از مراجع ذی صلاح
ث ـ عدم اعتیاد به مواد مخدر بنا به تأیید مراجع ذی صلاح
ج ـ داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی
چ ـ [اصلاحی ١۴۰٣/۳/۹]
موفقیت در مصاحبه عمومی و اختصاصی صرفاً برای متقاضیان گردشگری بین المللی.
ح ـ گذراندن دوره تخصصی راهنمایان گردشگری و موفقیت در آزمون و اخذ مدرک پایان دوره از مراجع ذی صلاح
خ ـ داشتن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت برای متقاضیان مرد
د ـ دارا بودن سلامت جسمانی متناسب با موضوع فعالیت و سلامت روانی به تأیید پزشک معتمد سازمان
ذ ـ تسلط به یکی از زبان های خارجی (برای راهنمایان گردشگری بین المللی)
تبصره ۱ـ دارندگان مدرک تحصیلی دانشگاهی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مرتبط با گردشگری به تشخیص سازمان از داشتن شرط موضوع بند (ح) ماده (۲) این آیین‌نامه معاف می باشند اما قبولی در آزمون و اخذ مدرک پایان دوره از مراجع ذی صلاح الزامی است.
تبصره ۲ـ متقاضیانی که مشغول به تحصیل در مقطع بالاتر از کارشناسی می باشند، با ارایه معافیت تحصیلی، می توانند درخواست صدور کارت نمایند.
تبصره- [الحاقی ١۴۰٣/۳/۹]
دارندگان مدرک تحصیلی مرتبط با گردشگری می توانند بدون گذراندن دوره آموزشی در آزمون شرکت و نسبت به اخذ مدرک پایان دوره اقدام نمایند.
ماده ۳ـ راهنمایان گردشگری صرفاً مجاز به ارایه خدمات راهنمایی به دفاتر و شرکت های خدمات مسافرتی و گردشگری مجاز از سوی سازمان می باشند و واگذاری فعالیت و مجوز از سوی راهنمای گردشگری به فرد و یا دفتر مسافرتی غیرمجاز ممنوع است.
تبصره ـ راهنمایان گردشگری دارای مجوز معتبر از پرداخت ورودیه به اماکن تاریخی، فرهنگی، باستانی، طبیعی و موزه ها معاف می باشند.
ماده ۴ـ مرجع صادرکننده مجوز و کارت انواع راهنمایان گردشگری، سازمان است.
تبصره ۱ـ [اصلاحی ١۴۰٣/۳/۹]
اعتبار کارت راهنمای گردشگری برای اولین بار، یک سال است و پس از آن در صورت تأیید عملکرد و گذراندن دوره بازآموزی، در دوره های سه ساله تمدید خواهد شد.
تبصره ۲- [الحاقی ١۴۰٣/۳/۹]
مدت اعتبار کارت راهنمایان گردشگری بین المللی (ورودی و خروجی) یک سال خواهد بود.
ماده ۵ ـ راهنمایان گردشگری از نظر به کارگیری تابع قوانین کار و تأمین اجتماعی می باشند.
ماده ۶ ـ راهنمایان گردشگری مکلف به رعایت سوگندنامه تعهد اخلاق حرفه ای بوده و چنانچه برخلاف سوگندنامه و مقررات این آیین‌نامه رفتار نموده و یا اعمالی خلاف شئون شغلی خود مرتکب شوند، به تشخیص سازمان برای مرتبه اول تا سه ماه تعلیق مجوز فعالیت و در صورت تکرار لغو مجوز خواهند شد.
ماده ۷ـ دستورالعمل های اجرایی این آیین‌نامه با رعایت قوانین و مقررات مربوط حداکثر ظرف شش ماه پس از تاریخ لازم الاجراشدن این آیین‌نامه، با تأیید رئیس سازمان قابل اجرا است.
ماده ۸ ـ از تاریخ لازم الاجراشدن این آیین‌نامه، تصویب‌نامه شماره ۱۴۵۰۰ مورخ ۱۳۵۴/۷/۶ لغو می شود.
معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری