[به موجب ماده ۳۹ آیین‌نامه اجرایی ایجاد دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و کانون آنها، مصوب ۱۳۹۶ لغو شده است.]
شماره ۱۰۰/۹۹۷۰/۹۰۰۰ – ۱۳۹۲/۲/۲۸
در اجرای ماده ۲ آیین‌نامه ارائه خدمات الکترونیک قضایی مصوب ۱۳۹۱/۳/۲۲ رییس قوه قضاییه، دستورالعمل ضوابط و شرایط تأسیس، فعالیت و انحلال دفتر خدمات الکترونیک قضایی به شرح مواد آتی ابلاغ می گردد.
فصل اول: تعاریف
ماده ۱ـ عبارات اختصاری به کار رفته در این دستورالعمل در معانی مشروح زیر تعریف می گردد:
مرکز: مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه
اداره کل: اداره کل دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
شورا: شورای مشورتی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
دفتر/ دفاتر: دفتر/ دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
کانون: کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
مدیر دفتر: فردی که پروانه دفتر به نام او صادر شده است.
فصل دوم: تشکیلات و کارکنان دفتر
ماده ۲ـ دفتر با پیشنهاد شورا و موافقت رییس مرکز تأسیس می گردد. صدور ابلاغ مدیر دفتر با رییس مرکز می باشد.
ماده۳ـ هر دفتر علاوه بر مدیر دفتر که باید به صورت تمام وقت در دفتر حضور داشته باشد، حداقل دارای یک کارشناس حقوقی و یک کارشناس فناوری اطلاعات و دو کارمند دفتری خواهد بود.
تبصره ـ در صورتی که حجم خدمات وسعت پیدا کند اداره کل، دفاتر را مکلف به افزایش منابع انسانی خواهد کرد.
ماده ۴ـ شرایط عمومی مدیر دفتر، کارشناس حقوقی، کارشناس فناوری اطلاعات و کارمندان دفتر به شرح ذیل است:
۱ـ تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران
۲ـ التزام عملی به قانون اساسی و ولایت فقیه
۳ـ تدین به دین مبین اسلام و التزام عملی به احکام و اخلاق اسلامی
۴ـ عدم اعتیاد به مواد مخدر
۵ ـ عدم سوء پیشینه کیفری
۶ ـ دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه برای داوطلبان مرد
۷ ـ توانایی جسمی و روحی لازم
ماده ۵ ـ شرایط اختصاصی مدیر دفتر به شرح ذیل است:۱ـ دارابودن مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته های مرتبط با حقوق، فقه و علوم قضایی از دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی یا مدرک سطح دو یا بالاتر از حوزه های علمیه
۲ـ داشتن حداقل بیست وپنج سال سن
۳ ـ دارا بودن پنج سال سابقه کار مرتبط
۴ـ دارا بودن اطلاعات پایه و مهارت کار با رایانه مورد تأیید اداره کل برای این سمت
تبصره ـ علاوه بر شرایط عمومی و اختصاصی فوق، افرادی که دارای سوابق خدمتی تأیید شده باشند به تشخیص اداره کل، در اولویت قرار دارند.
ماده ۶ ـ شرایط اختصاصی کارشناس حقوقی به شرح ذیل است:
۱ـ دارا بودن مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته های مرتبط با حقوق، فقه و علوم قضایی از دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی یا مدرک سطح دو یا بالاتر از حوزه های علمیه
۲ـ داشتن حداقل بیست و پنج سال سن
۳ـ دارا بودن اطلاعات پایه و مهارت کار با رایانه مورد تأیید اداره کل برای این سمت
ماده ۷ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۷/۲۶]
شرایط اختصاصی کارشناس فناوری و کارمندان دفتر به شرح ذیل است:
۱ـ دارا بودن مدرک کاردانی یا بالاتر در رشته‌های مرتبط با رایانه و فناوری اطلاعات از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی
۲ـ داشتن حداقل بیست و پنج سال سن
۳ـ دارا بودن اطلاعات پایه و مهارت کار با رایانه مورد تأیید اداره کل برای این سمت.
ماده ۸ ـ دریافت پروانه و اشتغال در دفتر برای افراد ذیل ممنوع می باشد:
۱ـ وکلای دادگستری و مشاوران موضوع ماده ۱۸۷ و کارشناسان رسمی دادگستری
۲ـ قضات و سردفترانی که به انفصال دائم محکوم شده و این محکومیت قطعیت یافته است
۳ـ شاغلان به امر تجارت طبق تعریف ماده ۲ قانون تجارت
۴ـ کارمندان و مستخدمان دولت و کارمندان مؤسسات عمومی غیردولتی
فصل سوم: اداره کل خدمات الکترونیک قضایی و شورای مشورتی
ماده ۹ـ اداره کل در مرکز تشکیل می گردد و علاوه بر انجام وظایف ذیل، مسئولیت حسن اجرای این دستورالعمل را بر عهده دارد.
ا ـ برگزاری فراخوان ثبت نام متقاضیان و بررسی و تأیید صلاحیت آنان
ب ـ اظهارنظر نسبت به پیشنهاد شورا در مورد تقاضای صدور، تمدید، انصراف، لغو و تعلیق پروانه و جابجایی و جایگزینی دفتر و پیشنهاد آن به ریاست مرکز
ج ـ [اصلاحی ۱۳۹۲/۱۰/۳]
تعیین میزان هزینه های مربوط به خدمات دفتر و حق عضویت سالانه دفاتر جهت تصویب رییس مرکز و تعیین میزان هزینه های مربوط به برگزاری فراخوان ثبت نام متقاضیان و بررسی و تأیید صلاحیت آنان.
د ـ نظارت بر حسن اجرای کلیه امور دفاتر و کانون ها و ارزیابی کمی و کیفی عملکرد آنها و گزارش آن به رییس مرکز
ه ـ پیشنهاد دستورالعمل ها و نظام نامه های مورد نیاز دفاتر جهت تصویب مراجع ذی صلاح
و ـ پیشنهاد تغییر وظایف و اختیارات کانون ها به رییس مرکز جهت تصویب ریاست قوه قضاییه
زـ تعامل و هماهنگی با مراجع قضایی و دفاتر خدمات و سایر مؤسسات دولتی و عمومی به منظور ارائه خدمات بهتر در چارچوب قوانین و آیین‌نامه های مصوب
ماده ۱۰ـ اعضای شورا پنج نفر می باشند و با پیشنهاد اداره کل و حکم رییس مرکز منصوب می شوند.
تبصره: اعضای شورا نمی توانند همزمان عضو هیئت مدیره کانون باشند.
ماده ۱۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۷/۲۶]
وظایف شورا به قرار ذیل است:
الف ـ بررسی و پیشنهاد برنامه‌های راهبردی و عملیاتی، نظام‌نامه‌ها، شیوه‌نامه‌ها، و دستورالعمل‌های اجرایی، نظارتی و فنی مربوط به توسعه دفاتر به اداره کل جهت تصویب در مراجع ذی‌صلاح ؛
ب ـ پیشنهاد میزان هزینه‌های مربوط به خدمات دفتر به اداره کل جهت تصویب رئیس مرکز؛
ج ـ بررسی تقاضای صدور، تمدید، انصراف، لغو، تعلیق پروانه، جابجایی و جایگزینی و پیشنهاد آن به اداره کل؛
د ـ سایر امور محول از سوی اداره کل.
ماده ۱۲ـ قوه قضاییه جهت هماهنگی کلیه امور صنفی مربوط و نظارت بر حسن اجرای امور دفاتر، کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی را در تهران و سایر مراکز استان حسب نیاز تحت نظارت خود تشکیل می دهد. کانون دارای استقلال مالی و از نظر نظامات، تابع قوه قضاییه خواهد بود. تا زمانی که در استانی کانون تشکیل نشده باشد، امور مربوط به دفاتر آن استان به عهده نزدیکترین کانون به آن استان می باشد.
ماده ۱۳ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۷/۲۶]
کانون به وسیله هیأت مدیره‌ای مرکب از هفت نفر به شرح ذیل اداره می‌شود :
۱ـ دو نفر از مدیران دفاتر از بین مدیران پیشنهادی اعضای کانون و تأیید رئیس مرکز؛
۲ـ دو نفر از قضات با حـداقل ده سال سابقه قـضایی به پیشنهاد شورا و تأیید رئیس مرکز؛
۳ـ مدیر یا نماینده تام‌الاختیار اداره کل خدمات الکترونیک قضایی؛
۴ـ یک نفر نماینده مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه؛
۵ ـ مدیر عامل کانون.
تبصره ـ دوره تصدی اعضای هیأت‌‌مدیره سه سال و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
ماده ۱۴ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۷/۲۶]
اعضای هیأت مدیره در اولین جلسه با رأی مخفی، یک نفر را با اکثریت آراء ترجیحاً از بین مدیران دفاتر خدمات، به عنوان مدیر عامل و از میان افراد مذکور در بند یک ماده ۱۳ این دستورالعمل، یک نفر را به عنوان رئیس هیأت مدیره و یک نفر را به عنوان خزانه‌دار انتخاب خواهند کرد. جلسات هیأت مدیره با حضور اکثریت اعضاء تشکیل و تصمیمات هیأت مدیره با رای اکثریت اعضای هیأت مدیره معتبر است. مدیرعامل کانون نماینده قانونی کانون در اجرای مصوبات هیأت مدیره است و مکاتبات کانون با امضای او و در امور مالی به همراه امضای خزانه دار معتبر خواهد بود.
تبصره ـ [الحاقی ۱۳۹۶/۷/۲۶]
مدیر عامل کانون باید به صورت تمام وقت در کانون حضور داشته باشد و برای اداره دفتر خود کفیل معرفی کند.
ماده ۱۵ـ وظایف هیئت مدیره کانون به قرار ذیل تعیین می گردد:
ا ـ نظارت بر حسن اجرای امور در دفاتر
ب ـ بازرسی های دوره ای و موردی و جمع بندی نتایج بازرسی ها و ارسال آن به اداره کل جهت اتخاذ تصمیمات لازم
ج ـ تدوین و تنظیم گزارش عملکرد دفاتر و پیشرفت کار و اقدامات مرتبط و ارسال آن به اداره کل
د ـ پیشنهاد توسعه دفاتر در مناطق مختلف
ه ـ بررسی و پیگیری شکایات واصله و تخلفات دفاتر و گزارش آن به اداره کلو ـ اجرای برنامه های آموزشی ابلاغی از سوی اداره کل دفاتر
زـ بررسی پیشنهادهای واصل مربوط به تعیین و تغییر هزینه های مربوط به خدمات الکترونیک قضایی و حق عضویت سالانه و ارسال نتایج آن به اداره کل جهت تصویب در مراجع ذی صلاح
ماده ۱۶ـ بودجه کانون از طریق حق عضویت دفاتر تأمین می شود و نحوه هزینه آن با تصویب هیئت مدیره و نظارت اداره کل خواهد بود.
ماده ۱۷ـ اداره کل می تواند برخی از وظایف اجرایی خود را به هیئت مدیره کانون تفویض نماید.
ماده ۱۸ـ پس از تأسیس اولین هیئت مدیره کانون در تهران، شرح وظایف جدید و نحوه تأسیس و انحلال کانون ها به موجب نظام نامه‌ای خواهد بود که به پیشنهاد هیئت مدیره کانون در تهران و تأیید رییس مرکز به تصویب رییس قوه قضاییه خواهد رسید.
فصل پنجم: مقررات اداری و انتظامی
ماده ۱۹ـ با انصراف یا فوت مدیر دفتر، اداره کل می تواند نسبت به جایگزینی یا تأسیس دفتر جدید از بین متقاضیان اقدام نماید.
ماده ۲۰ـ ضوابط نظارت و بازرسی از دفاتر به پیشنهاد رییس مرکز و به تصویب رییس قوه قضاییه می رسد.
ماده ۲۱ ـ کانون موظف است براساس ضوابط، بازرسی های موردی یا دوره‌ای از دفاتر را به عمل آورده و گزارش مستدل و مستند خود را به شورا ارائه نماید. مدیران دفاتر موظف به همکاری با بازرسان می باشند.
ماده ۲۲ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۷/۲۶]
شکایات واصله از دفاتر و تخلفات گزارش‌شده در هیأت بدوی و در صورت قابل تجدیدنظر بودن در هیأت تجدیدنظر مورد رسیدگی قرار می‌گیرد .
اعضای هیأت بدوی و تجدیدنظر به قرار ذیل می‌باشند :
۱ـ دو نفر از قضات برای هریک از هیأت ها به انتخاب رییس مرکز؛
۲ـ یک نفر نماینده کانون غیر از افراد هیأت مدیره در هیأت بدوی؛
۳ـ یک نفر نماینده اداره کل در هیأت تجدیدنظر.
تبصره ۱ـ یکی از قضات عضو هیأت با رأی اکثریت اعضاء به عنوان رئیس هیأت انتخاب می‌گردد .
تبصره ۲ـ جلسه هیأت با حضور کلیه اعضاء تشکیل و رأی اکثریت به وسیله رئیس هیأت انشاء می‌شود .
ماده ۲۳ـ اقدامات تنبیهی انتظامی به قرار زیر است:
۱ـ تذکر شفاهی
۲ـ اخطار کتبی
۳ـ توبیخ کتبی با درج در پرونده
۴ـ توبیخ با درج در سایت مرکز
۵ ـ تعلیق موقت پروانه از سه ماه تا دو سال
۶ ـ لغو دائم پروانه
ماده ۲۴ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۷/۲۶]
محکومیت‌های ردیف یک تا چهار ماده ۲۳ این دستورالعمل قطعی و بقیه با اعتراض محکوم‌‍‌علیه یا رئیس مرکز قابل تجدیدنظر در هیأت تجدیدنظر است.
ماده ۲۵ـ تخلفات انتظامی مدیر و کارکنان دفاتر به قرار زیر است:
۱ـ عدم نصب هزینه خدمات در محل مناسب
۲ـ عدم حضور مدیر در ساعات اداری دفتر خدمات قضایی بدون عذر موجه
۳ـ تأخیر در ارسال آمار و اطلاعات درخواستی مراجع ذی صلاح
۴ـ تأخیر غیرموجه در ارسال یا درج اطلاعات یا اسناد مربوط در سامانه یا در سایر فرایندهای خدمات یا تقصیر در امور مذکور
۵ ـ عدم حضور فعال در دوره های آموزشی تعیین شده توسط مرکز
۶ ـ عدم تحویل قبض رسید وجوه به ارباب رجوع
۷ـ عدم رعایت نکات امنیتی در حفاظت از اطلاعات و سامانه خدمات الکترونیک قضایی مطابق با ضوابط ابلاغی مرکز۸ ـ رفتار خارج از نزاکت با ارباب رجوع و همکاران
۹ـ عدم همکاری با بازرسان
۱۰ـ خودداری از تحویل رونوشت به کسانی که قانوناً حق دریافت آن را دارند.
۱۱ـ امتناع از واریز وجوه به حساب های مربوط که پرداخت آنها الزامی است.
۱۲ـ دریافت وجه بیشتر از هزینه های تعیین شده.
۱۳ـ افشای اطلاعات اصحاب دعوا به افراد غیرمسئول و عدم رعایت حریم خصوصی.
۱۴ـ عدم رعایت مقررات و ضوابط مربوط.
ماده ۲۶ـ چنانچه هیئت های بدوی و تجدیدنظر در حین رسیدگی به تخلفات از وقوع جرمی مطلع گردند مکلفند مراتب را به مرجع قضایی ذی صلاح اعلام نمایند.
تبصره ۱ـ رسیدگی به جرائم توسط مرجع قضایی ذی صلاح مانع از رسیدگی به تخلفات انتظامی نخواهد بود.
تبصره ۲ـ استرداد شکایت مانع رسیدگی انتظامی نیست، لیکن در فرض محکومیت موجب تخفیف مجازات است.
تبصره ۳ـ در صورتی که مدیر دفتر به محکومیت های انتظامی ردیف های یک تا چهار محکوم و پس از قطعیت حکم مجدداً مرتکب تخلف گردد، حسب مورد به درجات بالاتر از حکم قبلی محکوم خواهد شد.
این دستورالعمل در ۲۶ ماده و ۹ تبصره در تاریخ ۲۶/۲/۱۳۹۲ به تصویب رییس قوه قضاییه رسید.
رییس قوه قضاییه ـ صادق لاریجانی