شماره ۲۴۲۸۲۵/ت۴۷۹۳۸هـ – ۸/۱۲/۱۳۹۱
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱/۱۱/۱۳۹۱ بنا به پیشنهاد هیئت مدیره راه آهن و به استناد تبصره (۱) مـاده (۲) قانون دسترسی آزاد به شبکه حمل و نقل ریلی ـ مصوب ۱۳۸۴ـ، آیین‌نامه تعیین انواع تخلفات و جرایم مربوط به سیر و حرکت ناوگان در شبکه حمل و نقل ریلی و نحوه رسیدگی به آنها را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف ـ راه آهن: شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران
ب ـ قطار: یک یا چند لکوموتیو متصل بهم و یا متصل به یک و یا چند واگن و مجهز به علایم و تجهیزات لازم طبق ضوابط و مقررات مربوط.
پ ـ بلاک: قطعه خط معینی بین دو نقطه که در یک زمان مشخص فقط یک وسیله نقلیه ریلی می تواند در آن وجود داشته باشد.
ت ـ پروانه راه آزاد یا میله راهنما یا چراغ سبز: مجوز ورود وسایط نقلیه ریلی به بلاک.
ث ـ اطاق رله: محل پلمپ شده ای که تجهیزات سخت افزاری مربوط به علایم الکتریکی در آن قرار داشته و ارتباط بین دستگاه های محوطه ایستگاه توسط تجهیزات موجود در آن برقرار می گردد.
ج ـ کالاهای خطرناک: مواد یا محمولات دارای امکان انفجار، آتش سوزی، خرابی تجهیزات فنی و سایر کالاها و نیز مرگ، مسمومیت، آسیب، سوختگی، تشعشع و یا بیماری انسان یا حیوان به هنگام جابجایی، عملیات بارگیری یا تخلیه و نگهداری.
چ ـ ماشین آلات مکانیزه: وسایط نقلیه خودکشش ریلی مورد استفاده برای امور تعمیر و نگهداری خطوط شبکه ریلی.
ح ـ لکومـوتیو سرد (خاموش): لکوموتیوی که نمی توان از نیروی کشش آن استفاده کرد.
خ ـ لکوموتیو گرم: لکوموتیوی که از نیروی کشش آن در حمل قطار استفاده می گردد.
د ـ خط قبولی: خطی که به منظور ورود وسایط نقلیه ریلی، قبولی توسط ایستگاه قبول کننده در اختیار ایستگاه اعزام کننده وسایط نقلیه قرار می گیرد.
ذ ـ حکم احتیاط: برگه ای که در آن موارد احتیاطی از قبیل تقلیل سرعت و تلاقی ثبت و به هنگام اعزام وسایط نقلیه ریلی به مأمورین موظف تحویل می گردد.
ر ـ گاباری: حدمجاز ابعاد فضایی که وسایط نقلیه ریلی می توانند از آن عبور نمایند.
ز ـ دگاژ: آخرین نقطه امن توقف وسایط نقلیه ریلی بین دوخط مجاور.
ژـ سیمافور: پایه ای فلزی به ارتفاع حدود شش (۶) متر که در انتهای فوقانی آن بازوی متحرکی مجهز به دو چراغ به رنگ های قرمز و سبز که حالت های مختلف توقف و عبور آزاد را نمایش می دهد، وجود دارد.
س ـ ورقه سیر: برگه ای که مشخصات قطار از قبیل اسامی مأمورین، شماره لکوموتیو و واگن ها، زمان توقف، تلاقی، سبقت، تأخیرات، زمان رسیدن و وقوع هرگونه نقص و بی نظمی حین حرکت در آن ثبت می گردد.
ش ـ گروه حفاظت و ایمنی: گروهی متشکل از کارشناسان فنی راه آهن که به منظور پیشگیری از وقوع حوادث و اتخاذ تمهیدات مناسب در زمان وقوع حوادث و مدیریت آن از قبیل آزادسازی خطوط و رسیدگی سوانح و اجرای سیاست های ایمنی راه آهن تشکیل می شود.
ص ـ گواهینامه: مجوز صادره توسط واحد مربوط راه آهن متناسب با نوع وسیله نقلیه ریلی مطابق با ضوابط و مقررات مربوط.
ض ـ گزارش داخلی: گزارش ارایه شده پس از وقوع تخلف به مسئولین مربوط.
ط ـ خطوط علایمی ایستگاه: خطوط تحت پوشش سیستم علایم الکتریکی ایستگاه که وجود یا عدم وجود وسایط نقلیه ریلی در آن مشخص می گردد.
ظ ـ سیستم اینترلاکینگ: یک نوع سیستم علایم الکتریکی برای انجام عملیات قبول و اعزام وسایط نقلیه ریلی.
ع ـ پانل: دستگاهی برای انجام عملیات مربوط به ایستگاه های تحت فرمان.
ماده ۲ـ تخلفات مربوط به سیر و حرکت ناوگان در شبکه حمل و نقل ریلی به شرح زیر تعیین می شوند:
۱ـ خروج از ایستگاه بدون دریافت پروانه راه آزاد یا میله راهنما یا چراغ سبز.
۲ـ عبور از چراغ قرمز به منظور ورود به بلاک.
۳ـ عدم رعایت مقررات کالاهای خطرناک و دستورالعمل های ایمنی مربوط به توقف واگن های حامل کالاهای خطرناک کلاس (۱) (مواد منفجره و فرآورده های حاوی مواد منفجره) در ایستگاه ها و محل های تخلیه و بارگیری.
۴ـ مانور واگن های حامل کالاهای خطرناک و مواد قابل انفجار تحت کلاس های (۱)، (۲)، (۳)، (۱ـ۴)، (۲ـ۴)، (۱ـ۵)، (۲ـ۵)، (۱ـ۶)، (۲ـ۶)، (۷)، (۸) و (۹) بدون رعایت هر یک از مفاد دستورالعمل های مربوط.
۵ ـ تنظیم و تشکیل قطارهای شامل واگن های حامل کالاهای خطرناک بدون رعایت مقررات کالاهای خطرناک و دستورالعمل های مربوط.
۶ ـ حمل مواد منفجره و خطرناک با قطارهای مسافری و باری حامل مواد نفتی بدون رعایت دستورالعمل مربوط.
۷ـ بازکردن درب اطاق رله و تعمیر دستگاه علایم الکتریکی بدون مجوز مسئول وقت ایستگاه.
۸ ـ صدور مجوز ورود به اطاق رله و هرگونه اقدام آزمایشی و تعمیراتی بر روی دستگاه های علایم الکتریکی محوطه و روی پانل با وجود وسیله در بلاکهای طرفین.
۹ـ عدم دقت در آزمایش ترمز قطار و صدور جواز ترمز به نحوی که احتمال بروز سانحه در آن به تشخیص کمیسیون جلوگیری از سوانح مربوط قابل توجه باشد.
۱۰ـ اعزام قطار پس از تغییر در آرایش و تشکیلات آن بدون انجام آزمایش ترمز مجدد.
۱۱ـ عدم آزمایش ترمز قطار پس از اتصال یا انفصال واگن یا لکوموتیو به قطار.
۱۲ـ اشتغال به کار ماشین آلات مکانیزه تعمیرات خط در محدوده ایستگاه های علایمی بدون اطلاع مسئول وقت و مأمور علایم الکتریکی.
۱۳ـ مسدود نکردن خط در هنگام خرابی وسایل نقلیه جاده ای بر روی گذرگاه.
۱۴ـ حرکت لوکوموتیوران و رییس قطار با پروانه راه آزاد، با مندرجات یا مسیر غلط که بی توجهی به آن به تشخیص کمیسیون جلوگیری از سوانح مربوط باعث احتمال بروز سانحه در حدقابل توجه باشد.
۱۵ـ عدم مهار قطار در صورت توقف در طول مسیر و قرار ندادن کفش خط زیر چرخ آخرین واگن به سمت شیب یا برنداشتن کفش خط قبل از حرکت.
۱۶ـ عدم توجه لکوموتیوران به صحت اتصال لکوموتیوهای سرد و گرم به همدیگر و اتصال لکوموتیو به قطار.
۱۷ـ عدم رعایت مقررات و دستورالعمل های فنی در زمینه تنظیم و آرایش قطارهای حامل کالاهای خطرناک یا آهن آلات طویل ریل ـ تیرآهن ـ لوله.
۱۸ـ اعلام مواد منفجره و خطرناک به عنوان مواد عادی.
۱۹ـ متوقف نکردن قطار توسط لکوموتیوران در صورت مطلع شدن از فرمان ایست از هر شخص.
۲۰ـ عدم اعلام ورود قطار به ایستگاه بدون علامت انتهایی به ایستگاه اعزام کننده قطار.
۲۱ـ عدم اعلام فوری فرار قطار توسط مسئول وقت ایستگاهی که خبر آن را دریافت نموده به ایستگاه سمت فرار و کنترلر وقت و در صورت امکان به راهداران مسیر.
۲۲ـ حرکت قطار در راه مانده که تقاضای لوکوموتیو امداد کرده است، بدون اجازه کنترل یا مرکز فرماندهی (c.t.c) و (rc) و ایستگاه های طرفین.
۲۳ـ اعزام قطار با میله راهنمایی که مربوط به آن بلاک نباشد.
۲۴ـ عبور از سیمافور بدون علامت سبز سوزنبان.
۲۵ـ استفاده از میله راهنما در مدت تعمیر و خرابی دستگاه آن.
۲۶ـ عدم مهار قطار با ترمزهای دستی موجود در صورت خاموشی لکوموتیو.
۲۷ـ عدم مهار واگن های متوقف در ایستگاه به وسیله ترمز دستی و کفش خط.
۲۸ـ نبستن ترمز دستی و قرار ندادن مناسب کفش خط در زیر واگن های تحت بارگیری و تخلیه برابر مقررات.
۲۹ـ عدم توجه به داشتن خط آزاد در هنگام قبول قطار.
۳۰ـ پذیرش قطار به خطی غیر از خط قبولی توسط سوزنبان بدون رعایت مقررات مربوط.
۳۱ـ عدم دقت در بازدید کامل و دقیق قطار اعزامی.
۳۲ـ عدم دقت در بارگیری و باربندی محصولات روی واگن و اعزام و یا واگذاری واگن های باردار به عنوان خالی و یا خالی به عنوان باردار.
۳۳ـ رانندگی وسایل نقلیه ریلی بدون داشتن مجوز یا گواهینامه مربوط به آن وسیله.
۳۴ـ نبستن به موقع گذرگاه (با مستحفظ) توسط راهدار.
۳۵ـ عدم دقت در بازدید وضعیت قطار در مبداء حرکت بر طبق مقررات مربوط.
۳۶ـ عدم توجه به صحت و مجاز بودن مشخصات قطار از قبیل وزن، طول، میزان ترمز، تعداد واگن و نحوه اتصال واگنها به قطار از نظر قلاب، باردار و خالی.
۳۷ـ واگذاری رانندگی وسایل نقلیه ریلی به افراد غیرمجاز.
۳۸ـ عدم رعایت دستور احتیاطی ثبت شده در احکام احتیاط.
۳۹ـ عدم سیر با سرعت مطمئنه هنگامی که دید راهبر به هر علت محدود بوده یا سطح ریل پوشیده از برف و ماسه باشد.
۴۰ـ عدم توقف با سرعت سرمانورچی در صورت ابلاغ مسئول وقت ایستگاه.
۴۱ـ مانور بر روی سوزن های خطوط قبول و اعزام قطار بدون اجازه مسئول وقت ایستگاه.
۴۲ـ خروج از حدود ایستگاه به منظور مانور بدون اطلاع متصدی ترافیک ایستگاه.
۴۳ـ اتصال یا اعزام واگن های خارج شده از خط و سانحه دیده بدون اجازه کتبی بازدیدکننده آلات ناقله.
۴۴ـ قبول قطار قبل از صدور دستور توقف مانور در ایستگاه.
۴۵ـ دخالت دادن افراد غیرمجاز در قبول و اعزام وسایط نقلیه ریلی یا اعلام ورود قطار به ایستگاه.
۴۶ـ قبول قطار برای سبقت بدون داشتن حداقل یک خط آزاد.
۴۷ـ تسلیم پروانه راه آزاد یا میله راهنما قبل از اطمینان از صحت سوزن های مسیر.
۴۸ـ عدم جلوگیری از دخالت مأمورین و افراد غیرمجاز در استفاده از دستگاه های علایم الکتریکی.
۴۹ـ تقسیم قطار با کمتر از پنجاه درصد ترمزدستی در بلاک با شیب و فراز بیش از پانزده در هزار.
۵۰ ـ اعزام قطار با فشار ترمز کمتر از میزان مندرج در جدول نسبت به ترمز قطارها از ایستگاه های تشکیلاتی.
۵۱ ـ حرکت یا ادامه سیر با رنگ مشکوک علایم.
۵۲ ـ قفل نکردن سوزن های مسیر قبولی قطار.
۵۳ ـ قرار ندادن تیغه های سوزن در جهت صحیح در هنگام قبول قطار.
۵۴ ـ عدم توجه به آزاد نبودن ترمزدستی و ترمز هوای قطار و سلامت آن ها و همچنین نبود هوا در واگن انتهایی قطار در آغاز حرکت.
۵۵ ـ اعزام وسایل نقلیه ریلی و ماشین آلات خطی به محل عملیات بدون ایجاد دو ایستگاه موقت با تجهیزات ارتباطی لازم در طرفین محل عملیات.
۵۶ ـ بازنمودن پلمپ جعبه هندل بدون تلفنگرام در ایستگاه های علایمی.
۵۷ ـ تغییر مسیر سوزن بدون دستور مسئول وقت ایستگاه.
۵۸ ـ عدم استفاده از ترمز هوای واگن های مسافری یا رستوران یا توشه یا واگن های حامل مواد منفجره و محترقه در هنگام مانور.
۵۹ ـ استـفاده از ترمز هوا و ترمزدستی واگن های مسقف چوبی حامل کالاهای خطرناک.
۶۰ ـ عدم توجه به سلامت تلفن و راهبند گذرگاه در هنگام تحویل و تحول.
۶۱ ـ انفصال وسایل نقلیه ریلی در خطوط تأمین و فرار ایستگاه.
۶۲ ـ اتصال و اعزام واگن هایی که دارای بریدگی چرخ بیش از حدمجاز می باشند.
۶۳ ـ حرکت دادن لکوموتیو منفرد، قطار مسافری و باری بدون نوار سرعت نما.
۶۴ ـ عدم تسلیم حکم احتیاط (در صورت لزوم) یا عدم اخذ امضاء از رییس قطار و لکوموتیوران.
۶۵ ـ انجام هرگونه عملیات که احتمال اختلال در سیستم علایم ایستگاه را داشته باشد (تعویض ریل و قطعات سوزنهای ایستگاه های علایمی) بدون اطلاع مسئول وقت ایستگاه و مأمورین علایم.
۶۶ ـ تعلل کنترلر وقت نسبت به صدور دستورات لازم در خصوص وسیله نقلیه فراری به ایستگاه های سمت فرار.
۶۷ ـ تغییر مسیر سوزن قبل از عبور کامل وسایل نقلیه و دگاژشدن آن.
۶۸ ـ عدم دقت در بازدید قطار وارده و انجام اقدامات لازم.
۶۹ ـ عدم دقت و توجه مأمور فنی قطارهای مسافری به کارکرد صحیح قسمت های متحرک واگن های قطار و رفع نقص آنها.
۷۰ـ اعزام لکوموتیوها، سالن های مسافری، رستوران، توشه، مولدبرق و استیم (مولدبخار) بدون کپسول آتش نشانی یا کپسول آتش نشانی که تاریخ شارژ آنها منقضی شده باشد.
۷۱ـ عدم تشخیص نواقص و خرابی های خط و ادوات مربوط و عدم اقدام لازم در مورد رفع آنها طبق دستورالعمل های مربوط.
۷۲ـ مسدود نکردن بلاک در صورت فقدان علامت انتهای قطار.
۷۳ـ عدم اطلاع شرایط مخاطره آمیز موجود در بلاک به مسئول وقت ایستگاه بعدی قبل از ورود کامل قطار به ایستگاه.
۷۴ـ عدم اعلام ورود کامل قطار به ایستگاه به مسئول وقت ایستگاه.
۷۵ـ عدم توجه به دگاژ شدن وسایل نقلیه ریلی و واگن های متوقف در ایستگاه.
۷۶ـ انفصال و توقف واگن در حدفاصل آخرین سوزن خروجی و علامت حدود ایستگاه.
۷۷ـ عدم دقت و احتیاط لازم و کافی در مانور واگن هایی که دارای برچسب احتیاطی هستند.
۷۸ـ اعزام قطار با طول بیش از طول مجاز تعیین شده بدون رعایت مقررات مربوط.
۷۹ـ اتصال و اعزام واگنهایی که دارای اضافه بار یا بارگیری یک طرفه یا باربندی نامطمئن هستند.
۸۰ ـ قبول تلاقی بدون داشتن حداقل دو خط آزاد.
۸۱ ـ اعزام و قبول اولین وسیله نقلیه ریلی با سرعت عادی به بلاکی که در آن تامپون یا قطعاتی از واگنها افتاده باشد.
۸۲ ـ عدم رعایت گاباری در بارگیری و اعزام وسایل نقلیه ریلی و حریم گاباری در موقع تخلیه.
۸۳ ـ در اختیار گذاشتن رمز شخصی دستگاه توسط اپراتورهای (c.t.c) به سایر همکاران (c.t.c) .
۸۴ ـ استفاده از بی سیم برای کارهای شخصی.
۸۵ ـ واگذاری بی سیم به افراد غیرمجاز.
۸۶ ـ بازکردن بی سیم توسط کاربران و افراد غیرمجاز.
۸۷ ـ عدم پاسخگویی به بی سیم.
۸۸ ـ استفاده کردن از بی سیم در زمان دشارژ بودن باطری.
۸۹ ـ عدم استفاده از پارتی لاین در هنگام قبول و اعزام و ورود و خروج وسایط نقلیه ریلی.
۹۰ـ قراردادن اطلاعات ضبط مکالمات پارتی لاین در اختیار افراد غیرمجاز و استفاده از آن به نفع دیگری.
۹۱ـ حرکت دادن واگن دارای برچسب قرمز بدون اطلاع و موافقت متصدی بازدید.
۹۲ـ عدم تعیین سرعت مطمئنه برای اعزام واگن های تعمیری.
۹۳ـ عدم توجه به سلامت ترمزهای هوا و دستی و توزیع صحیح ترمز دستی در قطار و قرار ندادن دسته های ترمز واگنها در وضعیت مناسب در آرایش.
۹۴ـ عدم توجه و عدم اعلام افتادن تامپون انتهایی قطار به مسئول وقت ایستگاه توسط سوزنبان.
۹۵ـ قفل نکردن دربهای سالن مسافری در هنگام حرکت قطار از ایستگاه ها توسط مأمورین سالن (مهماندار).
۹۶ـ عدم توجه به خارج از گاباری بودن محموله واگنها در انجام عملیات مانور.
۹۷ـ ترک لکوموتیو توسط مأمورین موظف آن به طور همزمان.
۹۸ـ اتصال یا اعزام واگن های دارای بارگیری خارج از گاباری بدون رعایت دستورالعمل.
۹۹ـ قراردادن بوم جرثقیل در جهت حرکت قطار به استثنای جرثقیل کایرو.
۱۰۰ـ عدم دگاژ وسایل نقلیه ریلی در ایستگاه.
۱۰۱ـ انجام مانور در خطوط تعمیر بدون اطلاع و اجازه مسئولین ذی‌ربط.
۱۰۲ـ عدم توجه و اطمینان از بارگیری حدمجاز واگن.
۱۰۳ـ عدم تکافوی ترمز قطار هنگام عملیات مانور.
۱۰۴ـ صدور فرمان حرکت قبل از تغییر کامل مسیر سوزن و چسبیدن تیغه به ریل پهلویی.
۱۰۵ـ اعزام وسیله نقلیه مورد تلاقی قبل از اطمینان ورود کامل قطار اول.
۱۰۶ـ مراجعت قطار از بلاک بدون رعایت مقررات مربوط.
۱۰۷ـ نصب هرگونه تلفن یا وسایل ارتباطی بر روی سیستم تلفن بلاک.
۱۰۸ـ اعزام همزمان دو قطار به دو جهت مخالف که مستلزم خروج همزمان دومیله راهنما باشد.
۱۰۹ـ تحویل مستقیم میله راهنمای دریافتی از قطار وارده به قطار خروجی.
۱۱۰ـ انجام هرگونه عملیات بر روی خطوط علایمی ایستگاه بدون مسدود کردن خط مورد نظر یا رعایت مقررات مربوط.
۱۱۱ـ تعمیر دستگاه علایم الکتریکی بدون اطمینان کامل از عدم تغییر در رنگ علایم و اختلال در تردد وسایل نقلیه با خارج از سرویس نمودن دستگاه های علایم تا خاتمه عملیات.
۱۱۲ـ حرکت لکوموتیوران پس از رؤیت چراغ زرد ثابت یا چشمک زن، بدون مسدود کردن خط مورد نظر وفق مقررات مربوط.
۱۱۳ـ صدور فرمان حرکت قبل از حصول اطمینان از بازشدن ترمزدستی و برداشت کفش های خط.
۱۱۴ـ انفصال و یا قراردادن یک یا چند واگن روی خطوط ایستگاه دارای شیب و فراز بدون رعایت ضوابط اعلام شده.
۱۱۵ـ عدم اعزام به موقع سوزنبان به سرسوزن ورودی برای قبول وسایط نقلیه ریلی.
۱۱۶ـ حمل واگن بدون بارنامه یا صدور بارنامه مخدوش و ناقص برای واگن.
۱۱۷ـ عدم جلوگیری لکوموتیوران از سوار شدن افراد غیرمجاز به لکوموتیو یدک.
۱۱۸ـ حرکت قطار بدون حضور کلیه مأمورین ذی‌ربط قطار.
۱۱۹ـ حرکت لکوموتیوران مانور بدون دستور شخص سرمانورچی یا رییس قطار.
۱۲۰ـ قراردادن و اعزام واگن های دارای برچسب تعمیری در قطار بدون اخذ مجوز.
۱۲۱ـ اتصال واگن های با اختلاف مرکز تامپون بیش از حد مجاز.
۱۲۲ـ اعزام قطار قبل از تحقق پنج شرط در سیستم جواز راه آزاد.
۱۲۳ـ وارد نمودن همزمان دو وسیله نقلیه ریلی از طرفین ایستگاه، بدون داشتن خط تأمین در طرفین آن.
۱۲۴ـ ورود به ایستگاه ها و توقفگاه های موقت در خطوط جدید که تحت بهره برداری نیستند بدون توقف قبل از سوزن ورودی و اطمینان از سلامت و صحت مسیر.
۱۲۵ـ سوارکردن افراد در واگنت متصل به درزین.
۱۲۶ـ عدم اجرا یا تأخیر در اجرای فرمان حرکت پس از صدور دستور حرکت.
۱۲۷ـ عدم رعایت سرعت مجاز در طول خط و هنگام عملیات مانور.
۱۲۸ـ عدم گزارش فوری خرابی و عیب و نقص سوزنها.
۱۲۹ـ عدم اعزام بازدیدکننده برای بازدید قطار ورودی.
۱۳۰ـ عدم ثبت معایب واگن های قطار وارده در دفتر بازدید.
۱۳۱ـ عدم ثبت واگن های تعمیری باقیمانده از کشیک قبل در دفتر گزارش روزانه بازدید.
۱۳۲ـ متوقف نمودن قطار در محلهای خارج از برنامه بدون اخذ مجوز کنترل.
۱۳۳ـ بارگیری واگن هایی که موعد تعمیرات مقرره آنها فرارسیده است.
۱۳۴ـ عدم تشخیص و اقدام لازم در مورد اشکالات و خرابی های ترانشه ها و آبروها طبق دستورالعمل های مربوط.
۱۳۵ـ سوار و پیاده کردن مسافر در خارج از ایستگاه های تعیین شده.
۱۳۶ـ به همراه نداشتن وسایل و تجهیزات تعیین شده در برابر مقررات.
۱۳۷ـ ترک محل خدمت توسط مأمورین.
۱۳۸ـ بازبودن دربها و محکم نبودن لبه های واگنها در هنگام مانور.
۱۳۹ـ عدم ثبت یا اعلام به موقع رفع سریع خرابی دستگاه های علایم الکتریکی و تجهیزات مربوط.
۱۴۰ـ عدم نصب تابلو ایست در طرفین واگنهای تعمیری هنگام تعمیر.
۱۴۱ـ بازکردن درب سالن مسافری قبل از توقف کامل توسط مأمور سالن (مهماندار) و مأمور پذیرایی.
۱۴۲ـ سوارکردن مسافر و افراد متفرقه به قطار باری.
۱۴۳ـ عدم استفاده لکوموتیوران قطار مسافری و کمک آنها و لکوموتیوران و رییس قطار باری از عینک در صورت ضعف بینایی و نیاز به عینک طبق تجویز پزشک و عکس الصاق شده به گواهینامه.
۱۴۴ـ عدم گزارش تخلفات انجام گرفته به مسئولین مربوط.
۱۴۵ـ عدم ثبت شماره واگن های متوقف در ایستگاه که ترمزدستی آنها بسته شده است.
۱۴۶ـ عدم تکمیل و تحویل ورقه سیر به مسئول وقت ایستگاه توسط رییس قطار.
۱۴۷ـ عدم جلوگیری لکوموتیوران از سوارشدن افراد غیرمجاز به لکوموتیو.
۱۴۸ـ نپوشیدن لباس و کفش (یونیفورم سازمانی) تعیین شده برابر مقررات.
ماده ۳ـ مأمورین و مسئولین ذی‌ربط موظفند به محض مشاهده تخلف مراتب را به مدیرکل یا معاون فنی اداره کل مربوط گزارش و رونوشت آن را به گروه حفاظت و ایمنی به طور همزمان ارسال نمایند.
تبصره ـ دستورالعمل چگونگی تهیه و تنظیم گزارش تخلفات و گزارش داخلی آنها حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه به تصویب هیئت مدیره راه آهن می رسد.
ماده ۴ـ پس از اخذ گزارش بلافاصله اقدامات زیر به منظور تعیین متخلف و اعمال جریمه صورت می گیرد.
۱ـ در صورتی که محل وقوع تخلف و محل تشخیص آن در یک اداره کل باشد، رییس گروه حفاظت و ایمنی مربوط پس از ارجاع موضوع توسط مدیرکل یا معاون فنی نسبت به بررسی و تهیه گزارش اقدام و مراتب را به کمیسیون جلوگیری از سوانح مربوط جهت تصمیم گیری درخصوص تعیین نوع تخلف و میزان جریمه در چارچوب ماده (۷) اعلام می نماید.
۲ـ در صورتی که محل وقوع تخلف و محل تشخیص آن در دو اداره کل باشد، در این صورت معاون فنی محل تشخیص تخلف، مراتب را به اداره کل محل وقوع تخلف جهت ارسال موضوع به کمیسیون جلوگیری از سوانح مربوط جهت تصمیم گیری درخصوص تعیین نوع تخلف و میزان جریمه در چارچوب ماده (۷) اعلام می نماید.
ماده ۵ ـ چنانچه وقوع تخلف ناشی از فعل یا ترک فعل بیش از یک شخص باشد، جریمه متعلقه براساس مقررات عمومی سیر و حرکت و دستورالعمل های فنی راه آهن به نسبت میزان مسئولیت هر یک از اشخاص متخلف تعیین می گردد.
ماده ۶ ـ در صورت ارتکاب چند تخلف، مبلغ جریمه به میزان مقرر در ماده (۷) برای هر تخلف به طور جداگانه تعیین و اعمال می گردد.
ماده ۷ـ جریمه هر یک از تخلفات مندرج در ماده (۲) به شرح زیر می باشد:
الف ـ بندهای (۱) تا (۱۱) مبلغ ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
ب ـ بندهای (۱۲) تا (۲۵) مبلغ هشت میلیون (۸.۰۰۰.۰۰۰) ریال
پ ـ بندهای (۲۶) تا (۴۰) مبلغ هفت میلیون (۷.۰۰۰.۰۰۰) ریال
ت ِـ بندهای (۴۱) تا (۵۴) مبلغ شش میلیون (۶.۰۰۰.۰۰۰) ریال
ث ـ بندهای (۵۵) تا (۶۴) مبلغ پنج میلیون و پانصد هزار (۵.۵۰۰.۰۰۰) ریال
ج ـ بندهای (۶۵) تا (۷۷) مبلغ پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال
چ ـ بندهای (۷۸) تا (۹۲) مبلغ چهار میلیون و پانصد هزار (۴.۵۰۰.۰۰۰) ریال
ح ـ بندهای (۹۳) تا (۱۰۲) مبلغ چهار میلیون (۴.۰۰۰.۰۰۰) ریال
خ ـ بندهای (۱۰۳) تا (۱۱۵) مبلغ سه میلیون و پانصد هزار (۳.۵۰۰.۰۰۰) ریال
دـ بندهای (۱۱۶) تا (۱۳۰) مبلغ سه میلیون (۳.۰۰۰.۰۰۰) ریال
ذـ بندهای (۱۳۱) تا (۱۳۵) مبلغ دو میلیون (۲.۰۰۰.۰۰۰) ریال
رـ بندهای (۱۳۶) تا (۱۴۸) مبلغ یک میلیون (۱.۰۰۰.۰۰۰) ریال
ماده ۸ ـ وجوه حاصل از جرایم به عنوان درآمد عمومی کشور نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می گردد.
ماده ۹ـ جریمه های تعیین شده برای هر تخلف تا سقف ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال قطعی و از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال قابل تجدیدنظر در کمیسیون عالی رسیدگی به سوانح راه آهن می باشد.
ماده ۱۰ـ تخلف و جریمه تعیین شده در موارد قابل تجدیدنظر حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ به متخلف قابل اعتراض می باشد.
تبصره ۱ـ آرای کمیسیون عالی رسیدگی به سوانح راه آهن به صورت الکترونیکی (به آدرس الکترونیکی) و پستی (به آخرین اقامتگاه شرکت) قابل ابلاغ خواهد بود.
تبصره ۲ـ در صورت عدم اعتراض متخلف و پس از انقضای مهلت مقرر جریمه تعیین شده قطعی خواهد شد.
ماده ۱۱ـ متقاضی تجدیدنظر باید درخواست اعتراض را به صورت کتبی به اداره کل مربوط تحویل و رسید دریافت نماید.
ماده ۱۲ـ اداره کل مربوط پس از وصول درخواست اعتراض باید بلافاصله آن را ثبت و به دبیرخانه کمیسیون عالی رسیدگی به سوانح راه آهن ارسال نماید. در این صورت موضوع حداکثر ظرف یک ماه توسط کمیسیون یاد شده رسیدگی و اتخاذ تصمیم می گردد. نظر کمیسیون مذکور قطعی می باشد.
تبصره ـ در صورت ضرورت از فرد یا افراد متخلف و همچنین نماینده شرکت متبوع آنها جهت حضور در جلسه رسیدگی دعوت به عمل می آید.
ماده ۱۳ـ متخلف موظف است حداکثر ظرف سی (۳۰) روز از تاریخ ابلاغ جریمه قطعی، نسبت به پرداخت آن اقدام نماید، در غیر این صورت راه آهن می تواند بدون رعایت هرگونه تشریفات قضایی یا اداری جریمه مذکور را به حساب شرکت متبوع متخلف منظور و از محل مطالبات آن شرکت برداشت نماید.
ماده ۱۴ـ در صورت تکرار تخلفات بندهای (۱) تا (۱۲۲) ماده (۲) برای یک بار و بندهای (۱۲۳) تا (۱۴۸) ماده یاد شده برای دو بار در مدت کمتر از یک سال، مرتکب به مبلغی بیش از جریمه های قبلی و تا سقف بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۱۵ـ چنانچه تخلف انجام شده منجر به بروز سانحه و یا ورود خسارت اعم از مالی یا جانی گردد در این صورت مطابق تبصره (۲) ماده (۲) قانون دسترسی آزاد به شبکه حمل و نقل ریلی ـ مصوب ۱۳۸۴ـ ، میزان مسئولیت های کیفری و مدنی متخلفین توسط کمیسیون های جلوگیری از سوانح راه آهن تعیین می گردد.
ماده ۱۶ـ در صورت بروز هرگونه اختلاف بین ادارات کل در رابطه با نحوه اجرا و رسیدگی به تخلفات و جرائم این آیین‌نامه، موضوع توسط رییس کمیسیون عالی سوانح راه آهن بررسی و اتخاذ تصمیم می گردد.
ماده ۱۷ـ در صورت ارتکاب هر یک از تخلفات موضوع این آیین‌نامه توسط کارکنان راه آهن، مراتب به هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع می شود.
معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی