آیین‌نامه اجرایی کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل های الحاقی [مصوب ۱۳۹۱]

تاریخ تصویب: ۱۳۹۱/۰۹/۱۹
تاریخ انتشار: ۱۳۹۱/۱۲/۰۱
شماره ثبت: ۲۱۷۸۴۵/ت۴۸۱۵۳هـ - ۱۳۹۱/۱۱/۷

هیئت وزیران در جلـسه مورخ ۱۳۹۱/۹/۱۹ بـنا به پیـشنهاد شمـاره ۱۰۰/۴۰/۱۴۳۲۴/۹۱ مورخ ۲۰/۲/۱۳۹۱ وزارت نیرو و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه اجرایی کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل های الحاقی را، به شرح زیر تصویب نمود:

ماده ۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مربوط به کار می روند:

الف ـ کنوانسیون: کنوانسیون تغییرات آب و هوا مصوب ۱۳۷۱ هجری شمسی برابر با ۱۹۹۲ میلادی.

ب ـ پروتکل: پروتکل کیوتو در مورد کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییر آب و هوا.

ج ـ فراهمایی اعضا: [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
فراهمایی اعضای کنوانسیون که سالانه با شرکت تمامی کشورهای عضو برگزار می شود.

د ـ کارگروه ملی: [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
کارگروه ملی تغییر آب و هوا

هـ ـ [حذفی ۱۳۹۴/۶/۲۲]

و ـ  هیئت بین الدول تغییر آب و هوا: نهاد بین المللی که در سال ۱۹۸۸ مشترکاً توسط سازمان هواشناسی جهانی و برنامه محیط زیست ملل متحد تأسیس گردید تا به بررسی یافته های علمی در زمینه تغییر آب و هوا بپردازد.

زـ تسهیلات محیط زیست جهانی: مکانیسم مالی بین المللی که در سال ۱۹۹۴ با هدف تأمین مالی پروژه های مرتبط با تغییر آب و هوا، تنوع زیستی، آب های بین المللی و لایه ازن تأسیس گردید.

ح ـ گزارش سالانه تغییر آب و هوا: گزارشی که براساس گزارش دستگاههای عضو کارگروه ملی در زمینه تغییر آب و هوا توسط کارگروه یادشده تهیه و به دفتر هیئت  دولت ارایه می شود. این گزارش مشتمل بر وضعیت انتشار گازهای گلخانه ای از بخش های مختلف، اقدامات اجرایی دستگاه ها در زمینه کاهش انتشار، آسیب پذیری در بخش های مختلف از تغییر آب و هوا و اقدامات درخصوص سازگاری با آنها، کمبودها و نیازهای دستگاه ها از دیدگاه مالی، فنی اداری درخصوص اجرای وظایف محوله، عملکرد درخصوص ظرفیت سازی، آموزش و تحقیقات تغییر آب و هوا و نیز همکاری های بین المللی می باشد.

ط ـ گزارش ملی: [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
گزارشی که در آن فعالیت های کشور در اجرای مفاد کنوانسیون و براساس مصوبات اجلاس اعضای فراهمایی اعضا و طبق دستورالعمل هیئت بین الدول تغییر آب و هوا توسط سازمان حفاظت محیط زیست با اولویت استفاده از منابع بین المللی تدوین می شود.


ماده ۲ـ راهبردهای اجرایی کشور در ارتباط با کنوانسیون و پروتکل به شرح زیر تعیین می گردد:

الف ـ ایجاد زیرساختها و ساز و کارهای لازم برای تحقق اهداف کنوانسیون و پروتکل.

ب ـ اصلاح الگوهای تولید و مصرف انرژی و نیز افزایش سهم منابع انرژی کم کربن در سبد انرژی کشور در راستای کاهش روند انتشار گازهای گلخانه ای.

ج ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
توسعه و کاربرد فناوریهای نوین و سازگار با پیامدهای تغییر آب و هوا.

د ـ افزایش تولید و ترویج استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر.

هـ ـ استفاده حداکثری از ظرفیتها و تسهیلات محیط زیست جهانی و منطقه ای در ابعاد مختلف فنی، اقتصادی و آموزشی در چارچوب کنوانسیون و پروتکل.

و ـ حمایت از تحقیقات و پژوهشهای داخلی در جهت تحقق اهداف کنوانسیون و پروتکل.

زـ ایجاد آمادگی لازم جهت پیشگیری و مقابله با پیامدهای سوء تغییر آب و هوا.

ح ـ توسعه استفاده از مشوقهای اقتصادی به منظور ایجاد انگیزه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای.

ط ـ [الحاقی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
تهیه و اجرای برنامه ملی سازگاری بخش های آسیب  پذیر نظیر کشاورزی و منابع طبیعی در قبال تغییرات اقلیمی.


ماده ۳ـ
[اصلاحی ۱۳۹۱/۱۲/۱۴]

[اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
کارگروه ملی با مسئولیت رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و عضویت وزرا یا معاونین ذی‌ربط وزارتخانه های امورخارجه، صنعت، معدن و تجارت، نفت، نیرو، اموراقتصادی و دارایی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جهادکشاورزی، راه و شهرسازی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، کشور، علوم تحقیقات و فناوری و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، معاونت های حقوقی و علمی و فناوری رئیس جمهور و سازمان های مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و انرژی اتمی ایران و رؤسای سازمان های هواشناسی کشور و ملی استاندارد ایران با وظایف زیر تشکیل می شود:

[الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲]- وزارت اطلاعات

الف ـ راهبری کلیه اقدامات و تکالیف مرتبط با بخش های تغییر اقلیم در ابعاد ملی، بین المللی و هیئت بین الدول تغییر آب و هوا (IPCC) و برنامه‌ریزی جهت تحقق اهداف و اجرای مفاد کنوانسیون و پروتکل.

ب ـ تصویب برنامه های کلان کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و ایجاد سازگاری با اثرات تغییرات اقلیم و اهداف کمی و کیفی مرتبط با آن و نیز وظایف دستگاه های عضو به منظور تحقق اهداف مذکور برای افق های پنج ساله به تفکیک سهم هریک از دستگاه ها.

ج ـ ارزیابی عملکرد دستگاه های عضو کارگروه ملی و تدوین گزارش سالانه و ارایه آن به دفتر هیأت دولت.

د ـ بررسی و تصویب گزارش ملی.

هـ ـ بررسی و اولویت بندی پروژه های پیشنهادی دستگاه ها برای استفاده بهینه از ظرفیت های بین المللی و ملی در چارچوب اهداف کنوانسیون و پروتکل.

و ـ ظرفیت سازی و پیگیری استفاده از اعتبارات بین المللی جهت اجرای پروژه های مصوب کارگروه ملی.

ز ـ برنامه‌ریزی جهت اجرای آموزش های تخصصی وسایر آموزش های لازم مرتبط با هدف کنوانسیون و راهبردهای موضوع ماده (۲) از  جمله نحوه تهیه گزارشات سالانه با بهره گیری از امکانات ملی و بین المللی.

ح ـ برنامه‌ریزی به منظور فرهنگ سازی و اطلاع رسانی درخصوص اهداف کنوانسیون و پروتکل.

ط ـ تدوین و به روزرسانی دستورالعمل داخلی کارگروه ملی.

تبصره ۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
جلسات کارگروه یادشده صرفاً با حضور شخص اعضای رسمی موضوع این ماده تشکیل می شود.

تبصره ۲ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
دبیرخانه کارگروه در سازمان حفاظت محیط زیست مستقر می باشد.

تبصره ۳ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
کارگروه ملی می تواند حسب نیاز و حسب مورد از افراد صاحب نظر و متخصص در زمینه کنوانسیون و پروتکل برای شرکت در جلسات (بدون حق رأی) دعوت نماید.


ماده ۴ـ وظایف مشترک دستگاههای عضو کارگروه موضوع ماده (۳) این تصویب‌نامه به شرح زیر تعیین می شود:

الف ـ تهیه گزارش مرتبط با وظایف دستگاه ذی‌ربط در هر سال در چارچوب دستورالعملی که از سوی کارگروه ملی تهیه و ابلاغ می شود و تحویل آن به دبیرخانه کارگروه ملی تا پایان تیرماه سال بعد.

تبصره ـ دبیرخانه کارگروه ملی موظف است گزارش سالانه را تا پایان مرداد ماه سال بعد تهیه و به هیئت وزیران (دفتر هیئت دولت) ارائه نماید.

ب ـ برنامه‌ریزی و ایجاد ساختار سازمانی متناسب با استفاده از کارشناسان با صلاحیت لازم حتی الامکان از طریق جایگزینی پست های سازمانی موجود و در صورت لزوم استفاده از سایر راهکارهای قانونی تا پایان دوره تعهدات کنوانسیون.

ج ـ تأمین ساز و کار لازم برای تولید اطلاعات مورد نیاز تهیه گزارش موضوع بند (الف).

  د ـ تدوین برنامه های آموزشی تخصصی مرتبط با اهداف کنوانسیون و پروتکل در حیطه وظایف خود و اعلام آنها به کارگروه ملی.

هـ ـ [حذفی ۱۳۹۴/۶/۲۲]

تبصره ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
دستگاههای اجرایی مکلفند بخشی از اعتبارات پژوهشی خود را به منظور اجرای تکالیف موضوع این ماده هزینه نمایند.


ماده ۵ ـ حوزه مسئولیت دستگاههای عضو کارگروه ملی برای تهیه گزارش انتشار گازهای گلخـانه ای براساس دستورالعمل هیئت بین الدول تغییر آب و هوا و ارایه آن به کارگروه ملی به شرح زیر است:

الف ـ وزارت نیرو: مصرف سوخت در نیروگاه های حرارتی و میزان نشر ناشی از تصفیه خانه های فاضلاب شهری به روش بی هوازی.

ب ـ وزارت نفت: فرآیندهای اکتشاف، استخراج، پالایش و انتقال نفت خام، گاز و فرآورده های نفتی و انتشارات احتراقی و فرآیندی واحدهای پتروشیمی، مصرف سوخت در کاربری های مختلف صنعت نفت و گاز.

ج ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت: صنایع با اولویت گازهای گلخانه ای فرآیندی صنایع انرژی بر.

د ـ وزارت جهاد کشاورزی: [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
بخش دام، زراعت و جنگل ها و مراتع، باغبانی و شیلات.

هـ ـ وزارت کشور: مراکز دفن پسماند.

و ـ وزارت راه و شهرسازی: مصرف سوخت در بخش های حمل و نقل، خانگی ـ تجاری با همکاری وزارت کشور.

ز ـ وزارت امورخارجه:  [الحاقی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
استفاده مؤثر از همکاری و کمک های دوجانبه، منطقه ای و بین المللی در جهت تحقق هدف کنوانسیون، تدوین گزارشی از وضعیت ایران در مذاکرات بین المللی تغییر آب و هوا و نحوه پیشبرد اهداف ملی در سطح بین المللی و نحوه حضور نمایندگان کشور.

ح ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: [الحاقی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
شناسایی مناطق مستعد برای شیوع بیماری های متأثر از تغییرات آب و هوا و تدوین برنامه های اجرایی لازم جهت جلوگیری از شیوع این بیماری ها.

ط ـ سازمان حفاظت محیط زیست: [الحاقی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
تلفیق گزارش سالانه تغییرات آب و هوا.

ی ـ سازمان ملی استاندارد ایران: [الحاقی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
تدوین و نظارت بر استانداردهای مرتبط با گازهای گلخانه ای در و تبصره آن بخش های مختلف کشور (حوزه های فعالیت).


ماده ۶ ـ وزارت راه و شهرسازی (سازمان هواشناسی کشـور) موظف است نسبت به تقویت و تکمیل «شبکه ملی پایش آب و هوا» با همکاری وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مؤسسه ملی اقیانوس شناسی) و سازمان فضایی ایران اقدام نماید.


ماده ۷ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۶/۲۲]
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و مراکز آموزشی و پژوهشی) مکلف است تا پنج درصد (۵%) از اعتبارات پژوهشی خود را با رعایت قوانین و مقررات مربوط صرف تحقیق و توسعه در زمینه موضوعات مرتبط با تغییر آب و هوا نماید.

تبصره ـ [حذفی ۱۳۹۴/۶/۲۲]


ماده ۸ ـ وزارتخانه های نفت و نیرو موظفند به ترتیب نسبت به تهیه و انتشار تراز جامع هیدروکربوری و انرژی کشور به صورت سالانه و پنجساله اقدام نمایند.


ماده ۹ـ دستگاههای اجرایی می توانند از همه ساز و کارهای پیش بینی شده در ماده (۳) آیین‌نامه تضمین برای معاملات دولتی موضوع تصویب‌نامه شماره ۴۲۹۵۶/ت۲۸۴۹۳ مورخ ۱۱/۸/۱۳۸۲ و اصلاحات بعدی آن، در پروژه های مرتبط با ساز و کارهای بین المللی مندرج در کنوانسیون و پروتکل، اعم از اینکه طرف قرارداد داخلی یا خارجی باشد استفاده نمایند.


ماده ۱۰ـ اعتبارات لازم برای اجرای تکالیف مقرر در این آیین‌نامه در چارچوب بودجه سنواتی دستگاههای ذی‌ربط پیش بینی و پس از تأمین از محل اعتبارات مصوب مربوط در اختیار دستگاههای مذکور قرار می گیرد.

تبصره ـ کارگروه ملی از محل اعتبارات مصوب مربوط و در صورت وجود اعتبار از محل کمک های بین المللی، بخشی از هزینه های اجرای تکالیف موضوع این آیین‌نامه برای دستگاههای اجرایی را در چارچوب دستورالعمل داخلی خود تأمین و پرداخت خواهد نمود. تأمین مابقی هزینه ها برعهده دستگاههای ذی‌ربط بوده و عدم تخصیص اعتبارات بین المللی رافع مسئولیت دستگاههای مذکور نمی باشد.


ماده ۱۱ـ با ابلاغ این آیین‌نامه، تصویب‌نامه های شماره ۱۰۴۵۴۸/ت۳۹۲۱۳ک مورخ ۱۳۸۸/۵/۲۴ و شماره ۲۴۸۲۱۶/ت۳۹۲۱۳هـ مورخ ۱۳۹۰/۱۲/۱۶ و تصمیم‌نامه شماره ۲۵۲۱۳۴/۳۹۲۱۳ مورخ ۱۳۹۰/۱۲/۲۲، لغو می شود.

معاون اول رئیس‎ جمهور ـ محمدرضا رحیمی