ماده واحده ـ تشریفات (پروتکل) آمادگی، واکنش و همکاری منطقه‌ای در مبارزه با سوانح آلودگی نفتی الحاقی به کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر به شرح پیوست تصویب و به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می شود اسناد تصویب را نزد امین اسناد تودیع نماید.
تبصره ـ رعایت اصل یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی در اجرای ماده (۱۶) و اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اجرای ماده (۱۸) این تشریفات (پروتکل) الزامی است.
بسم الله الرحمن الرحیم
تشریفات (پروتکل) آمادگی، واکنش و همکاری منطقه ای در مبارزه با سوانح آلودگی نفتی الحاقی به کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر
مقدمه
دولتهای ساحلی دریای خزر:
جمهوری آذربایجان
جمهوری اسلامی ایران
جمهوری قزاقستان
فدراسیون روسیه
ترکمنستان
که از این پس «طرفهای متعاهد» خوانده می شوند،
و عضو کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر، منعقده در تهران، جمهوری اسلامی ایران، به تاریخ ۱۳/۸/۱۳۸۲ هجری شمسی (۴ نوامبر ۲۰۰۳ میلادی) می باشند، که از این پس «کنوانسیون» خوانده می شود؛
با اعلام تعهد به اجرای مقررات مربوط کنوانسیون؛
با تـصدیق این که آلودگی دریای خزر با نفـت و سوانح آلودگی نفتی در دریا، محیط زیست دریایی را تهدید می کند؛
با تصدیق این که در صورت بروز سوانح آلودگی نفتی ناشی از کشتیها، خطوط لوله، سکوهای ثابت و شناور، و چاههای متروک و منابع آلودگی مستقر در خشکی، اقدامات ویژه ای ضرورت پیدا خواهد کرد؛
با عزم به این که در صورت بروز سوانح آلودگی نفتی در دریا به منظور کاهش صدمات ناشی از چنین حادثه ای، فوری و به طور مؤثر وارد عمل شوند؛ با تأکید بر اهمیت آماده سازی واقعی در سطح ملی برای مقابله با سوانح آلودگی نفتی در دریا؛
همچنین با تصدیق اهمیت نهادینه شدن همیاری متقابل و همکاری بین المللی بین طرفهای متعاهد؛
همچنین با تأکید بر اهمیت اقداماتی که به صورت انفرادی و مشترک به منظور به حداقل رساندن خطرات سوانح آلودگی نفتی در دریای خزر صورت گرفته است؛
با توجه به موافقتنامه های منطقه ای در سایر مناطق جهان که هدف آنها مساعدت در مواقع سوانح آلودگی نفتی دریایی است؛
با در نظر گرفتن قصد طرفهای متعاهد مبنی بر حفاظت از محیط زیست دریایی و مناطق ساحلی در برابر آلودگی نفتی؛
همچنین با در نظر گرفتن کنوانسیونهای بین المللی مربوط و به ویژه کنوانسیونهای راجع به آماده سازی، و واکنش نسبت به سوانح آلودگی نفتی و مسؤولیت و جبران خسارت صدمات ناشی از آلودگی؛
با ابراز تمایل به توسعه هر چه بیشتر همکاری و کمک متقابل بین طرفهای متعاهد در مقابله با آلودگی نفتی دریای خزر؛
به ترتیب زیر موافقت نمودند:
بخش اول ـ مقررات عمومی
ماده ۱ـ کاربرد اصطلاحات
از نظر این تشریفات (پروتکل)
الف ـ «سانحه آلودگی نفتی» از جمله «حوادث آلودگی نفتی» به معنی واقعه یا سلسله وقایعی با منشأ یکسان است که به تخلیه نفت منجر شده یا بتواند منجر شود و محیط زیست دریایی یا خطوط ساحلی را تهدید نموده یا بتواند تهدید نماید و اقدام اضطراری یا واکنش فوری دیگری را ایجاب نماید.
ب ـ «نفت» به معنی نفت به هر شکل از قبیل نفت خام، نفت سوخت، لجن نفت، ضایعات نفت، و فرآورده های تصفیه شده می باشد.
پ ـ «کشتی» به معنی شناور از هر نوع، از جمله هواناو (هاورکرافت)، قایقهای پرنده (هیدروفویل)، زیردریایی ها، و قایقهایی می باشد که یدک کشیده شده یا خود متحرک باشند و در محیط زیست دریایی عمل می کنند.
ت ـ «واحد فراساحلی» به معنی هرگونه سکو یا سازه های ساخت دست بشر در مناطق فراساحل، اعم از تأسیسات یا سازه های ثابت یا شناور فراساحلی که به عملیات کاوش، بهره برداری یا تولید منابع هیدروکربنی یا تخلیه یا بارگیری این منابع اختصاص دارند.
ث ـ «بنادر دریایی و تأسیسات مرتبط با نفت» به معنی هر گونه تأسیساتی از جمله بنادر دریایی، پایانه های نفتی، خطوط لوله و هر نوع تأسیسات مرتبط با نفت است که در معرض خطر سانحه آلودگی نفتی باشد.
ج ـ «مقام صالح ملی» به معنی مقام ملی منصوب از سوی هر طرف متعاهد است که مسؤولیت آماده سازی و واکنش نسبت به سوانح آلودگی نفتی را عهده دار است و همچنین مسؤول اجراء و تحقق تعهدات مندرج در این پروتکل می باشد.
ماده ۲ـ دامنه شمول
منطقه ای که این تشریفات (پروتکل) در مورد آن اعمال می شود، عبارت است از محیط زیست دریایی دریای خزر با در نظر گرفتن تغییرات سطح آب آن، اراضی ای که به علت نزدیکی به دریا تأثیر پذیرفته اند و آلودگی نفتی دریایی ناشی از منابع مستقر در خشکی است.
ماده ۳ـ هدف
هدف این تشریفات (پروتکل) تحقق اقدامات منطقه¬ای به منظور آمادگی، واکنش و همکاری برای حفاظت از دریای خزر در قبال آلودگی نفتی ناشی از فعالیتهای مذکور در مواد (۸) و (۹) کنوانسیون و آلودگی نفتی ناشی از منابع مستقر در خشکی می باشد.
ماده ۴ـ مقررات عمومی
۱ـ طرفهای متعاهد به صورت انفرادی یا مشترک تمام اقدامات برای آمادگی و واکنش نسبت به سوانح آلودگی نفتی را که برای اجرای این پروتکل ضرورت دارد، انجام خواهند داد.
۲ـ طرفهای متعاهد به صورت مشترک دستورالعمل هایی را برای جنبه های عملی، عملیاتی و فنی اقدام مشترک، تدوین و وضع خواهند کرد.
۳ـ طرفهای متعاهد سازوکاری منطقه ای را ایجاد خواهند کرد. آیین‌نامه های مربوط به این سازوکار در اجلاس طرفهای متعاهد بررسی و متعاقباً تصویب خواهد شد.
۴ـ از نظر اجرای عملیاتی این تشریفات (پروتکل)، طرح دریای خزر در زمینه همکاری منطقه ای جهت مقابله با آلودگی نفتی در مواقع اضطراری توسط طرفهای متعاهد وضع خواهد شد.
ماده ۵ ـ نظامهای ملی و طرح‌های اضطراری مقابله با سوانح آلودگی نفتی
۱ـ هر طرف متعاهد نظام ملی واکنش عملیاتی نسبت به آلودگی نفتی را برقرار خواهد کرد. این نظام حداقل شامل تعیین موارد زیر خواهد بود:
الف ـ مقام صالح ملی با مسؤولیت آمادگی و واکنش نسبت به سوانح آلودگی نفتی
ب ـ نقطه تماس عملیاتی ملی با مسؤولیت دریافت و انتقال اطلاعات مربوط به سوانح آلودگی نفتی به گونه مذکور در بند (۴) ماده (۷) این تشریفات (پروتکل)
پ ـ مقام صالح ملی که از جانب طرف متعاهد اختیار درخواست کمک یا تصمیم به ارائه کمک درخواست شده را داشته باشد.
۲ـ هر طرف متعاهد یک طرح اضطراری ملی را برای آمادگی و واکنش نسبت به سوانح آلودگی نفتی تهیه و اجراء خواهد کرد. طرح اضطراری ملی، از جمله، شامل موارد زیر خواهد بود:
الف ـ شرح سازمان اداری مربوط به آماده سازی و مقابله با سوانح آلودگی نفتی، و مسؤولیت های هر کدام از مقامهای تشکیل دهنده آن
ب ـ شناسایی منابع احتمالی تخلیه نفت
پ ـ فهرست اقلام تجهیزات و منابع انسانی که برای مقابله با سوانح آلودگی نفتی در دسترس خواهند بود.
ت ـ تعیین امکانات نگهداری موقت و دفع نهائی نفت گردآوری شده
۳ـ هر طرف متعاهد در صورت لزوم با همکاری نهادهای صنایع نفت و کشتیرانی، مقامات بندری و سایر نهادهای ذی‌ربط، حداقل تجهیزات از قبل نصب شده لازم برای مقابله مؤثر با تخلیه نفت را تهیه کرده و در شرایط عملیاتی نگاه خواهد داشت. تعداد این تجهیزات باید متناسب با خطر آلودگی باشد.
۴ـ هر طرف متعاهد، به صورت انفرادی یا در چارچوب همکاری دوجانبه یا چندجانبه، برنامه هایی را برای تمرین و آموزش کارکنان به منظور بهبود وضعیت آمادگی نهادهای مسؤول مقابله با سوانح آلودگی نفتی تدوین خواهد کرد.
ماده ۶ ـ اشاعه و تبادل اطلاعات
هر طرف متعاهد گزارش اجرای این تشریفات (پروتکل) را به دبیرخانه تسلیم خواهد کرد و متعهد خواهد شد اطلاعات زیر را به طور مستقیم یا از طریق ساز و کار منطقه ای در اختیار سایر طرفهای متعاهد قرار دهد:
الف ـ اطلاعات مذکور در بند (۱) و جزء (الف) بند (۲) ماده (۵) این تشریفات (پروتکل)
ب ـ اطلاعات مربوط به راههای جدید جلوگیری از آلودگی دریا با نفت و اقدامات جدید مؤثر برای مقابله با آلودگی، از جمله نتایج برنامه های پژوهشی
پ ـ اطلاعات مربوط به سوانح عمده آلودگی نفتی
ماده ۷ـ نظام نامه های گزارش آلودگی
۱ـ هر طرف متعاهد اطمینان حاصل خواهد نمود که اشخاصی که مسؤولیت کشتیهای حامل پرچم آن را برعهده دارند اطلاعات مربوط به هر واقعه اضطراری در کشتی خود که با تخلیه، رهاسازی یا نشت نفت همراه است یا هر گونه تخلیه، رهاسازی یا نشت احتمالی نفت را بدون تأخیر به اطلاع مقامات ملی ذی‌ربط برساند.
۲ـ هر طرف متعاهد دستورالعمل هایی را برای اشخاص مسؤول واحدهای فراساحلی، بنادر دریایی و تأسیسات مرتبط با نفت خود صادر خواهد کرد تا به موجب آن مقامهای ملی را بدون تأخیر از هرگونه واقعه ای که ناشی از فعالیتهای آنها در ارتباط با تخلیه، رهاسازی، یا نشت نفت یا هر گونه احتمال تخلیه، رهاسازی یا نشت نفت است، مطلع سازند.
۳ـ هر طرف متعاهد دستورالعمل هایی برای:
الف ـ فرماندهان یا سایر اشخاص مسؤول کشتیهای حامل پرچم خود
ب ـ کشتیها و هواپیماهای تجسس دریایی خود
پ ـ خلبانان هواپیماهای کشوری خود؛ و
ت ـ اشخاص مسؤول واحدهای فراساحلی، بنادر دریایی و تسهیلات مرتبط با نفت خود صادر خواهد کرد تا بدون تأخیر هر گونه حادثه مشاهده شده در دریا، بنادر دریایی یا تسهیلات مرتبط با نفت را که به نشت نفت می انجامد، به مقامهای صالح ملی گزارش نمایند و همچنین وجود هرگونه لکه نفتی شناور را گزارش کنند.
۴ـ هر طرف متعاهد در صورت اطلاع از هر سانحه آلودگی نفتی، از جمله هرگونه اطلاعات دریافتی طبق بندهای (۱) تا (۳) این ماده را فوری از جمله از طریق ساز و کار منطقه ای، مراتب بروز حادثه و اقدامات انجام شده و در دست اقدام را به طرفهای متعاهدی که احتمال می رود از این حادثه آسیب ببینند اعلام خواهد نمود.
ماده ۸ ـ اقدامهای عملیاتی
۱ـ هر طرف متعاهد ذی‌ربط در راستای نظامهای ملی آمادگی و واکنش نسبت به نشت نفت، متعهد می شود که در صورت بروز نشت نفت اقدامهای زیر را به عمل آورد:
الف ـ ارزیابی های ضروری در خصوص ماهیت، گستره و پیامدهای احتمالی سانحه آلودگی نـفتی یا، حسب مورد، نوع و مقدار تقریـبی نفت و جهت و سرعت گسترش نشت نفت
ب ـ هر اقدام عملی ممکن به منظور پیشگیری، کاهش و تا حد امکان، محو آثار سانحه آلودگی نفتی
پ ـ نظارت بر آلـودگی نفتی و مطلع ساختن سایر طرفهای متعاهد از تحولات مربوط به سانحه آلودگی نفتی و اقداماتی که به عمل آمده یا برنامه‌ریزی شده است.
ت ـ تشویق و حمایت از اجرای برنامه دریای خزر در زمینه همکاری منطقه ای جهت مقابله با آلودگی نفتی در موارد اضطراری
۲ـ هنگامی که اقدامهایی برای مقابله با آلودگی ناشی از موارد اضطراری به عمل می آید، کلیه تدابیر ممکن جهت حفظ موارد زیر به عمل خواهد آمد:
الف ـ جان انسانها
ب ـ کشتی یا واحد فراساحلی، چنانچه کشتی یا واحد فراساحلی در یک حادثه آلودگی نفتی درگیر باشد، ضمن رعایت ضرورت پیشگیری یا به حداقل رساندن آسیب به محیط زیستهر طرف متعاهد که اقدام مزبور را اتخاذ می کند، سازمان بین المللی دریانوردی را به طور مستقیم یا از طریق سازوکار منطقه ای مطلع خواهد نمود.
ماده ۹ـ طرح‌های اضطراری آلودگی نفتی در کشتیها، واحدهای فراساحلی، بنادر دریایی و تأسیسات مرتبط با نفت
۱ـ هر طرف متعاهد اقدامهای لازم را به عمل خواهد آورد تا اطمینان حاصل نماید که کشتیهای حامل پرچم آن طرح اضطراری آلودگی نفتی را به گونه ای که مطابق مقررات مربوط بین المللی از جمله جزء (الف) بند (۱) ماده (۳) کنوانسیون بین المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی مورخ ۱۳۶۹هجری شمسی برابر ۱۹۹۰ میلادی مصوب ۲۹/۴/۱۳۷۶ هجری شمسی و مقرره شماره (۳۷) ضمیمه اول کنوانسیون بین المللی جلوگیری از آلودگی دریا ناشی از کشتیها مورخ ۱۹۷۳ (مارپل ۷۸ و۱۹۷۳ میلادی)(۱۳۵۲ هجری شمسی)، اصلاح شده به موجب پروتکل الحاقی مورخ۱۹۷۸میلادی (۱۳۵۷ هجری شمسی) مصوب ۲۶/۱۰/۱۳۸۰ مورد نیاز است، همراه داشته باشد.
۲ـ هر طرف متعاهد فرماندهان کشتیهای حامل پرچم خود را موظف خواهد کرد که در صورت بروز سانحه آلودگی نفتی از نظام نامه های مندرج در طرح اضطراری تبعیت کرده و به ویژه اطلاعات دقیق راجع به کشتی و محموله آن که مرتبط با اقداماتی است که قرار است به موجب ماده (۸) این تشریفات (پروتکل) اتخاذ شود را به اطلاع مقامهای صالح ملی برسانند و با این مقامات همکاری نمایند.
۳ـ هر طرف متعاهد از:
الف ـ مسؤولان واحدهای فراساحلی
ب ـ مقامها یا مسؤولان بنادر دریایی
پ ـ مسؤولان تأسیسات مرتبط با نفتخود خواهد خواست که طرح‌های اضطراری آلودگی نفتی را تهیه نمایند که با نظام ملی وضع شده به موجب ماده (۵) این تشریفات (پروتکل) هماهنگ شده و طبق نظام نامه های وضع شده توسط مقام صالح ملی به تأیید رسیده باشد.
ماده ۱۰ـ کمک
۱ـ طرف متعاهدی که برای مقابله با یک سانحه آلودگی نفتی یا تهدید ناشی از چنین آلودگی نیاز به کمک داشته باشد، می تواند از سایر طرفهای متعاهد درخواست کمک نماید. طرف متعاهد درخواست کننده کمک، نوع مساعدت مورد درخواست، که ممکن است شامل مشاوره کارشناسی، کارکنان متخصص و گروههای ضربت، تجهیزات، محصولات، کشتی و هواپیما باشد را مشخص خواهد نمود. طرفهای متعاهدی که به موجب این ماده از آنها درخواست کمک شده است، حداکثر مساعی خود را به عمل خواهند آورد تا جایی که امکانات آنها اجازه می دهد این کمکها را ارائه دهند.
۲ـ هر طرف متعاهد تدابیر حقوقی و اداری لازم را برای تسهیل موارد زیر به کار خواهد بست:
الف ـ کشتیها، هواپیماها و سایر انواع وسایل حمل و نقلی که در امر واکنش نسبت به سانحه آلودگی نفتی مشارکت داشته یا به حمل کالاها، مواد و تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با این سوانح می پردازند، بتوانند به قلمرو آنها وارد شده، از آن قلمرو استفاده کرده و از آن خارج شوند.
ب ـ ورود، تردد و خروج سریع کارکنان، کالاها، مواد و تجهیزات موضوع جزء (الف) در قلمرو خود
ماده ۱۱ـ بازپرداخت هزینه های کمک
۱ـ طرفهای متعاهد هزینه های اقدامهای مربوط خود در مقابله آلودگی طبق بندهای (۲)، (۳) و (۴) این ماده را متقبل خواهند شد مگر چنانچه قبل از بروز سانحه آلودگی نفتی موافقتنامه ای دوجانبه یا چندجانبه در خصوص ترتیبات مالی حاکم بر اقدامات طرفهای متعاهد برای مقابله با سوانح آلودگی نفتی منعقد شده باشد.
۲ـ اقدامهای یک طرف متعاهد برای کمک به طرف متعاهد دیگر جهت مقابله با یک سانحه آلودگی نفتی به موجب درخواست کتبی از سوی طرف متعاهد دریافت کننده کمک صورت خواهد گرفت.
۳ـ طرف درخواست کننده کمک هزینه فعالیتهای ارائه کمک برای مقابله با سوانح نشت نفت را که هر طرف متعاهد بنا به درخواست طرف متعاهد دیگر تقبل می کند، جبران خواهد نمود. چنانچه درخواست کمک لغو گردد، طرف متعاهد درخواست کننده، هزینه هایی را که از قبل توسط طرف متعاهد کمک کننده صورت گرفته یا تعهد شده است، تقبل خواهد کرد.
۴ـ چنانچه یک طرف متعاهد به ابتکار خود برای ارائه کمک اقدام کرده باشد و چنانچه طرف متعاهد دیگر نسبت به آن اعتراض ننماید، طرف متعاهد کمک کننده، هزینه اقدامهای خود را تقبل خواهد نمود.
۵ ـ اصول مذکور در بندهای (۲)، (۳) و (۴) این ماده در صورتی اعمال می شود که طرفهای متعاهد ذی‌ربط در هر مورد خاص به گونه دیگری توافق ننموده باشند.
۶ ـ هزینه های اقدامهای صورت گرفته از سوی یک طرف متعاهد بنا به درخواست طرف متعاهد دیگر طبق قوانین ملی طرف متعاهد کمک کننده در مورد بازپرداخت این قبیل هزینه ها، به گونه¬ای منصفانه محاسبه خواهد شد، مگر آن که به گونه دیگری توافق شده باشد.
۷ـ در صورت اقتضاء، طرف متعاهد درخواست کننده و طرف متعاهد کمک کننده برای طرح دعوای جبران خسارت همکاری خواهند نمود. به این منظور، آنها نظامهای حقوقی موجود در زمینه مسؤولیت و جبران خسارت صدمات ناشی از آلودگی را به گونه مقتضی مدنظر قرار خواهند داد. هرگاه دعوای مطرح شده، جبران کامل هزینه های وارده در عملیات کمک را تجویر ننماید، طرف متعاهد درخواست کننده کمک می تواند از طرف متعاهد کمک کننده درخواست نماید که از درخواست بازپرداخت مازاد هزینه ها منصرف شود یا میزان هزینه های محاسبه شده طبق بند (۶) این ماده را کاهش دهد. طرف مذکور همچنین می تواند خواستار تعویق بازپرداخت این قبیل هزینه ها شود.
۸ ـ مفاد این ماده به گونه ای تفسیر نخواهد شد که به حقوق طرفهای متعاهد برای استرداد هزینه های اقدامهای انجام شده در مقابله با سوانح آلودگی نفتی یا تهدید ناشی از چنین سوانحی از طرفهای ثالث، به موجب قوانین ملی خود و معاهدات بین المللی که طرفهای متعاهد در آن عضویت دارند، خدشه ای وارد نماید. طرفهای متعاهد می توانند برای استرداد هزینه های صورت گرفته در اقدامات خود، همکاری نمایند و کمک متقابل ارائه نمایند.
بخش دوم ـ ترتیبات سازمانی
ماده ۱۲ـ مقررات سازمانی
۱ـ از نظر این تشریفات (پروتکل) و طبق بند (۱۰) ماده (۲۲) کنوانسیون، اجلاس طرفهای متعاهد، از جمله، مبادرت به اقدامهای زیر خواهد نمود:
الف ـ نظارت بر اجرای این تشریفات (پروتکل)
ب ـ نظارت بر محتوای این تشریفات (پروتکل)
پ ـ بررسی و تصویب هرگونه اصلاحیه این تشریفات(پروتکل) یا پیوستهای آن
ت ـ بررسی گزارش هایی که توسط دبیرخانه راجع به موضوعات مربوط به اجرای این تشریفات (پروتکل) تهیه شده است.
ث ـ در صورت اقتضاء، مطالبه خدمات مالی و فنی مؤسسات علمی و نهادهای بین المللی مربوط برای اهداف این تشریفات (پروتکل)
ج ـ در صورت لزوم، ایجاد نهادهای فرعی که برای اجرای این تشریفات (پروتکل) لازم به نظر می رسند.
چ ـ اجرای وظایف موضوع بند(۳) ماده (۴) این تشریفات (پروتکل)
ح ـ بررسی راهبردها، طرح‌های اقدام و برنامه های مربوط به اجرای این تشریفات (پروتکل)
خ ـ انجام سایر وظایفی که برای اجرای این تشریفات (پروتکل) ممکن است لازم باشد.
۲ـ از نظر این تشریفات (پروتکل) و طبق بند (۴) ماده (۲۳) کنوانسیون، دبیرخانه، از جمله:
الف ـ اطلاعیه ها و سایر اطلاعات دریافت شده طبق مفاد این تشریفات (پروتکل) را تهیه و در اختیار طرفهای متعاهد قرار خواهد داد.
ب ـ گزارشهای مربوط به موضوعات مرتبط با اجرای این تشریفات (پروتکل) را تهیه و ارسال خواهد نمود.
پ ـ درخواستهای طرفهای متعاهد و اطلاعات دریافت شده از آنها را بررسی نموده و با طرفهای مذکور در خصوص موضوعات مرتبط با اجرای این تشریفات (پروتکل) مشورت خواهد کرد.
ت ـ ترتیبـات لازم برای تأمیـن کمکها و توصیه های فنی برای اجرای مؤثر این تشریفات (پروتکل) را، در صورت درخواست هر طرف متعاهد، به انجام خواهد رساند.
ث ـ در صورت اقتضاء، با سازمانها و برنامه های منطقه ای و بین المللی ذی‌ربط همکاری خواهد نمود.
ج ـ سایر وظایفی که ممکن است توسط اجلاس طرفهای متعاهد تعیین گردد، را به انجام خواهد رساند.
ماده ۱۳ـ وظایف سازوکار منطقه ای
۱ـ ساز و کار منطقه ای به طرفهای متعاهد در واکنش فوری و مؤثر در برابر سوانح آلودگی نفتی کمک خواهد کرد.
۲ـ وظایف سازوکار منطقه ای شامل موارد زیر خواهد بود:
الف ـ برقراری روابط کاری نزدیک با مقام صالح ملی طرفهای متعاهد و، در صورت لزوم، با سازمانها و نهادهای ذی‌ربط بین المللی و منطقه ای دولتی و غیردولتی مرتبط با سوانح آلودگی نفتی
ب ـ هماهنگی فعالیتهای منطقه ای مرتبط با همکاری فنی، آموزش، تمرینها و ارائه خدمات کارشناسی در موارد اضطراری و کمک به فعالیتهای ملی در این زمینه ها
پ ـ جـمع آوری و اشاعه اطلاعات مربوط به سوانح آلودگی نفتی (فهرستها، نظرات کارشناسی، گزارشهای سوانح، پیشرفتهای فنی برای بهبود طرح‌های اضطراری، و غیره)
ت ـ تهیه رویه های نظام مند برای تبادل اطلاعات و داده های مربوط به سوانح آلودگی نفتی
ث ـ اقدام به عنوان کانونی برای تبادل اطلاعات در خصوص فنون جستجوی سوانح آلودگی نفتی در دریای خزر
ج ـ ارائه پیشنهاد در خصوص روزآمد کردن طرح دریای خزر در زمینه همکاری منطقه ای جهت مقابله با آلودگی نفتی در موارد اضطراری
چ ـ اجرای سایر وظایفی که ممکن است از سوی اجلاس طرفهای متعاهد مقرر گردد.
بخش سوم ـ اجراء و رعایت
ماده ۱۴ـ تأمین بودجه تشریفات (پروتکل)
۱ـ به منظور تحقق اهداف این تشریفات (پروتکل)، طرفهای متعاهد اطمینان حاصل خواهند نمود که منابع مالی برای تدوین و اجرای برنامه ها، پروژه ها و اقدامات مربوط در دسترس می باشند. به این منظور، طرفهای متعاهد:
الف ـ منابع مالی داخلی قابل دسترسی را تعهد خواهند نمود.
ب ـ تدارک منابع مالی از منابع و سازوکارهای تأمین بودجه دوجانبه یا چندجانبه، از جمله کمکها و وامها، را تشویق خواهند کرد.
پ ـ به جستجوی روشها و مشوقهای مبتکرانه برای تدارک و هدایت منابع، از جمله منابع بنیادها، نهادهای دولتی کشورهای دیگر، سازمانهای بین المللی، سازمانهای غیردولتی، و نهادهای بخش خصوصی، خواهند پرداخت.
۲ـ مقررات مالی کنوانسیون، با اعمال تغییرات لازم، در مورد این تشریفات (پروتکل) اعمال خواهد شد، مگر آنکه طرفهای متعاهد به گونه دیگری تصمیم بگیرند.
ماده ۱۵ـ ارتباط با کنوانسیون
آیین کاری که به موجب جزء (پ) بند (۹) ماده (۲۲) کنوانسیون به تصویب رسیده است، به این تشریفات (پروتکل) نیز تسری خواهد یافت مگر آن که طرفهای متعاهد تصمیم دیگری اتخاذ کرده باشند.
ماده ۱۶ـ حل و فصل اختلافات
هر گونه اختلاف بین طرفهای متعاهد در ارتباط با اجراء یا تفسیر مفاد این تشریفات (پروتکل)، به موجب ماده (۳۰) کنوانسیون حل و فصل خواهد شد.
ماده ۱۷ـ تصویب و لازم الاجراء شدن تشریفات (پروتکل)
۱ـ این تشریفات (پروتکل) با تصمیم به اتفاق آراء طرفهای متعاهد طی اجلاس طرفهای متعاهد تصویب خواهد شد.
۲ـ این تشریفات (پروتکل) از تاریخ ۲۱/۵/۱۳۹۰ هجری شمسی (۱۲ آگوست ۲۰۱۱ میلادی) تا ۲۲/۱۲/۱۳۹۰ هجری شمسی (۱۲ فوریه ۲۰۱۲ میلادی) در شهر تهران فقط برای امضاء دولتهای ساحلی دریای خزر مفتوح می باشد.
۳ـ این تشریفات (پروتکل) منوط به تنفیذ، پذیرش یا تصویب دولتهای ساحلی دریای خزر خواهد بود، و از تاریخی که تشریفات (پروتکل) برای امضاء بسته می شود، برای الحاق هر یک از دولتهای ساحلی دریای خزر مفتوح خواهد بود.
۴ـ اسناد تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق نزد امین اسناد کنوانسیون تودیع خواهد شد.
۵ ـ این تشریفات (پروتکل) در نودمین روز پس از تاریخ تودیع سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق توسط تمامی دولتهای ساحلی دریای خزر لازم الاجراء خواهد شد.
ماده ۱۸ـ تصویب اصلاحات و پیوستهای تشریفات (پروتکل) و اصلاحات پیوستهاهر یک از طرفهای متعاهد می تواند اصلاح این تشریفات (پروتکل) یا افزودن پیوستهایی به آن یا اصلاح پیوستهای آن را پیشنهاد نماید. این اصلاحات و پیوستها توسط طرفهای متعاهد تصویب و طبق مواد (۲۴) و (۲۵) کنوانسیون لازم الاجراء خواهند شد. بخش چهارم ـ مقررات نهائی
ماده ۱۹ـ تأثیر تشریفات (پروتکل) بر قوانین ملی
مفاد این تشریفات (پروتکل) بر حق طرفهای متعاهد برای اتخاذ تدبیر شدیدتر ملی برای اجرای این تشریفات (پروتکل) خدشه ای وارد نمی سازد.
ماده ۲۰ـ ارتباط با سایر موافقتنامه های بین المللیهیچ یک از مفاد این تشریفات (پروتکل) به حقوق و تعهدات طرفهای متعاهد به موجب سایر موافقتنامه های بین المللی که طرفها عضوآنها هستند لطمه ای وارد نمی سازد.
ماده ۲۱ـ قید تحدید تعهد
هیچ گونه قید تحدید تعهدی را نمی توان برای این تشریفات (پروتکل) در نظر گرفت.
ماده ۲۲ـ متون معتبر
متون آذری، انگلیسی، فارسی، قزاقی، روسی و ترکمنی این تشریفات (پروتکل) دارای اعتبار یکسان می باشد. در صورت بروز اختلاف در تفسیر یا اجرای این تشریفات (پروتکل)، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
ماده ۲۳ـ امین اسناد
امین اسناد این تشریفات (پروتکل)، همان امین اسناد کنوانسیون خواهد بود.
ماده ۲۴ـ ارتباط با مذاکرات راجع به وضعیت حقوقی دریای خزر
هیچ گونه تفسیری از این تشریفات (پروتکل) برای پیش قضاوت در مورد نتایج مذاکرات مربوط به وضعیت نهائی رژیم حقوقی دریای خزر جایز نیست.
در تأیید مراتب فوق، امضاءکنندگان زیر که به طور مقتضی بدین منظور مجاز شده اند، این تشریفات (پروتکل) را امضاء نمودند.
این تشریفات (پروتکل) در شهر آکتائو در روز بیست و یکم مرداد ماه یک هزار و سیصد و نود هجری شمسی برابر با دوازدهم آگوست دو هزار و یازده میلادی تنظیم گردید.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن تشریفات (پروتکل) شامل مقدمه و بیست و چهار ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ پانزدهم مرداد ماه یکهزار و سیصد و نود و یک مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۲۵/۵/۱۳۹۱ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی