شماره ۹۱۱۳۴/۰۱/ش – ۱۳۹۱/۶/۲۳
شورای عالی فضای مجازی به استناد حکم مقام معظم رهبری (مدظله العالی) مورخ ۱۳۹۰/۱۲/۱۷ موضوع تشکیل مرکز ملی فضای مجازی کشور، در جلسه ششم شورایعالی مورخ ۱۳۹۱/۴/۳۱، اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی را به شرح پیوست تصویب نمود که پس از استحضار مقام معظم رهبری (طی نامه شماره ۱۲۴/۹۱/۰۱/ش مورخ ۱۳۹۱/۵/۱) جهت اجرا ابلاغ می گردد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی ـ مهدی اخوان بهابادی
مقدمه
بر اساس متن و پیوست حکم ابلاغی مورخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۰ مقام معظم رهبری، مرکز ملی فضای مجازی، زیرنظر شورایعالی فضای مجازی کشور تاسیس می شود تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیم گیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از حیث سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی در چارچوب مصوبات شورای عالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد. این مرکز در چارچوب مصوبات شورایعالی فضای مجازی، بالاترین سطح حاکمیتی را در میان کلیه ی دستگاههای کشور در حوزه ی فضای مجازی دارد.
ماده ۱ – تعاریف و اصطلاحات:
شورایعالی: شورایعالی فضای مجازی کشور
مرکز: مرکز ملی فضای مجازی کشور
پژوهشگاه: پژوهشگاه فضای مجازی
حکم: حکم ابلاغی مورخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۰ مقام معظم رهبری با موضوع تشکیل شورایعالی و مرکز
ماده ۲ – اهداف و سیاستهای مرکز:
۱ – مواجهه فعال و مبتکرانه با فضای مجازی در سطح ملی و جهانی و توسعه آن به میزان آمادگی قطعی نظام (از نظر فنی و محتوایی) برای استفاده از فرصتها و مقابله با تهدیدات آن
۲ – به حداقل رساندن اتکای کشور به کشورهای دیگر در استفاده از فضای مجازی و توابع آن در عرصه های فنی
۳ – جذاب سازی و غنی سازی محتوا و خدمات بومی جهت پاسخگویی حداکثری به نیازهای داخلی
۴ – آموزش عمومی و فرهنگ سازی در جهت بالابردن سواد اینترنتی، هشیار سازی مردم درمورد مخاطرات فضای مجازی و انگیزه دادن به مردم برای مقابله با مخاطرات آن در زندگی فردی و اجتماعی
۵ – مقدم داشتن محتوا نسبت به زیر ساختها، قالبها و خدمات اینترنتی و سرمایه گذاری بالا و مستمر در زمینه تولید وسیع و زاینده محتوای جذاب براساس اسلام ناب محمدی و گفتمان انقلاب اسلامی
۶ – مشارکت حداکثری نیروها و تشکلهای مردمی متعهد در یک فضای رقابتی جهت بهره بردا ری بهینه از فرصت ها
۷ – حضور خلاقانه جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی در دو عرصه سخت افزاری و نرم افزاری خصوصاً درجهت ابداع خدمات نو، قوی و جذاب
۸ – ساماندهی تبادل اطلاعات با شبکه جهانی
۹ – فراهم آوردن شرایط لازم برای دستیابی فضای مجازی کشور به بالاترین سطح از امنیت و سلامت برای آحاد مردم، نظام و کلیه نقش آفرینان در فضای مجازی
۱۰ – در نظر گرفتن شرایط جنگ فرهنگی و به تبع آن حاکم کردن روحیه جهادی و گسترش تعامل و هم افزایی بین کلیه دستگاه ها و نیروهای مردمی در عالی ترین سطح از هماهنگی و انسجام
۱۱ – ایجاد آمادگی لازم در عالی ترین سطح به منظور صیانت از زیرساختهای حیاتی در برابر حملات اینترنتی و دفاع مناسب در برابر هرگونه حمله
۱۲ – استفاده حداکثری از فضای مجازی به منظور ارتباط و همکاری وسیع و هدفمند با ملتها خصوصاً ملل مسلمان درجهت ترویج و تحقق گفتمان انقلاب اسلامی
۱۳ – حضور قوی و هدفمند نظام در مجامع و سازمانهای جهانی و ایجاد ائتلافهای قوی مرکب از ملتها و دولتها درجهت کاهش حاکمیت قدرتهای بزرگ در عرصه اینترنت و بوجود آمدن بستر عادلانه و اخلاقی برای استفاده از این ابزار توسط همه ملتها و دولتها و همچنین تامین حقوق ملت ایران در این عرصه
ماده ۳ – وظایف و اختیارات مرکز:
۱ – انجام وظایف دبیرخانه ای شورایعالی به شرح ماده ۴
۲ – تحقق بخشیدن به اهداف و سیاستها مرکز ونظارت برحسن اجرای آنها طبق مصوبات شورایعالی
۳ – تحقق بخشیدن به اقدامات و پروژه های مندرج در پیوست حکم (بند هـ) و نظارت بر حسن اجرای آنها در چارچوب مصوبات شورایعالی
۴ – نظارت وارزیابی در همه ی ابعاد فضای مجازی کشور در چارچوب طرح مصوب شورایعالی
۵ – تقسیم کار ملی، هماهنگی و هم افزایی در فضای مجازی کشور در همه ی ابعاد، طبق مصوبات شورایعالی
۶ – پایش و رصد نظام مند و مستمر فرصتها و تهدیدهای فضای مجازی برای کشور
۷ – برنامه‌ریزی برای حضور قوی و مستمر در مجامع جهانی مرتبط با فضای مجازی به منظور صیانت از حقوق و منافع ملی، به دست گیری ابتکار عمل و گسترش تعاملات میان دولتهای همسو در جهت سالم و امن سازی فضای مجازی و امکان بهره گیری همه کشورها از این فضا براساس حاکمیت ملی وعدالت در چارچوب مصوبات شورایعالی
۸ – مدیریت تشخیص حملات سایبری به کشور و همچنین دفاع از زیر ساختهای حیاتی در برابر حملات سایبری
۹ – انجام مستمر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی درجهت مواجهه عالمانه و پیشتاز با تحولات فضای مجازی ایران و جهان
۱۰ – تدوین نقشه جامع توسعه فاوا، برنامه های پنج ساله توسعه فضای مجازی و تعیین اولویتهای علمی و فناوری فضای مجازی
۱۱ – تسهیم و توزیع بودجه طرح‌های کلان یا فرادستگاهی مصوب شورایعالی از طریق ابلاغ اعتبار یا سایر روشهای مصوب شورایعالی یا قوانین کشور
۱۲ – تحقق بخشیدن به مصوبات کمیسیونهای تعریف شده در ماده ۶ و ۹ در چارچوب مصوبات شورایعالی و نظارت بر حسن اجرای آنها.
تبصره- انجام این وظایف با اولویت استفاده ی حداکثری از ظرفیتهای دستگاههای کشور می باشد.
ماده ۴ – وظایف دبیرخانه ای مرکز:
۱ – انجام امور اداری دبیرخانه ای شامل دریافت و ارسال نامه ها ، تدوین صورتجلسات شورایعالی، ابلاغ مصوبات شورایعالی و سایر وظایف اداری محول شده طبق آیین‌نامه داخلی شورایعالی
۲ – ارائه پیشنهاد در موارد زیر به شورایعالی جهت تصویب:
۲ – ۱ – سیاستگذاری، برنامه‌ریزی کلان، نظام سازی، نظارت و ارزیابی در همه ابعاد فضای مجازی کشور
۲ – ۲ – سازماندهی و نظام مند سازی کلیه ابعاد فنی، محتوایی و خدماتی در فضای مجازی کشور
۲ – ۳ – تقسیم کار ملی، هماهنگی و هم افزایی در فضای مجازی کشور در همه ابعاد اعم از فنی، امنیتی، علمی، محتوایی، اقتصادی، بازرگانی، حقوقی، انتظامی، دفاعی وغیره و همچنین نظارت و کنترل مستمر بر روی عملکرد دستگاه ها و بخش مردمی در این زمینه
۲ – ۴ – پایش و رصد عالمانه، نظام مند و مستمر فرصتها و تهدیدهای فضای مجازی برای کشور و تدابیر لازم برای مواجهه به موقع و مبتکرانه با آنها
۲ – ۵ – برنامه‌ریزی کلان برای شناسایی و فعال سازی ظرفیتهای داخلی به منظور تولید قدرت نرم و همچنین مواجهه قوی با فرصتها و تهدیدهای نرم در فضای مجازی کشور درجهت گسترش و تعمیق اسلام ناب محمدی و گفتمان انقلاب اسلامی
۲ – ۶ – برنامه‌ریزی برای گسترش هدفمند ارتباطات و همکاریهای جهانی با ملتها اعم از نخبگان و توده مردم، از طریق فضای مجازی در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی
۲ – ۷ – بررسی و تصویب طرح‌های کلان مرتبط با فضای مجازی کشور نظیر شبکه ملی اطلاعات و همچنین آی بی تی وی و آی پی مدیا و نظارت مستمر بر روی آنها
۲ – ۸ – طراحی و ساماندهی مشارکت وسیع و هدفمند کاربران و تشکلها و موسسات مردمی برای تولید محتوا و خدمات دهی فعال در فضای مجازی کشور
۲ – ۹ – تشویق و ترغیب مستمر بخش خصوصی برای ورود حساب شده به فضای مجازی کشور به منظور افزایش خدمات رسانی به مردم، گسترش بازار کسب و کار واشتغالزایی در کشور
۲ – ۱۰ – طراحی، ساماندهی و نظامند سازی پالایش محتوای فضای مجازی کشور و نظارت دائمی بر روی آن
۲ – ۱۱ – ساماندهی امنیت فضای مجازی کشور در شرایط عادی و بحرانی و همچنین تهیه و تصویب ضوابط، آیین‌نامه ها و دستورالعمل های موردنیاز در این عرصه و نظارت مستمر بر حسن اجرای آنها
۲ – ۱۲ – تشخیص حملات سایبری به کشور و همچنین دفاع از زیر ساختهای حیاتی در برابر حملات سایبری از داخل و خارج کشور
۲ – ۱۳ – پیشنهاد سیاستهای کلی نظام، برنامه های پنج ساله توسعه و خلاها و نقص های قانونی در ارتباط با فضای مجازی کشور
۲ – ۱۴ – نقشه جامع توسعه فاوا از حیث سخت افزاری و نرم افزاری و نظارت بر حسن اجرای آن
۲ – ۱۵ – تهیه و تصویب ضوابط و آیین‌نامه های اجرایی لازم در فضای مجازی و نظارت بر حسن اجرای آنها
۲ – ۱۶ – انجام مستمر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی در جهت مواجهه عالمانه و پیشتاز با تحولات فضای مجازی ایران و جهان
۲ – ۱۷ – نیازسنجی و تعیین اولویتهای علمی و فناوری فضای مجازی و همچنین زمینه سازی برای گسترش نوآوریهای علمی و فناوری در این عرصه
۲ – ۱۸ – برنامه‌ریزی برای حضور قوی و مستمر در مجامع جهانی مرتبط با فضای مجازی به منظور صیانت از حقوق و منافع ملی، به دست گیری ابتکار عمل و گسترش تعاملات میان دولتهای همسو درجهت سالم و امن سازی فضای مجازی و امکان بهره گیری همه کشورها از این فضا براساس حاکمیت ملی و عدالت
۲ – ۱۹ – تدوین و تصویب شاخصهای ملی توسعه فاوا در ایران و ارزیابی مستمر وضعیت کشور و رتبه بندی آن و همچنین مطالعه و ارزیابی دائم موقعیت کشور در جهان برمبنای شاخصهای معتبر بین المللی
۲ – ۲۰ – تهیه و تدوین بودجه طرح‌های کلان و فرادستگاهی مصوب مرکز و تسهیم و توزیع آن میان دستگاهها و بخشهای مربوط
۲ – ۲۱ – ساختار و تشکیلات مرکز شامل معاونتها و بخشهای تخصصی ناظر به ابعاد گوناگون فضای مجازی
ماده ۵ – محل استقرار:
محل اصلی استقرار مرکز در تهران است. با تصویب شورایعالی مرکز می تواند به تعداد موردنیاز در سایر نقاط مؤسسات و سازمان های تابعه ایجاد نماید.
ماده ۶ – ارکان مرکز:
الف – شورایعالی ( به منزله ی مجمع و هیات امنای مرکز)
ب – رییس مرکز و دبیر شورایعالی
ج – کمیسیون های عالی مرکز
د – بازرس
ماده ۷ – رئیس مرکز و دبیر شورایعالی:
رئیس مرکز و دبیر شورایعالی، که به عنوان بالاترین مقام اجرایی و نماینده قانونی مرکز نزد مراجع حقیقی و حقوقی است، با حکم رئیس شورایعالی مطابق با آیین‌نامه داخلی شورایعالی منصوب می شود.
ماده ۸ – وظایف و اختیارات رئیس مرکز و دبیر شورایعالی:
۱ – امکان ارائه پیشنهاد تغییر اساسنامه مرکز به شورایعالی
۲ – مدیریت و هدایت امور مرکز و نظارت بر حسن اجرای کلیه فعالیت های آن در چارچوب اساسنامه و سیاست های مصوب شورایعالی
۳ – پیشنهاد ساختار سازمانی و تشکیلات مرکز به شورایعالی
۴ – پیشنهاد آیین‌نامه های مالی – معاملاتی و اداری- استخدامی – تشکیلاتی مرکز به شورایعالی
۵ – تصمیم گیری درمورد خط مشی، اولویت ها و بودجه طرح‌های اجرایی و تحقیقاتی توسعه سازمانی و تحول اداری مرکز
۶ – تصمیم گیری درمورد سیاست ها، خط مشی ها و برنامه ارتقای بهروری مرکز
۷ – پیشنهاد بودجه سالانه براساس اهداف و وظایف مرکز به شورایعالی
۸ – امضای قراردادها، اسناد مالی و اداری در چارچوب ضوابط، مقررات و آیین‌نامه های مصوب شورایعالی
۹ – ارائه گزارش عملکرد سالانه مرکز به شورایعالی
۱۰ – استیفای منافع و حفظ حقوق مرکز در مراجع قانونی به نمایندگی از مرکز شخصاً یا به وسیله وکیل
۱۱ – پیشنهاد تشکیل کمیسیون عالی جدید جهت تصویب شورایعالی
۱۲ – تشکیل ستادها و کار گروههای موردنیاز تحقق اهداف مرکز
۱۳ – پیشنهاد تأسیس و انحلال نهادهای تابعه مرکز به شورایعالی
۱۴ – عزل و نصب معاونان و مدیران مرکز
۱۵ – سایر وظایف تعیین شده در مصوبات شورایعالی و اساسنامه حاضر
تبصره- رییس مرکز می تواند بخشی از وظایف و اختیارات مندرج در این ماده (به استناد ردیف ۱۵) را با حفظ مسؤولیت خویش به معاونین، مدیران و یا مشاورین خود تفویض نماید
ماده ۹ – کمیسیون های عالی
جهت تصمیم سازی و تحقق مصوبات شورایعالی، مرکز در زمان تأسیس دارای سه کمیسیون عالی زیر می باشد که اعضا و وظایف آنها به تصویب شورایعالی می رسد:
۱ – کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور
۲ – کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور
۳ – کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی کشور
ماده ۱۰ – پژوهشگاه فضای مجازی:
به منظور تحقق بخشیدن به بخشی از اهداف و وظایف مرکز و همچنین اعمال بخشی از وظایف نظارتی مرکز، پژوهشگاه فضای مجازی به عنوان یک نهاد تابعه مرکز تشکیل می گردد. سازمان شرح وظایف و همچنین انتخاب رئیس پژوهشگاه یا پیشنهاد رئیس مرکز، به تصویب شورایعالی می رسد.
ماده ۱۱ – بازرس:
معاونت نظارت و حسابرسی دفتر مقام معظم رهبری حسابرس و بازرس مرکز می باشد. وظیفه حسابرس و بازرس مرکز بر اساس وظایف ابلاغی نظارت و حسابرسی عبارت است از:
۱ – انجام حسابرسی مرکز و تأیید حسابرسی واحدهای تابعه
۲ – انجام بازرسی های موردی و نوبه ای
۳ – بررسی ترازنامه و سایر صورت های مالی مرکز
۴ – تعیین امین مالی و حسابرس ثابت و درصورت نیاز تعیین بازرس
۵ – گزارش کلیه بررسی های انجام شده به همراه نظارت کارشناسی به شورایعالی و درموارد تعیین شده به دفتر مقام معظم رهبری ارائه می گردد.
۶ – حسابرسی و بازرسی می تواند در هرموقع هرگونه رسیدگی و بازرسی لازم را انجام داده و اسناد و مدارک و اطلاعات مربوط به مرکز را مطالبه و مورد رسیدگی قرار دهد.
ماده ۱۲ – منابع مالی:
۱ – اعتبارات مصوب در بودجه کل کشور
۲ – درآمدهای اختصاصی
۳ – هدایا و کمک های نقدی و غیرنقدی دریافتی از اشخاص حقیقی و حقوقی
تبصره- اعتبارات موردنیاز مرکز و طرح‌های مصوب شورایعالی در سال اول تأسیس، از طرف ریاست محترم جمهور اختصاص می یابد و در سال های بعد با همکاری دولت و مجلس در ردیف مجزایی به نام مرکز، در بودجه کل کشور تصویب و تخصیص می یابد.
ماده ۱۳ – سال مالی:
سال مالی مرکز از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال ختم می گردد.
تبصره- اولین سال مالی از تاریخ تصویب اساسنامه مرکز شروع و به پایان اسفند ماه همان سال ختم می گردد.
ماده ۱۴ – سایر الزامات فعالیت مرکز:
در راستای تحقق فرامین مندرج در حکم، کلیه دستگاههای کشور موظف به همکاری همه جانبه با مرکز می باشند و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات شورای عالی در همه مطرح توسط مرکز صورت می پذیرد. تصمیمات مرکز ملی، در چارچوب مصوبات شورایعالی، برای کلیه دستگاه های کشور لازم الاجرا بوده و تخطی از آن تخلف محسوب می شود.
این اساسنامه مشتمل بر مقدمه، ۱۴ ماده و ۴ تبصره در تاریخ ۳۱/۴/۱۳۹۱ به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا می باشد.