آیین‌نامه اجرایی ماده (۱۸۴) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران

تاریخ تصویب: ۱۳۹۰/۱۱/۱۶
تاریخ انتشار: ۱۳۹۱/۰۳/۱۰

شماره ۳۷۴۵۴/ت۴۷۸۱۲هـ  –   ۳۰/۰۲/۱۳۹۱

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۶/۱۱/۱۳۹۰ به استناد ماده (۱۸۴) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۹ـ آیین‌نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:

ماده ۱ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

الف ـ ارزیابی راهبردهای محیطی: فرآیند نظام مند سنجش اثرات تجمعی راهبردها، برنامه ها و طرح‌های توسعه ای در سطوح ملی، منطقه ای و موضوعی.

ب ـ نظام ارزیابی راهبردی محیطی: مجموعه راهبردهای کلی، ساز و کارها و شاخص هایی که برای ارزیابی راهبردی محیطی در سطوح ملی، منطقه ای و موضوعی تدوین و به اجرا درمی آید.

ج ـ سازمان: سازمان حفاظت محیط زیست

د ـ شورای عالی: شورای عالی حفاظت محیط زیست

هـ ـ شورای هماهنگی: شورا های هماهنگی توسعه منطقه ای

و ـ طرحها و برنامه های توسعه ای: مجموعه ای از فعالیتهای توسعه زا که با اهداف مشخص در یک بازه زمانی معین در یکی از سطوح ملی یا منطقه ای به اجرا درمی آید.

ز ـ اثرات تجمعی: پیامدهای محیط زیستی ناشی از مجموعه ای از فعالیتهای انسانی بر محیط زیست عرصه مورد ارزیابی.

ح ـ حیطه یابی: ساز و کار تعیین محدوده و عمق بررسیهای ارزیابی راهبردی

ط ـ شاخص ظرفیت زیستی: معیار برآورد توانایی سرزمین برای تأمین نیازهای انسانی

ی ـ شاخص اثرات محیطی: معیار برآورد اثرات فعالیتهای انسان بر محیط زیست

ماده ۲ـ عناوین برنامه ها و طرح‌های توسعه ای در سطوح ملی، منطقه ای و موضوعی که باید مورد ارزیابی راهبردی محیطی قرار گیرند، توسط شورای عالی تعیین می گردد.

تبصره ـ طرح‌های توسعه ای که توسط طرفهای خارجی و یا با استفاده از کمکها و تسهیلات مالی خارجی به اجرا درمی آیند نیز مشمول این آیین‌نامه می باشند.

ماده ۳ـ ارزیابی راهبردی محیطی شامل مراحل حیطه یابی، انجام مطالعات، تدوین گزارش، بررسی، تصمیم گیری و پایش است.

ماده ۴ـ گزارش ارزیابی راهبردی محیطی باید با لحاظ اثرات تجمعی راهبردهای کلی توسعه مناطق دربرگیرنده موارد زیر باشد:

الف ـ بررسی اثرات تجمعی ناشی از اجرای برنامه یا طرح در سطوح ملی، منطقه ای و موضوعی.

ب ـ بررسی اثرات محیطی، ظرفیت زیستی و شاخصهای پایداری در عرصه اجرای طرح یا برنامه.

ج ـ نحوه پایش اثرات محیطی و پیشنهاد برنامه های توانمندسازی محیطی.

ماده ۵ ـ دستورالعمل های نحوه انجام ارزیابی راهبردی محیطی شامل شاخص های سنجش اثرات تجمعی محیطی، شاخص ظرفیت زیستی، شاخص های پایداری منطقه ای و ملی، ساز و کار پایش و توانمندسازی ظرف شش ماه به پیشنهاد سازمان به تصویب شورای عالی می رسد.

ماده ۶ ـ شورای عالی نهاد ملی مسئول ارزیابی راهبردی محیطی طرحها و برنامه های توسعه ملی ـ موضوعی می باشد.

ماده ۷ـ به منظور ارزیابی راهبردی محیطی برنامه های توسعه منطقه ای، در هر یک از مناطق نه گانه زیر، شورای هماهنگی متشکل از معاونان برنامه‌ریزی استانداری های منطقه، مدیران کل حفاظت محیط زیست استانهای منطقه، رؤسای سازمان امور اقتصادی و دارایی استانهای منطقه، رؤسای واحدهای استانی وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، نیرو، راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی و نفت در منطقه تشکیل می گردد.

ردیف استان ها

منطقه ۱
گیلان، مازندران و گلستان
منطقه ۲
آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل
منطقه ۳
همدان، کرمانشاه، کردستان، لرستان و ایلام
منطقه ۴
خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد
منطقه ۵
فارس و بوشهر
منطقه ۶
تهران، مرکزی، زنجان، سمنان، قم، قزوین و البرز
منطقه ۷
اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری
منطقه ۸
کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان
منطقه ۹
خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی

تبصره ـ دبیـرخانه شورای هماهنگی در هر دوره دو ساله در یکی از استانهای منطقه به انتخاب شورای هماهنگی استقرار می یابد و جلسات به ریاست استاندار مربوط برگزار می شود.

ماده ۸ ـ وظایف شوراهای هماهنگی به شرح زیر می باشد:

الف ـ ارزیابی راهبردی محیطی برنامه ها و طرح‌های توسعه منطقه ای براساس ضوابط مصوب شورای عالی

ب ـ نظارت بر حسن اجرای نتایج ارزیابی راهبردی محیطی در سطح مناطق

ج ـ بررسی و اعمال هـماهنگی های منطقه ای در تدوین اسناد توسعه سرزمینی در سطح مناطق از جمله مطالعات آمایش سرزمین

د ـ تدوین و اجرای شاخص اثرات محیطی توسعه و شاخص های ظرفیت زیستی در منطقه

هـ ـ تدوین و پایش شاخص های پایداری در منطقه

ماده ۹ـ سازمان موظف اسـت، تمهیـدات لازم و کافی را برای انجام موارد زیر به عمل آورد:

الف ـ ظرفیت سازی و برگزاری دوره های آموزش توجیهی ارزیابی راهبردی محیطی برای مخاطبین مختلف اعم از دولتی و غیردولتی.

ب ـ آگاه سازی مسئولین برنامه ها و طرح‌های موضوع این آیین‌نامه و تنویر افکار عمومی نسبت به اهمیت ضرورت ارزیابی راهبردی محیطی.

معاون اول رئیس ‎جمهور ـ محمدرضا رحیمی