اساسنامه فرهنگستان علوم پزشکی [مصوب ۱۳۹۰]

تاریخ تصویب: ۱۳۹۰/۱۰/۰۶
تاریخ انتشار: ۱۳۹۰/۱۲/۲۰

شماره ۱۴۲۷۰/۹۰/دش  – ۱۳۹۰/۱۲/۱

اساسنامه «فرهنگستان علوم پزشکی» که در جلسه ۷۰۴ مورخ ۱۳۹۰/۱۰/۶ شورای ‏عالی انقلاب فرهنگی و بنا به پیشنهاد مورخ ۱۷/۷/۱۳۹۰ رئیس فرهنگستان علوم پزشکی ‏جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می شود:‏

ماده ۱ـ اهداف:‏     ‏

۱ـ مشاوره، نظریه پردازی و آینده نگری در همه زمینه های سلامت     ‏

۲ـ نیل به استقلال علمی و فرهنگی‏     ‏

۳ـ توسعه علوم و فنون در حیطه سلامت     ‏

۴ـ تقویت روح  پژوهش جهت دستیابی به مؤثرترین و علمی ترین و آخرین یافته ها و ‏نوآوری ها در عرصه علوم سلامت

‏۵ ـ کمک به دستیابی جامعه و آحاد مردم به بالاترین سطح سلامت همه جانبه با ‏رویکردهای زیر:‏اعتلای اخلاق پزشکی، فرهنگ بومی، عدالت در سلامت، محوریت انسان سالم در ‏پیشرفت و توسعه، تکریم و الگوسازی، بنیان های اسلامی و فرهنگ سازی مناسب     ‏

۶ ـ مشارکت در دیده بانی و رصد و پایش همه ابعاد سلامت جسمی، روانی، اجتماعی ‏و معنوی     ‏

۷ـ صیانت از میراث فرهنگی و تمدن اسلامی و ایرانی در عرصه علوم سلامت ‏     ‏

۸ ـ رشد و گسترش دانش های فلسفه و حکمت، اخلاق و فقه اسلامی در حوزه ‏سلامت و پزشکی


ماده ۲ـ وظایف:‏

‏۱ـ تلاش در جهت تحقق چشم انداز کشور در تمدن سازی و الگوی پیشرفت اسلامی ‏و ایرانی در کلیه اهداف و وظائف فرهنگستان. ‏

‏۲ـ کمک به تحقق نقشه جامع علمی کشور، ارتقاء کارآمدی نظام، دفاع از مرزهای ‏اعتقادی، وحدت، امنیت ملی و صیانت از فرهنگ و هویت اسلامی و ایرانی. ‏

‏۳ـ تحلیل چالش ها و ارائه توصیه های کاربردی، مراقبتی و خدماتی برای ارتقای ‏نظام سلامت کشور.  ‏

۴ـ نقد سیاست ها و برنامه های در حال اجرا در حوزه سلامت و ارائه پیشنهادها به مراجع ‏و دستگاه های ذی‌ربط.‏     ‏۵ ـ ترجمان دانش در علوم سلامت و عرصه های ارائه مراقبت ها و خدمات سلامت با ‏بهره گیری از فعالیت های جمعی و جذب حمایت و تشویق دانشمندان، پژوهشگران، ‏نخبگان و صاحب نظران کشور.‏     ‏

۶ ـ ارائه و طرح فرضیه ها و نظریه های علمی، کوشش در راستای گسترش مرزهای ‏دانش و تلاش برای ارتقای سطح دانش و پژوهش کشور همگام با حفظ استقلال علمی و ‏فرهنگی و هماهنگ با نقشه جامع علمی کشور در عرصه سلامت. ‏     ‏

۷ـ همکاری و ارائه راهکار برای تقویت فرهنگ اسلامی، سلامت معنوی و اخلاق ‏پزشکی و تلاش جهت شناخت و ترویج فقه سلامت.‏

۸ ـ زمینه سازی و حمایت از پایه ریزی و گسترش دانش های فلسفه و حکمت، ‏اخلاق و فقه اسلامی در حوزه سلامت و پزشکی و تربیت نیروی انسانی در حوزه های ‏مذکور با همکاری حوزه و دانشگاه.‏     ‏

۹ـ مطالعه و تدوین سند و برنامه جامع برای تربیت پزشک حکیم در حوزه سلامت ‏با همکاری حوزه و دانشگاه.‏     ‏

۱۰ـ پالایش، تقویت و ترویج فرهنگ عمومی سلامت در جامعه.‏

‏۱۱ـ انجام امور مشاوره علمی و پژوهشی اساسی در مسائل مربوط به دانش، ‏نظریه پردازی و فناوری که از سوی قوای سه گانه، شورای عالی انقلاب فرهنگی و مراکز ‏علمی و پژوهشی از فرهنگستان درخواست می شود و ارائه پیشنهادهای لازم. ‏     ‏

۱۲ـ مطالعه تجربیات کشورها در کسب و توسعه دانش و فناوری حوزه سلامت و ‏هم چنین بررسی آخرین یافته های علمی و نحوه استفاده از آنها باتوجه به زمینه ها و ‏امکانات موجود در کشور. ‏     ‏

۱۳ـ تشویق و ترغیب دانشمندان و پژوهشگران به نوآوری و خلق آثار علمی ازطریق ‏حمایت مادی و معنوی ایشان. ‏

‏۱۴ـ حمایت از ایجاد تسهیلات لازم جهت مبادله اطلاعات و نتایج تحقیقات و ‏تبادل نظر بین دانشمندان و محققان و مبادله متخصصان و پژوهشگران علوم سلامت با ‏سایر کشورها به ویژه کشورهای اسلامی برای حفظ و احیای میراث پزشکی اسلامی و ایرانی ‏با پرداخت کمک هزینه، واگذاری بورس، فرصت های مطالعاتی و استفاده از مسافرت های ‏علمی ازطریق مراجع ذیربط.‏

‏۱۵ـ بررسی و پیشنهاد ضوابط درخصوص ارتقاء سطح علمی سمینارها، همایش ها و ‏کنفرانس های پزشکی در سطح ملی و ارزیابی این گونه همایش ها. ‏

‏۱۶ـ حمایت از برگزاری همایش های علمی در زمینه جدیدترین یافته های علوم سلامت. ‏     ‏

۱۷ـ انتـشار اطلاعات و دانسـته های علـوم سلامت از طـریق انتـشار مجلات و ‏کتاب های علمی، پژوهشی و کاربردی به  ویژه یافته های نوین علوم سلامت در سطح ‏کشور و جهان. ‏     ‏

۱۸ـ تشـویق و تکریم دانشـمندان و خدمـات آنان و اعـطای پاداش، جـایزه و ‏نشان علمی به دانشمندان، پژوهشگران و مؤسـساتی که خدمات علمی برجسـته ای ‏انجام داده اند.‏     ‏

۱۹ـ پیشنهاد و تخصیص اعتبارات و امکانات تحقیقاتی برای فعالیت های دانشمندان ‏برجسته.‏     ‏

۲۰ـ ایـجاد ارتباط با فرهنگستان های سـلامت و علوم پزشـکی سایر کشـورها ‏و بررسی و تصویب عضویت فرهنگستان در مجامع و سازمان های جهانی که وظایف ‏و اهـداف همـسو با وظـایف و اهـداف فرهنگـستان دارنـد در چـارچوب قوانـین و ‏مقررات کشور. ‏

‏۲۱ـ اعتلای انجمن ها و بهره گیری و استفاده از توان انجمن های علمی گروه پزشکی ‏و انجمن هایی که به نحوی با سلامت ارتباط دارند و تشویق و ترغیب مشارکت آنها  در ‏زمینه های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در ابعاد مختلف سلامت.‏     ‏

۲۲ـ بررسی و تحلیل وضعیت علمی و فنی، آموزشی و پژوهشی علوم پزشکی و ارائه ‏پیشنهاد در زمینه بهبود و ارتقای آن به مراجع ذیربط. ‏

تبصره ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر دستگاه ها همکاری های ‏لازم را در چارچوب این اساسنامه با فرهنگستان علوم پزشکی به عمل می آورند. ‏


ماده ۳ـ ارکان:‏

‏۱ـ رئیس جمهور در مقام ریاست عالیه     ‏

۲ـ هیئت امناء     ‏

۳ـ مجمع عمومی     ‏

۴ـ رئیس فرهنگستان     ‏

۵ ـ شورای علمی

‏۶ ـ دبیر     ‏

۷ـ معاون علمی


ماده ۴ـ ترکیب هیئت امناء:‏

‏۱ـ معاون اول رئیس جمهور (رئیس هیئت امناء)‏     ‏

۲ـ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری     ‏

۳ـ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی     ‏

۴ـ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی     ‏

۵ ـ معاون علمی و فناوری رئیس جمهور ‏

۶ ـ رئیس بنیاد ملی نخبگان

‏۷ـ رؤسای فرهنگستان ها     ‏

۸ ـ دو نفر از دانشمندان و صاحب نظران به پیشنهاد رئیس فرهنگستان ‏

‏۹ـ یک نفر از شخصیت های حوزوی آشنا به فقه و اخلاق پزشکی به انتخاب شورای ‏عالی انقلاب فرهنگی


ماده ۵ ـ ترکیب مجمع عمومی:‏

مجمع عمومی مرکب از کلیه اعضای پیوسته فرهنگستان است. جلسات مجمع حداقل ‏سالی ۴ بار و به صورت فصلی تشکیل می شود.‏

تبصره۱ـ اعضای وابسته می توانند با مجوز رئیس فرهنگستان، بدون حق رأی در ‏مجمع عمومی شرکت کنند.‏

تبصره۲ـ ریاست مجمع با رئیس فرهنگستان است. ‏


ماده ۶ ـ  وظایف مجمع عمومی:‏     ‏

۱ـ تصویب سیاست ها و برنامه های راهبردی فرهنگستان

۲ـ تصویب آیین‌نامه داخلی در چارچوب اساسنامه     ‏

۳ـ تعیین دانشمندانی که شرایط دریافت پاداش، جایزه، مدال یا نشان را دارند و ‏معرفی ایشان به ریاست عالیه فرهنگستان ها از طریق رئیس فرهنگستان.‏     ‏

۴ـ انتخاب اعضای پیوسته، وابسته و افتخاری به پیشنهاد رئیس فرهنگستان.‏

تبصره ـ تعیین تعداد اعضای پیوسته و کاهش و افزایش آن ها به پیشنهاد فرهنگستان ‏و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی امکان پذیر است.‏     ‏

۵ ـ تصویب گروه جدید، ادغام و انحلال گروه ها با پیشنهاد رئیس فرهنگستان.‏‏


ماده ۷ـ  ترکیب شورای علمی:‏     ‏

۱ـ رئیس فرهنگستان (رئیس شورا)‏     ‏

۲ـ رؤسای گروه های علمی     ‏

۳ـ معاون علمی فرهنگستان (دبیر شورا)‏     ‏

۴ـ دبیر فرهنگستان


ماده ۸ ـ  وظایف شورای علمی:‏

‏۱ـ بررسی سیاست ها و برنامه های فرهنگستان و پیشنهاد آن به مجمع عمومی برای ‏تصویب     ‏

۲ـ تدوین و پیشنهاد آیین‌نامه های نحوه اجرای فعالیت های علمی فرهنگستان و ارائه ‏آن به مجمع عمومی برای تصویب     ‏

۳ـ بررسی و تصویب برنامه های راهبردی و پیشنهادی گروه های علمی

۴ـ بررسی و اظهارنظر درمورد طرح‌های علمی و ارجاع آن به گروه های ذی‌ربط     ‏

۵ ـ تعیین اهم مسائل و موضوعاتی که لازم است مورد تحقیق قرار گیرد و پیشنهاد ‏آنها به مراکز علمی ذی صلاح در کشور

۶ ـ تهیه و تدوین ضوابط مربوط به اعطای پاداش و جوایز و بورس و نشان و مدال به ‏افراد واجد شرایط و پیشنهاد آن به هیأت امنا جهت تصویب

‏۷ـ پیشنهاد و معرفی دانشمندانی که شرایط دریافت پاداش یا جایزه یا مدال یا ‏نشان را دارند به مجمع عمومی برای تصویب

 ‏۸ ـ انجام دادن سایر کارهایی که از سوی هیأت امنای فرهنگستان ، مجمع عمومی و ‏ریاست فرهنگستان به شورا ارجاع می شود     ‏

۹ـ پیشنهاد بورس ها و فرصت های مطالعاتی برای تصویب به رئیس فرهنگستان     ‏

۱۰ـ پیشنهاد ادغام و یا انحلال گروه های علمی و یا تشکیل گروه های علمی جدید ‏به مجمع عمومی از طریق رئیس فرهنگستان


ماده ۹ـ  رئیس فرهنگستان:‏رئیس فرهنگستان  از میان اعضای فرهنگستان   به پیشنهاد رئیس جمهور و تصویب ‏شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حکم ایشان برای یک دوره چهار ساله انتخاب می شوند. ‏تغییر رئیس مزبور به علل مختلف از جمله فوت، کناره گیری، عزل و استعفا قبل از پایان ‏دوره نیز مطابق همین شیوه خواهد بود.‏

تبصره ۱ـ  انتخاب مجدد رئیس فرهنگستان بلامانع می باشد.‏

تبصره ۲ـ در صورتی که فرد پیشنهادی برای ریاست فرهنگستان از اعضای پیوسته ‏فرهنگستان نباشد، ابتدا درخصوص پیوسته بودن عضویت وی در مجمع عمومی تصمیم گیری ‏و درصورت تصویب این امر، به عنوان رئیس فرهنگستان منصوب می شود.

‏تبصره ۳ـ رئیس فرهنگستان بالاترین مقام اجرایی و اداری فرهنگستان بوده و ‏نمایندگی فرهنگستان را در برابر اشخاص حقیقی و حقوقی و مراجع قانونی خواهد داشت.

‏تبصره ۴ـ رئیس فرهنگستان می تواند حق نمایندگی در برابر اشخاص و مراجع ‏قانونی را به وسیله وکیل یا نماینده ای که انتخاب می کند، اعمال و قسمتی از اختیارات و ‏حق امضای خود را به معاونین و دبیر به تشخیص خود واگذار نماید.‏


ماده ۱۰ـ  وظایف رئیس فرهنگستان:‏

‏۱ـ ارائه گزارش عملکرد سالیانه و برنامه راهبردی به هیئت امنا و شورای عالی انقلاب ‏فرهنگی

تبصره ـ نظارت بر فعالیت فرهنگستان به عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد. ‏     ‏

۲ـ پیشنهاد سازمان اداری و مالی و آیین‌نامه های مربوطه ، بودجه سالیانه و ارائه ‏عملکرد مالی فرهنگستان به انضمام گزارش حسابرس مستقل برای تصویب به هیئت امناء     ‏

۳ـ پیشنهاد عضویت فرهنگستان در مجامع جهانی به هیئت امناء     ‏

۴ـ انتصاب رؤسای گروه های علمی، معاونت علمی، دبیر و مشاوران فرهنگستان

‏۵ ـ پیشنهاد مصوبات شورای علمی به مجمع عمومی برای تصویب نهایی     ‏

۶ ـ پیشنهاد افراد به عنوان اعضای پیوسته، وابسته و افتخاری فرهنگستان به مجمع ‏عمومی برای تصویب

‏۷ـ نظارت بر حسن اجرای تصمیمات هیئت امنای فرهنگستان، مجمع عمومی و ‏شورای علمی


ماده ۱۱ـ دبیر فرهنگستان از میان اعضای پیوسته به انتخاب و حکم رئیس فرهنگستان ‏منصوب می شود.‏


ماده ۱۲ـ  وظایف دبیر فرهنگستان:‏

 ‏۱ـ اداره کلیه امور دبیرخانه اعم از اداری و مالی     ‏

۲ ـ تأمین کارکنان مورد نیاز فرهنگستان     ‏

۳ـ انجام دادن سایر اموری که از طرف هیئت امناء، مجمع، شورای علمی و ریاست ‏فرهنگستان به وی محول می‌شود.‏


ماده ۱۳ـ معاون علمی از میان اعضای پیوسته به انتخاب و حکم رئیس فرهنگستان ‏منصوب می شود.‏


ماده ۱۴ـ وظایف معاون علمی و تعیین گروه های علمی و وظایف آنها و هم چنین ‏واحد پشتیبان گروه های علمی به موجب آیین‌نامه داخلی تعیین می شود.‏


ماده ۱۵ـ تعداد اعضای پیوسته فرهنگستان حداکثر ۵۰ نفر می باشد.‏

تبصره ـ انتخاب و پذیرش اعضای پیوسته جدید بیشتر از سقف مذکور در این ماده، ‏به تعداد اعضای پیوسته بالای ۷۵ سال سن (ضمن ادامه عضویت دائم این اعضا با دارا بودن ‏تمامی اختیارات) امکان پذیر خواهد بود.‏


ماده ۱۶ـ نحوه انتخاب اعضا:‏

افراد پیشنهادی برای عضویت در فرهنگستان با معرفی و تصویب شورای عالی ‏انقلاب فرهنگی و یا خود فرهنگستان و براساس ضوابط و معیارهای عمومی و علمی ‏مصوب انتخاب می شوند.
در خصوص قسمت اخیر، اعضای فرهنگستان توسط رئیس ‏فرهنگستان یا حداقل پنج تن از اعضای مجمع عمومی به مجمع عمومی پیشنهاد و به ‏تصویب آن مجمع می رسد و با حکم رئیس فرهنگستان به عضویت فرهنگستان درمی آیند.‏


ماده ۱۷ـ شرایط عضویت اعضا:‏‏

۱ـ اعـضای پیوسته و وابسته باید ایـرانی بوده و التـزام عملی به قانون اساسی ‏جمهوری اسلامی ایران و اصل ولایت فقیه و رعایت قوانین و موازین جمهوری اسلامی ‏ایران داشته باشند.

‏‏۲ـ  حداقل دارای درجه دانشیاری باشند.‏


ماده ۱۸ـ هر یک از اعضای پیوسته فرهنگستان که در طول یک سال بیش از نیمی ‏از جلسات را بدون عذرموجه به تشخیص رئیس فرهنگستان غیبت داشته باشد، مستعفی ‏شناخته خواهد شد.‏

تبصره ـ رئیس فرهنگستان می تواند پس از بررسی، درخصوص ادامه عضویت افراد مذکور ‏به صورت افتخاری تصمیم گیری نماید.‏


ماده ۱۹ـ  مدت زمان عضویت:

‏مدت عضویت اعضای وابسته چهار سال می باشد و ادامه عضویت آنان به همان طریقی ‏است که در این اساسنامه پیش بینی شده است.‏

تبصره ۱ـ  انتخاب مجدد اعضای وابسته بلامانع است. ‏

تبصره ۲ـ  عضویت اعضای پیوسته و افتخاری مادام العمر می باشد.‏

تبصره ۳ـ در صورتی که عضوی از اعضای پیوسته فرهنگستان  به هر دلیلی توسط ‏شورای عالی انقلاب فرهنگی فاقد صلاحیت شناخته شود، شورای عالی می تواند در مورد ‏ادامه عضویت و یا عدم عضویت شخص مزبور تجدیدنظر نماید. ‏


ماده ۲۰ـ فرهنگستان مؤسسه ای با شخصیت حقوقی مستقل می باشد که به نهاد ‏ریاست جمهوری وابسته است و اعتباراتی که برای فرهنگستان در بودجه سالانه کشور ‏لحاظ می شود در ردیف اعتبارات نهاد ریاست جمهوری به صورت کمک منظور خواهد شد.‏


ماده ۲۱ـ فرهنگستان از لحاظ امور مالی و معاملاتی تابع مقرراتی خواهد بود که به ‏پیشنهاد رئیس فرهنگستان به تصویب هیئت امناء می رسد.‏

ماده ۲۲ـ آیین‌نامه چگونگی رسیدگی به حساب های سالانه فرهنگستان با پیشنهاد ‏رئیس فرهنگستان به تصویب هیئت امنا می رسد.‏

ماده ۲۳ـ این اساسنامه مشتمل بر ۲۳ ماده و ۱۴ تبصره در جلسه ۷۰۴ مورخ ‏‏۶/۱۰/۱۳۹۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.‏‏

رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ محمود احمدی نژاد