مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در خصوص تعیین طرحها و پروژه‌های مشمول انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی

تاریخ تصویب: ۱۳۹۰/۰۳/۲۹
تاریخ انتشار: ۱۳۹۰/۰۸/۰۲

[تذکر ضروری روزنامه رسمی
نظر به اینکه تصویب‌نامه شماره ۱۴۴۴۷۹/۴۵۸۸۰ ـ ۲۰/۷/۱۳۹۰ شورای عالی حفاظت محیط زیست به همراه آئین‌نامه ذیربط ارسال گردید، لذا مبادرت به انتشار توأمان آنها می‌گردد.]

شماره ۱۴۴۴۷۹/۴۵۸۸۰   –   ۱۳۹۰/۷/۲۰


مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در خصوص تعیین طرحها و پروژه‌های مشمول انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی

شورای عالی حفاظت محیط زیست در جلسه مورخ ۲۹/۳/۱۳۹۰ کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست، بنا به پیشنهاد شماره ۵۰۲۳ ـ۱ مورخ ۱۲/۲/۱۳۹۰ سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد بند «الف» ماده (۱۹۲) قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۹ـ تصویب نمود:

۱ـ طرحها و پروژه‌های مشمول انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی به شرح پیوست شماره (۱) که به مهر «دفتر هیئت دولت» تأیید شده است، تعیین می‌شود.

۲ـ رئوس و سرفصل گزارشات ارزیابی اجمالی طرحها و پروژه‌های مشمول ارزیابی زیست محیطی به شرح پیوست شماره (۲) که به مهر «دفتر هیئت دولت» تأیید شده است، تعیین می‌شود.

تبصره ـ سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است دستورالعمل‌های تخصصی نحوه انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌ها و پروژه‌های موضوع بند (۱) را با همکاری دستگاه‌های اجرایی در چارچوب رئوس و سرفصلهای موضوع این بند تهیه و منتشر نماید. رعایت مفاد دستورالعمل‌های یادشده توسط کلیه دستگاه‌های اجرایی و مجریان طرحها و پروژه‌ها الزامی می‌باشد.

معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی


پیوست شماره ۱: طرحها و پروژه های مشمول انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی با تعیین مقیاس

ردیف – عنوان – طرح – عنوان پروژه

بیش از ۵۰۰ هزار تن در سال  در هر مقیاس

منطقه خزری (استانهای شمالی کشور)

نوار ساحلی جنوب (کلیه شهرستانهای نوار ساحلی جنوب)

عرصه های جنگی (پهن برگ، سوزنی برگ، حفاظتی، مانگرو، زاگرسی، پارکهای جنگلی و طبیعی و دست کاشت)

حریم مناطق تحت حفاظت سازمان و تالابهای بین المللی حوضه های آبریز بلافصل سدها و سایر تالاب ها آبخوانها و سفره های آب شرب دریاها و دریاچه ها و جزایر مناطق کوهستانی (شمالغرب، غرب و جنوب غرب کشور)

سایر مناطق (بیابانی و دشتهای حوضه مرکزی، جنوبی و شرقی)

ملاحظات

۱ راه و راه آهن آزادراه در هر مقیاس بدون در نظر گرفتن منطقه بندی
۲ بزرگراه (در هر مقیاس) تا ۲۰ کلیومتری عرض ساحلی مقاطع رودخانه های دائمی، تالاب ها و خورها
۳ جاده اصلی درجه یک (در هر مقیاس) مقاطع رودخانه های دائمی، تالاب ها و خورها
۴ راه آهن (در هر مقیاس) تا ۲۰ کلیومتری عرض ساحلی مقاطع رودخانه های دائمی، تالاب ها و خورها  به استثناء مسیرهای دسترسی اختصاصی
 ۵  نیروگاه  گازی (در هر مقیاس)  √  √  √  √   به استثناء نیروگاه مولد مقیاس کوچک
 ۶  سیکل ترکیبی (در هر مقیاس)  √  √  √
۷ هسته ای (در هر مقیاس)
۸ زمین گرمایی (در هر مقیاس)
۹ بادی و خورشیدی (بیش از ۱۰۰ مگاوات)
۱۰ برق آبی و تلمبه ذخیره ای (بیش از ۱۰۰ مگاوات)
۱۱ صنایع  نفت و گاز و پتروشیمی پالایشگاه با هر عنوان (در هر مقیاس)
۱۲ پتروشیمی با هر عنوان (در هر مقیاس)
۱۳ میادین نفت و گاز (در هر مقیاس)
۱۴ اسکله و سکوهای نفتی (در هر مقیاس)
۱۵ خطوط لوله گاز و نفت بیشتر از ۲۰ اینچ اصلاح، تعمیر یا تعویض خطوط مشمول ارزیابی نمی باشد
۱۶ بالای ۱۲ تا ۲۰ اینچ
۱۷ مساوی با کمتر از ۱۲ اینچ تا ۲۰ کیلومتری عرض ساحلی
۱۸ خطوط لوله نفت در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس
۱۹ صنایع و معادن تصفیه دوم روغن (در هر مقیاس)  تا ۲۰ کیلومتری عرض ساحلی  √  √  √  –
۲۰  شهرک صنعتی با هر عنوان  در هر مقیاس  تا ۲۰ کیلومتری عرض ساحلی  در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  بیش از ۱۰۰ هکتار   بیش از ۱۰۰ هکتار
۲۱ مناطق آزاد و ویژه در هر مقیاس  √  √
۲۲ کارخانجات ذوب با هر عنوان در هر مقیاس تا ۲۰ کیلومتری عرض ساحلی  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  بیش از ۱۰۰ هزار تن در سال  در هر مقیاس   بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال  تولید همزمان ذوب و نورد مطابق با مقیاس ردیف کارخانجات ذوب مورد بررسی قرار می گیرد
۲۳ کارخانجات فولاد نورد و شکل دهی بیش از ۱۰۰ هزار تن در سال بیش از ۱۰۰ هزار تن در سال بیش از ۱۰۰ هزار تن در سال در هر مقیاس در هر مقیاس بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال بیش از ۶۰۰ هزار تن در سال
۲۴ کارخانجات تولید گچ بیش از ۵۰۰ هزار تن در سال بیش از یک میلیون تن در سال در هر مقیاس در هر مقیاس بیش از یک میلیون تن در سال بیش از ۵۰۰ هزار تن در سال بیش از یک میلیون تن در سال بیش از یک میلیون تن در سال  بیش از یک میلیون تن در سال
۲۵ کارخانجات  سیمان در هر مقیاس بیش از یک میلیون تن در سال در هر مقیاس در هر مقیاس بیش از یک میلیون تن در سال  بیش از یک میلیون تن در سال  بیش از یک میلیون تن در سال  بیش از یک میلیون تن در سال بیش از یک میلیون تن در سال
۲۶ کارخانجات  تولید قند و شکر  √ تا ۲۰ کیلومتری عرض ساحلی  –  √  √  √
۲۷ کارخانجات  تولید خودرو  √  √  √  –  دارای سه واحد ذوب، ریخته گری و آبکاری
۲۸ سرب و روی (استخراج و فراوری)  در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس    بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال
۲۹ زغال سنگ (استخراج و فراوری)  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس    بیش از ۱۰۰ هزار تن در سال بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال    بیش از ۶۰۰ هزار تن در سال
۳۰ طلا (استخراج و فراوری)  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس
۳۱ سنگ آهن (استخراج و فراوری)  در هر مقیاس  بیش از ۶۰۰ هزار تن در سال  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس بیش از ۶۰۰ هزار تن در سال بیش از ۶۰۰ هزار تن در سال   بیش از یک میلیون تن در سال
۳۲ سنگ مس (استخراج و فراوری) در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس    بیش از نیم میلیون تن در سال
۳۳  سد نگهداشت مواد آلوده (باطله) (در هر مقیاس)  √  √  √  √  √  √
۳۴   سازه های آبی  √  √  در هر مقیاس  در هر مقیاس  √  سدهای بزرگ با ارتفاع بیش از ۱۵ متر یا مساحت دریاچه بیش از ۴۰۰ هکتار می باشد
۳۵ بنادر با هر عنوان با ظرفیت شناور بیش از هزار تن در هر مقیاس در هر مقیاس  –  با ظرفیت شناور بیش از هزار تن
۳۶ شبکه انتقال آب بین حوضه ای در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس
۳۷  خدماتی کارخانجات کمپوست شهری  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس  بیش از ۵۰ هزار تن در سال
۳۸ فرودگاهها در هر مقیاس  √  –  √  –  –  در سایر مناطق در صورتی که با مراکز سکونتی شهری کمتری از ۱۰ کیلومتر فاصله داشته باشد مشمول انجام مطالعات ارزیابی می باشد
۳۹  انبار نفت   در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس  بیش از یک میلیون لیتر
۴۰ مجتمع تفریحی و توریستی (طرحها و پروژه های گردشگری) بیش از ۵ هکتار  بیش از ۲۰ هکتار  بیش از ۲ هکتار در هر مقیاس  بیش از ۱۰هکتار  بیش از ۱۰هکتار  در هر مقیاس  بیش از ۲۰ هکتار بیش از ۳۰ هکتار  (کمپینگ ها، اردوگاهها و مجتمع های خدماتی بین راهی با هر عنوان و مقیاس در خارج از مناطق تحت مدیریت سازمان مشمول ارزیابی زیست محیطی نمی باشد
۴۱  مناطق نمونه گردشگری در هر مقیاس بیش از ۲۰ هکتار  در هر مقیاس در هر مقیاس   بیش از ۲۰ هکتار   بیش از ۲۰ هکتار در هر مقیاس   بیش از ۱۰۰ هکتار بیش از ۱۰۰ هکتار
۴۲ شبکه جمع آوری فاضلاب شهری و تصفیه خانه فاضلاب  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس  مراکز استانی و شهرستانها   مراکز استانی و شهرستانها
۴۳ مراکز دفع و دفن انواع پسماندها (زباله سوز مرکزی) در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس مراکز استانی و شهرستانها مراکز استانی و شهرستانها
۴۴  سیستم تصفیه یا امحاء مرکزی پسماندهای پزشکی در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس   در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس در هر مقیاس مراکزی است که برای جمع آوری، جداسازی، امحاء و بی خطرسازی برای مرکز شهرستانی در نظر گرفته می شود
۴۵ خطوط انتقال نیرو فشار قوی ۲۳۰ کیلو ولت به بالا   √   √   √  –
۴۶ پایانه های نفت و گاز در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس  در هر مقیاس در هر مقیاس بیش از یک میلیون لیتر
۴۷ لایروبی رودخانه های اصلی و دائمی و حوزه های بزرگ  –  –  –  √  –  لایروبی مجدد و دوره ای نیازمند ارزیابی نمی باشد
۴۸  کشاورزی مجتمع پرورش آبزیان (گرم آبی، سرد آبی، میگو و خاویاری)  بیش از ۱۰ هکتار   بیش از ۲۰ هکتار بیش از ۵ هکتار   بیش از ۲ هکتار بیش از ۱۰ هکتار   بیش از ۱۰ هکتار بیش از ۱۰ هکتار بیش از ۲۰ هکتار بیش از ۵۰ هکتار
۴۹  کشتارگاههای بزرگ صنعتی دام و طیور  √  √  √  √ کشتارگاههای بزرگ صنعتی متشکل از دام و طیور و یا با ظرفیت تولیدی بیش از یکصد تن گوشت در روز می باشد
۵۰ شهرکهای بزرگ دامداری و دامپروری بیش از ۲۰ هکتار بیش از ۵۰ هکتار    بیش از ۲۰ هکتار  – بیش از ۲۰ هکتار بیش از ۵۰ هکتار  –    بیش از ۱۰۰ هکتار    بیش از ۱۰۰ هکتار
۵۱ مجتمع های کشت و صنعت بیش از ۱۰۰۰ هکتار  بیش از ۱۰۰۰ هکتار  بیش از ۱۰۰۰ هکتار  بیش از ۱۰۰۰ هکتار  – بیش از ۵۰۰۰ هکتار  بیش از ۱۰۰۰ هکتار  – بیش از ۵۰۰۰ هکتار

پیوست شماره۲: رئوس و سرفصل گزارشات ارزیابی اجمالی طرحها و پروژه‌های مشمول ارزیابی زیست محیطی

گزارش ارزیابی اجمالی طرح در برگیرنده موارد زیر حداکثر در ۱۰۰ صفحه باشد:

۱ـ چکیده غیرفنی: شامل نوع و ویژگیهای پروژه، گزینه‌های موجود، خلاصه‌ای از وضعیت موجود محیط زیست، آثار مهم طرح بر محیط زیست و برنامه‌های پیشگیری کاهش و کنترل آثار نامطلوب و نتیجه‌گیری از ارزیابی زیست محیطی (حداکثر تا ۵ صفحه)

۲ـ تشریح طرح یا پروژه پیشنهادی (حداکثر تا ۲۰ صفحه)

۲ـ۱ـ عنوان طرح

۲ـ۲ـ اهداف، نیازها و ضرورتهای طرح

۲ـ۳ـ جایگاه طرح در برنامه‌ها و سیاستهای کلی مملکت

۲ـ۴ـ قوانین، مقررات و استانداردهای زیست محیطی مرتبط با طرح

۲ـ۵ ـ موقعیت مکان پیشنهادی طرح (روی نقشه با ذکر فواصل از کلیه کاربریهای موجود در منطقه)

۲ـ۶ ـ گزینه‌های مکانی و فنی طرح

۲ـ۷ـ فازبندی کلی طرح (آماده‌سازی، ساخت و ساز، اجرا و بهره‌برداری و …) برنامه‌های توسعه آتی

۲ـ ۸ ـ تشریح زیر فعالیتهای طرح به تفکیک فاز احداث و بهره‌برداری

۲ـ۹ـ نمودار خط تولیـد، و تشریح فرآیندها برای واحـدهای صنـعتی و معدنی (تولیدی)

۲ـ۱۰ـ تأسیسات جانبی و پروژه‌ای پی‌آیند (احداث راه، اماکن و خدمات عمومی و …)

۲ـ۱۱ـ ویژگیهای طرح در هر یک از گزینه‌ها و فازهای طرح شامل:

۲ـ۱۱ـ۱ـ ارایه ظرفیت تولید (در مورد طرح‌های صنعتی، معدنی و عمرانی تولیدی نظیر نیروگاههای برق آبی) و یا ارایه سطح خدمات‌رسانی برای طرح‌های عمرانی ـ خدماتی (احداث راه فرودگاه خطوط انتقال گاز و …)

۲ـ۱۱ـ۲ـ تخمین کلی سرمایه‌گذاری ریالی و ارزی

۲ـ۱۱ـ۳ـ برآورد نوع و میزان مواد اولیه، محل تأمین و نحوه انتقال آنها

۲ـ۱۱ـ۴ـ برآورد نوع و میزان منابع (آب، انرژی، سوخت و …) و موارد مصرف، محل تأمین و نحوه انتقال آنها

۲ـ۱۱ـ ۵ ـ برآورد نیروی انسانی و محل تأمین

۲ـ۱۱ـ۶ ـ برآورد و میزان محصولات اصلی و جانبی (برای طرح‌های تولیدی)

۳ـ تشریح مرحله آماده‌سازی و اقدامات زیر بنایی که منجر به تغییر و تخریب محیط‌زیست می‌شود به صورت فهرستی از خاکبرداری برداشت پوشش گیاهی، احداث استخر باطله، زهکشی، حفاری، انفجار، تغییر در مسیر آبهای سطحی، محل تأمین منابع قرضه، احداث جاده و تأسیسات عمومی و خدماتی و (حداکثر تا ۴ صفحه)

۴ـ آلاینده‌ها و پسماندهای مهم تولید شده طی فرآیند و عملیات در هر یک از گزینه‌ها و فازهای طرح شامل: آلاینده‌ها و پسماندهای تولید شده طی فرآیند و عملیات در هر یک از گزینه‌ها و فازهای طرح شامل آلاینده‌های هوا، فاضلابهای بهداشتی و صنعتی زایدات و ضایعات زباله، سر و صدا، ارتعاشات، پرتوها و … (حداکثر تا ۵ صفحه)

۵ ـ خطرات، سوانح و عدم ایمنی مرتبط با طرح در هر یک از گزینه‌ها و فازهای پیشنهادی شامل احتمال انفجار، نشت پیامدهای وقوع بلایای طبیعی و موارد غیر منتظره (حداکثر تا ۵ صفحه)

۶ ـ تشریح وضعیت موجود محیط زیست منطقه

در زمینه‌های زیر پیش از اجرای طرح برای هر یک از گزینه‌های پیشنهادی (همراه با نقشه‌ها و ترجیحاً به صورت جداول و نمودارها حداکثر تا ۲۵ صفحه)

۶ ـ۱ـ تعریف محدوده مطالعاتی و نمایش روی نقشه

۶ ـ۲ـ محیط فیزیکی شامل موارد:

۶ ـ۲ـ۱ـ خاکشناسی (نوع و قابلیتهای کار، شیب، فرسایش و …) آلودگیهای خاک و منابع مهم آنها

۶ ـ۲ـ۲ـ زمین شناسی (مثل توپوگرافی، زلزله خیزی، رانش زمین و …)

۶ ـ۲ـ۳ـ منابع آب (موقعیت، کیفیت و کمیت آبهای سطحی و زیرزمینی، وضعیت سطح ایستایی منطقه و رژیمهای سیلابی و کم آبی) آلودگیهای آب و منابع مهم آنها، مصارف فعلی منابع آب)

۶ ـ۲ـ۴ـ هوا و اقلیم (وضعیت اقلیمی گلباد، نزولات، دما و تبخیر در دوره زمانی ۵ ـ۱۰ ساله) آلودگیهای هوا و منابع مهم آنها

۶ ـ۲ـ ۵ ـ صدا و ارتعاشات (سطح صدا) آلودگیهای صوتی و منابع مهم آنها

۶ ـ۳ـ محیط طبیعی و بیولوژیکی: زیستگاههای آبی و خشکی با ذکر لیست جوامع گیاهی و جانوری و گونه‌های نادر و با ارزش، مناطق ۴ گانه محیط زیست)

۶ ـ۴ـ بهداشت و سلامت جامعه (با لحاظ نظرات دانشگاه علوم پزشکی ذیربط محل احداث پروژه)

۶ ـ ۵ ـ محیط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی (جمعیت و ویژگیها و تحولات آن، اشتغال، تسهیلات، آموزش، اعتقادات فرهنگی و مذهبی، میراث فرهنگی)

۶ ـ ۶ ـ معرفی اجمالی سایر طرح‌های توسعه مصوب و یا در دست اجرای محدوده مطالعاتی (طرح‌های توسعه کشاورزی، صنعتی و خدماتی با نمایش موقعیت آنها نسبت به محل اجرای طرح مورد نظر روی نقشه توپوگرافی سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح)

۶ ـ۷ـ تشریح کاربری اراضی محدوده مورد مطالعه و راهبردهای طرح‌های برنامه‌ریزی بالادست برای محدوده فوق‌الاشاره

۷ـ پیش‌بینی آثار و پیامدهای مثبت و منفی طرح (در طرح‌های چند پروژه‌ای با تأکید بر اثرات تجمعی) برای هر یک از گزینه‌ها و فازهای پیشنهادی (حداکثر تا ۲۰ صفحه) به صورت زیر:

۷ـ۱ـ اثر بر محیط فیزیکی (توپوگرافی، خاک، ویژگیهای زمین‌شناسی، آب، هوا و اقلیم)

۷ـ۲ـ اثر بر محیط طبیعی و بیولوژیکی (جوامع گیاهی و جانوری، زیستگاههای آبی و خشکی)

۷ـ۳ـ اثر بر وضعیت بهداشت و سلامت جامعه (با لحاظ نظرات دانشگاه علوم پزشکی ذیربط محل احداث پروژه)

۷ـ۴ـ اثر بر محیط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی (جمعیت، اشتغال، مسکن، آموزش، اعتقادات فرهنگی و مذهبی، میراث فرهنگی و …)

۷ـ ۵ ـ اثر بر کاربریهای اراضی و دیگر طرح‌های توسعه محدوده مطالعاتی

۸ ـ تجزیه و تحلیل آثار کاربریها و پیامدهای زیست محیطی طرح و استنتاج

۹ـ مدیریت و پایش زیست محیطی

۹ـ۱ـ ارائه شـیوه‌های پیشـگیری کاهـش و کنترل برای هر یـک از آثار منـفی زیست محیطی مرتبط با فعالیتهای طرح (حداکثر تا ۱۰ صفحه)

۹ـ۲ـ ارایه برنامـه کلی مدیریت زیسـت محیطی برای اندازه‌گیری و پایش آثار زیست محیطی و بازرسی و نظارت بر حسن انجام اقدامات پیشنهادی کنترل و کاهش

۱۰ـ ارزیابی و مدیریت ریسک زیست محیطی (بر حسب ضرورت)

۱۱ـ منابع و مراجع مورد استفاده در تهیه گزارش ارزیابی اجمالی، ادارات سازمانهای دولتی، اشخاص حقیقی و حقوقی

۱۲ـ نام و مشخصات، مسئولیت و تجربیات ارزیابی هر یک از مشاوران و تهیه‌کنندگان گزارش ارزیابی اجمالی