آیین‌نامه اجرایی قانون تأسیس و اداره مدارس، مراکز آموزشی و مراکز پرورشی غیردولتی [مصوب ۱۳۸۹]

تاریخ تصویب: ۱۳۸۹/۱۰/۱۲
تاریخ انتشار: ۱۳۹۰/۰۹/۱۷

شماره ۱۷۸۷۹۵/ت۴۴۵۸۶هـ  – ۱۳۹۰/۹/۱۲

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۲/۱۰/۱۳۸۹ بنا به پیشنهاد شماره ۱۰/۵۰۶/۳۱۰ مورخ ۶/۲/۱۳۸۹ وزارت آموزش و پرورش و به استناد ماده (۴۱) قانون تأسیس و اداره مدارس، مراکز آموزشی و مراکز پرورشی غیردولتی ـ مصوب ۱۳۸۷ـ آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:


فصل اول ـ تعاریف

ماده ۱ـ اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه در معانی مشروح ذیل به کار می روند:

الف ـ قانون: قانون تأسیس و اداره مدارس، مراکز آموزشی و مراکز پرورشی غیردولتی ـ مصوب ۱۳۸۷ـ

ب ـ وزارت: وزارت آموزش و پرورش

ج ـ سازمان: سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی

د ـ شورای نظارت مرکزی: شورای نظارت مرکزی موضوع ماده (۴) قانون

هـ ـ صندوق: صندوق حمایت از توسعه مدارس غیردولتی

و ـ مدارس: واحدهای آموزشی و پرورشی که آموزشهای رسمی را مطابق دوره های تحصیلی (پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی، تحصیلی، متوسطه و پیش دانشگاهی) ارایه می نمایند.

ز ـ مراکز: مراکز آموزشی و مراکز پرورشی غیردولتی

ح ـ متقاضی: اشخاص حقیقی و حقوقی که متقاضی تأسیس مدرسه، مرکز آموزشی یا مرکز پرورشی غیردولتی (اعم از داخل یا خارج از کشور) می باشند.

ط ـ مراجع قانونی ذی‌ربط (موضوع بند (۲) ماده (۵) قانون): نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، حراست و گزینش وزارت.

ی ـ مجوز تأسیس: مجوزی که مطابق بند (۳) ماده (۵) قانون توسط شورای نظارت مرکزی پس از تصویب وزیر آموزش و پرورش برای متقاضی صادر می شود.

ک ـ مجوز رسمی فعالیت: مجوزی که دارندگان مجوز تأسیس در صورت احراز شرایط قانونی فعالیت و منوط به استمرار شرایط مذکور در ماده (۸) قانون در چارچوب ماده (۸) این آیین‌نامه از وزارت دریافت می نمایند.

ل ـ اداره: اداره آموزش و پرورش شهرستان، منطقه و ناحیه

م ـ مؤسس: متقاضی که موفق به اخذ مجوز تأسیس و یا مجوز رسمی فعالیت مدرسه یا مرکز شده است.


فصل دوم ـ صدور مجوز تأسیس و مجوز رسمی فعالیت


ماده ۲ـ مجوز تأسیس مدارس و مراکز حسب درخواست متقاضی به صورت جداگانه و به تفکیک جنسیت صادر می‌شود.


ماده ۳ـ به منظور تحقق شرایط مندرج در ماده (۹) قانون و تمهید مقدمات فعالیت رسمی مدارس و مراکز، شورای نظارت مرکزی می تواند مهلت معینی را در مجوز تأسیس تعیین نماید.

تبصره ۱ـ تمدید مجوز موضوع این ماده صرفاً برای یک بار و به مدت یک سال امکان پذیر است.

تبصره ۲ـ موافقت های اصولی که قبل از ابلاغ این آیین‌نامه صادر شده و تاکنون اجرایی نشده اند، حداکثر تا یک سال پس از ابلاغ این آیین‌نامه اعتبار خواهند داشت و پس از مهلت یاد شده متقاضیان باید مجدداً مطابق ضوابط این آیین‌نامه، درخواست صدور مجوز تأسیس نمایند.


ماده ۴ـ مراجع قانونی ذی‌ربط مکلفند پاسخ استعلام شورای نظارت مرکزی را ظرف یک ماه اعلام نمایند. شورای نظارت مرکزی موظف است در صورت تکمیل مدارک متقاضیان و مثبت بودن پاسخ استعلام، ظرف بیست روز نسبت به بررسی و صدور مجوز تأسیس مدارس و مراکز اقدام نماید.


ماده ۵ ـ اشخاص حقوقی غیردولتی منوط به اینکه در اساسنامه آنها، تأسیس مدارس یا مراکز جزء موضوع فعالیت آنها پیش بینی شده باشد، برای اخذ مجوز تأسیس مدارس یا مراکز مکلف به ارایه مدارک زیر می باشند:

الف ـ درخواست کتبی با امضای مقام مجاز شخص حقوقی

ب ـ اساسنامه

ج ـ آگهی روزنامه رسمی

د ـ معرفی نامه نماینده حقوقی واجد شرایط مطابق تبصره (۱) ماده (۸) قانون


ماده ۶ ـ اشخاص حقوقی غیردولتی دارای مجوز می توانند با رعایت مفاد ماده (۹) قانون و نیز آیین‌نامه استقرار مدارس غیردولتی و حسب مورد تأیید شورای نظارت مرکزی یا شورای نظارت استان نسبت به تأسیس و راه اندازی مدارس یا مراکز در خارج از استان یا داخل استان اقدام نمایند.


ماده ۷ـ مجوز تأسیس و مجوز فعالیت رسمی مدارس و مراکز به نام متقاضی صادر می شود و قابل واگذاری به غیر نیست. در صورت تخلف متقاضی از مفاد این ماده، مجوز وی توسط شورای نظارت مرکزی لغو می شود.


ماده ۸ ـ صدور مجوز رسمی فعالیت مدارس یا مراکز منوط به ارایه درخواست کتبی و مجوز تأسیس و نیز ارایه مدارک مربوط به موضوعات زیر به اداره مربوط خواهد بود:

الف ـ تأمین نیرو، فضا و امکانات لازم مطابق ضوابط وزارت

ب ـ تضمین منابع مالی (در قالب وثیقه ملکی یا تضمین بانکی) جهت تأمین هزینه های مدرسه یا مرکز حداقل برای مدت یک سال

پ ـ پیشنهاد دو نفر واجد شرایط مدیریت یا مرکز

تبصره ۱ـ وزارت مکلف است ضوابط موضوع بندهای (الف) و (ب) این ماده را ظرف سه ماه تهیه و به تأیید شورای نظارت مرکزی برساند.

تبصره ۲ـ سازمان موظف است برنامه توسعه متوازن تأسیس مدارس و مراکز در سطوح استان، شهرستان و منطقه را ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه با رعایت آیین‌نامه استقرار مدارس غیردولتی در مناطق و محلات مختلف موضوع تصویب‌نامه شماره ۵۷۸۳۹/۴۲۸۱۳ مورخ ۱۶/۳/۱۳۸۹ تدوین و ابلاغ نماید.

تبصره ۳ـ رعایت مفاد برنامه موضوع تبصره (۲) این ماده برای اخذ مجوز تأسیس و مجوز رسمی فعالیت ضروری است.


ماده ۹ـ مؤسس موظف است ظرف سه سال پس از کسب مجوز رسمی فعالیت، گواهی درجه کیفیت مدرسه یا مرکز و گواهی صلاحیت حرفه ای مدیران، معلمان و کارکنان مدارس و مراکز را مطابق شاخص های تعیین شده از سوی وزارت، از مراجع تعیین شده توسط شورای نظارت مرکزی دریافت نماید.

تبصره ـ چنانچه مؤسس موفق به دریافت گواهی های موضوع این ماده نشود، نحوه استمرار فعالیت مدارس و مراکز در شورای نظارت مرکزی مطرح و تصمیم گیری خواهد شد.


ماده ۱۰ـ آموزشگاههای علمی آزاد و آموزشگاههای زبان خارجی برای آموزش افراد زیر بیست سال و نیز مراکز آموزش پیش دبستانی برای کودکان پنج ساله که با مجوز سایر دستگاهها و نهادها ایجاد شده اند، موظفند جهت ادامه فعالیت حداکثر تا سه ماه پس از ابلاغ این آییـن نامه از وزارت مجوز لازم را اخذ نمـایند. در غیر این صورت، براساس قانون تعـطیل مؤسسات و واحدهای آموزشی، تحقیقاتی و فرهـنگی که بدون اخذ مجوز قانونی دایر شده یا می شود ـ مصوب ۱۳۷۲ـ و آیین‌نامه اجرایی آن با آنان برخورد خواهد شد.


فصل سوم ـ ثبت نام و تعیین شهریه


ماده ۱۱ـ نحوه و شرایط ثبت نام در مدارس و مراکز، تابع قوانین و مقررات مربوط و دستورالعمل های شورای نظارت مرکزی و سیاستها و ضوابط ابلاغی وزارت خواهد بود.

تبصره ـ ثبت نام دانش آموزان اتباع خارجی و اقلیت های دینی در مدارس و مراکز داخل و خارج از کشور براساس قوانین و مقررات مربوط انجام می گیرد.


ماده ۱۲ـ اداره موظف است همه ساله و قبل از شروع ثبت نام، محدوده جغرافیایی و شرایط پیشنهادی هر مدرسه برای ثبت نام را بررسی و پس از تأیید به مدارس ابلاغ نماید.


ماده ۱۳ـ شورای نظارت مرکزی موظف است ظرف چهار ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، الگوی تعیین شهریه را براساس مفاد قانون و این آیین‌نامه تدوین و پس از تصویب وزیر آموزش و پرورش ابلاغ نماید.


ماده ۱۴ـ مؤسس یا نماینده حقوقی وی با توجه به الگوی تعیین شهریه مدارس و مراکز موظفند تا پایان اردیبهشت هر سال میزان شهریه پیشنهادی خود را به شورای موضوع ماده (۱۶) قانون ارایه و شورای یاد شده موظف است تا پایان خرداد همان سال، میزان شهریه مدارس و مراکز را تعیین نماید.


ماده ۱۵ـ به منظور تسریع در رسیدگی به تعیین شهریه مدارس و مراکز، شورای موضوع ماده (۱۶) قانون می تواند کارگروه یا کارگروه هایی با ترکیب متخصصان امور آموزشی، پرورشی، اداری و مالی تشکیل دهد. کارگروه های مذکور نتیجه بررسی را به منظور تصمیم گیری به شورای یاد شده منعکس می نمایند.


ماده ۱۶ـ مؤسسان در صورت اعتراض نسبت به شهریه تعیین شده، می توانند مطابق تبصره ماده (۱۶) قانون، اعتراض خود را به صورت مستدل و مستند تا دهم تیر ماه به سازمان آموزش و پرورش استان تقدیم نمایند و این شورا موظف است ظرف یک ماه به اعتراض رسیدگی و مراتب را جهت تأیید وزیر آموزش و پرورش به سازمان ارسال نماید. تصمیم وزیر آموزش و پرورش در مورد شهریه، قطعی و لازم الاجرا است.


ماده ۱۷ـ مؤسسان یا نماینده حقوقی ایشان مکلفند جهت واریز وجوه دریافتی موضوع ماده (۱۷) قانون نسبت به افتتاح حساب در یکی از بانکها اقدام نمایند. وجوه مربوط به شهریه مدارس و مراکز با تشخیص مؤسس یا نماینده حقوقی ایشان، مطابق دستورالعمل های وزارت هزینه می شود. سایر وجوه دریافتی موضوع بندهای «ب» و «ج» ماده (۱۴) قانون زیر نظر شورایی مرکب از نماینده مؤسسان، مدیر، دو نفر نماینده انجمن اولیا و مربیان و نماینده معلمان مدرسه صرفاً در جهت بهبود کیفیت خدمات آموزشی و پرورشی هزینه می شود.


ماده ۱۸ـ دستورالعمل ساماندهی آگهی های تبلیغاتی مدارس و مراکز با هماهنگی مراجع مربوط، توسط شورای نظارت مرکزی تدوین و پس از تصویب وزیر آموزش و پرورش، ابلاغ می شود.


 ماده ۱۹ـ سال مالی مدارس و مراکز منطبق با سال تحصیلی بوده و درآمدها و هزینه ها باید در دفاتر رسمی (روزنامه و کل) ثبت شود. عملکرد مالی مدرسه یا مرکز حداقل در دو نوبت در سال از سوی ادارات آموزش و پرورش بازرسی می شود. مدیر مدرسه یا مرکز مکلف است تراز مالی هر سال تحصیلی مدرسه یا مرکز را تا پایان مهر ماه سال تحصیلی جدید پس از تصویب مؤسسان، جهت رسیدگی و تأیید نهایی به اداره مربوط تقدیم نماید. اداره پس از رسیدگی و تأیید، مراتب را تا پایان آذرماه همان سال به اداره امور اقتصادی و دارایی مربوط ارسال می نماید.


فصل چهارم ـ امور مالی و تسهیلات


ماده ۲۰ـ بانکهای کشور موظفند تسهیلات موضوع ماده (۱۰) قانون را سه ماه پس از تکمیل پرونده توسط مؤسس معرفی شده از سوی سازمان آموزش و پرورش استان مربوط با رعایت مقررات پرداخت نمایند.


ماده ۲۱ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در اجرای ماده (۱۰) قانون موظف است هماهنگی لازم را با شورای پول و اعتبار معمول و گزارش عملکرد این ماده و ماده (۲۰) را به صورت سالانه به هیئت وزیران ارایه نماید.


ماده ۲۲ـ مدارس موضوع این آیین‌نامه در برخورداری از تخفیفات، ترجیحات و معافیتهای مالیاتی و عوارض در حکم مدارس دولتی هستند.


ماده ۲۳ـ معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور اعتبارات مربوط به یارانه موضوع ماده (۱۱) قانون را در بودجه سالانه کل کشور پیش بینی می نماید.


فصل پنجم ـ مدیریت و نیروی انسانی


ماده ۲۴ـ بکارگیری کارکنان مدارس و مراکز موضوع ماده (۲۳) قانون، براساس ضوابط علمی و گزینشی آموزش و پرورش و منوط به پیشنهاد مدیر و تأیید مؤسسان یا نماینده حقوقی مؤسسان و اعلام نظر گزینش آموزش و پرورش است.


ماده ۲۵ـ مؤسسان باید تا پایان اردیبهشت ماه هر سال، معادل یک و نیم برابر نیروی انسانی مورد نیاز واجد شرایط (اعم از نیروهای آموزشی، پرورشی، اداری و خدماتی) سال بعد مدرسه یا مرکز را برحسب ضوابط علمی و گزینش آموزش و پرورش به اداره معرفی نمایند. اداره مربوط موظف است تا پانزدهم خرداد ماه هر سال افراد معرفی شده را به هسته گزینش استان معرفی نماید. هسته های گزینش موظفند تا پانزدهم مرداد ماه هر سال نتیجه بررسی ها را به اداره مربوط اعلام نمایند.

تبصره ـ شورای نظارت مرکزی موظف است ظرف شش ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، دستورالعمل نحوه تعیین صلاحیتهای علمی کارکنان و همچنین دستورالعمل شرایط سابقه آموزشی یا پرورشی مدیران مراکز و نحوه محاسبه آن، موضوع تبصره (۲) ماده (۲۱) قانون را تهیه و پس از تأیید وزیر آموزش و پرورش ابلاغ نماید. نیروهایی که قبل از تصویب دستورالعمل نحوه تعیین صلاحیت های علمی کارکنان بکار گرفته شده اند، موظفند تا سه سال شرایط خود را با دستورالعمل مذکور تطبیق دهند، در غیر این صورت ادامه فعالیت آنان ممنوع خواهد بود.


ماده ۲۶ـ ساعات کار تدریس کارکنان آموزشی تمام وقت غیررسمی مدارس بیست و چهار ساعت و ساعات کار مدیران، معاونان و کادر اداری و دفتری و خدماتی مدارس، سی و شش ساعت در هفته تعیین می شود.

تبصره ۱ـ شاغلانی که کمتر از ساعات تعیین شده در این ماده انجام وظیفه می نمایند، پاره وقت تلقی می شوند.

تبصره ۲ـ آموزگاران پایه های دوره تحصیلی آموزش ابتدایی، تمام وقت محسوب می شوند.


ماده ۲۷ـ مؤسس موظف است دو نفر واجد شرایط مدیریت مدرسه یا مرکز را تا پایان خرداد ماه به اداره مربوط معرفی نماید. در صورتی که مؤسس فرد واجد شرایط مدیریت را از بین مستخدمان رسمی آموزش و پرورش پیشنهاد نماید، وزارت می تواند حسب ماده (۲۴) قانون با مأموریت فرد تأیید شده موافقت نماید. در صورتی که مدیر پیشنهادی از بین نیروهای غیررسمی باشد، رعایت تبصره (۲) ماده (۲۲) قانون الزامی است.


ماده ۲۸ـ در اجرای ماده (۲۷) قانون، وزارت موظف است همه ساله مطابق قوانین و مقررات مربوط، برنامه دوره های آموزشی تکمیلی، بدو خدمت یا ضمن خدمت معلمان، مربیان و سایر کارکنان مدارس و مراکز را طراحی و ابلاغ نماید و افراد مذکور موظفند با اعلام وزارت در زمان مقرر، دوره های یاد شده را بگذرانند. هزینه این دوره ها توسط مؤسسان و افراد اشاره شده براساس دستورالعمل وزارت پرداخت  می شود.

تبصره ـ وزارت، مطابق دستورالعمل ابلاغی وزیر آموزش و پرورش می تواند تمام یا بخشی از هزینه های موضوع این ماده را با اولویت مناطق محروم از محل منابع مصوب مربوط پرداخت نماید.


ماده ۲۹ـ ضوابط و مقررات مربوط به ساختار تفصیلی و درجه بندی پست های سازمانی مدارس و مراکز ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، توسط وزارت تدوین و ابلاغ خواهد شد.

تبصره ـ مؤسسان مدارس و مراکز موظفند سازمان تفصیلی مدارس و مراکز خود را براساس ضوابط و مقررات موضوع این ماده تدوین و تأییدیه اداره مربوط را اخذ نمایند.


ماده ۳۰ـ در صورتی که هیچکدام از مؤسسان واجد شرایط یا اداره مربوط، آمادگی خرید و بهره برداری موارد مذکور در بندهای (الف) و (ب) ماده (۳۱) قانون را نداشته باشند، موضوع با رعایت قوانین و مقررات مربوط در شورای نظارت مرکزی مطرح و با رعایت آن ماده تعیین تکلیف می شود.


ماده ۳۱ـ به وزارت اجازه داده می شود که از محل اعتبارات صندوق و در سقف اعتبارات مصوب، بخشی از حق بیمه کارکنان غیررسمی مدارس را پرداخت نماید.


ماده ۳۲ـ سازمان موظف است آیین‌نامه آموزشی و پرورشی مراکز را ظرف شش ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه تدوین و به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش برساند.


ماده ۳۳ـ در صورت ضرورت، سازمان می تواند بخشی از منابع مالی مورد نیاز برای نظارت بر مراکز آموزشی غیردولتی را با رعایت قوانین و مقررات مربوط از محل اعتبارات موضوع ماده (۲۰) قانون تأمین نماید.


ماده ۳۴ـ نظارت بر حسن اجرای قانون، برعهده شوراهای نظارت مرکزی، استانی و در صورت لزوم شهرستانی و منطقه‌ای می باشد. سازمان مکلف است اقدامات هر یک از ادارات مذکور در قانون را در حدود وظایف و مأموریت های تعیین شده به شورای نظارت مرکزی گزارش نماید.


ماده ۳۵ـ به منظور نظارت و ارزیابی عملکرد مدارس، مراکز و شوراهای نظارت استان، شهرستان و منطقه، الگوی مشخصی توسط شورای نظارت مرکزی تدوین و پس از تصویب وزیر آموزش و پرورش ابلاغ می شود.

معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی