دستورالعمل اجرایی قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور

تاریخ تصویب: ۱۳۸۹/۰۵/۱۹
تاریخ انتشار: ۱۳۸۹/۰۵/۱۶
شماره ثبت: ۳۸۲۳۴ - ۱۳۸۹/۶/۱۳

در اجرای ماده (۱۱) قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور، مصوب ۲۵ خرداد ماه ۱۳۸۹ دستورالعمل اجرائی این قانون به شرح ذیل تصویب گردید:

فصل اول : کلیات

ماده ۱ـ اصطلاحات به کار رفته در این دستورالعمل دارای معانی ذیل است:
الف ـ قانون: قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور مصوب ۲۵/۳/۱۳۸۹.
ب ـ شورای عالی: شورای عالی تنقیح قوانین.
ج ـ شورای راهبردی: شورای راهبردی تنقیح قوانین.
د ـ گروههای کارشناسی: گروههای کارشناسی تنقیح قوانین.
هـ ـ معاونت: معاونت قوانین رئیس مجلس شورای اسلامی.
و ـ قائم مقام معاون: قائم مقام معاون قوانین رئیس مجلس شورای اسلامی در امر تنقیح قوانین.


ماده ۲ـ تشکیلات تنقیح قوانین در مجلس شورای اسلامی عبارت است از:
الف ـ شورای عالی
ب ـ شورای راهبردی
ج ـ اداره کل اسناد و تنقیح قوانین
د ـ گروههای کارشناسی


فصل دوم : شورای عالی

ماده ۳ـ شورای عالی متشکل از اشخاص ذیل است:
الف ـ رئیس مجلس شورای اسلامی به عنوان رئیس
ب ـ معاون حقوقی رئیس جمهور
ج ـ یکی از معاونان رئیس قوه قضائیه
د ـ معاونان قوانین و نظارت مجلس

تبصره ـ دبیرخانه شورای عالی در معاونت مستقر است و قائم مقام معاون دبیری شورا را بر عهده دارد.


ماده ۴ـ شورای عالی وظایف ذیل را برعهده دارد:
الف ـ نظارت بر اجرای صحیح قانون.
ب ـ ایجاد هماهنگی لازم در امر تنقیح و مقررات.
ج ـ بررسی پیشنهادهای اصلاح و رفع نقائص قوانین موضوع ماده (۵) قانون.


فصل سوم : شورای راهبردی

ماده ۵ ـ شورای راهبردی مرکب از اشخاص ذیل است:
الف ـ معاون به عنوان رئیس
ب ـ قائم مقام
ج ـ مدیرکل اسناد و تنقیح قوانین مجلس به عنوان دبیر
د ـ مدیرکل تدوین قوانین مجلس
هـ ـ مدیرکل کمیسیونها، صحن و مشاورین مجلس
و ـ رئیس مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات مجلس
ز ـ نماینده مرکز پژوهشهای مجلس
ح ـ حداقل چهارنفر کارشناس به انتخاب رئیس شورا

تبصره ـ در غیاب معاون، قائم مقام وی ریاست جلسه را برعهده دارد.


ماده ۶ ـ وظایف شورای راهبردی به شرح ذیل است:
الف ـ هماهنگی لازم برای اجرای قانون.
ب ـ تبیین اصول و ضوابط تدوین و تنقیح قوانین و مقررات.
ج ـ تعیین گروههای کارشناسی و معرفی اعضای آنها.
د ـ پیگیری راه‌اندازی سامانه‌های رایانه‌ای مرتبط.
هـ ـ اطلاع‌رسانی قوانین از طریق صدا و سیما و مطبوعات.
و ـ پیگیری امور اجرائی و مالی مربوط به گروههای کارشناسی.
ز ـ پیشنهاد اصلاح دستورالعمل اجرایی قانون از طریق رئیس شورا به رئیس مجلس.
ح ـ تصویب شیوه‌نامه نگارش طرحها و لوایح.
ط ـ تصویب اصطلاح‌نامه تخصصی و موضوعی قوانین.
ی ـ نظارت علمی بر فرآیند تنقیح قوانین و گروههای کارشناسی.
ک ـ تصویب عناوین موضوعات اصلی و فرعی مجموعه‌های قوانین.
ل ـ تصمیم‌گیری در مورد گزارش گروههای کارشناسی در چارچوب این دستورالعمل.


ماده ۷ـ تصمیمات شورای راهبردی در موارد نسخ صریح قوانین لازم‌الاجرا بوده و در مجموعه‌ها و سامانه قوانین اعمال می‌شود.


ماده ۸ ـ تصمیمات شورای راهبردی در مورد نسخ ضمنی قوانین توسط ریاست شورا به هیات رئیسه و کمیسیونهای ذیربط گزارش می‌شود.


ماده ۹ـ شورای راهبردی می‌تواند برای انجام امور کارشناسی تنقیح قوانین از اشخاص حقیقی یا حقوقی در قالب قراردادهای ساعتی یا انجام کار معین استفاده کند.


فصل چهارم : اداره کل اسناد و تنقیح قوانین

ماده ۱۰ـ اداره کل اسناد و تنقیح قوانین مجلس عهده‌دار وظایف ذیل است:
الف ـ ایجاد هماهنگی بین شورای راهبردی و گروههای کارشناسی.
ب ـ تهیه پیش‌نویس ضوابط تدوین و تنقیح قوانین به منظور ارائه به شورای راهبردی برای تصویب.
ج ـ پشتیبانی گروههای کارشناسی در امر تهیه قوانین موردنیاز.
د ـ نظارت بر به‌روزرسانی قوانین و مقررات در پایگاه.
هـ ـ کنترل پروژه و پیگیری پیشرفت کار و ارائه گزارش به شورای راهبردی.
و ـ تهیه شرح وظایف گروههای کارشناسی و کاربرگهای موردنیاز آنان و نظارت بر بهبود روشها.
ز ـ انتقال مصوبات شورای راهبردی به گروههای کارشناسی و ایجاد وحدت رویه در گروههای کارشناسی.
ح ـ ارائه نتایج فعالیت گروههای کارشناسی به شورای راهبردی.
ط ـ ارائه پیشنهاد اصلاح دستورالعمل قانون به شورای راهبردی.


ماده ۱۱ـ مدیرکل اسناد و تنقیح قوانین موظف است با همکاری اداره کل ذیربط در معاونت نظارت یک سال پس از اجرائی شدن هر قانون گزارش مذکور در ماده (۵) قانون را برای طی مراحل قانونی به شورای راهبردی ارائه کند.


ماده ۱۲ـ کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی موظفند قبل از چاپ مجموعه‌های قوانین به صورت مکتوب یا نسخ الکترونیکی مجوز لازم را از اداره کل اسناد و تنقیح قوانین اخذ نمایند.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف است از چاپ مجموعه‌های فاقد مجوز جلوگیری کند.


فصل پنجم: گروههای کارشناسی

ماده ۱۳ـ گروههای کارشناسی متشکل از سه تا پنج نفر واجد شرایط ذیل با مشارکت دستگاه اجرایی ذیربط تشکیل می‌شود:
الف ـ دارا بودن حداقل مدرک لیسانس حقوق یا تحصیلات مرتبط با وظایف گروه.
ب ـ دارا بودن سابقه مناسب کار تقنینی، قضایی یا پژوهشی.

تبصره ـ در هر گروه حداقل یک ک ارشناس مرتبط با وظایف گروه و دستگاه ذیربط حضور خواهدداشت.


ماده ۱۴ـ وظایف گروههای کارشناسی به شرح ذیل است:
الف ـ شناسه‌گذاری (کدگذاری) زیرمجموعه‌های فرعی قوانین و اصلاح فصول و شماره مواد قوانین.
ب ـ جمع‌آوری کلیه قوانین مرتبط با موضوع ارجاعی.
ج ـ تفکیک و طبقه‌بندی موضوعی قوانین.
د ـ تشخیص قوانین منسوخ، مغایر، مبهم، متروک، مجمل و قوانینی که موضوع آنها منتفی شده است.
هـ ـ تشخیص قوانین مغایر با سیاستهای کلی نظام.
و ـ تهیه شناسنامه قوانین.
ز ـ ارائه مجموعه قوانین معتبر.


فصل ششم : اقدامات اجرایی

ماده ۱۵ـ اداره کل تدوین قوانین با همکاری سایر بخشهای معاونت موظف است در پاسخ به استعلامات نمایندگان مجلس، هیات دولت و شورای عالی استانها در موارد مصرح در ماده (۴) قانون ظرف یک هفته اظهارنظر نماید.

تبصره ۱ـ مهلت فوق‌الذکر در مورد طرحها و لوایح دوفوریتی (۲۴) ساعت و یک‌فوریتی (۴۸) ساعت خواهدبود.

تبصره ۲ـ نظر معاونت در مورد طرحها و لوایح به همراه طرح یا لایحه پیشنهادی تقدیم مجلس خواهدشد تا به اطلاع نمایندگان برسد.


ماده ۱۶ـ اداره کل کمیسیونها، صحن و مشاورین، موظف است با همکاری اداره کل تدوین قوانین، مصوبات مجلس و کمیسیونها را قبل از تصویب نهایی ویراستاری کرده و به رئیس شورای راهبردی ارائه نماید.


ماده ۱۷ـ اداره کل تدوین قوانین موظف به پاسخگویی به استعلامات و ارائه مشاوره حقوقی و تقنینی به رئیس مجلس، اعضاء هیات رئیسه، کمیسیونها و نمایندگان مجلس است.


فصل هفتم : سایر مقررات

ماده ۱۸ـ کلیه دستگاههای مذکور در ماده (۲) قانون موظفند مصوبات خود را برای بررسی و تجزیه و تحلیل و بایگانی به اداره کل اسناد و تنقیح قوانین ارسال نمایند.


ماده ۱۹ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر وزارتخانه‌ها، دستگاهها و موسسات دولتی موظفند دو نسخه از کتب و نسخ الکترونیکی حقوقی و مجموعه قوانین و مقررات خود را به اداره کل اسناد و تنقیح قوانین ارسال نمایند.


ماده ۲۰ـ اداره کل اسناد و تنقیح قوانین می‌تواند مجموعه‌های قوانین منقح را منتشر کند.


ماده ۲۱ـ قائم مقام، اختیارات معاون در امور تنقیح قوانین را بر عهده دارد.


این دستورالعمل مشتمل بر (۲۱) ماده و پنج تبصره، در تاریخ ۱۹/۵/۱۳۸۹ به تصویب رئیس مجلس شورای اسلامی رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی