شماره ۱۱۷۰۰۰/ت۴۴۹۸۱هـ – ۲۷/۵/۱۳۸۹
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۰/۵/۱۳۸۹ بنا به پیشنهاد معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد جزء (ب) بند (۳) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۸۹ کل کشور، آیین‌نامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ـ معانی اصطلاحات به کار رفته در این آیین‌نامه به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ قانون: قانون بودجه سال ۱۳۸۹ کل کشور
ب ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
ج ـ معاونت: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور
د ـ کارگروه: مرکب از نمایندگان معاونت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی است.
هـ ـ اوراق مشارکت ارزی: اوراق بهادار ارزی (کاغذی یا الکترونیکی) بی‌نام یا بانام که به موجب قانون به عنوان ابزار مالی جهت تجهیز و تأمین منابع ارزی از بازارهای بین‌المللی برای مدت معینی براساس عقد شرکت منتشر می‌گردد.
و ـ پروژه‌های زیربنایی توسعه‌ای انتفاعی اولویت‌دار: پروژه‌های شرکت‌های دولتی که توسط بالاترین مقام دستگاه اجرایی (وزیر / رییس سازمان) پیشنهاد و به تأیید معاونت می‌رسد. بخشی از منابع مالی مورد نیاز این گونه پروژه‌ها از محل وجوه به دست آمده از فروش اوراق مشارکت ارزی تأمین مالی می‌گردد. این گونه پروژه‌ها باید پس از شروع بهره‌برداری علاوه بر تأمین هزینه‌های جاری و استهلاک سرمایه، سود مناسبی را عاید نماید که بین دارندگان اوراق مشارکت ارزی و ناشر به نسبت سرمایه‌گذاری انجام شده تسهیم می‌گردد.
ز ـ ناشر: شرکت‌های دولتی که به موجب قانون، اجازه انتشار اوراق مشارکت ارزی را دارند.
ح ـ بانک عامل: هر یک از بانک‌های داخلی به عنوان شخص ثالث که با پیشنهاد ناشر و با هماهنگی بانک مرکزی انتخاب می‌شوند تا رأساً و یا از طریق کارگزار نسبت به فروش اوراق مشارکت ارزی و گردآوری منابع و تخصیص آن به پروژه اقدام نماید. ناشر می‌تواند یک یا چند بانک عامل را انتخاب نماید.
ط ـ کارگزار: بانک یا مؤسسه مالی داخلی یا بین‌المللی است که می‌تواند از طرف بانک عامل انتخاب میشود تا نسبت به بازاریابی و تخمین نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری، دوره انتشار اوراق مشارکت ارزی، عرضه اوراق مشارکت ارزی به سرمایه‌گذاران در بازار اولیه طی دوره مقرر و انتقال وجوه حاصل از فروش اوراق مشارکت ارزی از حساب خود به حساب بانک عامل اقدام نماید. بانک عامل می‌تواند یک یا چند کارگزار را انتخاب نماید.
ی ـ امین: سازمان حسابرسی.
ماده ۲ـ مشخصات فنی اوراق مشارکت ارزی شامل مبلغ، تاریخ و ترکیب انتشار و ارزش اسمی قطعات، سررسید سود، نرخ سود علی‌الحساب، تعیین امضاهای مجاز، چگونگی چاپ و صدور، مدت انتشار، چگونگی بازخرید اوراق مشارکت ارزی پیش از سررسید، مقاطع پرداخت سود و چگونگی پرداخت آن، بانام یا بی‌نام بودن اوراق مشارکت ارزی، چگونگی نگهداری اوراق مشارکت ارزی فروش نرفته، نحوه معامله اوراق در بورس‌ها، تعیین تکلیف اوراق پس از بازخرید و غیره پس از بررسی و ارزیابی بازارهای بین‌المللی و شرایط بازارهای سرمایه به تأیید کارگروه می‌رسد. تمدید مهلت عرضه اوراق مشارکت ارزی به پیشنهاد بانک عامل و با موافقت بانک مرکزی امکان‌پذیر است.
ماده ۳ـ میزان (سقف) اوراق مشارکت ارزی قابل انتشار برای پروژه‌های موضوع این آیین‌نامه در مورد هر یک از دستگاههای اجرایی ظرف یک ماه پس از دریافت پروژه‌ها توسط معاونت بررسی و در صورت تأیید، به بانک مرکزی اعلام می‌گردد.
ماده ۴ـ بانک عامل به عنوان شخص ثالث مکلف است نسبت به بازخرید اوراق مشارکت ارزی قبل از سررسید، از محل منابع در اختیار از سوی ناشر (معادل پنج درصد مبلغ انتشار) به قیمت اسمی (قیمت ثبت شده روی ورقه اوراق مشارکت ارزی) رأساً و یا از طریق کارگزار اقدام نماید.
ماده ۵ ـ در صورتی که در بازار اولیه، اوراق مشارکت ارزی توسط سرمایه‌گذاران خریداری نگـردد، بانک عامل و حسـب مـورد کارگزار مکلـفند اوراق مـشارکت ارزی فروش نرفته را در قیمت اسمی در روز عرضه به خود بفروشند. کارگزار مکلف است وجوه آن را به حساب بانک عامل انتقال دهد.
تبصره ـ بانک عامل و یا حسب مورد کارگزار مکلفند در تاریخ سررسید کوپن سود علی‌الحساب و اصل مبلغ اوراق مشارکت ارزی، نسبت به پرداخت وجوه پس از دریافت همان مبلغ از بانک عامل اقدام نماید.
ماده ۶ ـ ناشر موظف است طبق اعلام بانک عامل، وجوه لازم را جهت پرداخت سود علی‌الحساب و اصل اوراق مشارکت ارزی، در سررسیدهای مربوط تأمین و در اختیار بانک عامل قرار دهد. هرگونه تأخیر در تأمین منابع فوق، مشمول پرداخت وجه التزام تأخیر تأمین منابع به میزان مقرر در قرارداد عاملیت خواهد شد.
ماده ۷ـ به منظور حفظ سرمایه‌گذاران و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر در پروژه، امین مکلف است نسبت به مصرف وجوه و نگهداری حسابها و صورتهای مالی و عملکرد اجرایی ناشر و در نهایت محاسبه و اعلام سود قطعی پروژه به موجب قرارداد منعقد شده با بانک مرکزی به طور مستمر رسیدگی و اظهارنظر نماید.
تبصره ـ بانک مرکزی وظایف و اختیارات امین و میزان حق‌الزحمه خدمات مربوط را که ناشر مکلف به پرداخت آن است، طی قرارداد منعقد شده با امین تعیین می‌نماید.
ماده ۸ ـ دارندگان اوراق مشارکت ارزی به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت، در نتیجه مالی حاصل از اجرای پروژه‌های مربوط سهیم خواهند بود.
ماده ۹ـ هر ورقه مشارکت ارزی (کاغذی یا الکترونیکی) نشان‌دهنده میزان قدرالسهم دارنده آن در مشارکت است. با فروش اوراق مشارکت ارزی، رابطه وکیل و موکل بین ناشر و خریدار اوراق محقق میشود. ناشر به وکالت از طرف خریداران اوراق مشارکت ارزی می‌تواند نسبت به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق مشارکت ارزی جهت اجرای پروژه و خرید و فروش هرگونه کالا، خدمات و دارایی مربوط به پروژه اقدام نماید. انتقال اوراق به اختیار تفویضی تحت عنوان وکالت خدشه وارد نمی‌نماید و این رابطه تا سررسید اوراق بین ناشر و دارندگان اوراق، نافذ و معتبر است.
ماده ۱۰ـ به استناد ماده (۱۰) قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت ـ مصوب ۱۳۷۶ـ ، مصرف وجوه حاصل از واگذاری اوراق مشارکت ارزی در غیر اجرای پروژه‌های مربوط، در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال عمومی محسوب خواهد شد.
ماده ۱۱ـ ناشر موظف است پس از تصویب مجمع عمومی / شورای عالی شرکت‌های مربوط و تأیید معاونت که متضمن اجازه انتشار اوراق مشارکت ارزی می‌باشد، گزارش توجیهی فنی ـ اقتصادی و مالی پروژه را که به تأیید بانک عامل نیز رسیده است، جهت کسب مجوز انتشار به بانک مرکزی ارائه نماید.
ماده ۱۲ـ بانک عامل به منظور حصول اطمینان از پرداخت اصل اوراق مشارکت ارزی و سودهای متعلقه در سررسید، مکلف به اخذ تضمین‌های لازم و کافی از ناشر می‌باشد.
تبصره ـ ناشر، بازپرداخت تعهدات مالی ناشی از انتشار اوراق مشارکت ارزی را از طریق بانک عامل تضمین می‌نماید.
ماده ۱۳ـ مابه‌التفاوت سود قطعی و علی‌الحساب پروژه با هماهنگی بانک مرکزی توسط امین پروژه ظرف پنج ماه پس از سررسید اوراق مشارکت ارزی محاسبه میشود.
تبصره ـ مابه‌التفاوت مذکور یک ماه پس از محاسبه سود قطعی توسط امین پروژه و تأیید بانک مرکزی از سوی ناشر توسط بانک عامل به آخرین دارندگان برگه تسویه حساب نهایی اوراق مشارکت ارزی پرداخت می‌گردد.
ماده ۱۴ـ ناشر، پس از تأیید بانک مرکزی، می‌تواند ضمن قرارداد مشارکت اعلام نماید که در صورت تحقق سود قطعی مازاد بر سود علی‌الحساب، درصدی از سود مازاد را با توجه به سهم‌الشرکه دارندگان اوراق مشارکت ارزی و ناشر تقسیم و باقی‌مانده آن را به عنوان حق مدیریت برداشت نماید تا جزء منابع ناشر محسوب گردد.
ماده ۱۵ـ چنانچه پروژه کمتر از سود علی‌الحساب پیش‌بینی شده عملکرد داشت، ناشر موظف است تفاوت حاصل شده را به دارندگان اوراق مشارکت ارزی هبه نماید.
ماده ۱۶ـ امین موظف است گزارش وضعیت مالی و عملکرد اجرایی پروژه را که مربوط به مصرف وجوه، نگهداری حسابها و صورتهای مالی پروژه می‌باشد، حداقل هر شش ماه یک بار طبق قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران پس از تأیید بانک مرکزی در پایگاه اطلاع‌رسانی خود منتشر نماید.
ماده ۱۷ـ امین مکلف است نسبت به مقررات و ضوابط حاکم بر معاملات ناشر در پروژه همچنین انطباق معاملات انجام شده با ضوابط و مقررات مربوط رسیدگی و اظهارنظر نماید. امین مکلف است ظرف مدتی که به موجب قرارداد منعقد شده با بانک مرکزی تعیین میشود، نسبت به کفایت روشهای حسابداری ناشر در پروژه رسیدگی و اظهارنظر نماید.
ماده ۱۸ـ ناشر حق تبدیل منابع حاصل از فروش اوراق مشارکت ارزی به واحد پول رسمی کشور ایران را ندارد.
ماده ۱۹ـ خرید و فروش اوراق مشارکت در بازار اولیه و ثانویه صرفاً ارزی است.
ماده ۲۰ـ خرید و فروش ثانویه اوراق مشارکت ارزی نیز صرفاً در بازارهای مالی بین‌المللی امکان‌پذیر می‌باشد.
ماده ۲۱ـ دریافت مجوز اوراق مشارکت ارزی از سوی ناشر، قبولی عاملیت توسط بانک عامل و انعقاد قرارداد حسابرسی به عنوان امین پروژه به منزله قبول آثار و تعهدات ناشی از مقررات این آیین‌نامه است.
ماده ۲۲ـ قانون حاکم بر مفاد این آیین‌نامه و قراردادهای مربوط به آن، قانون کشور جمهوری اسلامی ایران است.
تبصره ـ در صورت بروز هر گونه اختلاف، صرفاً دادگاههای جمهوری اسلامی ایران صالح به رسیدگی می‌باشند.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمدرضا رحیمی