مصوبه منشور توسعه فرهنگ قرآنی

شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۶۴۳ مورخ ۱۳۸۸/۲/۲۲، براساس مصوبه شورای تخصصی مهندسی فرهنگی، مصوبه منشور توسعه فرهنگ قرآنی را به شرح ذیل تصویب نمود :

مقدمه
دستیابی به جامعه ای متمسک به قرآن و عترت و برخوردار از ایمان و عمل صالح، تحقق اندیشه‌های معمار بزرگ انقلاب اسلامی رضوان الله تعالی علیه و رهنمودهای مقام معظم رهبری مدظله العالی در گسترش فرهنگ حیات بخش قرآن کریم، و ارتقای ایران به کشوری توسعه یافته با هویتی اسلامی- انقلابی، در گرو عزم ملی و اراده هماهنگ مدیران ارشد نظام برای توسعه فرهنگ قرآنی است. فرهنگی که باید متأثر از قرآن و حاکم بر بینشها، نگرش ها و رفتارهای فردی و اجتماعی بوده و در کلیه سطوح سیاست گذاری و برنامه ریزی نظام جمهوری اسلامی جاری باشد. بدین منظور، منشور توسعه فرهنگ قرآنی، که مبین منویات نظام مقدس جمهوری اسلامی در مواجهه با تعالیم قرآن، در مقام علم، اعتقاد و عمل در سطح ملی و بین المللی است، به شرح مواد آتی به تصویب می رسد .

ماده ۱ – اهداف
۱- ایجاد هماهنگی بین دستگاه های دولتی، مؤسسات و گروه‌های فعال غیردولتی در جهت هم‌افزایی و ارتقاء فعالیت های قرآنی در سطح ملی و بین المللی .
۲- تقویت ایمان و اعتقاد به قرآن کریم و تمسک به تعالیم آن
۳- تعمیق معرفت و تعمیم فهم و درک قرآن کریم
۴- ارتقاء التزام عملی به قرآن کریم در ابعاد فردی و اجتماعی
۵- تحقق فرهنگ قرآنی در نظام مدیریت، تصمیم گیری و برنامه‌ریزی کشور
۶- توسعه مهارت های روان خوانی، صحیح خوانی و درک معنای آیات قرآن کریم در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان
۷- تقویت و گسترش انس با قرآن کریم در اقشار مختلف جامعه
۸- ترویج آیات و مفاهیم قرآن کریم در حوزه فرهنگ عمومی (نمادسازی و تبلیغات رسانه‌ای و محیطی، محاورات و … )

ماده ۲- سیاست ها و راهبردهای توسعه فرهنگ قرآنی
۱- توجه جدی به اصل جدایی ناپذیری قرآن کریم و اهل بیت ( علیهم السلام ) در کلیه فعالیت های قرآنی
۲- اولویت بخشی به توسعه فرهنگ قرآنی در مهندسی فرهنگ، مهندسی فرهنگی و مدیریت فرهنگی کشور
۳- توسعه نظریه پردازی در نظام های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مبتنی بر فرهنگ و معارف قرآنی
۴- توسعه مشارکت حداکثری مردم در فعالیت های قرآنی و تقویت نقش حمایتی و پشتیبانی دولت در گسترش فرهنگ قرآنی در داخل و خارج از کشور
۵- تأکید بر گسترش درک عموم مردم از مفاهیم، زیبایی ها و لذات معنوی قرآن کریم از طریق انس و ارتباط مستمر با آن
۶- اهتمام ویژه به توسعه فرهنگ قرآنی در میان اقشار تأثیرگذار ( مدیران، نخبگان، فرهیختگان و گروه های مرجع ) در داخل و خارج از کشور
۷- ابتنای حداکثری فعالیت های قرآنی برمطالعه، کارشناسی و تحقیق شایسته
۸- هدایت فرآیندهای آموزشی، پژوهشی و تبلیغی ترویجی قرآنی به سمت کاربردی کردن تعالیم قرآنی در زندگی فردی و اجتماعی
۹- بهره گیری حداکثری از ظرفیت حوزه های علمیه در توسعه فرهنگ قرآنی
۱۰- ارتقابخشی نظام تعلیم و تربیت، نظام رسانه ای، نظام تبلیغات دینی و سایر نظامهای مؤثر، با الهام از تعالیم قرآن کریم
۱۱- ساماندهی و هماهنگ کردن دستگاه ها، نهادها و بخش های مؤثر کشور و فراهم کردن زمینه‌های یادگیری و رشد سازمانی جهت هم افزایی توان، تجربه و ارتقاء سطح آنها در توسعه فرهنگ قرآنی.

ماده ۳- به منظور پیشبرد و اجرایی شدن اهداف، سیاست‌ها و راهبردهای منشور توسعه فرهنگ قرآنی در داخل و خارج از کشور و تحقق عزم ملی برای توسعه تمسک و اعتصام به قرآن کریم در همه عرصه‌ها، شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی، که از این پس در مواد آتی به اختصار شورای تخصصی نامیده می‌شود، زیرنظر شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل می‌شود.

[مصوبه انتقال شورای توسعه فرهنگ قرآنی و دبیرخانه و صندوق مرتبط با آن به سازمان تبلیغات اسلامی]

ماده ۴- وظایف شورای تخصصی
۱- تهیه و تصویب شاخص‌های توسعه فرهنگ قرآنی و تصویب شاخص‌های ارزیابی و نظارت بر فعالیت‌های قرآنی
۲- بررسی و پیشنهاد چگونگی حاکم کردن اصول و مبانی قرآنی در برنامه‌های توسعه بلندمدت و میان‌مدت کشور به سازمان‌ها و نهادهای تصمیم‌گیر
۳- بررسی و بازنگری مأموریت‌ها و وظایف قرآنی دستگاه‌های دولتی و عمومی، شوراها و ستادها و سایر مجامع قرآنی و ارائه به شورای عالی انقلاب فرهنگی به منظور تصویب
۴- زمینه‌سازی و پیگیری تحقق رهنمودها و مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حوزه قرآن کریم
۵- ایجاد ساز و کارهای لازم‌ برای هماهنگی و تعامل مؤثر در زمینه فعالیت‌های قرآنی
۶- تأیید طرح‌ها و برنامه‌های ملی و فرابخشی در توسعه فرهنگ قرآنی
۷- اتخاذ تدابیر لازم برای توانمندسازی و جلب مشارکت بخش مردمی و تقویت نقش حمایتی دولت در جهت توسعه فرهنگ قرآنی
۸- اتخاذ تدابیر لازم برای گسترش فرهنگ وقف در امور قرآنی و بهره‌گیری حداکثری از موقوفات کشور در این زمینه
۹- ارزیابی و نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی
۱۰- شناسایی نیازها، محدودیت‌ها و موانع توسعه فرهنگ قرآنی و استفاده از ظرفیت‌ها برای رفع آنها از طریق مراجع ذیربط در داخل و خارج از کشور
۱۱- تدوین اولویت‌ها و جهت‌گیری‌های کلان بودجه فعالیت‌های قرآنی و ارائه آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی
۱۲- برنامه‌ریزی برای تأمین و توسعه منابع انسانی مورد نیاز حوزه‌های مختلف امور قرآنی و کیفیت بخشی منابع انسانی موجود
۱۳- برنامه‌ریزی لازم برای طراحی سامانه‌های آماری و شبکه‌های اطلاع‌رسانی امور قرآنی.

ماده ۵- اعضای شورای تخصصی

[اصلاحی ۱۴۰۳/۷/۲۴]
– دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نماینده تام الاختیار (رئیس شورای تخصصی)
– وزیر آموزش و پرورش یا نماینده تام الاختیار
– وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا نماینده تام الاختیار
– وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یا نماینده تام الاختیار
– رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم یا نماینده تام الاختیار
– رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه یا نماینده تام الاختیار

– رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یا نماینده تام الاختیار

– وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا نماینده تام الاختیار

– رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها یا نماینده تام الاختیار

– رئیس سازمان اداری و استخدامی یا نماینده تام الاختیار

– رئیس بنیاد ملی نخبگان یا نماینده تام الاختیار

– وزیر ورزش و جوانان یا نماینده تام الاختیار

– رئیس جامعه المصطفی العالمیه یا نماینده تام الاختیار

ـ رئیس سازمان امور اجتماعی یا نماینده تام الاختیار

ـ رئیس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه یا نماینده تام الاختیار.

تبصره ۱- دبیر شورای تخصصی توسط رئیس شورای تخصصی برای سه سال انتخاب می‌شود و انتخاب مجدد وی برای دوره‌های بعد بلامانع است.

تبصره ۲- [الحاقی ۱۳۹۷/۳/۱]
تصمیم‌گیری درخصوص اصلاح ترکیب اعضای شورای تخصصی با پیشنهاد شورای تخصصی و تصویب شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام می‌شود.

تبصره ۳-
[الحاقی ۱۳۹۷/۳/۱]
[حذفی ۱۴۰۳/۷/۲۴]

ماده ۶- دبیرخانه شورای تخصصی برای پیگیری تمامی امور مربوط به شورای تخصصی، در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل و نمودار تشکیلاتی و سازمانی آن توسط رئیس شورای تخصصی تصویب می‌شود.

ماده ۷- کمیسیون‌های تخصصی
با توجه به ماهیت قابل تفکیک فعالیت‌های قرآنی در حوزه‌های آموزش عمومی، آموزش عالی، پژوهش و تبلیغ و ترویج قرآنی و به منظور ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های مرتبط با هر حوزه، کمیسیون‌های سه‌گانه تخصصی، زیرنظر شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی و با عناوین ذیل تشکیل می‌‌شود:
۱- کمیسیون توسعه آموزش عمومی قرآن
۲- کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی
۳- کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی

تبصره- شرح وظایف و ترکیب اعضای کمیسیون‌های سه‌گانه فوق، توسط شورای تخصصی تعیین خواهد شد.

ماده ۸- روند کار شورای تخصصی
۱- مسائل و طرح‌های مورد نظر شورای تخصصی، ابتدا در کمیسیون‌های تخصصی، مطالعه و بررسی شده و پس از تعیین اولویت، در جلسات شورای تخصصی مورد بحث و اظهارنظر قرار می‌گیرد.
۲- مصوبات شورای تخصصی با امضای رئیس شورای تخصصی جهت اجرا به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ می‌شود.
۳- در موارد نیاز، مصوبات و تصمیمات شورای تخصصی برای تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود.

[آیین‌نامه شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی]

ماده ۹- مصوبات شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی برای کلیه دستگاه‌های دولتی و عمومی و مؤسسات مردمی لازم‌الاجرا است.

ماده ۱۰- این مصوبه در ۱۰ ماده و دو تبصره در جلسه ۶۴۳ مورخ ۸۸/۲/۲۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.