شماره ۴۰۲۹۰/ت۳۸۹۵۶ک – ۲۰/۳/۱۳۸۷
وزیران عضو کمیسیون اقتصاد در جلسه مورخ ۲۰/۱۲/۱۳۸۶ بنا به پیشنهاد شماره ۳۴۴۳۸/۱ مورخ ۴/۱۰/۱۳۸۶ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و به استناد ماده (۷) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـمصوب ۱۳۸۳ـ و با رعایت تصویب‌نامه شماره ۱۶۴۰۸۲/ت۳۷۳هـ مورخ ۱۰/۱۰/۱۳۸۶، آیین‌نامه معاملات شرکت خدمات هوایی پست و مخابرات (پیام) را به شرح زیر تصویب نمودند:
فصل اول ـ کلیات
ماده ۱ـ کلیه معاملات شرکت خدمات هوایی پست و مخابرات (پیام) که از این پس در این آیین‌نامه به اختصار «شرکت» نامیده می‌شوند، اعم از خرید، فروش، اجاره، استجاره، پیمانکاری، اجرت کار و غیره براساس این آیین‌نامه و حسب مورد از طریق مناقصه (مزایده) انجام می‌شود.
ماده ۲ـ اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه در معانی مشروح زیر به کار می‌روند:
الف ـ مناقصه: فرایندی رقابتی برای تأمین کالا، خدمت یا حقوق با کیفیت موردنظر (طبق اسناد مناقصه)، که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه‌گری که کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می‌شود.
ب ـ مزایده: فرایندی رقابتی برای فروش کالا، خدمت یا حقوق متعلق به شرکت که در آن موضوع معامله به مزایده‌گری که بیشترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می‌شود.
ج ـ مناقصه‌گزار (مزایده‌گزار): شرکتی که براساس این آیین‌نامه، مناقصه (مزایده) را برگزار می‌نماید.
د ـ مناقصه‌گر (مزایده‌گر): شخصی حقیقی یا حقوقی که در مناقصه (مزایده) شرکت می‌کند.
هـ ـ کمیسیون مناقصه (مزایده): هیئتی که فرایند برگزاری، تعیین برنده، اتخاذ تصمیم درخصوص تجدید و یا لغو مناقصه (مزایده) و سایر وظایف مقرر در این آیین‌نامه را بر عهده می‌گیرد.
وـ کار گروه فنی بازرگانی: هیئتی با حداقل سه عضو خبره فنی بازرگانی صلاحیتدار (حسب نوع معامله) که ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها و ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (مزایده‌گران) و همچنین سایر وظایف مقرر در این آیین‌نامه را برعهده می‌گیرد.
اعضای این کار گروه توسط مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) انتخاب می‌شوند.
مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) می‌تواند مسئولیت انجام این ارزیابی‌ها را به طور رسمی به مشاور واجد صلاحیت که حداقل دارای سه عضو خبره فنی بازرگانی باشد واگذار نماید که در این صورت این مشاور به عنوان کارگروه فنی بازرگانی خواهد بود.
زـ کمیسیون تحویل: هیئتی که فرایند تحویل و تحول کالا، خدمت یا حقوق از برنده مناقصه (به برنده مزایده) و سایر وظایف مقرر در این آیین‌نامه را بر عهده می‌گیرد.
کمیسیون تحویل مرکب از انباردار (یا نماینده واحد تحویل گیرنده/تحویل دهنده)، نماینده واحد تقاضاکننده و نماینده یا نمایندگانی که توسط مدیرعامل تعیین می‌شود، خواهد بود.
ح ـ هیئت سه نفره ترک مناقصه (مزایده): هیئتی متشکل از مدیرعامل، ذیحساب و یک نفر به انتخاب مجمع عمومی که با توجه به شرائط، میسر نبودن انجام معاملات از طریق مناقصه (مزایده) را تأیید می‌نماید که در این آیین‌نامه به اختصار هیئت سه نفره نامیده می‌شود.
ط ـ هیئت رسیدگی به شکایات: هیئت رسیدگی موضوع ماده (۷) قانون برگزاری مناقصات ـمصوب ۱۳۸۳.
ی ـ ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (مزایده‌گران): ارزیابی توان انجام تعهدات مناقصه‌گران (مزایده‌گران) که از سوی سازمان و توسط کار گروه فنی بازرگانی انجام می‌شود.
ک ـ ارزیابی شکلی: بررسی کامل بودن اسناد و امضای آنها، غیر مشروط و خوانابودن پیشنهاد قیمت.
ل ـ ارزیابی فنی بازرگانی: فرآیندی که در آن مشخصات، استانداردها، کارآیی، دوام و سایر ویژگیهای فنی بازرگانی پیشنهادها بررسی، ارزیابی و پیشنهادهای قابل قبول برگزیده می‌شوند.
م ـ ارزیابی مالی: فرآیندی که در آن مناسبترین قیمت به شرح مندرج در ماده (۲۱) این آیین‌نامه، از بین پیشنهادهایی که از نظر فنی بازرگانی پذیرفته شده‌اند، برگزیده می‌شود.
ن ـ مدت اعتبار پیشنهادها: دوره زمانی که توسط سازمان اعلام می‌شود و در طی آن پیشنهادها باید دارای اعتبار باشند. این مدت شامل زمان لازم برای انجام مناقصه (مزایده)، بررسی و ارزیابی پیشنهادها، تعیین برنده و انعقاد قرارداد می‌باشد.
س ـ انحصار: انحصار در معامله عبارت است از:
۱ـ یگانه بودن متقاضی شرکت در معامله که به طرق زیر تعیین می‌شود:
۱ـ۱ـ اعلان هیئت‌وزیران برای کالاها، خدمات یا حقوقی که در انحصار دولت است.
۲ـ۱ـ انتشار فراخوان عمومی در خصوص موضوع معامله و ایجاب تنها یک متقاضی برای انجام معامله.
۲ـ منحصر به‌فرد بودن اموال منقول، خدمات و حقوق که با توجه به بند (۱) ماده (۲۶) مشخص می‌شود.
ع ـ برنامه زمانی مناقصه (مزایده): سندی که در آن زمان و مهلت برگزاری مراحل مختلف مناقصه (مزایده)، مدت اعتبار پیشنهادها و زمان انعقاد قرارداد مشخص می‌شود.
ف ـ شبکه اطلاع‌رسانی: وب سایت اینترنتی با نام شبکه اطلاع‌رسانی الکترونیکی معاملات شرکت خدمات هوایی پست و مخابرات (پیام) که در این آیین‌نامه به طور اختصار شبکه اطلاع‌رسانی معاملات پیام نامیده و توسط شرکت خدمات هوایی پست و مخابرات (پیام) ایجاد می‌شود.
فصل دوم ـ طبقه‌بندی معاملات
ماده ۳ـ معاملات از نظر نصاب (قیمت معامله) به سه دسته تقسیم می‌شوند:
۱ـ معاملات کوچک: معاملاتی که مبلغ آن کمتر از بیست و نه میلیون و سیصد و چهل هزار (۲۹.۳۴۰.۰۰۰) ریال باشد. این نصاب بر مبنای قیمت ثابت سال ۱۳۸۶ می‌باشد و براساس رویه تبصره (۱) ماده (۳) قانون برگزاری مناقصات ـمصوب ۱۳۸۳ـ و اصلاحیه‌های بعدی تعدیل و جایگزین می‌شود.
۲ـ معاملات متوسط: معاملاتی که مبلغ مورد معامله بیش از سقف مبلغ معاملات کوچک بوده و از ده برابر سقف مبلغ معاملات کوچک تجاوز ننماید.
۳ـ معاملات بزرگ: معاملاتی که مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از ده برابر سقف مبلغ معاملات کوچک باشد.
تبصره ۱ـ مبنای نصاب در خرید، برای معاملات کوچک و و متوسط مبلغ مورد معاملات و در معاملات بزرگ، مبلغ برآوردی می‌باشد. مبلغ برآوردی به تشخیص مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) توسط مشاور طرح (و یا واحد متقاضی) و یا کارشناس منتخب هیئت مدیره تعیین می‌شود.
تبصره ۲ـ مبنای نصاب در فروش، مبلغ برآوردی است که به تشخیص مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) توسط مشاور طرح و یا کارشناس ارزیاب (کارشناس منتخب هیئت‌مدیره و یا کارشناس رسمی دادگستری) تعیین خواهد شد.
تبصره ۳ـ مبلغ یا برآورد معاملات مشمول هریک از نصاب‌های یاد شده نباید با تفکیک اقلامی که به طور متعارف یک مجموعه واحد تلقی می‌شوند، به نصاب پایین‌تر تبدیل شود.
ماده ۴ـ انواع مناقصه (مزایده) به شرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
الف ـ مناقصه (مزایده) از نظر مراحل بررسی به انواع زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
۱ـ یک مرحله‌ای: فرایندی است که به تشخیص مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) نیاز به ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها نباشد. در این فرایند پاکتهای پیشنهاد مناقصه‌گران (مزایده‌گران) در یک جلسه گشوده و در همان جلسه برنده تعیین می‌شود.
۲ـ دو مرحله‌ای: فرایندی است که به تشخیص مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد. در این فرایند کارگروه فنی بازرگانی تشکیل و پیشنهادها را ارزیابی و نتایج ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را به کمیسیون مناقصه (مزایده) گزارش می‌کند تا براساس مفاد این آیین‌نامه برنده مناقصه (مزایده) تعیین شود.
ب ـ مناقصه (مزایده) از نظر روش دعوت مناقصه‌گران (مزایده‌گران) به انواع زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
۱ـ مناقصه (مزایده) عمومی: فرایندی است که از طریق آگهی عمومی از مناقصه‌گران (مزایده‌گران) دعوت به عمل می‌آید.
۲ـ مناقصه (مزایده) محدود: فرآیندی است که در آن براساس مفاد ماده (۱۵) و با رعایت ماده (۱۳) این آیین‌نامه، در وهله نخست مناقصه‌گران (مزایده‌گران) واجد صلاحیت فراخوان می‌شوند، سپس برای واجدان اولویت (فهرست کوتاه) دعوتنامه شرکت در مناقصه (مزایده) ارسال می‌شود.
فصل سوم ـ سازماندهی
ماده ۵ ـ کمیسیون مناقصه (مزایده) به شرح زیر سازماندهی می‌شود:
الف ـ هریک از کمسیون‌های مناقصه (مزایده) در مرکز شرکت متشکل از سه نفر عضو می‌باشد که توسط هیئت‌مدیره از میان مدیران و یا کارشناسان خبره، متعهد و مطلع انتخاب می‌شوند. هیئت‌مدیره می‌تواند بیش از یک کمیسیون تشکیل دهد، همچون کمیسیونهای مجزا برای انجام فرایند مناقصه و مزایده و یا کمیسیونهای متفاوت برای سطوح معاملات (موضوع مواد(۳) و (۴) فوق) یا کمیسیون معاملاتی که از نظر تخصصی پیچیده می‌باشد. در این صورت هیئت‌مدیره باید محدوده فعالیت هریک را مشخص و به‌مدیرعامل و همچنین کمیسیون‌ها ابلاغ نماید.
تبصره ۱ـ هیئت‌مدیره نمی‌تواند اختیارات خود را در انجام این بند به مدیرعامل تفویض نماید.
تبصره ۲ـ انتخاب حداکثر دو نفر از اعضای هیئت‌مدیره به عنوان عضو کمیسیون مناقصه (مزایده) بلامانع است.
تبصره ۳ـ با تغییر اعضای هیئت‌مدیره شرکت، احکام اعضای کمیسیونهای مناقصه (مزایده) باید تنفیذ و یا اعضای کمیسیون‌ها انتخاب شوند. تا زمانی که عضویت اعضای کمیسیون‌ها به شرح فوق تنفیذ و یا اعضای جدید انتخاب نشده باشند، اعضای کمیسیون‌ها در مسئولیت خود باقی خواهندبود.
تبصره ۴ـ در صورت فوت یا سلب شرایط (به تشخیص هیئت‌مدیره) از یک یا چند نفر از اعضای کمیسیونهای مناقصه (مزایده)، هیئت‌مدیره باید نسبت به انتخاب عضو یا اعضای جایگزین برای کمیسیون اقدام و در سایر موارد نظیر استعفا، هیئت‌مدیره باید اعضای کمیسیون را با رعایت بند الف انتخاب نماید.
ب ـ کمیسیون با حضور هر سه نفر اعضای مزبور رسمیت دارد و تصمیمات آن به‌اکثریت آرا اتخاذ خواهد شد.
تبصره ۱ـ کمیسیون مناقصه (مزایده) می‌تواند حسب مورد از کارشناسان و متخصصان فنی، مالی، حقوقی و اداری شرکت (و یا سایر صاحب‌نظران که هیچگونه منافعی در موضوع معامله ندارند) برای حضور در جلسات کمیسیون و برای اظهارنظر (بدون حق رأی) دعوت نماید.
تبصره ۲ـ رؤسای هریک از واحدها یا نمایندگان مختار آنها چنانچه عضو کمیسیون نباشند، می‌توانند در مورد معاملات مربوط به واحد خود در کمیسیون مناقصه (مزایده) حضور یافته و توضیحات لازم را ارائه دهند. همچنین کمیسیون مناقصه (مزایده) می‌تواند از هریک از رؤسا تقاضا نمایند تا در جلسه شرکت نموده و نظر خود را (بدون حق رأی) اظهار نمایند.
ماده ۶ ـ موارد زیر از وظایف کمیسیون مناقصه (مزایده) است:
الف ـ تأیید کفایت اسناد مناقصه (مزایده) برای انتشار آگهی و یا ارسال دعوتنامه.
ب ـ تشکیل جلسات کمیسیون مناقصه (مزایده) در موعد مقرر در فراخوان.
ج ـ بررسی پیشنهادها از نظر کامل بودن مدارک و امضای آنها و نیز خوانابودن و غیر مشروط بدون پیشنهادهای قیمت (ارزیابی شکلی).
د ـ ارزیابی پیشنهادها و تعیین پیشنهادهای قابل قبول طبق شرایط و اسناد مناقصه (مزایده).
هـ ـ ارجاع ارزیابی کیفی پیشنهاددهندگان (در صورت لزوم) و بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها به کار گروه فنی بازرگانی در فرایند دو مرحله‌ای.
وـ تعیین برندگان اول و دوم طبق شرایط این آیین‌نامه.
زـ تنظیم و امضای صورتجلسات کمیسیون مناقصه (مزایده).
ح ـ تصمیم‌گیری درباره تجدید یا لغو مناقصه (مزایده) طبق شرایط این آیین‌نامه.
فصل چهارم ـ برگزاری مناقصه (مزایده)
ماده ۷ـ فرایند برگزاری مناقصه (مزایده) به ترتیب شامل مراحل زیر است:
الف ـ تأمین منابع مالی لازم برای انجام موضوع مناقصه و نحوه مصرف منابع حاصل از انجام موضوع مزایده.
ب ـ تعیین نوع مناقصه (مزایده) در معاملات بزرگ (یک مرحله‌ای یا دو مرحله‌ای، عمومی یا محدود).
ج ـ تهیه اسناد مناقصه (مزایده).
د ـ ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (مزایده‌گران) در صورت لزوم.
هـ ـ فراخوان مناقصه (مزایده).
و ـ ارزیابی پیشنهادها.
ز ـ تعیین برنده مناقصه (مزایده).
ح ـ انعقاد قرارداد.
ماده ۸ ـ نحوه تأمین منابع مالی به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ انجام معامله به هر طریق، مشروط بر آن است که شرکت به نحو مقتضی نسبت به پیش‌بینی منابع مالی معامله در مدت قرارداد اطمینان حاصل و مراتب در اسناد مرتبط قید شده باشد.
تبصره ـ درخصوص معاملاتی که دوره انجام آن بیش از مدت یک سال و مبلغ آن نیز بیش از دویست برابر نصاب معاملات کوچک باشد، قبل از انجام معامله باید اعتبار موردنیاز سال جاری و برآورد سالهای آینده با تصویب هیئت‌مدیره در پیوست‌های بودجه سالیانه شرکت درج و به تأیید مجمع عمومی برسد.
ب ـ نحوه ضمان تأخیر تعهدات برای انجام معامله باید توسط شرکت به صراحت در شرایط و اسناد مناقصه (مزایده) قید و تعهد شود.
ماده ۹ـ مناقصه به یکی از طرق زیر انجام می‌شود:
الف ـ در مورد معاملات کوچک: کارپرداز یا مأمور خرید باید با توجه به کم و کیف موضوع معامله (کالا، خدمت یا حقوق) در ارتباط با بهای آن تحقیق نماید و با رعایت صرفه و صلاح شرکت و اخذ صورتحساب مشخص و به تشخیص و مسئولیت خود، معامله را با تأمین کیفیت به کمترین بهای ممکن انجام دهد. سند هزینه باید توسط مأمور خرید با درج نام و نام خانوادگی و سمت و تاریخ و ذکر اینکه «معامله به کمترین بهای ممکن انجام شده‌است»، امضا شود.
ب ـ در مورد معاملات متوسط: کارپرداز یا مأمور خرید باید با توجه به کم و کیف موضوع معامله (کالا، خدمت یا حقوق) درباره بهای آن تحقیق نماید و با رعایت صرفه و صلاح شرکت و با اخذ حداقل سه فقره استعلام کتبی، با تأمین کیفیت موردنظر، چنانچه بهای به دست آمده مورد تأیید مسئول واحد تدارکات یا مقام مسئول هم‌تراز وی باشد، معامله را با عقد قرارداد و با اخذ صورتحساب انجام دهد. چنانچه اخذ سه فقره استعلام کتبی ممکن نباشد، با تأیید مسئول تدارکات یا مقام مسئول هم‌تراز وی، به تعداد موجود کفایت می‌شود.
تبصره ۱ـ در خرید چنانچه درخواست‌کننده تأیید نمونه را به طور کتبی ضروری اعلام نماید، قبل از انجام خرید، باید نمونه به تأیید درخواست‌کننده برسد.
تبصره ۲ـ مأموران و سایر مسئولان مذکور در این ماده با توجه به مدتی که فروشندگان کالا، خدمت یا حقوق در برگ استعلام بها برای اعتبار بهای پیشنهاد شده ذکر کرده‌اند، باید طوری اقدام کنند که به علت انقضای مدت، خسارتی متوجه شرکت نشود.
تبصره ۳ـ چنانچه مسئولیت واحد تدارکات بر عهده کارپرداز واحد باشد، امضای نامبرده به منزله امضای مسئول واحد تدارکات است. در صورتی که شرکت فاقد کارپرداز باشد، می‌توان وظایف مندرج در این آیین‌نامه را به متصدیان پستهای مشابه سازمانی و یا به مأمور خرید محول نمود. در اینگونه موارد معاملات با تأیید مقام مسؤول واحد مربوط انجام خواهدشد.
ج ـ در معاملات بزرگ به یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود:
۱ـ برگزاری مناقصه عمومی از طریق انتشار فراخوان در روزنامه‌های کثیرالانتشار.
۲ـ برگزاری مناقصه محدود.
ماده ۱۰ـ مزایده به یکی از طرق زیر انجام می‌شود:
الف ـ در مورد معاملات کوچک و متوسط: بهای پایه مورد معامله از طرف کارشناس منتخب هیئت‌مدیره ارزیابی و فروش از طریـق حراج صـورت می‌پـذیرد. فراخوان حراج باید از طـریق شبکه اطلاع‌رسانی معـاملات پیام منـتشر شود. همچـنین به اقتضای اهمیت معامله و به تشخیص مدیرعامل از دو تا سه نوبت از طریق درج خلاصه فراخوان حراج در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار کشوری یا استان مربوط (با ذکر چگونگی دسترسـی به جزئیات اطلاعـات مربوط در شبـکه اطلاع‌رسانی مذکور) یا طرق دیگر (به نحوی که خریداران بتوانند با ملاحظه مشخصات مورد معامله در حراج شرکت نمایند) منتشر شود.
تبصره ۱ـ در فراخوان باید درج شود که در مقابل فروش، وجه آن به طور نقدی دریافت و هرگونه مالیات، عوارض و نظایر آن طبق قوانین و مقررات به عهده خریدار است.
تبصره ۲ـ حراج از بهای ارزیابی شده شروع و به خریداری که بالاترین بها را پیشنهاد کند، واگذار می‌شود و چنانچه داوطلب خرید به حداقل قیمت (قیمت ارزیابی‌شده) پیدا نشود، حراج تجدید و در صورت لزوم مورد معامله دوباره ارزیابی می‌شود.
تبصره ۳ـ شرکت می‌تواند درخصوص معاملات موضوع بند « الف» ماده (۱۰)، از فرآیند انجام معاملات بزرگ (مزایده کتبی) استفاده نماید.
ب ـ در معاملات بزرگ قیمت پایه کارشناسی به تشخیص مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) توسط مشاور طرح و یا کارشناس ارزیاب (با اکثریت آرای هیئت کارشناسی متشکل از سه نفر به انتخاب هیئت عامل و یا کارشناس رسمی دادگستری) تعیین و به‌یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود:
۱ـ برگزاری مزایده عمومی از طریق انتشار فراخوان در روزنامه کثیرالانتشار.
۲ـ برگزاری مزایده محدود.
تبصره ۱ـ فروش اموال غیرمنقول سازمان (به استثنای اموال مستثنی شده در ماده (۱۱۵) قانون محاسبات عمومی کشور ـمصوب ۱۳۶۶ـ که فروش آنها ممنوع می‌باشد)، با پیشنهاد هیئت عامل و تصویب مجمع عمومی مجاز می‌باشد. چنانچه روش انجام معامله در تصویب‌نامه مجمع عمومی مشخص نشده باشد، براساس مفاد این آیین‌نامه عمل خواهد شد.
تبصره ۲ـ فروش اراضی در منطقه ویژه اقتصادی پیام براساس قانون چگونگی اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و آیین‌نامه اجرایی آن بوده و از شمول این آیین‌نامه خارج می‌باشد.
ماده ۱۱ـ ارزیابی کیفی به شرح زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ در ارزیابی کیفی مناقصه‌گران باید موارد زیر لحاظ شود:
۱ـ تضمین کیفیت خدمات و محصولات.
۲ـ داشتن تجربه و دانش در زمینه موردنظر.
۳ـ حُسن سابقه.
۴ـ داشتن پروانه کار یا گواهینامه‌های صلاحیت، در صورت لزوم.
۵ ـ توان مالی متقاضی برای انجام موضوع معامله، در صورت لزوم.
تبصره ۱ـ مواردی که برای ارزیابی کیفی مناقصه‌گران پیش‌بینی شده‌است، در صورتی که با عمل مزایده موردنظر منطبق باشد، باید لحاظ شود.
ب ـ مراحل ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (مزایده‌گران) به شرح زیر است:
۱ـ تعیین معیارهای ارزیابی و اهمیت نسبی معیارها.
تبصره ۲ـ معیارهای ارزیابی متناسب با موضوع معامله تعیین خواهدشد. این معیارها شامل مواردی همچون سابقه اجرائی و تجربه انجام کارهای مشابه یا در دست اقدام، حُسن سابقه و رضایت در کارهای قبلی، خلاقیت‌ها و نوآوری در کارهای مشابه، داشتن تجهیزات و ماشین‌آلات و لوازم کار آماده به کار و یا در دسترس، مدیریت کارآمد و سیستم مدیریتی مناسب و نظام کیفی انجام کار، کفایت کادر فنی و عناصر کلیدی از نظر دانش و تجربه، میزان سرمایه و توان مالی و پشتیبانی، ترجیحاً بومی بودن پیمانکار و داشتن تجربه در محل اجرای پروژه (امکانات ارائه خدمات پس از فروش در مورد تجهیزات، نرم‌افزار و موارد مشابه) و همچنین ظرفیت اجرائی (با توجه به سایر کارهای در دست انجام و با توجه به برآورد مقداری و ریالی کالا، خدمت یا حقوق) خواهد بود.
۲ـ تعیین شاخصهای اندازه‌گیری و روش ارزیابی.
تبصره ۳ـ روش ارزیابی کیفی پیشنهاددهندگان و عوامل مؤثر در این ارزیابی (شامل معیارهای ارزیابی، شاخصهای اندازه‌گیری و دامنه امتیاز و مبانی تعیین آن برای هریک از معیارها، اهمیت نسبی معیارها و همچنین حدنصاب امتیاز قابل قبول) و زمان موردنیاز برای بررسی و تمدید آن باید در اسناد مناقصه (مزایده) درج شود.
۳ـ تهیه اسناد ارزیابی.
۴ـ انتشار فراخوان برای دعوت به ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (مزایده‌گران).
۵ ـ دریافت، تکمیل و ارسال اسناد ارزیابی از سوی متقاضیان.
تبصره ۴ـ در صورت وجود فهرست واجدان صلاحیت در موضوع معامله که توسط معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و یا شرکت خدمات هوایی پست و مخابرات (پیام) منتشر شده و بیش از دو سال از تاریخ تهیه و یا تجدید آن نگذشته باشد، صرفاً تقاضای اشخاصی که در فهرست مزبور قرار دارند، رسیدگی خواهد شد.
۶ ـ ارزیابی اسناد دریافت شده و تعیین امتیاز هریک از مناقصه‌گران (مزایده‌گران) و رتبه‌بندی آنها.
۷ـ تهیه اسامی مناقصه‌گران (مزایده‌گران) واجد صلاحیت، امتیازات و رتبه آنها (تهیه فهرست کوتاه)
۸ ـ مستندسازی ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (مزایده‌گران).
تبصره ۵ ـ ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (مزایده‌گران)، شاخصهای اندازه‌گیری و روش ارزیابی براساس دستورالعمل‌هایی خواهدبود که توسط هیئت‌مدیره شرکت و با رعایت مقررات مربوط (از جمله مصوبات هیئت وزیران درخصوص بند «ج» ماده (۱۲) قانون برگزاری مناقصات) تهیه و به تصویب وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌رسد.
ماده ۱۲ـ انتخاب و ارجاع کار به مهندسان مشاور طرح‌های صنعت خدمات هوایی پست و مخابرات، محققان و شرکتهای خدمات مدیریت صنعت خدمات هوایی پست و مخابرات (مشتمل بر مطالعه، طراحی و یا مدیریت بر طرح و اجرا و نظارت و یا هر نوع خدمات مشاوره‌ای و کارشناسی) براساس دستورالعمل‌های اجرائی مصوب وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این خصوص خواهدبود. استفاده از آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود تا مدت یک سال بلامانع می‌باشد.
تبصره ـ در مواردی که حق‌الزحمه مهندسان مشاور، محققان و شرکتهای خدمات مدیریت صنعت خدمات هوایی پست و مخابرات که از محل منابع داخلی شرکت تأمین ولی از طریق رقابت (که چگونگی آن در دستورالعمل‌های فوق‌الذکر مشخص می‌شود) تعیین نمی‌شود، میزان حق‌الزحمه به پیشنهاد مدیرعامل و تصویب هیئت‌مدیره خواهدبود و چنانچه مبلغ حق‌الزحمه بیش از بیست و پنج برابر نصاب معاملات کوچک باشد، مراتب باید به تأیید رئیس مجمع عمومی شرکت برسد.
ماده ۱۳ـ فراخوان مناقصه (مزایده) به شرح زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ مفاد فراخوان حداقل باید شامل شرایط و نکات زیر باشد:
۱ـ نام شرکت و نشانی شرکت برای ارسال و یا ارائه مدارک و نظایر آن.
۲ـ نوع، کمیت و کیفیت کالا، خدمت یا حقوق.
۳ـ محل، زمان و مهلت دریافت اسناد، تحویل پیشنهادها و گشایش آنها.
۴ـ در فراخوان درج شود که «به پیشنهادهای فاقد امضاء مشروط، مخدوش و پیشنـهادهایی که بعد از انقـضای مدت مقرر در فراخوان واصل شود، مطلقاً ترتیب اثر داده نخواهد شد».
۵ ـ مبلغ برآورد شده معامله و مبانی آن (در صورتی که تعیین آن میسر و اعلام آن به مصلحت باشد). در مواردی که فهرست بهای پایه وجود دارد، برآورد مربوط طبق فهرست یادشده تهیه می‌شود.
۶ ـ نوع و مبلغ سپرده (تضمین شرکت در مناقصه (مزایده)) به صورت مقطوع.
تبصره ـ مبلغ مقطوع مذکور بر مبنای درصدهایی از میزان برآورد به شرح زیر از طرف شرکت محاسبه و در اسناد مناقصه (مزایده) درج خواهد شد:
۱ـ برای معاملات ده برابر نصاب معاملات کوچک به نرخ ده درصد.
۲ـ برای معاملات تا بیست و پنج برابر نصاب معاملات کوچک نسبت به مازاد ده برابر نصاب معاملات کوچک به نرخ پنج درصد.
۳ـ برای معاملات از بیست و پنج برابر نصاب معاملات کوچک به بالا و نسبت به‌مازاد بیست و پنج برابر نصاب معاملات کوچک به نرخ سه درصد.
۴ـ در موارد خاص، میزان سپرده با نظر مدیرعامل تعیین و در فراخوان اعلام خواهد شد.
۷ـ در فراخوان درج شود که پیشنهاددهنده مکلف است معادل مبلغ سپرده، تضمین‌های معتبر مطابق مقررات تسلیم و یا مبلغ مذکور را به حساب بانکی شرکت واریز و یا چک بانکی تضمینی در وجه شرکت تهیه و ضمیمه پیشنهاد به شرکت تسلیم نماید. به پیشنهادهای فاقد سپرده، سپرده‌های مخدوش، سپرده‌های کمتر از میزان مقرر، چک شخصی و نظایر آن ترتیب اثر داده نخواهد شد.
۸ ـ در فراخوان درج شود که سایر اطلاعات و جزئیات مربوط در اسناد مناقصه (مزایده) مندرج است.
۹ـ ذکر ترتیب فروش اسناد مناقصه (مزایده).
ب ـ شرکت باید فراخوان را از طریق شبکه اطلاع‌رسانی معاملات پیام منتشر نماید.
همچنین به تشخیص مدیرعامل از دو تا سه نوبت از طریق درج خلاصه فراخوان حداقل در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار کشوری یا استان مربوط (با ذکر چگونگی دسترسی به‌جزئیات اطلاعات مربوط در شبکه اطلاع‌رسانی مذکور) منتشر شود.
ج ـ مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) می‌تواند علاوه بر موارد مذکور در بند «ب» این ماده از طریق سایر رسانه‌های گروهی و رسانه‌های ارتباط جمعی و پایگاههای اطلاع‌رسانی نیز فراخوان را منتشر نماید.
تبصره ۱ـ در مواردی که به تشخیص مدیرعامل، انتشار فراخوان در چند محل ضرورت داشته باشد، در محلهایی که لازم می‌داند نیز به نشر فراخوان اقدام خواهد نمود.
تبصره ۲ـ در صورتی که نیاز به برگزاری مناقصه (مزایده) بین‌المللی باشد یا استفاده از تسهیلات اعتباری خارجی مطرح باشد، باید با کسب مجوزهای مربوط و با رعایت موازین قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پروژه‌ها و ایجاد تسهیلات به منظور صدور خدمات ـمصوب ۱۳۷۵ـ اقدام شود و همچنین در مورد برگزاری مزایده بین‌المللی، آگهی مناقصه (مزایده) مربوط در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار و حداقل یک نوبت در یکی از روزنامه‌های انگلیسی زبان داخلی و یک مجله یا روزنامه بین‌المللی مرتبط با موضوع، منتشر شود.
ماده ۱۴ـ احکام زیر در خصوص اسناد مناقصه (مزایده) الزامی است:
الف ـ تمامی اسناد مناقصه (مزایده) باید به طور یکسان به همه داوطلبان تحویل شود.
ب ـ اسناد مناقصه (مزایده) شامل تصریح در موارد زیر است:
۱ـ نام و نشانی شرکت.
۲ـ نوع و مبلغ سپرده (تضمین شرکت در مناقصه (مزایده)).
۳ـ محل، زمان و مهلت دریافت اسناد، تحویل پیشنهادها و گشایش آنها.
۴ـ ذکر مجاز بودن حضور پیشنهاددهندگان در جلسه گشایش پیشنهادها و همچنین حداکثر مدت زمان بررسی پیشنهادها و تعیین برنده مناقصه (مزایده).
۵ ـ روش تهیه و مهلت مقرر برای تسلیم پیشنهادها و تعداد نسخه‌های آنها.
۶ ـ بهای پیشنهادی باید به مبلغ مشخص (به صورت اعداد و حروف توأمان) یا براساس درصد کسری یا اضافه نسبت به واحد بهای اعلام شده یا میزان کالا، خدمت یا حقوق موردنظر تعیین و در پاکتهای لاک و مهر شده به دبیرخانه شرکت و به طور محرمانه تسلیم شود. پاکت یاد شده صرفاً در جلسه کمیسیون مناقصه (مزایده) گشوده خواهد شد.
۷ـ مبلغ پیش پرداخت و تضمین حُسن انجام کار.
۸ ـ مدت اعتبار پیشنهادها.
۹ـ شرایط و سقف جبران هزینه‌های مربوط به تأمین ضمانتنامه هریک از مناقصه‌گران (مزایده‌گران) برای مواردی که مناقصه (مزایده) به دلیل پایان مدت اعتبار پیشنهادها تجدید شود.
۱۰ـ شرح کار، مشخصات فنی بازرگانی، استانداردها، نوع، کمیت و کیفیت کالا، خدمت یا حقوق.
تبصره۱ـ مشخصات نباید بیانگر انتخاب یک شخص (حقیقی و یا حقوقی) و یا کشور خاص باشد.
تبصره۲ـ در خصوص مزایده، مشخصات مورد معامله باید در صورتجلسه‌ای درج و به امضای مسئول (مسئولان) واحد (واحدهای) ذیربط و در صورت لزوم مشاور طرح و یا کارشناس ارزیاب برسد.
۱۱ـ برنامه‌ریزی برای انجام و تحویل کالا، خدمت یا حقوق (ترتیب حمل، بیمه و میزان خسارت در صورت تأخیر و نظایر آن).
۱۲ـ معیارها و روش ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (مزایده‌گران).
۱۳ـ نحوه پرداخت بهای معامله (تعیین مواردی همچون پرداخت به طور نقد، اقساط و نظایر آن).
تبصره ۳ـ پرداخـت از طریق گشـایش اعتبار اسـناد ریالی برای معاملات بزرگ توصیه می‌شود.
۱۴ـ نحوه ترجیح مناقصه‌گران (مزایده‌گران) داخلی نسبت به مناقصه‌گران (مزایده‌گران) خارجی در مناقصه (مزایده)های بین‌المللی.
۱۵ـ مبانی و روش تعیین برنده مناقصه (مزایده) با ذکر « نحوه تأثیرگذاری ارزیابی فنی بازرگانی بر قیمت پیشنهادی» در مواردی که مناسبترین پیشنهاد از طریق ارزیابی فنی بازرگانی و مالی پیشنهادها تعیین می‌شود.
۱۶ـ متن قرارداد شامل موافقتنامه، شرایط عمومی و خصوصی و ضمائم آن.
۱۷ـ صورتجلسات و توضیحات موضوع ماده (۱۸).
۱۸ـ سایر اسنادی که به تشخیص شرکت لازم باشد.
۱۹ـ تصریح به اینکه شرکت اختیار دارد مقدار کالا، خدمت یا حقوق مورد معامله را تا بیست و پنج درصد افزایش یا کاهش دهد.
۲۰ـ اعلام تکالیف قانونی شرکت در مورد کسور قانونی مربوط به قرارداد و تکالیف طرف معامله در ارتباط با بیمه، مالیات و عوارض متعلقه به قرارداد.
تبصره ۴ـ در صورتی که شرکت ثبت قرارداد را در دفاتر اسناد رسمی ضروری تشخیص دهد، در فراخوان درج شود که هزینه ثبت قرارداد و پرداخت مالیات و هرگونه عوارض طبق قوانین و مقررات به عهده برنده مناقصه (مزایده) خواهد بود.
۲۱ـ ذکر عبارت «در صورتی که برنده مناقصه (مزایده) حاضر به انعقاد قرارداد و انجام معامله نشود، سپرده او ضبط و با نفر دوم برنده مناقصه (مزایده) معامله انجام می‌شود و سپرده برنده دوم مناقصه (مزایده) نیز در صورتی که از انعقاد قرارداد و یا از انجام معامله امتناع ورزد، ضبط خواهد شد. قبل از انعقاد قرارداد یا تسلیم ضمانت انجام تعهدات از طرف برنده مناقصه (مزایده)، سپرده نفر دوم مسترد نخواهدشد» و همچنین حداکثر مدت زمان نگهداری سپرده نفر دوم.
۲۲ـ میزان ضمانت انجام تعهدات و ترتیب دریافت و استرداد آن.
۲۳ـ در اسناد درج شود که «شرکت در موارد موضوع جزء «ز» بند (۱) و جزءهای «هـ» و «و» بند (۲) ماده (۲۵) این آیین‌نامه و در مواردی که مناقصه‌گران (مزایده‌گران) مرتکب یکی از اعمال مندرج در بندهای ماده (۱) آیین‌نامه پیشگیری و مبارزه با رشوه در دستگاههای اجرایی، موضوع تصویب‌نامه شماره ۷۳۳۷۷/ت۳۰۳۷۴هـ مورخ ۲۲/۱۲/۱۳۸۳ و اصلاحیه‌های بعدی آن شود، در رد پیشنهادهای مرتبط مختار است.»
تبصره ۵ ـ قبولی در کارگروه فنی بازرگانی نیز موجب سلب این اختیار نیست. شرکت در صورت رد هریک از پیشنهادها، دلایل مربوط به رد پیشنهاد را مشخص و در سوابق شرکت برای مراجعات آینده نگهداری می‌نماید.
۲۴ـ درج مفاد مندرج در بندهای «ط» و «ی» ماده (۲۱).
۲۵ـ ذکر عبارت «برنده مناقصه (مزایده) حق واگذاری تمام و یا بخشی از موضوع معامله را بدون موافقت کتبی شرکت به دیگری ندارد.»
ماده ۱۵ـ در مواردی که محدودیت برگزاری مناقصه (مزایده) عمومی با ذکر ادله توسط واحد متقاضی گزارش و صرفه و صلاح شرکت در انجام معامله به صورت مناقصه (مزایده) محدود براساس دستورالعمل مصوب هیئت‌مدیره به تشخیص و مسؤولیت مدیرعامل تأیید شود، به ترتیب زیر عمل خواهد شد:
۱ـ شرکت از طریق شبکه اطلاع‌رسانی معاملات پیام و ارسال دعوتنامه از کلیه اشخاص واجد صلاحیت برای اعلام آمادگی شرکت در مناقصه (مزایده) دعوت به عمل می‌آورد.
۲ـ اشخاصی که برای شرکت در مناقصه (مزایده) اعلام آمادگی کرده و اسناد مربوط را در مهلت مقرر تحویل داده‌اند، توسط کارگروه فنی بازرگانی (و به ترتیب مقرر در ماده (۱۱)) ارزیابی کیفی می‌شوند.
۳ـ کارگروه فنی بازرگانی اشخاص واجد حدنصاب را به ترتیب اولویت براساس روش ارزیابی کیفی که با توجه به تبصره (۳) ماده (۱۱) در اسناد درج شده‌است، تعیین و به‌کمیسیون مناقصه (مزایده) منعکس می‌نماید.
تبصره ۱ـ در مواردی که به تشخیص مدیرعامل و تأیید هیئت‌مدیره، به واسطه تأخیر ناشی از انجام ارزیابی، صرفه و صلاح شرکت در حذف بندهای (۱) و (۲) باشد، کارگروه فنی بازرگانی براساس آخرین اطلاعات قابل تحصیل (ارزیابی‌های انجام شده طی دو سال اخیر) در مورد توان انجام تعهدات اشخاص اظهارنظر خواهد کرد.
۴ـ کمیسیون مناقصه (مزایده) فهرستی از اشخاص واجد حد نصاب و به ترتیب اولویت ایشان تهیه می‌نماید (فهرست کوتاه) تا دعوتنامه مناقصه (مزایده) برای آنها ارسال شود.
تبصره ۲ـ تعداد اشخاص (موضوع این بند) که با توجه به اولویت برای مناقصه (مزایده) محدود دعوت می‌شوند با تأیید مدیرعامل و قبل از انجام مراحل فوق تعیین خواهند شد. حداقل تعداد اشخاص هفت نفر خواهد بود.
تبصره ۳ـ در صورت وجود فهرست کوتاه مناقصه‌گران (مزایده‌گران) صلاحیتدار که حداکثر دو سال قبل به ترتیب فوق و بدون استفاده از تبصره (۱) این ماده تهیه شده باشد، به تشخیص مدیرعامل، شرکت ملزم به انجام مراحل فوق نمی‌باشد.
۵ ـ چنانچه اشخاص واجد حد نصاب کمتر از هفت نفر باشد، کمیسیون مناقصه (مزایده) می‌تواند نسبت به اطلاع‌رسانی مجدد اقدام و یا از طریق ارسال دعوتنامه اشخاص واجد صلاحیت را دعوت نماید و یا مراتب را برای اتخاذ تصمیم (منجمله کاهش حداقل تعداد به تعداد واجدان حد نصاب) به هیئت‌مدیره منعکس نماید.
تبصره ۴ـ کلیه مقررات مربوط به مناقصه (مزایده) عمومی که قابل انطباق با مناقصه (مزایده) محدود باشد، در مناقصه (مزایده) محدود نیز لازم‌الرعایه است، از آن جمله، موارد مندرج در این آیین‌نامه در ارتباط با فراخوان باید در دعوتنامه مناقصه (مزایده) محدود مراعات شود.
ماده ۱۶ـ ترتیب تهیه و تسلیم پیشنهادها به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ شرکت‌کنندگان در مناقصه(مزایده) پس‌از دریافت یا خرید اسناد باید پیشنهادهای خود را به ترتیب زیر تهیه و به شرکت تسلیم کنند:
۱ـ تهیه و تکمیل اسناد و پیشنهادها.
۲ـ تسلیم پیشنهادها در مهلت مقرر در فراخوان مناقصه (مزایده).
۳ـ دریافت رسید تحویل پیشنهادها.
ب ـ مهلت قبول پیشنهاد باید حسب عرف برای تهیه پیشنهاد کافی باشد، ولی این مهلت در مورد مناقصه (مزایده) داخلی و بین‌المللی از آخرین مهلت تحویل اسناد مناقصه (مزایده) به ترتیب نباید کمتر از ده روز و یک ماه باشد.
تبصره ـ در مواردی که علاوه بر انتشار فراخوان از طریق روزنامه و شبکه اطلاع‌رسانی معاملات پیام، اسناد مناقصه (مزایده) نیز به صورت الکترونیکی و بلافاصله در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد و در دسترس آنان باقی می‌ماند، تاریخ انتشار اولین فراخوان در روزنامه و انتشار اسناد در شبکه اطلاع‌رسانی معاملات پیام (هرکدام مؤخر باشد) از نظر مهلت قبول پیشنهاد در حکم آخرین مهلت تحویل اسناد مناقصه (مزایده) می‌باشد.
ماده ۱۷ـ شرایط تسلیم و تحویل پیشنهادها به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ هیچ یک از شرکت‌کنندگان در مناقصه (مزایده)، جز در مواردی که در اسناد مناقصه (مزایده) پیش‌بینی شده باشد، نمی‌توانند بیش از یک پیشنهاد تسلیم کنند.
ب ـ شرایط مناقصه (مزایده) برای تمامی مناقصه‌گران (مزایده‌گران)، اعم از دولتی، عمومی یا خصوصی از جمله تأمین ضمانتنامه‌ها، شرایط قرارداد، نحوه تحویل و تسلیم مدارک، مشخصات و شرایط انجام تعهدات و نظایر آنها باید یکسان باشد.
ج ـ شرکت‌کنندگان در مناقصه (مزایده) باید اسناد مناقصه (مزایده) و پیشنهادهای خود را در پاکتهای جداگانه دربسته و لاک و مهر شده به شرح زیر به شرکت ارائه کنند:
۱ـ پاکت تضمین (پاکت «الف») شامل ضمانتنامه شرکت در مناقصه (مزایده).
۲ـ پاکت فنی بازرگانی (پاکت «ب») شامل اسناد فنی، اسناد قراردادی و حقوقی.
۳ـ پاکت قیمت (پاکت «ج») شامل پیشنهاد قیمت و شرایط مالی پیشنهاددهنده در چارچوب اسناد مناقصه (مزایده).
متناسب با موضوع معامله در فراخوان اعلام خواهد شد همگی پاکتها پس از لاک و مهر در داخل یک پاکت لاک و مهر شده قرار گرفته و طبق زمان‌بندی تحویل داده شوند.
د ـ شرکت موظف است در مهلت مقرر همه پیشنهادهای ارائه شده شرکت‌کنندگان را پس از دریافت، ثبت و تا جلسه بازگشایی از پاکتها صیانت نماید.
هـ ـ هرگونه تسلیم، تحویل، اصلاح، جایگزینی و یا پس گرفتن پیشنهاد باید به‌صورت قابل گواهی و با رعایت ماده (۳۴) در مهلت و مکان مقرر در اسناد مناقصه (مزایده) انجام شود.
ماده ۱۸ـ توضیح و تشریح اسناد به شرح زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ چنانچه شرکت‌کننده‌ای در اسناد مناقصه (مزایده)، ابهام یا ایرادی مشاهده کند، می‌تواند از شرکت توضیح بخواهد.
ب ـ توضیحات و پاسخ به پرسش‌های مناقصه‌گران (مزایده‌گران) و همچنین در صورت تشکیل «جلسه توضیح اسناد»، رونوشت صورتجلسه آن و هرگونه تجدیدنظر در اسناد مناقصه (مزایده) باید با رعایت ماده (۳۴) به طور یکسان در اختیار همه شرکت‌کنندگان در مناقصه (مزایده) قرار داده شود.
تبصره ـ شرکت باید اهتمام نماید تا اسناد مناقصه (مزایده) از شفافیت لازم برخوردار بوده و عاری از ابهام باشد تا شرکت‌کنندگان در مناقصه (مزایده) بتوانند با برداشت صحیح از اسناد مناقصه (مزایده)، قیمت و شرایط مالی پیشنهادی خود را در چارچوب شرایط مناقصه (مزایده) ارائه نمایند.
ماده ۱۹ـ گشایش پیشنهادها به شرح زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ در صورتی که در مدت مقرر پیشنهاد یا پیشنهادهایی رسیده باشد، کمیسیون مناقصه (مزایده) در زمان و مکان مقرر تشکیل و پیشنهادهای واصل شده را مفتوح و به‌شرح زیر رسیدگی و اتخاذ تصمیم خواهد نمود.
ب ـ مراحل گشایش پیشنهادها به شرح زیر است:
۱ـ تهیه فهرست اسامی دریافت‌کنندگان اسناد، پیشنهاددهندگان (مناقصه‌گران و مزایده‌گران)، حاضران و شرکت‌کنندگان در جلسه.
۲ـ بازکردن پاکت تضمین « الف» و کنترل آن
۳ـ بازکردن پاکت فنی بازرگانی « ب»
۴ـ تحویل پاکتهای فنی بازرگانی « ب» به کارگروه فنی بازرگانی در مناقصه (مزایده)های دو مرحله‌ای.
۵ ـ بازکردن پاکت قیمت « ج» و کنترل از نظر کامل بودن مدارک و امضای آنها و کنارگذاشتن پیشنهادهای غیرقابل قبول در مناقصه (مزایده)های یک مرحله‌ای.
۶ ـ تهیه و تنظیم و امضای صورتجلسه گشایش پیشنهادهای توسط کمیسیون مناقصه (مزایده).
۷ـ تحویل پاکتهای قیمت «ج» و تضمین «الف» پیشنهادهای رد شده به شرکت برای استرداد به ذینفع.
ج ـ در صورت برگزاری مناقصه (مزایده) دو مرحله‌ای زمان و مکان تشکیل جلسه گشایش پاکتهای قیمت «ج» در جلسه گشایش پاکتها اعلام خواهد شد. این مدت فقط برای یک بار تا سقف مدت اعتبار پیشنهادها قابل تمدید است. در این صورت پاکتهای قیمت «ج» در یک لفاف لاک و مهر شده توسط شرکت صیانت می‌شود. در مناقصه (مزایده)های یک مرحله‌ای، پاکتهای قیمت «ج» بی درنگ گشوده و براساس ماده (۲۱) این آیین‌نامه، برنده مناقصه (مزایده) تعیین می‌شود.
د ـ شرکت مکلف است از مناقصه‌گران (مزایده‌گران) یا نمایندگان آنها جهت حضور در جلسه گشایش پیشنهادهای مالی (پاکتهای قیمت «ج») دعوت نماید.
ماده ۲۰ـ ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها به شرح زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ در مناقصه (مزایده)های دو مرحله‌ای، شرکت موظف است براساس معیارها و روش‌های اعلام شده در اسناد مناقصه (مزایده)، ارزیابی کیفی مناقصه‌گران و مزایده‌گران و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را انجام و اعلام نماید.
تبصره ۱ـ استانداردها (حسب مورد براساس استانداردهای بین‌المللی یا داخلی موضوع ماده (۲۷)) و روش ارزیابی مشخصات فنی پیشنهادها و عوامل مؤثر در این ارزیابی (شامل معیارهای ارزیابی، شاخصهای اندازه‌گیری و دامنه امتیاز و مبانی تعیین آن برای هریک از معیارها، اهمیت نسبی معیارها و همچنین حد نصاب امتیاز فنی قابل قبول) باید تعیین و در اسناد مناقصه (مزایده) درج شود.
ب ـ در صورتی که بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد، نتیجه بررسی طی مهلتی که کمیسیون مناقصه (مزایده) معین می‌کند به جلسه بعدی کمیسیون احاله می‌شود و براساس گزارش کارگروه فنی بازرگانی، پاکتهای قیمت «ج» پیشنهاددهندگانی که امتیاز فنی بازرگانی لازم را احراز کرده‌اند، گشوده می‌شود.
تبصره ۲ـ در صورتی که بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد، مهلت اعلام نظر توسط کمیسیون مناقصه (مزایده) حداکثر تا دو برابر مهلت مقرر برای رسیدگی توسط کمیسیون قابل تمدید خواهد بود. چنانچه فرصت موردنیاز از سقف مهلت مقرر برای تعیین برنده تجاوز نماید، شرکت باید موضوع را به اطلاع کلیه پیشنهاددهندگان برساند، در این صورت هریک از پیشنهاددهندگان، حداکثر ظرف نصف مدت مهلت تمدید شده که از ده روز کاری تجاوز نخواهد نمود، می‌توانند انصراف خود را اعلام و در صورت انصراف سپرده آنها مسترد خواهدشد.
تبصره ۳ـ شرکت همزمان با بررسی اسناد فنی پیشنهاددهندگان، اسناد قراردادی و حقوقی را بررسی و در صورت وجود ابهام نسبت به رفع ابهامات و احتمالاً رفع اختلاف بین پیشنهادهای رسیده با اسناد مناقصه (مزایده) اقدام نموده و چنانچه ضرورت ایجاب نماید، مدت زمان معقولی را برای رفع ابهام مشخص و به همه شرکت‌کنندگان اعلام می‌کند.
تبصره ۴ـ کارگروه فنی بازرگانی باید در مهلت تعیین شده پیشنهادهایی را که از نظر فنی مردود است، با ذکر دلیل مشخص کرده و پیشنهادهای قابل قبول را به ترتیب اولویت و با درج ضریب مطابقت با مشخصات مورد مناقصه یا مزایده (امتیاز فنی) تعیین و مراتب را به کمیسیون مناقصه (مزایده) گزارش نماید. مبانی انجام بررسیهای فنی و تعیین ضریب مطابقت با توجه به مفاد تبصره (۱) در گزارش کارگروه فنی بازرگانی با ذکر دلیل منعکس خواهدشد.
ج ـ هـرگونه ارزیابی فنی بازرگانی، تنها پیش از گشودن پاکتهای قیمت «ج» مجاز است.
د ـ پاکت قیمت «ج» مناقصه‌گرانی (مزایده‌گرانی) که در ارزیابی‌های فنی بازرگانی پذیرفته نشده‌اند، باید ناگشوده بازگردانده شود.
ماده ۲۱ـ ارزیابی مالی و تعیین برنده به شرح زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ در مناقصه (مزایده)هایی که مناسبترین قیمت با ارزیابی فنی بازرگانی و مالی پیشنهادها تعیین می‌شود، مناسبترین قیمت به عنوان پیشنهاد برتر شناخته می‌شود.
چنانچه پیشنهاد برتر حائز حداقل (حداکثر) قیمت در مناقصه (مزایده) باشد و قیمت پیشنهادی از نظر کمیسیون عادلانه باشد، برنده شناخته می‌شود. در غیر این‌صورت، کمیسیون مناقصه (مزایده) نظر خود را درخصوص پیشنهاد برتر به همراه گزارش توجیهی و تصمیم خود درخصوص پذیرش پیشنهاد برتر به عنوان برنده و یا تجدید مناقصه (مزایده) برای کسب نظر به هیئت‌مدیره گزارش می‌نماید. چنانچه هیئت‌مدیره ظرف دو هفته ضرورت بررسی مجدد را اعلام نماید، کمیسیون پس از بررسی مجدد نسبت به اعلام پیشنهاد برتر به عنوان برنده و یا تجدید مناقصه (مزایده) اقدام خواهدنمود. در صورتی که هیئت‌مدیره ظرف این مدت ضرورت بررسی مجدد را اعلام ننماید، کمیسیون نسبت به اعلام تصمیم اولیه کمیسیون اقدام خواهد نمود.
تبصره ـ مبانی و روش ارزیابی مالی باید به صورت مشروح با ذکر « نحوه تأثیرگذاری ارزیابی فنی بازرگانی بر قیمت» در اسناد مناقصه (مزایده) درج شود.
ب ـ در دیگر مناقصه (مزایده)ها، چنانچه حداقل (حداکثر) قیمت پیشنهاد شده (یا قیمت پیشنهادی در مواردی که فقط یک پیشنهاد رسیده باشد) از نظر کمیسیون عادلانه باشد، در صورتی که این پیشنهاد از نظر فنی قابل قبول باشد، برنده شناخته می‌شود.
تبصره ـ چنانچه حداقل (حداکثر) قیمت پیشنهاد شده (یا قیمت پیشنهادی در مواردی که فقط یک پیشنهاد رسیده باشد) از نظر کمیسیون عادلانه نباشد، کمیسیون می‌تواند اتخاذ تصمیم نماید که مناقصه (مزایده) تجدید یا حداقل از سه شخص واجد صلاحیت استعلام بها شود و نتیجه آن در کمیسیون مطرح شود.
در صورتی که حداقل (حداکثر) قیمت به دست آمده در استعلام بها کمتر (بیشتر) از حداقل (حداکثر) قیمت پیشنهاد شده در مناقصه (مزایده) باشد:
در صورتی که تفاوت این دو قیمت کمتر از پنج درصد باشد، در این صورت اگر پیشنهاددهنده حداقل در مناقصه (حداکثر در مزایده) حاضر باشد معامله را به حداقل (حداکثر) قیمت به دست آمده در استعلام انجام دهد، به عنوان برنده اعلام خواهد شد.
در غیر این صورت کمیسیون پیشنهاد دهنده حداقل (حداکثر) قیمت در استعلام بها را حائز حداقل (حداکثر) قیمت شناخته و موضوع را برای تأیید وی به عنوان برنده و یا تجدید مناقصه (مزایده) به هیئت‌مدیره احاله خواهد نمود.
در صورتی که حداقل (حداکثر) قیمت به دست آمده در استعلام بها برابر یا بیشتر از حداقل (کمتر از حداکثر) قیمت پیشنهاد شده در مناقصه (مزایده) باشد یا در استعلام بها کسی داوطلب معامله نباشد و یا تعداد داوطلبان کمتر از سه باشند، کمیسیون می‌تواند پیشنهاددهنده حداقل در مناقصه (حداکثر در مزایده) را به عنوان برنده اعلام و یا رأی به‌تجدید مناقصه (مزایده) دهد.
ج ـ پس از گشودن پاکتهای قیمت « ج»، چنانچه به تشخیص کمیسیون بررسی قیمتها و تجزیه و کنترل مبانی آن لازم باشد، کمیسیون می‌تواند انجام این بررسی را به‌کارگروه فنی بازرگانی ارجاع نماید، در این صورت کارگروه فنی بازرگانی حداکثر ظرف دو هفته نتیجه ارزیابی را به کمیسیون اعلام می‌کند.
د ـ پس از گشودن پاکتهای قیمت « ج»، سپرده برنده اول و دوم نزد شرکت نگهداری و سپرده سایرین بازگردانده می‌شود.
هـ ـ در مناقصات بین‌المللی، مناقصه‌گران داخلی نسبت به مناقصه‌گران خارجی ترجیح دارند. نحوه ترجیح مناقصه‌گران داخلی در اسناد مناقصه قید خواهدشد. مناقصاتی که در آنها رعایت این قاعده به مصلحت نباشد، باید از سوی کمیسیون اقتصاد هیئت دولت تأیید شود.
و ـ برای افزایش سهم انجام کار در ایران، پیشنهادهای کلیه مناقصه‌گران اعم از داخلی و خارجی در مناقصات داخلی و یا بین‌المللی به شرح مندرج در مواد (۳) و (۴) تصویب‌نامه شماره ۴۴۹۳۰/ت۳۰۷۵۰ هـ مورخ ۱۳/۸/۱۳۸۳ و اصلاحیه‌های بعدی آن همسنگ می‌شود.
ز ـ برای ارزیابی و همسنگ کردن پیشنهادهای دارای بخش ارزی، نرخ برابری ارز، نرخ ارز قابل معامله اعلام شده توسط مراجع رسمی کشور است. در اینگونه موارد برای ارزیابی و همسنگ کردن پیشنهادهای واصل شده، باید متوسط نرخ ارز در هفت روز کاری متوالی تا سه روز قبل از روز گشایش پاکتهای قیمت «ج» پیشنهاددهندگان، ملاک عمل قرار گیرد.
ح ـ درخصوص معاملات بزرگ با تشخیص مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی)، باید حدود بهای عادلانه، توسط مشاور طرح (و یا واحد متقاضی) و یا کارشناس منتخب هیئت‌مدیره تعیین و تا قبل از گشودن پاکتها (ترجیحاً قبل از برگزاری مناقصه یا مزایده) به کمیسیون گزارش شود.
ط ـ در صورتی که مناقصه (یا مزایده) برای اقلام (کالا، خدمت یا حقوق) مختلف برگزار شده باشد و قیمت یک یا چند قلم پیشنهادی نسبت به پیشنهاد دیگر ارزانتر و چند قلم آن گرانتر باشد، معامله با کسی که من‌حیث‌المجموع قیمت پیشنهادی وی از همه مناسبتر باشد، انجام خواهدشد، مگر آنکه خرید (فروش) اقلام مورد معامله از فروشندگان (به خریداران) متعدد به صرفه بوده و بویژه با توجه به‌شرایط تحویل و خصوصیات مساعد دیگر به صلاح شرکت باشد، در این صورت موضوع معامله تفکیک گشته و هر قلم از کالا، خدمت یا حقوق مزبور از حائزین مناسبترین قیمت خریداری (به مناسبترین قیمت فروخته) خواهد شد. مراتب باید در فراخوان و اسناد مناقصه (مزایده) درج شود.
ی ـ چنانچه تمامی یک نوع کالا، خدمت یا حقوق مورد نیاز توسط پیشنهاددهنده مناسبترین قیمت، قابل تأمین نباشد (چنانچه تمامی یک نوع کالا، خدمت یا حقوق مورد درخواست پیشنهاددهنده مناسبترین قیمت، قابل تأمین نباشد) و یا خرید (فروش) کالا، خدمت یا حقوق موردنیاز از مناقصه‌گران (به مزایده‌گران) متعدد مقرون به صرفه باشد، شرکت می‌تواند با رعایت موارد زیر معامله را با مناقصه‌گران (مزایده‌گران) متعدد انجام دهد:
۱ـ قیمت پیشنهادی عادلانه باشد.
۲ـ خرید (فروش) کالا، خدمت یا حقوق موردنیاز را به تفکیک با حائزین مناسبترین قیمت به ترتیب اولویت انجام دهد.
۳ـ مراتب در فراخوان و یا اسناد مناقصه (مزایده) درج شده باشد.
ماده ۲۲ـ تعیین برنده به ترتیبی خواهدبود که در اسناد درج می‌شود. هرگونه مذاکره با پیشنهاددهندگان و یا برنده برای اخذ تخفیف و یا تغییر قیمت و شرایط قراردادی ممنوع می‌باشد. همچنین هیچگونه تخفیف و یا تغییر قیمتی نیز از سوی پیشنهاددهندگان پذیرفته نخواهدشد و تنها ملاک تعیین برنده، قیمتی است که هر شرکت‌کننده در پاکت دربسته و لاک و مهر شده به شرکت تسلیم کرده‌است. کمیسیون مناقصه (مزایده)، کارگروه فنی بازرگانی و مسئولان شرکت باید با توجه به مدتی که فروشندگان (خریداران) کالا، خدمت یا حقوق در برگ پیشنهادهای خود ذکر نموده‌اند، به‌نحوی اقدام کنند که به علت انقضای مدت خسارتی متوجه شرکت نشود.
تبصره ـ چنانچه برای کاهش یا افزایش قیمت در اسناد مناقصه (مزایده) ترتیبی مشخص شده باشد، باید براساس آن اقدام شود.
ماده ۲۳ـ در مواردی که کمیسیون مناقصه (مزایده) برنده را اعلام کرده باشد، سپرده او و پیشنهاددهنده‌ای که پیشنهاد او در مرتبه دوم قرار دارد، با رعایت ماده (۳۲) نگاهداری و سپرده سایر پیشنهاددهندگان بلافاصله آزاد خواهد شد.
تبصره ـ پیشنهادی که در مرتبه دوم قرار دارد، درصورتی می‌تواند مورد ابلاغ قرار گیرد که تفاوت بهای پیشنهادی او با برنده کمتر از مبلغ تضمین باشد، در غیر این صورت رجوع به وی ممنوع است و سپرده او آزاد خواهد شد.
ماده ۲۴ـ اگر در نتیجه فراخوان یا انتشار در شبکه اطلاع‌رسانی معاملات پیام و یا دعوت به مناقصه (مزایده)، پیشنهادی نرسیده باشد، مدیرعامل می‌تواند مناقصه (مزایده) را تجدید و یا موضوع را برای اتخاذ تصمیم و تعیین نحوه انجام معامله به هیئت سه نفره مندرج در ماده (۲۸) این آیین‌نامه احاله کند.
ماده ۲۵ـ شرایط تجدید و لغو مناقصه (مزایده) به شرح زیر می‌باشد:
۱ـ مناقصه (مزایده) در شرایط زیر تجدید می‌شود:
الف ـ موارد مندرج در این آیین‌نامه.
ب ـ کم بودن تعداد مناقصه (مزایده) گران از حد نصاب تعیین شده در شرایط و اسناد مناقصه (مزایده).
تبصره ـ در صورت ایجاب تنها یک متقاضی برای انجام معامله (منحصر به فرد بودن بر اساس جزء (۲) بند «س» ماده (۲))، کمیسیون مناقصه (مزایده) باید در تعیین برنده کلیه موارد مندرج در فراخوان و اسناد و شرایط مناقصه (مزایده) موضوع مواد (۱۳) و (۱۴) و سایر موارد مرتبط در این آیین‌نامه را به طور کامل رعایت نماید.
ج ـ پایان مدت اعتبار پیشنهادها و عدم موافقت شرکت‌کنندگان و یا برنده مناقصه (مزایده) با تمدید مدت اعتبار پیشنهاد.
د ـ بالا بودن قیمتها به نحوی که توجیه اقتصادی خرید در مناقصه منتفی شود.
هـ ـ پایین بودن قیمتها به نحوی که توجیه اقتصادی فروش در مزایده منتفی شود.
تبصره ـ در صورتی که مناقصه (مزایده) به دلیل پایان مدت اعتبار پیشنهادها تجدید شود، شرکت موظف است بر اساس شرائط و سقف مندرج در اسناد مناقصه (مزایده) هزینه‌های مربوط به تأمین سپرده (تضمین شرکت در مناقصه(مزایده)) را به مناقصه‌گران (مزایده‌گران) پرداخت نماید.
و ـ امتناع برندگان اول و دوم مناقصه(مزایده) از انعقاد قرارداد.
ز ـ رأی هیئت رسیدگی به شکایات در خصوص مناقصه.
۲ـ مناقصه(مزایده) در شرایط زیر لغو می‌شود:
الف ـ نیاز به خرید و یا فروش کالا، خدمت یا حقوق موضوع مناقصه(مزایده) مرتفع شده باشد.
ب ـ تغییرات زیادی در اسناد مناقصه(مزایده) لازم باشد و موجب تغییر در ماهیت مناقصه (مزایده) شود.
ج ـ حوادث غیرمترقبه نظیر جنگ، زلزله، سیل و مانند آنها.
د ـ تشخیص کمیسیون مناقصه(مزایده) مبنی بر تبانی مناقصه‌گر(مزایده‌گر).
هـ ـ رأی هیئت رسیدگی به شکایات در خصوص مناقصه.
تبصره ـ شرکت باید تجدید و یا لغو مناقصه(مزایده) را مطابق با ماده (۳۴) به آگاهی همه مناقصه (مزایده)گران برساند.
فصل پنجم ـ عدم الزام و ترک مناقصه و یا مزایده
ماده ۲۶ـ برگزاری مناقصه(مزایده) در موارد زیر الزامی نیست و شرکت می‌تواند بدون انجام مناقصه (مزایده) معامله مورد نظر را انجام دهد:
۱ـ خرید اموال منقول، خدمات و حقوقی که به تشخیص و مسئولیت مدیرعامل (ویا نمایندگان مجاز وی) و تصویب هیئت مدیره، منحصر به فرد بوده و دارای انواع مشابه نباشد.
بهای موضوع معامله به تشخیص و مسئولیت مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) با کسب نظر از کارشناس (کارشناسان) منتخب هیئت مدیره برای معامله مربوط، تعیین خواهد شد.
۲ـ خرید، اجاره به شرط تملیک یا اجاره گرفتن اموال غیرمنقول.
بهای موضوع معامله به تشخیص و مسئولیت مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) با کسب نظر از هیئت کارشناسان رسمی دادگستری (حداقل سه نفر) و یا هیئت کارشناسان خبره مربوط منتخب هیئت مدیره در صورت نبود کارشناسان رسمی دادگستری، تعیین خواهد شد.
۳ـ خرید اموال منقول و غیرمنقول، کالا و خدمات با قیمت تعیین شده و یا کمتر یا حقوقی که نرخهای آنها از طرف مراجع قانونی ذیصلاح تعیین شده باشد.
۴ـ خرید خدمات آموزشی و ورزشی و نظایر آن در چارچوب برنامه مصوب شرکت که به تشخیص و مسؤولیت مدیرعامل با رعایت صرفه و صلاح کشور امکان برگزاری مناقصه مقدور نباشد.
۵ ـ خرید خدمات فرهنگی و هنری و صنایع مستظرفه با رعایت موازین اسلامی که با تشخیص و مسؤولیت مدیرعامل با لحاظ رعایت صرفه و صلاح کشور امکان برگزاری مناقصه مقدور نباشد.
۶ ـ خرید خدمات مشاوره اعم از مهندسی مشاوره فنی بازرگانی مشتمل بر مطالعه، طراحی و یا مدیریت بر طرح و اجرا و نظارت و یا هر نوع خدمات مشاوره‌ای و خدمات کارشناسان (اشخاص حقیقی) با رعایت ماده (۱۲) این آیین‌نامه.
تبصره ـ انتخاب و ارجاع کار به مهندسان مشاور بر اساس دستورالعمل اجرایی خواهد بود که با رعایت آیین‌نامه بند «هـ» ماده (۲۹) قانون برگزاری مناقصات (موضوع تصویب‌نامه شماره ۸۴۱۷۸/ت۳۴۱۶۲هـ مورخ ۱۶/۷/۱۳۸۵)، توسط هیئت مدیره شرکت تهیه و به تصویب وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌رسد.
۷ـ خرید قطعات یدکی برای تعویض و یا تکمیل لوازم و تجهیزات ماشین‌آلات ثابت و متحرک موجود و همچنین ادوات و ابزار و وسایل اندازه‌گیری دقیق لوازم آزمایشگاههای علمی و فنی و نظایر آن که تأمین آن با تشخیص مدیرعامل از طریق مناقصه امکان‌پذیر نباشد، با تعیین بهای مورد معامله از سوی حداقل یک نفر کارشناس منتخب هیئت مدیره در رشته مربوط.
۸ ـ تعمیر تجهیزات و ماشین‌آلات ثابت و متحرک، تأمین تجهیزات و ماشین‌آلات صرفاً جایگزین و مرتبط با تداوم تولید در واحدهای تولیدی شرکت به تشخیص و مسئولیت مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) با رعایت صرفه و صلاح کشور، به نحوی که شامل توسعه واحد نشود.
۹ـ در مورد معاملات محرمانه که به تشخیص هیئت وزیران با ملاحظه صرفه و صلاح کشور باید مستور بماند.
۱۰ـ خرید سهام (چنانچه طبق اساسنامه و مقررات مربوطه در شرکت مجاز شناخته شده باشد) و تعهدات ناشی از اجرای احکام قضایی.
۱۱ـ خرید خدمات و کالا از طریق بازار بورس (براساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران).
تبصره ۱ـ انجام معاملات بدون انجام مناقصه(مزایده) مشروط بر آن است که طرف معامله مالک مورد معامله بوده یا آن را در اختیار داشته یا تولید کننده و یا انجام‌دهنده آن باشد و یا اینکه وظیفه تهیه و توزیع و فروش مورد معامله را به عهده داشته باشد.
تبصره ۲ـ استثنائات یاد شده مانع از انجام معامله از طریق انجام مناقصه (مزایده) نخواهد بود.
تبصره ۳ـ مدیرعامل مکلف است هیئـت مدیره و حسابرس (بازرس) شرکت را از معاملات مفاد بندهای این ماده و همچنین معاملات موضوع ماده (۲۸) مطلع نماید و هیـئت مدیره گزارش آنها را به اولین جلسه مجمع عمومی عادی صاحبان سهام ارائه نماید.
تبصره ۴ـ هزینه‌های مربوط به ماده (۷۸) قانون محاسبات عمومی کشور از شمول رعایت قانون مذکور و قانون برگزاری مناقصات و این آیین‌نامه مستثنی و قانون نحوه هزینه کردن اعتباراتی که به موجب قانون از رعایت قانون محاسبات عمومی و سایر مقررات عمومـی دولت مستثنی هستند، می‌باشد و بلافاصله جزئیات هزینه‌های معاملات آن به هیئت مدیره گزارش می‌شود.
ماده ۲۷ـ رعایت استانداردهای ملی و داخلی در انجام کلیه معاملات شرکت (اعم از خرید کالا، خدمت یا حقوق، امور پیمانکاری و نظایر آن) ضروری است. در مواردی که استانداردهای ملی و داخلی صنعت خدمات هوایی پست و مخابرات تدوین نشده باشد، رعایت استانداردهای بین‌المللی به تشخیص و مسئولیت مدیرعامل الزامی خواهدبود. در این گونه موارد مدیرعامل مکلف است هیئت مدیره و حسابرس (بازرس) شرکت را مطلع نماید و هیئت مدیره نیز گزارش آنها را به اولین جلسه مجمع‌عمومی عادی صاحبان سهام ارائه نماید.
ماده ۲۸ـ در مواردی که با توجه به شرائط، میسر نبودن انجام مناقصه(مزایده) براساس گزارش توجیهی و با ذکر ادله توسط واحد متقاضی گزارش و توسط هیئت سه نفره (هیئت سه نفره ترک مناقصه(مزایده)) تأیید شود، می‌توان معامله را به طریق دیگری انجام داد، در این صورت، هیئت مذکور با رعایت صرفه و صلاح شرکت ترتیب انجام اینگونه معاملات را با رعایت سایر مقررات مربوط در هر مورد برای یک نوع کالا، خدمت یا حقوق (کالا، خدمت یا حقوق مورد درخواست) تعیین و اعلام خواهدنمود. هیئت مذکور بنا به دعوت مدیرعامل و با حضور هر سه عضو رسمیت دارد و کلیه اعضاء مکلف به حضور در جلسات هیئت و ابراز نظر نسبت به گزارش توجیهی شرکت در مورد تقاضای ترک مناقصه(مزایده و همچنین نحوه انجام معامله مورد نظر می‌باشند، ولی تصمیمات هیئت با رأی اکثریت اعضاء معتبر خواهد بود. نظر هر یک از اعضا نسبت به گزارش توجیهی ترک مناقصه(مزایده) و همچنین ترتیب انجام معامله باید برای مراجعات آینده در سوابق جلسه نگهداری شود.
تبصره ۱ـ هیئت سه نفره و هر یک از اعضا در صورت عدم اتفاق آراء برای اظهار نظر می‌توانند از نظرات کارشناس (کارشناسان) حسب موضوع معامله استفاده نمایند، در این صورت هزینه استفاده از کارشناس (کارشناسان) به عهده شرکت می‌باشد.
تبصره ۲ـ در هر حال شرکت در مواردی که موضوعیت داشته باشد، باید به طریق مقتضی (با عنایت به رویه مندرج در ماده (۱۱)) از صلاحیت و توان انجام تعهدات طرف معامله و یا مشخصات فنی کالا، خدمت یا حقوق مورد معامله اطمینان حاصل نماید.
ماده ۲۹ـ ترکیب هیئت ترک مناقصه (مزایده) به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ هیئت ترک مناقصه و مزایده، مرکب از مدیرعامل، ذیحساب شرکت و یک شخص صلاحیتدار به انتخاب مجمع عمومی می‌باشد.
تبصره ـ مجمع عمومی می‌تواند به منظور عضویت در هیئت ترک مناقصه(مزایده) شخص صلاحیتدار موضوع بند «الف» را حسب موضوع معامله برای رشته‌های مختلف تعیین نماید.
ب ـ در اجرای ماده (۲۸) این آیین‌نامه، در صورتی که مبلغ معامله بیش از پنجاه برابر نصاب معاملات کوچک باشد، انجام معامله پس از تصویب هیئت سه نفری موضوع این ماده و با تأیید هیئت مدیره مجاز خواهد بود.
ج ـ در اجرای بند «ب» این ماده در صورتی که مبلغ معامله بیش از دویست برابر نصاب معاملات کوچک باشد، پس از تصویب هیئت سه نفری موضوع این ماده، انجام معامله با موافقت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، منوط به تأیید کار گروه موضوع قسمت اخیر بند «و» ماده (۲۸) قانون برگزاری مناقصات ـمصوب ۱۳۸۳ـ خواهد بود.
فصل ششم ـ قرارداد
ماده ۳۰ـ کلیه معاملات شرکت نیازمند عقد قرارداد است که طبق قراردادهای نمونه مصوب هیئت مدیره و قبل از پایان مهلت مقرر باید نسبت به عقد قرارداد اقدام شود. در مواردی که برای آن قراردادهای نمونه به تصویب هیئت مدیره نرسیده است، هرقرارداد باید جداگانه به تصویب هیئت مدیره برسد. هیئت مدیره می‌تواند به مسئولیت خود تصویب قراردادهای غیرنمونه را به کار گروهی مرکب از حداقل سه نفر افراد ذیصلاح در تخصص‌های حقوقی، بازرگانی و مالی و حسب مورد فنی (که توسط هیئت مدیره و برای قرارداد معین انتخاب می‌شوند) محول نماید.
تبصره ۱ـ با تغییر اعضای هیئت مدیره شرکت، احکام اعضای کار گروه یاد شده باید تنفیذ و یا اعضای کار گروه انتخاب شوند.
تبصره ۲ـ در مورد معاملات کوچک و متوسط که مورد معامله بلافاصله پس از انجام تشریفات مناقصه یا مزایده تحویل و بهای آن به طور نقدی پرداخت یا دریافت می‌شود انجام معامله منوط به انعقاد قرارداد نمی‌باشد، ولی صورتحسابها، اوراق خرید کالا، خدمت یا حقوق، ضمانتنامه و دیگر موارد (متناسب با نوع معامله) باید اخذ شود.
ماده ۳۱ـ در قرارداد درج نکات زیر ضروری است:
۱ـ نام متعاملین.
۲ـ نوع و مقدار مورد معامله با مشخصات کامل آنها.
۳ـ مدت انجام تعهد و محل و شرایط تحویل مورد معامله.
تبصره ۱ـ دادن هرگونه امتیاز به برنده مناقصه یا مزایده یا واگذاری امکانات شرکت و یا پرداخت پیش‌پرداخت به برنده در موقع قرارداد یا اجرای کار، به جز آنچه که در فراخوان و یا اسناد مناقصه (مزایده) درج شده، ممنوع است.
تبصره ۲ـ میزان اجاره ساختمانها و ماشین‌آلات و وسائط نقلیه و امثال آن و همچنین هرگونه تسهیلات مالی که از طرف شرکت با رعایت تبصره فوق در اختیار پیمانکاران برای مدت انجام کار مورد قرارداد گذارده می‌شود، به پیشنهاد کارشناس منتخب مدیرعامل و تصویب هیئت مدیره تعیین خواهد شد.
۴ـ ترتیب عمل و میزان خسارت در مواردی که طرف قرارداد در انجام تعهدات جزئاً یا کلاً تأخیر نماید.
۵ ـ الزام تحویل کالا بر طبق اسناد و نمونه مهرشده، در صورتی که تهیه نمونه لازم باشد، در این صورت باید نمونه کالا با مهر طرفین معامله مهر شده و نزد شرکت نگهداری شود.
۶ ـ اقرار برنده مناقصه (مزایده) به اینکه « از مشخصات کالا، خدمت یا حقوق مورد معامله و مقتضیات محل تحویل کالا، خدمت یا حقوق اطلاع کامل دارد و هیچ امر مجهولی باقی نمانده است که بعداً مستند به جهل عنوان شود.»
۷ـ اختیار شرکت نسبت به افزایش یا کاهش مورد معامله در مدت قرارداد تا میزان بیست و پنج درصد مقدار مندرج در قرارداد.
۸ ـ در مواردی که انجام کار بر اساس واحد بها باشد، بهای مورد معامله و ترتیب پرداخت آن براساس برآورد بهای مورد معامله تعیین و در قرارداد ذکرمی‌شود، بهای کارهای انجام یافته براساس واحد بها احتساب و پرداخت خواهد شد.
۹ـ چنانچه بنا به مقتضیات در نظر باشد که به برنده مناقصه پیش پرداخت داده شود (و از برنده مزایده پیش دریافت اخذ شود) و یا تسهیلاتی ملحوظ شود، میزان و ترتیب پرداخت و یا دریافت آن باید در شرایط و اسناد مناقصه (مزایده) درج شده باشد.
تبصره ۱ـ به هیچ‌وجه شروع قرارداد یا تحویل کالا، خدمت یا حقوق منوط به اخذ پیش پرداخت توسط طرف قرارداد نشود.
تبصره ۲ـ تأدیه پیش پرداخت و فراهم نمودن تسهیلات در مناقصه منوط به اخذ تضمین‌های معتبر و مورد قبول خواهد بود.
تبصره ۳ـ مبلغ پیش پرداخت از بیست و پنج درصد مبلغ معامله بیشتر نخواهد بود (در موارد خاص به تشخیص و مسئولیت مدیرعامل و به تصویب هیئت مدیره این درصد قابل افزایش خواهد بود) و میزان و شرایط آن نیز باید در اسناد درج شود.
۱۰ـ میزان تضمین حُسن انجام کار و نحوه کسر و ترتیب استرداد آن براساس شرایط و اسناد مناقصه یا مزایده.
۱۱ـ مدت فاصله زمانی بین تحویل موقت و تحویل قطعی در قراردادهای مربوط به کارهای اجرایی از جمله ساختمان، تأسیسات و تجهیزات بر اسـاس شرایط و اسناد مناقصه (مزایده).
۱۲ـ اقرار به عدم شمول ممنوعیت موضوع قانون راجع به منع داخله وزرا، نمایندگان مجلسین و کارمندان در معاملات دولتی و کشوری ـمصوب ۱۳۳۷ـ و همچنین افشای سمت و میزان سهام (در شرکتهای سهامی خاص) متعلق به اشخاص و اقربا موضوع تبصره (۱) ماده (۱) قانون یاد شده در شرکت طرف قرارداد.
۱۳ـ سایر تعهداتی که در شرایط و اسناد مناقصه یا مزایده ذکر شده است.
۱۴ـ سایر شرایط که مورد توافق طرفین معامله قرارگیرد مشروط بر آنکه امتیازاتی علاوه بر آنچه در شرایط و اسناد مناقصه یا مزایده ذکر شده است، برای طرف قرارداد در برنداشته باشد.
۱۵ـ درج این شرط که «در صورت عدم انجام تعهد، شرکت مختار است علاوه بر ضبط ضمانت و وصول خسارات برای انجام معامله به نفر دوم یا دیگری مراجعه نماید.»
۱۶ـ سایر مواردی که حسب نوع معامله یا کالا، خدمت یا حقوق ضروری باشد.
۱۷ـ مشخص نمودن مرجع حل اختلاف در صورتی که اشکال یا قصوری در انجام و یا تحویل موضوع معامله و یا پرداخت موضوع معامله پیش آید.
تبصره ـ در مواردی که اختلاف، ناظر به اموال عمومی و دولتی بوده و روش حل‌اختلاف از مصادیق صلح و داوری باشد، رعایت اصل (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران لازم خواهد بود.
۱۸ـ پیش‌بینی حق فسخ برای شرکت در مواردی که طرف قرارداد مرتکب یکی از اعمال مندرج در بندهای ماده (۱) تصویب‌نامه شماره ۷۳۳۷۷/ت۳۰۳۷۴هـ مورخ ۲۲/۱۲/۱۳۸۳ و اصلاحیه‌های بعدی آن شود.
ماده ۳۲ـ انعقاد قرارداد به شرح زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ قرارداد با برنده مناقصه یا مزایده، باید پیش از پایان مدت اعتبار پیشنهادها منعقد شود. این مدت حداکثر برای یک بار و برابر مدت پیش‌بینی شده در شرایط و اسناد مناقصه یا مزایده قابل تمدید است. بعد از عقدقرارداد سپرده برنده دوم مسترد می‌شود.
ب ـ چنانچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نماید و یا ضمانت انجام تعهدات را ارائه ننماید، سپرده وی ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد می‌شود. چنانچه برنده اول پس از ابلاغ کتبی، در مهلتی که حداکثر هفت روز کاری برای طرف معامله داخلی و پانزده روز کاری برای طرف معامله مقیم خارج از کشور می‌باشد، حاضر به انجام معامله یا انعقاد قرارداد نشود و یا ضمانت انجام تعهدات را ارائه ننماید، سپرده وی به نفع شرکت ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد خواهد شد. مهلت‌های مذکور با توجیه مستند و مدلل و تصویب مدیرعامل (و یا نماینده مجاز وی) می‌تواند تا دو برابر افزایش یابند.
این نکته باید در شرایط و اسناد مناقصه یا مزایده درج شود.
تبصره ۱ـ در صورتی که برنده دوم مناقصه یا مزایده نیز در مدت مقرر پس از اعلام شرکت حاضر به انعقاد قرارداد نشود، سپرده او نیز به نفع شرکت ضبط و مناقصه یا مزایده تجدید خواهدشد. این نکته باید در شرایط اسناد مناقصه یا مزایده درج شود.
تبصره ۲ـ در مواردی که پس از انعقاد قرارداد، طرف معامله از انجام تعهد خودداری نماید، چنانچه انجام معامله با آن قیمت و شرایط با برنده دوم مناقصه یا مزایده ممکن باشد، با تشخیص مدیرعامل و تأیید هیئت مدیره، شرکت می‌تواند بدون تجدید مناقصه یا مزایده معامله را با وی انجام دهد، در غیر این صورت شرکت می‌تواند با همان شرایط و قیمت، معامله را به ترتیب به نفرات واجد شرایط بعدی واگذار نماید. در صورتی که انجام مورد معامله با آن قیمت و شرایط میسر نشود، مناقصه یا مزایده تجدید خواهد شد.
فصل هفتم ـ ترتیب تحویل کالا، خدمت یا حقوق
ماده ۳۳ـ تحویل مورد معامله به شرح زیر انجام می‌شود:
الف ـ در مورد معاملات کوچک، تحویل مورد معامله با رسید انبار و مسئولیت انباردار یا تحویل گیرنده حسب مورد. گواهی تطبیق مشخصات با نمونه و مقدار کالا، خدمت یا حقوق بر عهده انباردار یا تحویل گیرنده می‌باشد.
ب ـ در مورد معاملات متوسط، تحویل مورد معامله با گواهی و مسئولیت انباردار و یا نماینده واحد تحویل گیرنده کالا، خدمت یا حقوق و رئیس واحد متقاضی و یا نماینده وی.
ج ـ در مورد معاملات بزرگ، تحویل مورد معامله با گواهی و مسئولیت کمیسیون تحویل خواهد بود.
تبصره ۱ـ تحویل مورد معامله در موارد مندرج در بندهای « ب» و « ج» این ماده با تنظیم صورتمجلس انجام می‌شود که در آن به صراحت درج می‌شود: «کالا، خدمت یا حقوق مورد معامله یا کار انجام شده طبق نمونه یا مشخصات مندرج در شرایط و اسناد مناقصه یا مزایده (قرارداد) می‌باشد. «همچنین در زیر صورت مجلس مقدار و مشخصات کالا، خدمت یا حقوق یا کار و همچنین نام و سمت مسئولان مربوط و در خصوص معاملات بزرگ امضای طرف معامله یا نماینده آنان (در صورتی که در محل حضور داشته باشند) درج می‌شود.
تبصره ۲ـ کالاهایی که تحویل انباردار می‌شوند، انباردار ضمن امضای صورت مجلس یا گواهی (حسب مورد)، بلافاصله قبض رسید انبار صادر خواهدکرد. در مواردی که کالا در خارج از انبار تحویل می‌شود و به انبار وارد نمی‌شود با در نظر گرفتن مفاد این ماده و تبصره‌های آن حسب مورد اقدام و تحویل گیرنده کالا به جای انباردار تکالیف مربوط را انجام خواهدداد و رسید یا صورتمجلس مربوط حسب مورد مبنای صدور قبض رسید انبار و حواله انبار قرار می‌گیرد.
تبصره ۳ـ کمیسیون تحویل، هنگام تحویل کالا، خدمت یا حقوق موظف است گزارش و تذکرات کتبی را که از طریق نظارت‌کنندگان مسئول، حین انجام کار یا ساخت کالا، خدمت یا حقوق، داده شده است در نظر بگیرد.
تبصره ۴ـ در صورت وجوداختلاف نظر بین اعضای کمیسیون تحویل در معاملات بزرگ و مسئولان تحویل در معاملات متوسط نسبت به نوع و مشخصات کالا، خدمت یا حقوق مورد تحویل و سایر موارد مربوط، هر یک از اعضای کمیسیون و مسئولان تحویل (حسب مورد) نظر خود را در صورت مجلس درج می‌نمایند و امر تحویل انجام نمی‌گیرد، متعاقباً ترتیب انجام تحویل مورد معامله از طرف مدیرعامل حسب مورد تعیین خواهد شد.
تبصره ۵ ـ در صورت لزوم مدیرعامل می‌تواند از نظر کارشناس و مهندس مشاور یا مؤسسه بازرسی فنی که به نمایندگی از طرف شرکت برگزیده شده است در اعلام تطبیق مشخصات کالا، خدمت یا حقوق با نمونه یا مشخصات مندرج در اسناد استفاده نماید.
تبصره ۶ ـ چنانچه در کالا، خدمت یا حقوق تحویلی عیب و نقص مشاهده شود که رفع آن مستلزم صرف وقت و منابع مالی باشد در صورت نیاز فوری واحد درخواست‌کننده و قبول کالا، خدمت یا حقوق ناقص یا معیوب، کمیسیون تحویل می‌تواند رأساً (یا در صورت لزوم با کسب نظر کارشناس) میزان خسارت و تفاوت قیمت را تعیین و نسبت به تحویل کالا، خدمت یا حقوق اقدام نماید. مراتب مندرج در این تبصره باید در شرایط و اسناد مناقصه (مزایده) و قرارداد درج شود.
فصل هشتم ـ سایر مقررات
ماده ۳۴ـ ارسال مکاتبات و اسناد مرتبط با معاملات موضوع این آیین‌نامه در صورتی معتبر است که فرستادن آن جز در موارد تغییر نشانی یا محل، قابل تصدیق باشد، مانند پست سفارشی، تلگرام، تلکس و نظایر آن.
ماده ۳۵ـ نحوه رسیدگی به شکایات به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ چنانچه هر یک از مناقصه‌گران (مزایده‌گران) نسبت به اجرا نشدن موادی از این آیین‌نامه اعتراض داشته باشد، می‌تواند به مدیرعامل شرکت شکایت کند.
ب ـ مدیرعامل شرکت مکلف است در مهلت پانزده روزکاری از تاریخ دریافت شکایت، رسیدگی‌های لازم را به عمل آورده و در صورت وارد دانستن اعتراض، مطابق مقررات مربوط موضوع را به کمیسیون مناقصه (مزایده) احاله تا نسبت به تأیید تصمیم اولیه کمیسیون یا تجدید و یا لغو مناقصه (مزایده) اقدام نماید و در صورتی که شکایت را وارد تشخیص ندهد، جوابیه لازم را به منظور ارائه به شاکی ظرف مهلت تعیین‌شده به مدیرعامل شرکت اعلام کند.
ماده ۳۶ـ اشخاصی (حقوقی و حقیقی) که به تشخیص هیئت‌مدیره و یا اعلام مراجع رسمی در ایفای تعهدات خود تعلل ورزیده و یا کالا، خدمت یا حقوق موضوع معامله را به نحو مطلوب تهیه، تدارک، انجام و یا تحویل ننمایند، ضمن اقدام قانونی برای استیفای حقوق شرکت تا اطلاع ثانوی در فهرست سیاه قرار می‌گیرند و از شرکت در مناقصه‌ها، مزایده‌ها و معاملات شرکت محروم می‌شوند.
ماده ۳۷ـ به منظور تسهیل در انجام معاملات و گسترش رقابت و تحصیل صرفه و صلاح شرکت و همچنین ایجاد شفافیت در معاملات، اطلاعات کلیه معاملات متوسط و بزرگ شرکت باید در مراحل مختلف آن، شامل نحوه انجام معامله، چگونگی و نتایج بررسی پیشنهاددهندگان و پیشنهادها، انتخاب طرف معامله و ترتیب انجام معامله در شبکه اطلاع‌رسانی معاملات پیام منتشر شود.
تبصره ۱ـ شرکت موظف است اطلاعات و اسناد زیر را در مورد معاملات شرکت ثبت و نگهداری کند:
۱ـ درخواست انجام معامله و تأییدیه مدیرعامل (و یا نمایندگان مجاز وی) برای انجام اقدامات لازم در این خصوص.
۲ـ فراخوان.
۳ـ نام و مشخصات اعضای کمیسیون، پیشنهاددهندگان و حاضران در جلسات.
۴ـ خلاصه اسناد.
۵ ـ روش و مراحل ارزیابی کیفی پیشنهاددهندگان و نتایج ارزیابی آنها.
۶ ـ صورتجلسات و نتایج ارزیابی‌ها.
۷ـ نام، مشخصات و نحوه انتخاب برنده یا برندگان.
تبصره ۲ـ اطلاعات و اسناد و مدارک مربوط به انجام مراحل هر یک از معاملات شرکت اعم از مناقصه (مزایده)، عدم الزام و ترک آنها، به نحوی نگهداری شود تا امکان دسترسی، مشاهده و نظارت در هر زمان به سهولت برای بازرس شرکت فراهم باشد.
تبصره ۳ـ اطلاعات کلیه معاملات شرکت اعم از مناقصه (مزایده)، عدم الزام و ترک آنها، جز آن دسته از معاملاتی که به تشخیص هیئت وزیران باید مستور بماند، باید از طریق شبکه اطلاع‌رسانی معاملات پیام و بعلاوه درخصوص مناقصات از طریق شبکه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات در اختیار عموم قرار گیرد. در مواردی که انتشار بلافاصله این اطلاعات به صرفه و صلاح شرکت نباشد، انتشار اطلاعات برای مدت زمان معین به تعویق خواهدافتاد. تأخیر در انتشار و مدت آن باید قبلاً به تصویب هیئت مدیره شرکت برسد.
ماده ۳۸ـ کلیه آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مغایر از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه منسوخ می‌باشد.
تبصره ۱ـ هیئت مدیره شرکت می‌تواند در صورت صلاحدید و در موارد مسکوت در این آیین‌نامه، دستورالعمل‌های نظام فنی و اجرایی کشور و یا دیگر مصوبات هیئت وزیران در مورد طرح‌های تملک داراییهای سرمایه‌ای از محل منابع عمومی را حسب‌مورد درخصوص منابع داخلی شرکت نیز مورد استفاده قرار دهد و مراتب به مجمع عمومی منعکس شود.
تبصره ۲ـ در مورد طرح‌های تملک داراییهای سرمایه‌ای که محل تأمین اعتبار آنها منابع عمومی می‌باشد، شرکت باید آیین‌نامه معاملات دولتی و نظام فنی ـ اجرایی و آیین‌نامه مربوط که با قانون برگزاری مناقصات مغایر نمی‌باشد نیز را مراعات نماید.
ماده ۳۹ـ هیئت مدیره شرکت موظف است پیشنهادهای اصلاحی درخصوص این آئین‌نامه را هر ساله به مجمع عمومی شرکت ارائه نماید. اصلاح این آیین‌نامه منوط به تصویب هیئت وزیران خواهد بود. مواردی که در این آیین‌نامه از قانون برگزاری مناقصات و قانون محاسبات عمومی کشور اقتباس شده است صرفاً در چارچوب قوانین مذکور و اصلاحات بعدی توسط مجلس شورای اسلامی قابل اصلاح است. همچنین به منظور حصول اطمینان از استمرار انطباق این آیین‌نامه با قانون برگزاری مناقصات و قانون محاسبات عمومی کشور، مجمع عمومی شرکت موظف است در صورت هرگونه اصلاح و یا تغییر در قوانین مذکور پیشنهادهای اصلاحی خود را برای تصویب به هیئت وزیران ارائه نماید.
این تصویب‌نامه در تاریخ ۳/۳/۱۳۸۷ به تأیید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.
معاون اول رئیس جمهور ـ پرویز داودی