آیین‌نامه اجرایی ماده (۵۹) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

تاریخ تصویب: ۱۳۸۶/۰۴/۰۳
تاریخ انتشار: ۱۳۸۶/۰۴/۱۶

 ‎‎‎‎۵۱۵۰۴/ت ۳۵۹۵۱هـ ‎‎ ـ ۶/۴/۱۳۸۶

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۳/۴/۱۳۸۶ بنا به پیشنهاد شماره ۹۹۷۴۳/۱۰۰ مورخ ۱۵/۶/۱۳۸۵ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد ماده (۵۹) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۳ ـ آیین‌نامه اجرایی ماده یادشده را به شرح زیر، تصویب نمود:


ماده ۱ـ دراین آیین‌نامه عبارات به کار رفته در معانی مشروح زیر به کار برده می شوند:
الف ـ ارزش اقتصادی محیط زیست و منابع طبیعی: ارزش مبادله‌ای تمامی تولیدات و خدماتی (اعم از بازاری و غیربازاری) که از کارکردهای اکولوژیک منابع طبیعی و محیط زیست به صورت طبیعی حاصل می‌شود. برای کالاها و خدمات مبادله‌ای، قیمت بازاری و برای تولیدات و خدمات غیرمبادله‌ای، قیمتهای سایه‌ای مبنای تقویم پولی چنین تولیدات و خدماتی به حساب می‌آیند.
ب ـ ارزشگذاری اقتصادی منابع طبیعی و محیط زیستی: روشهایی که به منظور ارزش‌گذاری پولی داراییهای طبیعی و محیط زیستی مورد استفاده قرار می‌گیرد و‌ شامل ارزش‌گذاری بازاری، ارزش‌گذاری غیربازاری مستقیم، ارزش‌گذاری غیربازاری غیرمستقیم می گردد.
پ ـ هزینه‌های ناشی از آلودگی و تخریب محیط زیست: ارزش پولی برای جبران آثار منفی آلودگیهای محیط زیست، برداشت و استفاده از داراییهای طبیعی، محیط زیستی و منابع طبیعی به میزانی بیش از میزان جایگزینی و زوال کیفی محیط زیست، انواع هزینه‌هایی است که در نتیجه فعالیتهای اقتصادی ایجاد می‌گردد.
ت ـ حسابهای ملی: نظام حسابهای ملی متشکل از مجموعه‌ای منسجم، سازگار و یکپارچه از حسابهای کلان، ترازنامه‌ها و جداول که مطابق با مفاهیم، تعاریف، طبقه‌بندیها و قواعد حسابداری پذیرفته شده در سطح بین المللی تهیه می‌گردند. سیستم حسابهای ملی شامل چارچوب مرکزی و حسابهای اقماری از جمله حسابهای اقماری محیط زیستی می‌باشد.
ث ـ حسابهای اقماری محیط زیستی (شامل منابع طبیعی): “ سیستم حسابهای یکپارچه محیط زیستی و اقتصادی“ ‎‎‎‎ که به اختصار حسابهای اقماری محیط زیستی نامیده می‌شود به عنوان یک چارچوب موازی با حسابهای ملی و به منظور افزایش ظرفیت تحلیلی حسابهای ملی تهیه می‌شود.
ج ـ دستورالعملهای محاسبه ارزشها و هزینه‌ها: چارچوبها و نحوه انجام ارزیابی و امکان سنجی طرحها و پروژه‌های تملک داراییهای سرمایه‌ای (اعم از دولتی و غیردولتی) که بر پایه تحلیل هزینه و فایده مبتنی بر ارزشها و هزینه‌های محیط زیستی و منابع طبیعی تدوین و ارایه می‌گردد. از این روشها و نتایج به عنوان مبنای تعیین هزینه‌های تخریب محیط زیست و منابع طبیعی در طرحها و پروژه‌های تملک دارایی های سرمایه‌ای استفاده می‌شود.

ماده ۲ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارتخانه های نیرو و جهادکشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست چارچوب و جداول حسابهای اقماری محیط زیستی را تدوین می‌نماید. مسئولیت انتشار گزارشها به عهده مرکز آمار ایران است. چارچوب و روشهای تدوین حسابهای مذکور حداکثر سه ماه پس از تصویب آیین‌نامه به تأیید شورایعالی آمار خواهد رسید.

ماده ۳ ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان جنگلها و مراتع کشور فعالیتهای لازم برای تهیه دستورالعمل ارزشها و هزینه‌های محیط زیستی در امکان سنجی طرحها و پروژه‌های تملک دارایی سرمایه‌ای (شامل چارچوب و روشها، اولویتها و چارچوب پروژه‌های مطالعاتی) را حداکثر شش ماه پس از نهایی شدن این آیین‌نامه، به تأیید گروه راهبری مندرج در بند (۵) این تصوب نامه می‌رساند، دستورالعملهای مزبور پس از تصویب در شورای عالی محیط زیست به اجرا گذارده می‌شود.

ماده ۴ـ سازمان حفاظت محیط زیست موظف است برنامه نظام‌مندی را برای ایجاد توانمندسازی لازم جهت پیشبرد مواد یادشده تدوین نماید تا پس از تأیید گروه راهبری مندرج در ماده (۵) این تصویب‌نامه به اجرا درآید. این برنامه حداکثر سه ماه پس از تصویب این آیین‌نامه آماده خواهد شد.

ماده ۵ ـ به منظور ایجاد هماهنگی برای انجام وظایف مندرج در بندهای فوق و همچنین نظارت بر حسن اجرای فعالیتها، گروه راهبری با مسئولیت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و با عضویت سازمان حفاظت محیط زیست، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، وزارتخانه‌های ‎‎‎امور اقتصادی و دارایی، جهاد کشاورزی، نیرو و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یک اقتصاددان منابع طبیعی (به انتخاب وزارت جهادکشاورزی) و یک نفر از اقتصاد دانان محیط زیست (به انتخاب سازمان حفاظت محیط زیست) تشکیل می‌شود. گروه راهبری مذکور موظف است گزارش پیشرفت اقدامات را سالیانه به شورای عالی حفاظت محیط زیست ارایه نماید.

تبصره : گروه راهبری می تواند حسب مورد از دستگاههای اجرایی ذی‌ربط با حق رأی برای شرکت در جلسه دعوت به عمل آورد.

 پرویز داودی
معاون اول رئیس جمهور