شماره ۵۴۶۰۵/ت۳۵۶۱۱هـ – ۱۱/۴/۱۳۸۶
هیئـت وزیران در جلسه ۳/۴/۱۳۸۶ بنا به‌پیشنهاد مشترک شماره ۱۹۲۹۲/۰۲۰ مورخ ۲۰/۶/ ۱۳۸۵ وزارت جهاد کشاورزی (سازمان امور عشایر)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفتر مناطق محروم کشور و به استناد بند «ی» ماده (۱۱۴) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۳ـ ، آیین‌نامه اجرایی بند یادشده را به‌شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مربوط به‌کار می‌روند:
الف ـ ایل: اتحادیه‌ای متشکل از تیره‌ها و طوایف عشایر است که به‌دلیل وابستگیهای خویشاوندی و هم‌خونی یا ضرورتهای اجتماعی و سیاسی در یک برهه از زمان و در سرزمین مشترک که دارای قلمرو ایلی مشخص است، متحد شده باشند.
ب ـ عشایر کوچنده: به جمعیت‌ها و جوامعی گفته می‌شود که حداقل دارای سه ویژگی باشند:
۱ـ ساختار اجتماعی مبتنی بر نظام ایلی.
۲ـ شیوه معیشت مبتنی بر دامداری.
۳ـ شیوه زندگی مبتنی بر کوچ.
پ ـ ایل راه: به مسیرهای سنتی کوچ عشایر از قشلاق (گرمسیر) به ییلاق (سردسیر) و بالعکس اطلاق می‌شود.
ت ـ فرهنگ ایلی: مجموعه متنوعی از عناصر و ترکیبات مادی و معنوی هستند که شامل هنرها، باورها، عادات، آداب و رسوم، سنن، آییـن‌ها، منـاسک، نهادهـا و ارزشهـای ملی‌ـ دینی، اجتماعی و فرهنگی اصیل است که در مناطق زندگی ایلی وجود دارند.
ث ـ مناطق عشایری : محدوده‌ای از سرزمین و قلمرو رده‌های ایلی که شامل ییلاق، قشلاق، میان بند و ایل راه می‌باشد.
ماده ۲ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موظف است نسبت به انجام امور زیر اقدام نماید:
الف ـ مطالعه، امکان سنجی و مکان‌یابی مراکز حفظ آثار و فرهنگ ایلی متناسب با مناطق دارای جاذبه‌های گردشگری عشایری.
ب ـ تهیه اطلس گردشگری عشایر.
پ ـ ایجاد مراکز حفظ آثار و فرهنگ ایلی متناسب با نتایج مطالعات انجام شده در شهرستانها و استانهای کشور از قبیل:
۱ـ اطراقگاهها و تفرجگاههای ایلی و عشایری بصورت دائمی یا فصلی در نقاط مناسب.
۲ـ دهکده‌های گردشگری در مناطق ایل‌نشین.
۳ـ موزه میراث فرهنگی ایلات و عشایر.
۴ـ ایجاد زیرساختها و احداث تاسیسات و امکانات لازم در موارد یاد شده به‌منظور جلب مشارکت بخش خصوصی.
ت ـ اطلاع‌رسانی در مورد جاذبه‌های مختلف فرهنگی و گردشگری عشایری با همکاری سازمان امور عشایر ایران و سایر دستگاههای مرتبط به‌منظور ترویج فرهنگ مثبت عشایری و تبلیغ توانمندیهای آنان.
ث ـ پشتیبانی از بخش غیردولتی (حقیقی و حقوقی) در ایجاد دهکده‌های توریستی عشایری، اطراقگاههای گردشگری ایلی و عشایری و ایجاد و توسعه موزه و واحدهای حفظ آثار تاریخی و فرهنگ ایلی.
ج ـ مشارکت با بخش غیردولتی با رعایت ماده (۸۸) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و سایر مقررات و حمایت از فعالیت شرکتها و مؤسسات غیردولتی که نسبت به‌ایجاد مراکز حفظ آثار و فرهنگ ایلی یا گردشگری در مناطق عشایری اقدام می‌نمایند.
چ ـ ارایه تسهیلات ارزان قیمت بانکی برای ایجاد مراکز حفظ آثار و فرهنگ ایلی از طریق یارانه‌ها و وجوه اداره شده.
ح ـ برگزاری جشنواره‌ها و سوگواره‌ها، هفته‌های فرهنگ عشایری، نمایشگاههای فرهنگ و هنر عشایری در داخل و خارج، مسابقات و اجرای برنامه‌های آئینی، آداب و سنن و مناسک، انتشار کتب و نشریات و تولید فیلمهای بلند و کوتاه و هنرهای تجسمی با رویکرد حفظ آثار و فرهنگ سنتی ایلی و عشایری.
تبصره ـ موارد مرتبط با هماهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت می‌گیرد.
ماده ۳ـ سازمان امور عشایر ایران به‌منظور حفظ آثار و فرهنگ ایلی موظف است نسبت به انجام موارد زیر اقدام نماید:
الف ـ تهیه تقویم کوچ عشایر، نقشه مسیر ایل راهها و مسیر حرکت و اطراقگاههای عشایری و کمک به تهیه اطلس گردشگری عشایری به تفکیک استانها.
ب ـ مساعدت در امر شناسایی آثار فرهنگ ایلی و عشایری و نقاط مستعد گردشگری در مناطق عشایری.
پ ـ پشتیبانی از برگزاری مراسم مندرج در بند «ح» ماده (۳) این آیین‌نامه.
ت ـ همکاری در انجام طرح‌های پژوهشی و مطالعاتی برای ایجاد مراکز حفظ آثار فرهنگ ایلی بویژه از طریق حمایت از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکترا.
ث ـ ترویج فرهنگ گردشگرپذیری در بین جوامع عشایری.
ماده ۴ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است با همکاری سازمان امور عشایر ایران و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی را به‌منظور معرفی فرهنگ ایلات و عشایر و معرفی جاذبه‌های گردشگری این جامعه تهیه، تولید و پخش نماید.
ماده ۵ ـ سازمان تربیت بدنی موظف است با همکاری سازمان امور عشایر ایران نسبت به‌شناسایی، احیاء و توسعه ورزشهای بومی ایلی و عشایری و برگزاری مسابقات مناسب اقدام نماید.
ماده ۶ ـ سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری، سازمان ملی زمین و مسکن و سایر دستگاههای ذی‌ربط موظفند حسب مورد زمین مورد نیاز برای ایجاد و توسعه دهکده‌های توریستی عشایری، اطراقگاههای گردشگری ایلی، موزه‌ها، نمایشگاهها، مراکز حفظ آثار فرهنگ ایلی و مراکز اطلاع‌رسانی عشایری را با معرفی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با لحاظ اولویت در اختیار بخش غیردولتی و سازمانهای دولتی متقاضی اجرای طرح‌های یادشده واگذار نمایند.
ماده ۷ـ دستگاههای مذکور در این آیین‌نامه موظفند اعتبارات هزینه‌ای، تملک داراییهای سرمایه‌ای و کمکهای فنی ـ اعتباری مورد نیاز برای انجام اقدامات پیش‌بینی شده در این آیین‌نامه را در بودجه‌های پیشنهادی سالیانه در نظر گرفته و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است به نحو مقتضی در لوایح بودجه سنواتی موارد یاد شده را لحاظ نماید.
معاون اول رئیس جمهور ـ پرویز داودی