شماره ۱۷۴۹۲/ت۳۴۹۱۶هـ – ۱۳۸۵/۲/۲۴
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۵/۱/۱۶ بنا به پیشنهاد مشترک وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند (۲۰) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور، آیین‌نامه اعطای
تسهیلات مسکن و نوسازی و بهسازی مسکن روستایی را به شرح ذیل تصویب نمود:
فصل اول ـ تسهیلات خرید مسکن کوچک به کارگران و کارمندان کم درآمد
ماده ۱ـ به منظور تسهیل در تأمین مسکن کارگران و کارمندان کم درآمد شاغل و بازنشسته تحت پوشش صندوقهای تأمین اجتماعی و بازنشستگی کشوری و لشگری و صندوقهای خاص، اعطای تسهیلات خرید توسط بانک مسکن در محدوده جغرافیایی شهرهای کشور تا پایان برنامه چهارم توسعه با رعایت این فصل انجام می گیرد.
ماده ۲ـ مسکن مشمول این فصل، مسکن نوساز و دست اولی است که مساحت زیربنای مفید آن با تعاریف موضوع الگوی مصرف مسکن که از سوی وزارت مسکن و شهرسازی انجام می‌گیرد، منطبق باشد.
ماده ۳ـ کارگران و کارمندان مشمول این فصل باید حائز شرایط ذیل باشند:
الف ـ متأهل یا سرپرست خانوار بوده و تاکنون زمین یا مسکن دولتی دریافت نکرده باشند.
ب ـ حقوق و مزایای آنان از دو برابر حداقل حقوق و مزایای موضوع قانون کار و قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت بیشتر نباشد.
ج ـ نسبت به افتتاح حساب پس‌انداز ویژه با حداقل موجودی سه میلیون ریال نزد بانک مسکن اقدام کنند.
تبصره ـ [اصلاحی ۱۳۸۵/۹/۵]
ایثارگران واجد شرایط این آیین‌نامه چنانچه تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران باشند با معرفی آن بنیاد و رزمندگان با حداقل شش ماه سابقه حضور در جبهه با معرفی نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اولویت از تسهیلات این فصل برخوردار می‌شوند.
ماده ۴ـ تسهیلات پرداختی معادل پنجاه برابر حقوق و دستمزد متقاضی و حداکثر معادل یکصد میلیون ریال برای هر واحد مسکونی در مرحله نخست بوده و در سالهای بعد متناسب با نرخ تورم افزایش می‌یابد.
ماده ۵ـ دارندگان حسابهای صندوق پس‌انداز مسکن نزد بانک مسکن در شرایط مساوی و نیز متقاضیان خرید واحدهای مسکونی واقع در بافتهای فرسوده شهری و شهرهای جدید نسبت به سایر متقاضیان از اولویت برخوردار خواهند بود.
ماده ۶ـ مدت زمان بازپرداخت این تسهیلات پانزده سال و به روش تقسیط پلکانی خواهد بود.
ماده ۷ـ یارانه سود تسهیلات پرداختی در شهرهای کوچک معادل شش درصد و در شهرهای متوسط معادل چهار درصد است.
ماده ۸ ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است اعتبار لازم را جهت تأمین مابه‌التفاوت نرخ سود تسهیلات در شهرهای کوچک و متوسط در بودجه‌های سالانه منظور کند.
ماده ۹ـ در مرحله نخست اجرای این فصل که تا پایان خرداد ۱۳۸۵ است، سی هزار واحد مسکونی و در سالهای بعد سالانه پنجاه هزار واحد مسکونی مشمول استفاده از تسهیلات خرید موضوع این فصل خواهند شد.
ماده ۱۰ـ طبق تعریف سطوح سه گانه شهری در دستورالعمل اجرایی این فصل، هفتاد درصد از تسهیلات موضوع این فصل به شهرهای کوچک و متوسط اختصاص می‌یابد.
ماده ۱۱ـ به منظور کمک به تأمین منابع مورد نیاز برای اجرای این فصل در سال ۱۳۸۴ مبلغ هزار میلیارد ریال از منابع سایر بانکها در اختیار بانک مسکن قرار گیرد.
ماده ۱۲ـ به منظور کمک به تأمین منابع لازم برای تداوم اجرای این فصل تا پایان برنامه چهارم توسعه، تمهیدهای لازم از محل انتشار اوراق مشارکت و استفاده از حساب ذخیره ارزی اتخاذ خواهد شد.
ماده ۱۳ـ دستورالعمل اجرایی این فصل ظرف پانزده روز پس از ابلاغ این آیین‌نامه، توسط وزارت مسکن و شهرسازی صادر خواهد شد.
ماده ۱۴ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است اقدامهای لازم را برای ایجاد زمینه اجرای مفاد این فصل تا زمان ابلاغ دستورالعمل یادشده معمول و مراتب را به سیستم بانکی ابلاغ کند.
فصل دوم ـ نحوه پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه به مستأجران کم درآمد
ماده ۱۵-
[اصلاحی ۱۳۸۶/۱۲/۶]
[اصلاحی ۱۳۸۷/۲/۱۶]
در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶، مبلغ هشتصد میلیارد (۸۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال و در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸، مبلغ هزار و پانصد میلیارد (۱،۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال از منابع قرض‌الحسنه کلیه بانکهای کشور، حسب سهمیه‌ای که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد، با رعایت مفاد این فصل به مستأجران کم درآمد شهری پرداخت می‌شود.
ماده ۱۶ـ [اصلاحی ۱۳۸۵/۱۲/۲۶]
متقاضیان واجد شرایط عبارتند از ایثارگران تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران، خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی و مستمری‌بگیران و بازنشستگان تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی و صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشگری و نیز خانوارهای شاغل جوان و زنان شاغل سرپرست خانوار و معرفی‌شدگان از طرف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی که مستمری و یا حقوق و مزایای دریافتی آنها از ۱.۵ برابر حداقل حقوق و دستمزد موضوع قانون کار بیشتر نباشد.
ماده ۱۷ـ مبلغ قرض‌الحسنه متناسب با مساحت و نوع مسکن و حداکثر سی میلیون ریال است که با معرفی و تضمین سازمانها و نهادهای مذکور در ماده (۱۶) جهت پرداخت ودیعه به متقاضیان اعطا می‌شود. متقاضیان دریافت قرض‌الحسنه اجاره در شهرهای بزرگ باید در زمان معرفی و به تأیید نهاد معرف، از حداقل ده سال سابقه سکونت در شهر محل تقاضا برخوردار باشند.
تبصره ـ [الحاقی ۱۳۸۶/۷/۸]
اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به معرفی‌شدگان از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، در قبال اخذ سفته عندالمطالبه به تعهد متقاضی و به ضمانت یک کارمند رسمی (با ارائه گواهی اشتغال به کار) یا یک نفر کاسب دارای جواز کسب یا بنیاد یاد شده و یا ضامن مورد قبول شعبه ذیربط صورت می‌گیرد.
ماده ۱۸ـ نرخ کارمزد تسهیلات موضوع این فصل معادل چهار درصد و مدت بازپرداخت آن پنج سال و به روش تقسیط پلکانی خواهد بود.
ماده ۱۹ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است اقدامهای لازم را به منظور افزایش سقف تسهیلات قرض‌الحسنه به مبلغ سی میلیون ریال فراهم کند.
ماده ۲۰ـ دستورالعمل اجرایی این فصل ظرف پانزده روز پس از ابلاغ این آیین‌نامه، توسط وزارت مسکن و شهرسازی صادر خواهد شد.
ماده ۲۱ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است اقدامهای لازم را برای ایجاد زمینه اجرای مفاد این فصل تا زمان ابلاغ دستورالعمل یادشده معمول و مراتب را به سیستم بانکی ابلاغ کند.
فصل سوم ـ احداث و عرضه مسکن اجاره‌ای
ماده ۲۲ـ به استناد ماده (۶) قانون تشویق احداث و عرضه واحدهای مسکونی استیجاری ـ مصوب ۱۳۷۷ـ سالانه پنجاه هزار واحد مسکونی اجاره‌ای توسط بخش غیردولتی و با استفاده از تسهیلات و حمایتهای دولت و سیستم بانکی احداث خواهد شد.
ماده ۲۳ـ واحدهای یادشده باید حداقل به مدت پنج سال به طور اجاره‌ای بهره‌برداری شوند.
ماده ۲۴ـ واگذاری زمین از طرف دولت با شرایط تخفیف و تقسیط صورت می‌گیرد و در طول پنج سال دوره اجاره، بهای زمین دریافت نمی‌شود. بعد از اتمام این دوره درصورتی که سازنده بخواهد واحدهای خود را بفروشد، پول زمین به صورت یکجا دریافت و در صورت ادامه اجاره، بهای زمین تقسیط خواهد شد.
ماده ۲۵ـ تسهیلات به ازای هر واحد در سال اول یکصد و بیست میلیون ریال بوده و از سال دوم متناسب با نرخ تورم افزایش خواهد یافت. دوره بازپرداخت تسهیلات مذکور پانزده سال و روش تقسیط پلکانی می‌باشد. به این تسهیلات سالانه چهار درصد یارانه سود تسهیلات بانکی تعلق می‌گیرد.
ماده ۲۶ـ بانکها موظفند در اجرای ماده (۹) قانون یادشده و ماده (۱۰) آیین‌نامه اجرایی آن، نسبت به فروش اقساطی کل تسهیلات پرداختی به سازنده اقدام کنند.
ماده ۲۷ـ هزینه خدمات انشعاب آب، برق، تلفن، گاز، فاضلاب و صدور پروانه ساخت شامل عوارض احداث و تراکم ساختمان واحدهای مسکونی موضوع این فصل در بافتهای فرسوده شهری و شهرهای جدید با اعمال پنجاه درصد تخفیف محاسبه و دریافت خواهد شد.
ماده ۲۸ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است اعتبار لازم را جهت تأمین مابه‌التفاوت نرخ سود تسهیلات در بودجه‌های سالانه منظور کند.
ماده ۲۹ـ دستورالعمل اجرایی این فصل ظرف پانزده روز پس از ابلاغ این آیین‌نامه، توسط وزارت مسکن و شهرسازی صادر خواهد شد.
ماده ۳۰ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است اقدامهای لازم را برای ایجاد زمینه اجرای مفاد این فصل تا زمان ابلاغ دستورالعمل یادشده معمول و مراتب را به سیستم بانکی ابلاغ کند.
فصل چهارم ـ نوسازی و بهسازی مسکن روستایی
ماده ۳۱- [اصلاحی ۱۳۸۶/۱۲/۱۲]
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مکلف است مطابق ماده (۳۰) قانون برنامه چهارم توسعه اعتبار لازم را جهت پرداخت کمک سود تسهیلات بانکی برای نوسازی و بهسازی سالانه سیصد هزار واحد مسکونی روستایی برای افراد ساکن در روستا یا افرادی که بخواهند ساکن روستا شوند طی سالهای برنامه چهارم توسعه پیش بینی و در بودجه های سالیانه تأمین کند. یارانه فوق طوری محاسبه خواهد شد که دریافت کننده تسهیلات همواره پنج درصد از کارمزد را خود پرداخت کند.
تبصره ۱ ـ سقف فردی تسهیلات برای سال اول برنامه پنجاه میلیون ریال تعیین و در طول برنامه سالانه پانزده درصد به سقف فردی اضافه می‌شود.
تبصره ۲ ـ به منظور تشویق انبوه سازی، کمک سود متعلقه به سازندگان انبوه (سه واحد به بالا) یک درصد افزایش می‌یابد.
ماده ۳۲ ـ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مکلف است با عقد قرارداد با بانکها و سایر منابع مالی نسبت به توزیع استانی تسهیلات با اولویت مناطق حادثه خیز، شناسایی متقاضیان واجد شرایط و معرفی آنان جهت دریافت تسهیلات و همچنین نظارت بر ساخت و ساز اقدام کند.
ماده ۳۳- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف است با همکاری سازمان فنی و حرفه ای در جهت ارتقای سطح دانش و مهارت فنی عوامل ساخت و ساز مسکن روستایی و همچنین اعمال ویژگیهای معماری بومی با توجه به تنوع اقلیمی در کلیه مراحل طراحی و ساخت نسبت به آموزشهای لازم برنامه‌ریزی و اقدام کند.
ماده ۳۴ – نظارت عالی بر کلیه مراحل طراحی و اجرای مسکن روستایی به عهده وزارت مسکن و شهرسازی خواهد بود.
ماده ۳۵ – کلیه دستگاهها و سازمانهای ذیربط موظفند همکاریهای لازم را جهت افزایش تولید مصالح مناسب مورد نیاز در مناطق روستایی انجام دهند.
ماده ۳۶ – دولت مکلف است اعتبارات مورد نیاز را جهت مقاوم سازی و نوسازی مدارس و ساختمانهای دولتی در روستاهای مشمول طرح در بودجه سالانه در طی برنامه چهارم توسعه پیش‌بینی کند.
فصل پنجم ـ پرداخت مابه‌التفاوت نرخ سود پنج درصد تا نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار از سود تسهیلات مسکن روستائیان و عشایر داوطلب اسکان در روستا
ماده ۳۷ـ روستائیانی که نسبت به نوسازی واحدهای مسکونی فرسوده واقع در طرح‌های مصوب هادی، کالبدی یا بهسازی و نوسازی مسکن روستایی با رعایت الگوی مصوب مسکن اقدام کنند، با معرفی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی می‌توانند از کمک سود تسهیلات به میزان مابه‌التفاوت نرخ سود پنج درصد تا نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار استفاده کنند.
تبصره ۱ـ عشایر داوطلب اسکان در روستاها (با رعایت طرح‌هادی یا کالبدی مصوب) و همچنین کانونهای اسکان عشایر برای احداث واحدهای مسکونی با معرفی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی می‌توانند از یارانه سود تسهیلات موضوع این فصل استفاده کنند.
تبصره ۲ـ سقف فردی تسهیلات برای مسکن روستایی در سال ۱۳۸۵ معادل پنجاه و هفت میلیون ریال به ازای هر واحد مسکونی خواهد بود.
ماده ۳۸ـ اقشار مشمول تسهیلات خرید مسکن کوچک به کارگران و کارمندان کم درآمد (موضوع فصل اول) شاغل و بازنشسته تحت پوشش صندوقهای تأمین اجتماعی و بازنشستگی کشوری و لشگری و صندوقهای خاص که شرایط مندرج در فصل مذکور و دستورالعملهای اجرایی آن را داشته باشند، می‌توانند از کمک سود تسهیلات اعطایی موضوع این ماده برخوردار شوند.
تبصره ۱ـ سقف فردی تسهیلات خرید مسکن جهت خریداران فوق‌الذکر در سال ۱۳۸۵ معادل یکصد و پانزده میلیون ریال و کمک سود تسهیلات بانکی برای خریداران در شهرهای متوسط تا چهار (۴) واحد درصد و در شهرهای کوچک تا شش (۶) واحد درصد خواهد بود.
تبصره ۲ـ کلان شهرها و شهرهای بزرگ براساس تعریفی که در متن فصل مذکور آمده است، مشمول پرداخت کمک سود نمی‌شوند.
ماده ۳۹ـ به سازندگان خصوصی واحدهای مسکونی اجاره‌ای موضوع فصل سوم (احداث و عرضه مسکن اجاره‌ای) به میزان چهار (۴) واحد درصد از سود تسهیلات بانکی تأمین و پرداخت می‌شود.
تبصره ۱ـ مبلغ تسهیلات بانکی در سال ۱۳۸۵ به ازای هر واحد مسکونی اجاره‌ای احداثی معادل یکصد و سی و پنج میلیون ریال خواهد بود.
تبصره ۲ـ تدوین و توزیع استانی واحدهای مزبور و همچنین دستورالعمل شرایط واگذاری زمین به سازندگان غیردولتی پس از تأیید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور توسط وزارت مسکن و شهرسازی صورت خواهد گرفت.
تبصره ۳ـ میزان اجاره بهای زمین در طول مدت اجاره‌داری معادل سی درصد قیمت منطقه‌ای سال واگذاری تعیین می‌شود.
تبصره ۴ـ به منظور حمایت از فناوریهای نوین در ساخت سریع، سبک، مقاوم و مناسب مسکن و تشویق مقاوم‌سازی و بهینه‌سازی مصرف انرژی و رعایت مقررات ملی ساختمان حداکثر چهار (۴) واحد درصد از سود تسهیلات دریافتی توسط فناوران و سازندگان علاوه بر درصدهای فوق تأمین و پرداخت می‌شود. شرایط و نحوه پرداخت مطابق دستورالعملی خواهد بود که از سوی وزارت مسکن و شهرسازی پس از تأیید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور صادر خواهد شد.
ماده ۴۰ـ کمک سود تسهیلات اعطایی موضوع این فصل به صورت یکجا در ابتدای دوره در وجه بانک عامل پرداخت خواهد شد. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه دستورالعملهای مربوط را به بانکهای عامل ابلاغ کند.
ماده ۴۱ـ وزارت مسکن و شهرسای موظف است پس از تأیید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ظرف یک‌ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به اعلام دستورالعمل شرایط و نحوه اعطای کمک سود تسهیلات در دوره‌های مشارکت مدنی و فروش اقساطی اقدام کند.
ماده ۴۲ـ وزارت مسکن و شهرسازی موظف است گزارش عملکرد این فصل را هر سه ماه یک‌بار به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ارسال کند.
ماده ۴۳ـ اعتبارات فوق از محل ردیف ۶۰۱۱۰۴ توسط وزارت مسکن و شهرسازی از طریق انعقاد قرارداد با بانکهای عامل تأمین و پرداخت خواهد شد.
ماده ۴۴ـ از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این آیین‌نامه، تصویب‌نامه‌های شماره ۱۵۲۲/ت۳۰۸۴۶هـ مورخ ۱۳۸۴/۲/۳، شماره ۶۹۵۹۸/ت۳۴۱۸۳هـ مورخ ۱۳۸۴/۱۱/۱۷، شماره ۷۵۳۰۲/ت۳۴۱۸۳هـ مورخ ۱۳۸۴/۱۱/۱۷، شماره ۷۷۶۲۲/ت۳۴۱۸۳هـ مورخ ۱۳۸۴/۱۱/۲۵ لغو می‌گردد.
پرویز داودی
معاون اول رئیس جمهور