مصوب ۱۳۸۴/۳/۱۰
ماده واحده – به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده میشود با رعایت اصول پنجاهم (۵۰) و یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نسبت به الحاق به پروتکل کیوتو از ملحقات کنوانسیون تغییر آب و هوا ۱۳۷۱ هجری شمسی (۱۹۹۲ میلادی) مشتمل بر یک مقدمه و بیست و هفت ماده و دو ضمیمه به شرح پیوست اقدام و اسناد مربوط را تسلیم نماید. دولت جمهوری اسلامی ایران در صورتی مجاز به استفاده از ماده (۱۸) پروتکل و ماده (۱۴) کنوانسیون در مورد حل اختلاف میباشد که در این مورد مراتب به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.
بسم الله الرحمن الرحیم
پروتکل کیوتو در مورد کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییر آب و هوا
اعضای این پروتکل؛
که عضو کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییر آب و هوا هستند که از این پس با عنوان « کنوانسیون» نامیده خواهند شد؛
در پیگیری هدف نهائی کنوانسیون به گونه‌ای که در ماده (۲) آن بیان شده است؛
با در نظر گرفتن مفاد کنوانسیون؛
پیرو دستورالعمل برلین که بر اساس تصمیم ۱.پس/۱ کنفرانس اعضای کنوانسیون در اولین جلسه آن به تصویب رسیده است؛
به شرح زیر توافق نمودند:
ماده ۱ – از نظر این پروتکل، تعاریف ارائه شده در ماده (۱) کنوانسیون بکار برده خواهد شد؛ به علاوه:
۱ – «کنفرانس اعضاء» به کنفرانس اعضای کنوانسیون اطلاق میشود.
۲ – «کنوانسیون» به کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد راجع به تغییر آب و هوا که در تاریخ نهم مه ۱۹۹۲ میلادی (برابر ۱۳۷۱/۲/۱۹ هجری شمسی) در نیویورک به تصویب رسیده است، اطلاق میشود.
۳ – «هیأت بین‌الدولی تغییر آب و هوا» به هیأت بین‌الدولی تغییر آب و هوا اطلاق میشود که در سال ۱۹۸۸ میلادی (۱۳۷۷ هجری شمسی) بطور مشترک بوسیله سازمان هواشناسی جهانی و برنامه زیست محیطی سازمان ملل متحد تشکیل شد.
۴ – «پروتکل مونترال» به پروتکل مونترال در مورد مواد کاهنده لایه ازن اطلاق میشود که در شانزدهم سپتامبر ۱۹۸۷ میلادی (۱۳۶۶/۶/۲۶ هجری شمسی) در مونترال به تصویب رسید و متعاقبا” جرح و تعدیل و اصلاح شد.
۵ – «اعضای حاضر و رأی دهنده» به اعضائی که حاضر هستند و رأی مثبت یا منفی میدهند، اطلاق میشود.
۶ – «عضو» به عضو این پروتکل اطلاق میشود، جز در صورتی که متن به گونه دیگری مشخص نماید.
۷ – «عضو مندرج در ضمیمه (۱)» به عضوی اطلاق میشود که در ضمیمه (۱) کنوانسیون آمده، به گونه‌ای که ممکن است اصلاح شود، یا عضوی به موجب جزء (ج) بند (۲) ماده (۴) کنوانسیون اطلاعیه‌ای را ارائه کرده است.
ماده ۲ –
۱ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) بمنظور رسیدن به حد کمی انتشار و تعهدات مربوط به کاهش بموجب ماده (۳) و همچنین ترغیب توسعه پایدار موارد زیر را انجام خواهد داد:
الف – اجرا و یا تشریح بیشتر سیاستها و اقدامات طبق شرایط ملی خود مانند:
(۱) – افزایش کارآئی انرژی در بخشهای مربوط اقتصاد ملی؛
(۲) – محافظت و افزایش چاهکها و انباره‌های گازهای گلخانه‌ای که بوسیله پروتکل مونترال کنترل نشده‌اند، با توجه به تعهدات خود بموجب موافقتنامه‌های بین‌المللی زیست محیطی مربوط؛ ارتقاء فعالیتهای پایدار مدیریت جنگلها، جنگلکاری و ایجاد جنگلهای جدید؛
(۳) – ترغیب اشکال پایدار کشاورزی در پرتو ملاحظات مربوط به تغییر آب و هوا؛
(۴) – ترغیب تحقیق، توسعه و گسترش استفاده از انواع جدید و تجدید پذیر انرژی و فناوریهای کنترل انتشار دی‌اکسید کربن و فناوریهای پیشرفته و جدید بی‌خطر برای محیط زیست؛
(۵) – کاهش تدریجی یا حذف نقایص بازار، انگیزه‌های مالی، معافیت از عوارض و مالیات و یارانه‌ها در تمام بخشهای انتشار دهنده گازهای گلخانه‌ای که در تضاد با هدف کنوانسیون و اجرای مکانیزم‌های بازار هستند؛
(۶) – تشویق اصلاحات مناسب در بخشهای مربوط با هدف ترغیب سیاستها و اقداماتی که نشر گازهای گلخانه‌ای را که بوسیله پروتکل مونترال کنترل شده است، کاهش داده یا محدود مینماید؛
(۷) – اقداماتی در بخش حمل و نقل بمنظور محدود کردن و یا کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که بوسیله پروتکل مونترال کنترل نشده است؛
(۸) – محدود کردن و یا کاهش گاز متان از طریق بهبود و بکارگیری مدیریت مواد زائد و نیز تولید، انتقال و توزیع انرژی.
ب – همکاری با سایر اعضاء برای افزایش کارآئی فردی و مشترک سیاستها و اقدامات مصوب آنها بموجب این ماده، در اجرای ردیف (۱) جزء (ت) بند (۲) ماده (۴) کنوانسیون. به این منظور اعضای مزبور برای مشارکت در تجربیات و تبادل اطلاعات خود در مورد سیاستها و اقدامات مزبور از جمله روشهای در حال توسعه برای بهبود، مقایسه، شفافیت و کارآئی آنها اقداماتی را اتخاذ خواهند کرد. کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند در اولین جلسه خود یا به محض اینکه پس از آن عملی باشد راههای تسهیل همکاری یاد شده را با در نظر گرفتن کلیه اطلاعات مربوط بررسی خواهد کرد.
۲ – اعضای مندرج در ضمیمه (۱) محدود کردن یا کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که بوسیله پروتکل مونترال کنترل نشده‌اند و ناشی از سوختهای مخزنی هوائی و دریایی هستند را به ترتیب از طریق کار با سازمان بین‌المللی هواپیمائی بین‌المللی کشوری و سازمان بین‌المللی دریانوردی ادامه خواهند داد.
۳ – اعضای مندرج در ضمیمه (۱) در جهت اجرای اقدامات و سیاستهای موضوع این ماده تلاش خواهند کرد بصورتی که اثرات نامطلوب از جمله اثرات نامطلوب تغییر آب و هوا، تأثیر بر تجارت بین‌المللی و تأثیرات اجتماعی، محیطی و اقتصادی بر سایر اعضاء بویژه اعضای در حال توسعه و خصوصا” اعضائی که در بندهای (۸) و (۹) ماده (۴) کنوانسیون مشخص شده‌اند را با توجه به ماده (۳) کنوانسیون به حد اقل برسانند.
کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، میتواند در صورت اقتضاء برای ترغیب اجرای مفاد این بند اقدامات بیشتری را معمول دارد.
۴ – چنانچه کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند تصمیم بگیرد که هماهنگ کردن سیاستها و اقدامات موضوع جزء (الف) بند (۱) بالا با توجه به شرایط و تأثیرات بالقوه ملی متفاوت مفید خواهد بود، راهها و روشهائی را برای تشریح هماهنگی اقدامات و سیاستهای مزبور بررسی خواهد نمود.
ماده ۳ –
۱ – اعضای مندرج در ضمیمه (۱) بطور منفرد یا مشترک تضمین خواهند نمود که کل میزان انتشار دی‌اکسید کربن آنها که ناشی از دخالت انسان در طبیعت است معادل گازهای گلخانه‌ای فهرست شده در ضمیمه (الف) است و از مقدار تعیین شده برای آنها تجاوز نمیکند. این مقدار بموجب تعهد مربوط به کاهش و محدویت کمی انتشار آنها که در ضمیمه (ب) درج شده و طبق مفاد این ماده با دیدگاه کاهش انتشار این گازها در سطح جهان به میزان حد اقل پنج درصد (۵ %) زیر میزان انتشار در سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) در دوره تعهد ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ میلادی (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ هجری شمسی) محاسبه میشود.
۲ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) باید تا سال ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۴ هجری شمسی) در نیل به تعهدات خود بموجب این پروتکل پیشرفت قابل اثباتی داشته باشد.
۳ – تغییرات خالص در انتشار گازهای گلخانه‌ای از منابع نشر و جابجائی آنها توسط چاهکها که از تغییر بکارگیری زمین توسط دخالت مستقیم انسان و فعالیتهای مربوط به جنگلها (که محدود به جنگلکاری، ایجاد مجدد جنگل و تخریب جنگلها از سال ۱۹۹۰ میلادی – ۱۳۶۹ هجری شمسی – شده است) ناشی میشود و بصورت تغییرات اثبات پذیر موجودی در هر دوره تعهد اندازه گیری شده باید در جهت ایفای تعهدات هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) بموجب این ماده بکار گرفته شوند. انتشار گازهای گلخانه‌ای از منابع و جابجائی آنها بوسیله چاهکها که با فعالیتهای مزبور ارتباط دارند باید بصورت شفاف و قابل اثبات گزارش شده و طبق مواد (۷) و (۸) مورد تجدید نظر قرار گیرند.
۴ – قبل از اولین اجلاس کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) داده‌هائی را بمنظور احراز میزان موجودی کربن خود در سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) و امکان برآورد تغییر در موجودی کربن در سالهای بعدی برای هیأت فرعی مشاوره علمی و فنی فراهم خواهد نمود. کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، اولین جلسه خود و به محض امکان پس از آن، با در نظر گرفتن عدم قطعیت، شفافیت گزارش، قابلیت اثبات پذیری، روشهای هیأت بین‌الدولی تغییر آب و هوا، مشاوره ارائه شده توسط هیأت فرعی مشاوره علمی و فنی طبق ماده (۵) و تصمیمات کنفرانس اعضاء درباره الگوها، قواعد و رهنمودهای مربوط به اینکه چطور و کدامیک از فعالیتهای انسانی اضافی مرتبط با تغییرات انتشار و جایجائی گازهای گلخانه‌ای در خاکهای کشاورزی و تغییر بکارگیری زمین و طبقه بندی جنگلها باید به مقدار مشخص شده برای اعضای مندرج در ضمیمه (۱) افزوده شود یا از آن کاسته شود، تصمیم گیری کند. اینگونه تصمیمات باید در دوره دوم و دوره‌های بعدی تعهد بکار گرفته شود. یک عضو میتواند تصمیمات مربوط به فعالیتهای انسانی اضافی را در اولین دوره تعهد خود بکار بندد مشروط به اینکه این فعالیتها از سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) صورت پذیرفته باشد.
۵ – اعضای مندرج در ضمیمه (۱) که دستخوش فرآیند عبور به سوی اقتصاد بازار هستند و سال یا دوره مبنای آنها بموجب تصمیم ۲.پس/۹ دومین اجلاس کنفرانس اعضاء مشخص شده است باید همان سال یا دوره را برای اجرای تعهدات خود بموجب این ماده استفاده کنند. هر عضو دیگر مندرج در ضمیمه (۱) که دستخوش فرآیند عبور بسوی اقتصاد بازار است و هنوز اولین گزارش ملی خود را بموجب ماده (۱۲) کنوانسیون تسلیم نکرده است نیز میتواند کنفرانس اعضاء را که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند از قصد خود برای استفاده از سال یا دوره مبنای تاریخی دیگری غیر از سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) برای اجرای تعهدات خود بموجب این ماده مطلع نماید. کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند در مورد قبول این اطلاعیه تصمیم گیری خواهد کرد.
۶ – کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، با توجه به بند (۶) ماده (۴) کنوانسیون، مقدار معینی قابلیت انعطاف را برای اعضای مندرج در ضمیمه (۱) که دستخوش فرآیند عبور به سوی اقتصاد بازار هستند، در اجرای تعهدات آنها بموجب این پروتکل به غیر از تعهدات مندرج در این ماده، در نظر خواهد گرفت.
۷ – مقدار تعیین شده برای هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) در اولین دوره تعهد مربوط به
کاهش و محدودیت کمی انتشار، از سال ۲۰۰۸ تا سال ۲۰۱۲ میلادی (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ هجری
شمسی) برابر با درصد مشخص شده برای آن در ضمیمه (ب)، مربوط به کل دی‌اکسید کربن
ناشی از دخالت انسان در طبیعت که معادل انتشار گازهای گلخانه‌ای فهرست شده در
ضمیمه (الف) در سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) یا سال یا دوره مبنایی است که
طبق بند (۵) بالا مشخص شده ضرب در (۵) خواهد بود. آن دسته از اعضای مندرج در ضمیمه
(۱) که در مورد آنها تغییر کاربری زمین و جنگلکاری منبع خالص انتشار گازهای
گلخانه‌ای در سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) میباشد، باید کل دی‌اکسید کربن
ناشی از دخالت انسان در طبیعت که معادل انتشار منهای مقدار جابجا شده در سال ۱۹۹۰
میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) و ناشی از تغییر کاربری زمین است را برای محاسبه مقدار
تعیین شده خود در سال یا دوره مبنای انتشار ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) خود به
حساب آورند.
۸ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) میتواند بمنظور محاسبه موضوع بند (۷) فوق سال مبنای
خود را در مورد هیدرو فلوروکربنها، پروفلورو کربنها و هگزافلورید سولفور، سال ۱۹۹۵
میلادی (۱۳۷۴ هجری شمسی) قرار دهد.
۹ – تعهدات مربوط به دوره‌های بعدی برای اعضای مندرج در ضمیمه (۱) در اصلاحیه‌های
ضمیمه (ب) این پروتکل که طبق بند (۷) ماده (۲۰) به تصویب خواهد رسید، احراز خواهد
شد. کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، بررسی تعهدات
مزبور را حد اقل هفت سال قبل از اتمام دوره اول تعهد مذکور در بند (۷) فوق شروع
خواهد کرد.
۱۰ – هر واحد کاهش نشر، یا هر بخش از مقدار تعیین شده که عضوی از عضو دیگر طبق
ماده (۶) و ماده (۱۶) مکرر کسب میکند، باید به مقدار تعیین شده برای آن عضو اضافه
شود.
۱۱ – هر واحد کاهش نشر، یا هر بخش از مقدار تعیین شده که عضوی به عضو دیگر طبق
مفاد ماده (۶) یا (۱۶) مکرر انتقال میدهد، باید از مقدار تعیین شده برای آن عضو
کسر شود.
۱۲ – هر کاهش نشر تأیید شده که عضوی از عضو دیگر طبق مفاد ماده (۱۲) کسب میکند،
باید به مقدار تعیین شده برای آن عضو اضافه شود.
۱۳ – اگر میزان انتشار عضو مندرج در ضمیمه (۱) در خلال دوره تعهد کمتر از مقدار
تعیین شده برای آن بموجب این ماده باشد، این اختلاف به درخواست آن عضو به مقدار
تعیین شده برای آن عضو برای دوره‌های بعدی تعهد اضافه خواهد شد.
۱۴ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) باید تلاش کند که تعهدات اشاره شده در بند (۱) فوق
را به گونه‌ای اجرا کند که تأثیرات نامطلوب اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی بر روی
اعضای در حال توسعه بویژه اعضائی که در بندهای (۸) و (۹) ماده (۴) کنوانسیون مشخص
شده‌اند را به حد اقل برساند. در راستای تصمیمهای مربوط کنفرانس اعضاء در مورد
اجرای بندهای مذکور، کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت
میکند باید اقدامات لازم را برای به حد اقل رساندن تأثیرات نامطلوب تغییر آب و هوا
و یا تأثیرات اقدامات واکنشی بر اعضای موضوع بندهای مذکور در اولین جلسه خود بررسی
کند. در میان موضوعاتی که باید بررسی شوند، تأمین اعتبارات مالی، بیمه و انتقال
فناوری قرار خواهد داشت.
ماده ۴ –
۱ – آن دسته از اعضای مندرج در ضمیمه (۱) که توافق نموده‌اند که تعهدات خود بموجب
ماده (۳) را بصورت مشترک اجرا کنند، چنین تلقی خواهد شد که تعهدات مزبور را انجام
داده‌اند مشروط به اینکه مقدار کل دی‌اکسید کربن ناشی از دخالت انسان در طبیعت که
معادل میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای میباشد که در ضمیمه (الف) فهرست شده نباید از
مقادیر تعیین شده برای آنها که بر اساس تعهدات مربوط به کاهش و محدودیت مقدار کمی
آنها که در ضمیمه (ب) توضیح داده شده و طبق مفاد ماده (۳) محاسبه شده است، تجاوز
نکند. سطح انتشار مربوط که به هر یک از اعضاء موافقتنامه تخصیص داده شده است در آن
موافقتنامه درج خواهد شد.
۲ – اعضای هرگونه موافقتنامه مزبور، شرایط موافقتنامه را در تاریخ تودیع اسناد
تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق خود به اطلاع دبیرخانه خواهند رساند. دبیرخانه نیز
به نوبه خود، اعضاء و امضاء کنندگان کنوانسیون را از شرایط موافقتنامه مطلع خواهد
کرد.
۳ – موافقتنامه در طول دوره تعهدی که در بند (۷) ماده (۳) مشخص شده است، همچنان
مورد اجرا خواهد بود.
۴ – چنانچه اعضاء بطور مشترک، در چارچوب و همراه با سازمان وحدت اقتصادی منطقه‌ای
فعالیت کنند، هر تغییری که در ترکیب سازمان بعد از تصویب این پروتکل صورت گیرد، بر
روی تعهدات موجود بموجب این پروتکل تأثیر نخواهد گذاشت. هر تغییری در ترکیب سازمان
فقط در مورد مقاصد تعهدات مزبور به موجب ماده (۳) که به دنبال تجدید نظر مزبور
تصویب شده، اعمال خواهد شد.
۵ – در صورتی که اعضای چنین موافقتنامه‌ای نتوانند به سطح کلی کاهش انتشار در مجموع
نائل شوند، هر عضو چنین موافقتنامه‌ای مسؤول سطح انتشار مربوط به خود که در
موافقتنامه درج شده است، خواهد بود.
۶ – چنانچه اعضاء بطور مشترک، در چارچوب و همراه با سازمان وحدت اقتصادی منطقه‌ای
فعالیت کنند که خود عضو این پروتکل است، هر کشور عضو آن سازمان وحدت اقتصادی که
بطور انفرادی و همراه با سازمان وحدت اقتصادی منطقه‌ای طبق ماده (۲۳) فعالیت
میکند، در صورتی که نتواند به سطح کلی کاهش انتشار در مجموع نائل شود، مسؤول سطح
انتشار خود به گونه‌ای که در این ماده توضیح داده شده است، خواهد بود.
ماده ۵ –
۱ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) باید حد اکثر یکسال قبل از شروع اولین دوره تعهد،
نظام ملی را برای برآورد میزان انتشار تمامی گازهای گلخانه‌ای از طریق منابع و
جابجائی آنها توسط چاهکها که در اثر دخالت انسان در طبیعت بوجود می‌آیند و بوسیله
پروتکل مونترال کنترل نمیشوند، در محل داشته باشد. کنفرانس اعضاء که به عنوان
اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند در اولین جلسه خود در مورد رهنمودهایی برای
نظامهای ملی مزبور که باید شامل روشهای مشخص شده در بند (۲) زیر باشد، تصمیم گیری
خواهد کرد.
۲ – روشهای مربوط به برآورد میزان انتشار تمامی گازهای گلخانه‌ای از منابع و
جابجائی آنها توسط چاهکها که در اثر دخالت انسان در طبیعت بوجود می‌آیند و بوسیله
پروتکل مونترال کنترل نمیشوند باید مورد قبول هیأت بین‌الدولی تغییر آب و هوا بوده
و در سومین جلسه کنفرانس اعضاء مورد توافق قرار گرفته باشد. در صورتی که روشهای
مزبور بکار گرفته نشوند باید اصلاحات مناسبی اعمال شود که طبق روشهائی هستند که
کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند در اولین جلسه خود
در مورد آنها توافق کرده است. کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل
فعالیت میکند باید از جمله بر اساس کار هیأت بین‌الدولی تغییر آب و هوا و مشاوره
تخصصی هیأت فرعی مشاوره علمی و فنی با توجه کامل به تصمیمات مربوط کنفرانس اعضاء
بطور منظم روشها و اصلاحات مزبور را بررسی کرده و در صورت اقتضاء مورد تجدید نظر
قرار دهد. تجدید نظر در مورد روشها یا اصلاحات باید تنها در جهت تعیین رعایت
تعهدات بموجب ماده (۳) در مورد هر دوره تعهد تصویب شده، پس از آن تجدید نظر بکار
گرفته شوند.
۳ – توانائی بالقوه در گرم کردن کره زمین مورد استفاده برای محاسبه مقدار دی‌اکسید
کربن که معادل انتشار گازهای گلخانه‌ای از طریق منابع و جابجائی بوسیله چاهکهاست
که در اثر دخالت انسان در طبیعت بوجود می‌آیند و بوسیله پروتکل مونترال کنترل
نمیشوند و در ضمیمه (الف) فهرست شده‌اند باید مورد قبول هیأت بین‌الدولی تغییر آب
و هوا بوده و در سومین جلسه کنفرانس اعضاء مورد توافق قرار گرفته باشد. کنفرانس
اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند باید از جمله بر اساس کار
هیأت بین‌الدولی تغییر آب و هوا و مشاوره تخصصی هیأت فرعی مشاوره علمی و فنی، با
توجه کامل به تصمیمات مربوط کنفرانس اعضاء، توانائی بالقوه گازهای گلخانه‌ای در
گرم کردن کره زمین را بررسی کرده و در صورت اقتضاء مورد تجدید نظر قرار دهد. تجدید
نظر در توانائی بالقوه در گرم کردن کره زمین تنها نسبت به تعهدات بموجب ماده (۳)
در مورد هر دوره تعهد تصویب شده پس از آن تجدید نظر، اعمال خواهد شد.
ماده ۶ –
۱ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) از نظر ایفای تعهدات خود بموجب ماده (۳) میتواند
واحدهای کاهش میزان انتشار را که از طرح‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از طریق
منابع و جابجائی بوسیله چاهکها که در اثر دخالت انسان در طبیعت بوجود آمده‌اند از
افزایش مقدار جابجائی این گازها توسط چاهکها در هر یک از بخشهای اقتصاد بدست
می‌آید، به اعضای دیگر انتقال داده یا از اعضاء دیگر بگیرد، مشروط بر آنکه:
الف – هر یک از این طرحها به تصویب اعضای ذی‌ربط رسیده باشد؛
ب – هر یک از این طرحها، کاهشی در انتشار از منابع یا افزایشی در جابجائی توسط
چاهکها را فراهم کند، یعنی اضافه بر میزانی که به گونه دیگری اتفاق می‌افتد؛
ج – هیچ واحد کاهش انتشار را در صورتی که مطابق تعهدات آن بموجب مواد (۵) و (۷)
نباشد، دریافت نکند؛
د – کسب واحدهای کاهش انتشار باید مکمل فعالیتهای داخلی از نظر ایفای تعهدات بموجب
ماده (۳) باشد.
۲ – کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند میتواند در
اولین جلسه خود یا در اولین فرصت بعد از آن، رهنمودهای اجرای این ماده را از جمله
برای تأیید و گزارش‌دهی بیشتر شرح دهد.
۳ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) میتواند بموجب مسؤولیت خود به اشخاص حقوقی اجازه
شرکت در فعالیتهائی را که منجر به ایجاد، انتقال یا کسب واحدهای کاهش انتشار بموجب
این ماده میشود، بدهد.
۴ – اگر عضو مندرج در ضمیمه (۱) در مورد اجرای الزامات موضوع این بند طبق مفاد
مربوط ماده (۸) سؤالی را مطرح کند، اکتساب و انتقال واحدهای کاهش انتشار ممکن است
تا بعد از اینکه سؤال مطرح شود ادامه یابد، مشروط بر اینکه امکان استفاده از هر یک
از واحدهای مزبور بوسیله یک عضو برای ایفای تعهدات خود بموجب ماده (۳) تا وقتی که
موضوع موافقت حل و فصل شود، وجود نداشته باشد.
ماده ۷ –
۱ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) باید در گزارش موجودی سالانه خود در مورد انتشار
گازهای گلخانه‌ای از منابع و جابجائی بوسیله چاهکها که ناشی از دخالت انسان در
طبیعت است و بوسیله پروتکل مونترال کنترل نمیشود و طبق تصمیمات مربوط کنفرانس
اعضاء ارائه شده است، اطلاعات تکمیلی لازم را که طبق بند (۴) زیر تعیین خواهد شد،
از نظر حصول اطمینان از رعایت ماده (۳) درج کند.
۲ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) باید اطلاعات تکمیلی مورد نیاز جهت اثبات رعایت
تعهدات خود بموجب این پروتکل را که طبق بند (۴) زیر تعیین خواهد شد در گزارش ملی
خود که بموجب ماده (۱۲) کنوانسیون ارائه شده است، بگنجاند.
۳ – هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) باید سالیانه اطلاعات مقرر بموجب بند (۱) فوق را
ارائه دهد که شروع آن با اولین گزارش موجودی بموجب کنوانسیون برای اولین سال دوره
تعهد پس از لازم‌الاجراء شدن این پروتکل برای آن عضو، صورت خواهد گرفت. هر عضو
مزبور باید اطلاعات مقرر بموجب بند (۲) فوق را بعنوان قسمتی از اولین گزارش ملی
خود بموجب کنوانسیون پس از لازم‌الاجراء شدن این پروتکل در مورد آن و پس از تصویب
رهنمودهائی که در بند (۴) زیر پیش بینی شده است، ارائه نماید. دفعات ارائه اطلاعات
بعدی مقرر بموجب این ماده توسط کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل
فعالیت میکند، با توجه به جدول زمانی برای ارائه گزارشهای ملی که کنفرانس اعضاء در
مورد آن تصمیم گیری کرده است، تعیین خواهد شد.
۴ – کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند در اولین جلسه
خود رهنمود تهیه اطلاعات مقرر بموجب این ماده را تصویب خواهد کرد و پس از آن
رهنمودهای تهیه اطلاعات بموجب این ماده را با توجه به رهنمودهای تهیه گزارش ملی
توسط اعضای مندرج در ضمیمه (۱) که به تصویب کنفرانس اعضاء رسیده است، بطور ادواری
مورد تجدید نظر قرار خواهد داد. همچنین کنفرانس اعضاء که به عنوان احلاس اعضای این
پروتکل فعالیت میکند باید پیش از اولین دوره تعهد در مورد چگونگی محاسبه مقادیر
تعیین شده، تصمیم گیری نماید.
ماده ۸ –
۱ – اطلاعاتی که بموجب ماده (۷) توسط هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) ارائه میشود،
بوسیله گروههای متخصص بررسی بموجب تصمیمات مربوط کنفرانس اعضاء و طبق رهنمودهائی
بدین منظور بموجب بند (۴) توسط کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل
فعالیت میکند تصویب شده‌اند، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اطلاعاتی که بموجب بند
(۱) ماده (۷) توسط هر عضو مندرج در ضمیمه (۱) ارائه میگردد به عنوان بخشی از
گردآوری و محاسبه سالانه ذخیره انتشار و مقادیر تعیین شده، مورد تجدید نظر قرار
خواهد گرفت. به علاوه اطلاعاتی که بموجب بند (۲) ماده (۷) توسط هر عضو مندرج در
ضمیمه (۱) ارائه میگردد بعنوان بخشی از بررسی گزارشات مورد بررسی و تجدید نظر قرار
خواهد گرفت.
۲ – گروههای متخصص بررسی بوسیله دبیرخانه هماهنگ خواهند شد و متشکل از متخصصینی
خواهند بود که از میان افراد معرفی شده توسط اعضای کنوانسیون یا در صورت اقتضاء
سازمانهای بین‌الدولی، طبق رهنمودی که به همین منظور توسط کنفرانس اعضاء پیش بینی
شده است، انتخاب گردیده‌اند.
۳ – فرآیند بررسی باید ارزیابی فنی جامع و کاملی از تمام جنبه‌های اجرا توسط عضو
این پروتکل باشد. گروههای متخصص بررسی باید گزارشی را برای کنفرانس اعضاء که
بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند تهیه کنند که اجرای تعهدات را ارزیابی
کرده و مسائل بالقوه و عوامل مؤثر در اجرای تعهدات را مشخص کند. این گزارشها توسط
دبیرخانه بین کلیه اعضای کنوانسیون توزیع خواهد شد. دبیرخانه سؤالات مربوط به اجرا
را که در این گزارشها مشخص شده است، برای بررسی بیشتر توسط کنفرانس اعضاء که به
عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، فهرست خواهد کرد.
۴ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، در اولین جلسه
خود رهنمودهای بررسی اجرا بوسیله گروههای متخصص بررسی را با توجه به تصمیمهای
مربوط کنفرانس اعضاء تصویب نموده و پس از آن بصورت ادواری آنها را مورد تجدید نظر
قرار خواهد داد.
۵ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند با کمک هیأت
فرعی اجرا و در صورت اقتضاء هیأت فرعی مشاوره علمی و فنی موارد زیر را بررسی خواهد
نمود:
الف – اطلاعات ارائه شده بموجب ماده (۷) توسط اعضاء و گزارشهای انجام بررسی‌های
کارشناسانه بر روی آنها بموجب این ماده؛ و
ب – سؤالات مربوط به اجرا که توسط دبیرخانه بموجب بند (۳) فوق فهرست شده و همچنین
سؤالاتی که توسط اعضاء مطرح شده است.
۶ – کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، پیرو بررسی
خود در مورد اطلاعات موضوع بند (۵) فوق در مورد هر یک از موضوعات لازم برای اجرای
این پروتکل تصمیم گیری خواهد نمود.
ماده ۹ –
۱ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، در پرتو بهترین
اطلاعات علمی و ارزیابی موجود در مورد تغییر آب و هوا و اثرات آن و همچنین اطلاعات
فنی، اجتماعی و اقتصادی مربوط، این پروتکل را بصورت ادواری مورد تجدید نظر قرار
خواهد داد. این تجدید نظرها با تجدید نظرهای مربوط بموجب کنوانسیون بویژه موارد
مقرر در جزء (ب) بند (۲) ماده (۴) و جزء (الف) بند (۲) ماده (۷) کنوانسیون هماهنگ
خواهد شد. کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند بر پایه
این بررسیها اقدامات مناسبی را اتخاذ خواهد کرد.
۲ – اولین تجدید نظر در دومین اجلاس کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این
پروتکل فعالیت میکند صورت خواهد گرفت. تجدید نظرهای بعدی در فاصله‌های منظم و با
روشی به موقع انجام خواهد شد.
ماده ۱۰ – کلیه اعضاء با توجه به مسؤولیتهای مشترک و در عین حال متفاوت خود،
اولویتهای توسعه منطقه‌ای و ملی خاص خود، اهداف و شرایط، بدون عنوان کردن تعهدات
جدید برای اعضائی که نام آنها در ضمیمه (۱) درج نشده، همچنین تأیید مجدد تعهدات
موجود در بند (۱) ماده (۴) کنوانسیون و ادامه روند پیشرفت در اجرای این تعهدات
بمنظور دستیابی به توسعه پایدار با توجه به بندهای (۳)، (۵) و (۷) ماده (۴)
کنوانسیون:
الف – در صورتی که مناسب باشد و در حد امکان بمنظور بهبود کیفیت عوامل محلی نشر و
داده‌های فعالیت و یا الگوهائی که منعکس کننده شرایط اقتصادی-اجتماعی هر عضو برای
تهیه و روزآمد کردن ادواری فهرستهای ملی انتشار گازهای گلخانه‌ای-از منابع و
جابجائی از طریق چاهکها-میباشد که بوسیله پروتکل مونترال کنترل نمیشوند و ناشی از
دخالت انسان در طبیعت میباشند، برنامه‌های مقرون به صرفه و در صورت اقتضاء
منطقه‌ای را با استفاده از روشهای قابل مقایسه‌ای که کنفرانس اعضاء در مورد آنها
توافق نموده است و سازگار با رهنمودهای تهیه گزراش ملی مصوب کنفرانس اعضاء است،
تنظیم خواهند نمود؛
ب – برنامه‌های ملی و در صورت اقتضاء منطقه‌ای را که شامل اقداماتی برای تعدیل
تغییر آب و هوا و اقداماتی برای تسهیل انطباق لازم با تغییر آب و هوا میباشد
تنظیم، اجراء و منتشر کرده و بطور منظم بروز خواهند کرد:
(۱) – این برنامه‌ها باید از جمله با بخشهای انرژی، حمل و نقل، صنعت و نیز
کشاورزی، جنگلداری، مدیریت مواد زائد ارتباط داشته باشد. به علاوه فناوریهای
انطباق و روشهای بهبود طرح‌های فضائی باید قابلیت انطباق با تغییر آب و هوا را
افزایش دهد؛ و
(۲) – اعضای مندرج در ضمیمه (۱) باید اطلاعات مربوط به اقدامات بموجب این پروتکل
از جمله برنامه‌های ملی را طبق رهنمودهای مقرر در ماده (۸) ارائه دهند و سایر
اعضاء باید تلاش کنند تا در صورت اقتضاء اطلاعات مربوط به برنامه‌هائی که شامل
اقداماتی است که هر عضو معتقد است میتواند در مورد تغییر آب و هوا و اثرات نامطلوب
آن انجام دهد، از جمله جلوگیری از افزایش نشر گازهای گلخانه‌ای و گسترش جابجائی از
طریق چاهکها و ظرفیت سازی و اقدامات تطبیق پذیری میشود را در گزارشات ملی خود
ملحوظ نماید.
ج – در زمینه ارتقاء الگوهای مؤثر توسعه، بکارگیری و انتشار و اتخاذ کلیه اقدامات
عملی برای ارتقاء، تسهیل و در صورت اقتضاء تأمین هزینه انتقال یا دستیابی به
فناوریهای بی خطر از نظر زیست محیطی، دانش فنی، رویه‌ها و فرآیندهای مربوط به
تغییر آب و هوا خصوصا” در کشورهای در حال توسعه، از جمله تنظیم سیاستها و
برنامه‌هائی برای انتقال مؤثر فناوریهای بی‌خطر از نظر زیست محیطی که متعلق به
عموم بوده یا در دسترس همگان است و ایجاد محیطی برای بخش خصوصی برای اینکه بتواند
فناوریهای بی‌خطر از نظر زیست محیطی را ترغیب نموده، دسترسی به آنها را ارتقاء
بخشیده و انتقال دهد، همکاری خواهند نمود؛
د – در تحقیقات علمی و فنی همکاری نموده و نگهداری و توسعه نظامهای نظارتی اصولی و
توسعه بایگانی داده‌ها را ارتقاء خواهند بخشید تا عدم قطعیت‌های مرتبط با سیستم آب
و هوا، تأثیرات نامطلوب ناشی از تغییر آب و هوا و نتایج اقتصادی و اجتماعی
استراتژیهای واکنشی مختلف را کاهش دهند و توسعه و تقویت ظرفیتهای درونی و
توانائی‌های آنها را ارتقاء بخشند تا در تلاشهای بین‌المللی و بین‌الدولی،
برنامه‌ها و شبکه‌های تحقیقاتی و نظارت اصولی با توجه ماده (۵) کنوانسیون مشارکت
داشته باشند؛
ه – در توسعه و اجرای برنامه‌های آموزشی و پرورشی از جمله تقویت ظرفیت سازی ملی
بویژه ظرفیتهای انسانی و سازمانی و تبادل یا مأمور نمودن کارکنان برای آموزش
متخصصین در این زمینه بویژه برای کشورهای در حال توسعه و تسهیل آگاهی عمومی و
دسترسی همگان به اطلاعات راجع به تغییر آب و هوا در سطح ملی و در صورت اقتضاء با
استفاده از هیأتهای موجود همکاری نموده و آنرا ارتقاء خواهند بخشید. الگوهای مناسب
برای انجام این فعالیتها از طریق هیأتهای مربوط کنوانسیون با توجه به ماده (۶) آن
توسعه خواهند یافت.
و – اطلاعات مربوط به برنامه‌ها و فعالیتهای متقبل شده بموجب این ماده را طبق
تصمیمهای مربوط کنفرانس اعضاء در گزارش ملی خود درج خواهند کرد.
ز – در اجرای تعهدات موضوع این ماده، بند (۸) ماده (۴) کنوانسیون را مورد توجه
کامل قرار خواهند داد.
ماده ۱۱ –
۱ – اعضاء در اجرای ماده (۱۰) مفاد بندهای (۴)، (۵)، (۷)، (۸)و (۹) ماده (۴)
کنوانسیون را مد نظر قرار خواهند داد.
۲ – در زمینه اجرای بند (۱) ماده (۴) کنوانسیون، طبق بند (۳) ماده (۴) و ماده (۱۱)
کنوانسیون و از طریق واحدهای فعال یا واحدهای مکانیزم مالی کنوانسیون، اعضای توسعه
یافته و سایر اعضای توسعه یافته و مندرج در ضمیمه (۲) کنوانسیون باید:
الف – منابع مالی جدید و اضافی جهت تأمین کل هزینه‌های مورد توافق که اعضای در حال
توسعه در پیشبرد اجرای تعهدات موجود بموجب جزء (الف) بند (۱) ماده (۴) کنوانسیون
که در بند (الف) ماده (۱۰) گنجانده شده متحمل میشوند را تأمین نمایند.
ب – همچنین منابع مالی را از جمله برای انتقال فناوری مورد نیاز اعضای در حال
توسعه بمنظور تأمین کلیه هزینه‌های اضافی پیشبرد اجرای تعهدات موجود در بند (۱)
ماده (۴) کنوانسیون که در بند (الف) ماده (۱۰) گنجانده شده و بین یک عضو در حال
توسعه و مؤسسه بین‌المللی یا مؤسسات موضوع ماده (۱۱) کنوانسیون طبق آن ماده مورد
توافق قرار گرفته است، فراهم خواهند کرد.
در اجرای این تعهدات باید لزوم صحت و قابل پیش بینی بودن جریان سرمایه‌ها و اهمیت
مسؤولیت مناسب که بین کشورهای توسعه یافته بطور مشترک وجود دارد، در نظر گرفته
شود. راهنمائی مکانیزم مالی کنوانسیون در تصمیمات مربوط کنفرانس اعضاء از جمله
تصمیمات اتخاذ شده قبل از تصویب این پروتکل با اعمال تغییرات لازم در مورد مفاد
این بند بکار گرفته خواهد شد.
۳ – همچنین اعضای توسعه یافته و دیگر اعضای توسعه یافته مندرج در ضمیمه (۲)
کنوانسیون میتوانند منابع مالی برای اجرای ماده (۱۰) را از طریق مجاری دو طرفه،
منطقه‌ای و سایر مجاری چند جانبه فراهم کنند و اعضای در حال توسعه نیز میتوانند از
این منابع سود ببرند.
ماده ۱۲ –
۱ – بدین وسیله مکانیزم توسعه پاک تعریف میشود.
۲ – هدف از مکانیزم توسعه پاک کمک به اعضای مندرج نشده در ضمیمه (۱) جهت دستیابی
به توسعه پایدار و کمک به هدف نهائی کنوانسیون و همچنین مساعدت به اعضای مندرج در
ضمیمه (۱) برای نیل به رعایت تعهدات کاهش و محدودیت کمی انتشار بموجب ماده (۳)
میباشد.
۳ – بموجب مکانیزم توسعه پاک:
الف – اعضای مندرج نشده در ضمیمه (۱) از فعالیتهای پروژه که منجر به کاهش نشر
تأیید شده میشوند، بهره خواهند برد؛ و
ب – اعضای مندرج در ضمیمه (۱) میتوانند از کاهش نشر تأیید شده که از فعالیتهای
پروژه مزبور حاصل شده است برای کمک به رعایت تعهدات کاهش و محدودیت کمی نشر بموجب
ماده (۳) به گونه‌ای که کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت
میکند معین کرده است، استفاده نمایند.
۴ – مکانیزم توسعه پاک منوط به اختیار و راهنمائی کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس
اعضای این پروتکل فعالیت میکند، خواهد بود و هیأت اجرایی مکانیزم توسعه پاک بر آن
نظارت خواهد کرد.
۵ – کاهش نشر که از هر فعالیت پروژه‌ای حاصل میشود باید بوسیله مؤسسات عملیاتی که
توسط کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند انتخاب میگردند
بر اساس موارد زیر تأیید گردد:
الف – مشارکت داوطلبانه که توسط هر عضو مورد بحث پذیرفته شده باشد؛
ب – منافع واقعی، قابل اندازه گیری و دراز مدت که با کاهش تغییر آب و هوا ارتباط
دارد؛ و
ج – کاهش نشری که اضافه بر مقداری است که در غیاب فعالیت پروژه تأیید شده حاصل
خواهد شد.
۶ – مکانیزم توسعه پاک در صورت لزوم به تأمین وجه فعالیتهای پروژه‌ای تأیید شده
کمک خواهد کرد.
۷ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند در نخستین جلسه
خود، الگوها و رویه‌هائی را با هدف تضمین شفافیت، کارآئی و قابلیت پاسخگوئی از
طریق ممیزی مستقل و تأیید فعالیتهای پروژه، تعیین خواهد کرد.
۸ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند تضمین خواهد
نمود که بخشی از عایدات فعالیتهای پروژه تأیید شده برای تأمین هزینه‌های اجرائی و
نیز کمک به اعضای در حال توسعه‌ای که بویژه در برابر تأثیرات نامطلوب تغییر آب و
هوا از لحاظ تأمین هزینه‌های انطباق آسیب پذیر هستند، بکار میرود.
۹ – مشارکت بموجب مکانیزم توسعه پاک از جمله در فعالیتهای موضوع جزء (الف) بند (۳)
فوق و کسب کاهش نشر تأیید شده، میتواند مؤسسات خصوصی و یا دولتی را در بر گیرد و
تابع هرگونه راهنمائی که ممکن است توسط هیأت اجرائی مکانیزم توسعه پاک ارائه گردد،
میباشد.
۱۰ – کاهش نشر تأیید شده که در طی دوره زمانی از سال ۲۰۰۰ میلادی (۱۳۷۹ هجری شمسی) تا آغاز اولین دوره تعهد بدست آمده است میتواند جهت کمک به تحقق رعایت در اولین دوره تعهد بکار رود.
۱۱ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند در چهارمین جلسه خود مفاهیم ضمنی بند (۱۰) فوق را تجزیه و تحلیل خواهد کرد.
ماده ۱۳ –
۱ – کنفرانس اعضاء که رکن عالی کنوانسیون است، بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل
فعالیت خواهد کرد.
۲ – اعضای کنوانسیون که عضو این پروتکل نیستند، میتوانند بعنوان ناظر در جریان هر
یک از جلسات کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، شرکت
داشته باشند. هنگامی که کنفرانس اعضاء بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت
میکند، اتخاذ تصمیمات بموجب این پروتکل تنها توسط آن اعضائی انجام خواهد شد که عضو
این پروتکل هستند.
۳ – زمانیکه کنفرانس اعضاء بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، هر عضو
دفتر کنفرانس اعضاء که نماینده یک عضو کنوانسیون میباشد که در آن زمان عضو پروتکل
نیست، بوسیله عضو دیگری که از میان اعضای این پروتکل توسط آنها انتخاب میگردد،
جایگزین خواهد شد.
۴ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند، اجرای این
پروتکل را بطور منظم بررسی و در حوزه اختیار خود برای ترغیب اجرای مؤثر آن،
تصمیمات لازم را اتخاذ خواهد کرد. کنفرانس وظایفی را که توسط پروتکل به آن محول
شده، انجام خواهد داد و:
الف – اجرای این پروتکل توسط اعضاء اثرات کلی ناشی از اقدامات انجام شده بموجب این
پروتکل بویژه اثرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی و نیز تأثیرات فزاینده و مقدار
پیشرفتی که در جهت هدف کنوانسیون حاصل شده را بر پایه کلیه اطلاعات در دسترس آن
طبق مفاد این پروتکل ارزیابی خواهد کرد.
ب – با توجه به بررسی‌های مقرر بموجب جزء (ت) بند (۲) ماده (۴) و بند (۲) ماده (۷)
کنوانسیون، در پرتو هدف کنوانسیون و تجربیاتی که از اجرای کنوانسیون بدست آمده و
تکامل تدریجی آگاهی علمی و فنی، تعهدات اعضاء بموجب این پروتکل را بصورت دوره‌ای
مورد رسیدگی قرار خواهد داد و در این خصوص گزارشات منظم درباره اجرای این پروتکل
را بررسی و تصویب خواهد نمود.
ج – تبادل اطلاعات در مورد اقدامات اتخاذ شده توسط اعضاء برای پرداختن به موضوع
تغییر آب و هوا و تأثیرات آنرا با توجه به شرایط، مسؤولیتها و توانائی‌های متفاوت
اعضاء و تعهدات مربوط آنها بموجب این پروتکل ترغیب و تسهیل خواهد نمود.
د – به درخواست دو یا تعداد بیشتری از اعضاء هماهنگی اقدامات اتخاذ شده توسط آنها
برای پرداختن به موضوع تغییرات آب و هوا و تأثیرات آنرا با توجه به شرایط،
مسؤولیتها و توانائی‌های متفاوت اعضاء و تعهدات مربوط آنها بموجب این پروتکل
تسهیل خواهد نمود.
ه – طبق هدف کنوانسیون و مفاد این پروتکل و توجه کامل به تصمیمات مربوط کنفرانس
اعضاء، توسعه و بهبود دوره‌ای روشهای قابل مقایسه برای اجرای مؤثر این پروتکل را
که کنفرانس اعضاء (که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند) با آن موافقت
کرده، ترغیب و هدایت خواهد نمود.
و – موارد ضروری برای اجرای این پروتکل را توصیه خواهد کرد.
ز – برای بسیج منابع مالی اضافی طبق بند (۲) ماده (۱۱) تلاش خواهد کرد.
ح – هیأتهای فرعی را که برای اجرای این پروتکل ضروری بنظر میرسند تأسیس خواهد
نمود.
ط – در صورت اقتضاء خدمات و همکاری و اطلاعات تهیه شده توسط سازمان بین‌المللی
ذی‌صلاح و هیأتهای بین‌الدولی و غیر دولتی را درخواست و مورد استفاده قرار خواهد
داد.
ی – وظایفی را که ممکن است برای اجرای این پروتکل لازم باشد، انجام داده و کارهای
محوله ناشی از تصمیم کنفرانس اعضاء را بررسی خواهد کرد.
۵ – آئین کار کنفرانس اعضاء و تشریفات مالی کنوانسیون با اعمال تغییرات لازم بموجب
این پروتکل اعمال خواهد شد مگر در مواردی که کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای
این پروتکل فعالیت میکند به اتفاق آراء به گونه دیگری تصمیم گیری کرده باشد.
۶ – اولین جلسه کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند توسط
دبیرخانه به دنبال اولین جلسه کنفرانس اعضاء که بعد از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این
پروتکل برنامه‌ریزی شده است، تشکیل خواهد شد. جلسات عادی بعدی کنفرانس اعضاء که
بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند هر سال و به دنبال جلسات عادی کنفرانس
اعضاء تشکیل خواهد شد. مگر در صورتی که کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این
پروتکل فعالیت میکند به گونه دیگری تصمیم گیری کرده باشد.
۷ – جلسات فوق‌العاده کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت
میکند در مواقع دیگری تشکیل خواهد شد که بوسیله کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس
اعضای این پروتکل فعالیت میکند ضروری تشخیص داده شود یا به درخواست کتبی هر یک از
اعضاء مشروط بر اینکه ظرف شش ماه از زمان ارسال درخواست به اعضاء توسط دبیرخانه حد
اقل یک سوم اعضاء از آن حمایت کنند.
۸ – سازمان ملل متحد، آژانسهای تخصصی آن و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نیز هر
کشور عضو آنها یا ناظر در آنها که عضو کنوانسیون نیستند میتوانند در جلسات کنفرانس
اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند بعنوان ناظر نمایندگی داشته
باشند. هر هیأت یا آژانس اعم از ملی یا بین‌المللی، دولتی یا غیر دولتی که در مورد
موضوعات مشمول این پروتکل واجد شرایط هستند و دبیرخانه را از خواسته خود مبنی بر
نمایندگی داشتن بعنوان ناظر در جلسه کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این
پروتکل فعالیت میکند مطلع ساخته باشند نیز میتوانند بعنوان ناظر پذیرفته شوند، مگر
اینکه حد اقل یک سوم اعضای حاضر با آن مخالفت کنند. پذیرش و شرکت ناظرین با رعایت آئین کار موضوع بند (۵) فوق خواهد بود.
ماده ۱۴ –
۱ – دبیرخانه‌ای که بموجب ماده (۸) کنوانسیون تأسیس شده است بعنوان دبیرخانه این پروتکل انجام وظیفه خواهد کرد.
۲ – بند (۲) ماده (۸) کنوانسیون در مورد وظایف دبیرخانه و بند (۳) ماده (۸) کنوانسیون درباره ترتیبات ایجاد شده برای وظایف دبیرخانه با اعمال تغییرات لازم، در مورد این پروتکل اعمال خواهد شد. به علاوه دبیرخانه وظایفی را که بموجب این پروتکل به آن محول شده است، انجام خواهد داد.
ماده ۱۵ –
۱ – هیأت فرعی مشاوره علمی و فنی و هیأت فرعی اجرائی که بموجب مواد (۹) و (۱۰)
کنوانسیون تأسیس شده‌اند به ترتیب بعنوان هیأت فرعی مشاوره علمی و فنی و هیأت فرعی
اجرائی این پروتکل فعالیت خواهند کرد. مفاد مربوط به وظایف این دو هیأت بموجب
کنوانسیون با اعمال تغییرات لازم، در مورد این پروتکل اعمال خواهد شد. جلسات هیأت
فرعی مشاوره علمی و فنی و هیأت فرعی اجرائی این پروتکل به ترتیب به دنبال اجلاس
هیأت فرعی مشاوره علمی و فنی و هیأت فرعی اجرائی کنوانسیون تشکیل خواهد شد.
۲ – آندسته از اعضای کنوانسیون که عضو این پروتکل نمیباشند میتوانند بعنوان ناظر
در جریان جلسات هیأتهای فرعی حضور داشته باشند. هنگامیکه هیأتهای فرعی بعنوان
هیأتهای فرعی این پروتکل فعالیت میکنند اتخاذ تصمیمات بموجب این پروتکل تنها
بوسیله اعضای این پروتکل انجام خواهد شد.
۳ – هنگامیکه هیأتهای فرعی که بموجب مواد (۹) و (۱۰) کنوانسیون تأسیس شده‌اند،
وظایف خود را در مورد موضوعات مربوط به این پروتکل انجام میدهند، هر عضو دفاتر
هیأتهای فرعی مزبور که نماینده یک عضو کنوانسیون است که در آن زمان عضو این پروتکل
نیست، توسط عضو اضافی که از بین اعضای این پروتکل و توسط خود آنها انتخاب میشود، جایگزین خواهد شد.
ماده ۱۶ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند به محض امکان، اعمال این پروتکل را بررسی خواهد نمود و در صورت اقتضاء فرآیند شورائی چندجانبه موضوع ماده (۱۳) کنوانسیون را با توجه به تصمیمات مربوطی که ممکن است توسط کنفرانس اعضاء گرفته شده باشد، اصلاح خواهد نمود. هر فرآیند شورائی چندجانبه که در مورد این پروتکل اعمال میشود، بدون لطمه زدن به رویه‌ها و مکانیزم‌هائی که مطابق ماده (۱۷) ایجاد شده است، عمل خواهد نمود.
ماده ۱۶ مکرر – کنفرانس اعضاء، اصول، الگوها، قواعد و رهنمودهای مربوط را بویژه برای تأیید، گزارش و مسؤولیت تجارت نشر تعریف خواهد کرد. اعضای مندرج در ضمیمه (ب) میتوانند در تجارت نشر در جهت اجرای تعهدات خود بموجب ماده (۳) شرکت کنند. این تجارت مکمل فعالیتهای داخلی در جهت ایفای تعهدات کاهش و محدودیت کمی انتشار بموجب ماده مذکور میباشد.
ماده ۱۷ – کنفرانس اعضاء که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند در اولین جلسه خود، رویه‌ها و مکانیزم‌های مناسب و مؤثری را برای تعیین و مورد بحث قرار دادن موارد عدم رعایت مفاد این پروتکل، از جمله از طریق تهیه فهرست گزارشی از نتایج با توجه به علت، نوع، درجه و دفعات عدم رعایت، تصویب خواهد نمود. هر یک از رویه‌ها و مکانیزمها بموجب این ماده که متضمن نتایج الزام‌آور باشد، از طریق اصلاحیه این پروتکل تصویب خواهد شد.
ماده ۱۸ – مفاد ماده (۱۴) کنوانسیون در مورد حل و فصل اختلافها با اعمال تغییرات لازم، در مورد این پروتکل اعمال خواهد شد.
ماده ۱۹ –
۱ – هر عضو میتواند اصلاحیه‌هائی را در مورد این پروتکل پیشنهاد دهد.
۲ – اصلاحیه‌های این پروتکل در جلسه عادی کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای
این پروتکل فعالیت میکند تصویب خواهد شد. متن هر اصلاحیه پیشنهادی این پروتکل توسط
دبیرخانه حد اقل (۶) ماه قبل از جلسه‌ای که در آن اصلاحیه جهت تصویب پیشنهاد
میشود، به کلیه اعضاء ارسال خواهد شد. دبیرخانه همچنین متن هر یک از اصلاحیه‌ها را
به اعضاء و امضاء کنندگان و جهت اطلاع به امین اسناد ارسال خواهد کرد.
۳ – اعضاء برای نیل به اتفاق آراء در مورد هر اصلاحیه پیشنهادی این پروتکل همه
تلاش خود را بکار خواهند گرفت. اگر تمام تلاشها برای نیل به اتفاق آراء به نتیجه
نرسد و توافقی حاصل نشده باشد، بعنوان آخرین راه، اصلاحیه با رأی اکثریت سه چهارم
حاضر و رأی دهنده در جلسه تصویب خواهد شد. اصلاحیه تصویب شده توسط دبیرخانه به
امین اسناد ارسال خواهد شد و وی آنرا برای پذیرش به تمامی اعضاء ارسال خواهد نمود.
۴ – اسناد پذیرش مربوط به اصلاحیه، نزد امین اسناد تودیع خواهد شد. اصلاحیه‌ای که
طبق بند (۳) فوق به تصویب رسیده است، در نودمین روز پس از تاریخ دریافت اسناد
پذیرش سه چهارم اعضای این پروتکل توسط امین اسناد در مورد اعضایی که آنرا
پذیرفته‌اند، لازم‌الاجراء خواهد شد.
۵ – اصلاحیه برای هر عضو دیگر، در نودمین روز پس از تاریخی که در آن، عضو مزبور
اسناد پذیرش اصلاحیه مذکور را نزد امین اسناد تودیع نماید، لازم‌الاجراء خواهد شد.
ماده ۲۰ –
۱ – ضمیمه‌های این پروتکل بخش تفکیک ناپذیر آنرا تشکیل خواهد داد و ارجاع به این
پروتکل همزمان در حکم ارجاع به ضمائم آن میباشد مگر اینکه به گونه دیگری بطور صریح
پیش بینی شده باشد. هر ضمیمه‌ای که بعد از لازم‌الاجراء شدن این پروتکل تصویب
گردد، منحصر به فهرستها، اشکال و دیگر موارد توصیفی خواهد بود که دارای ویژگی
علمی، فنی، رویه‌ای یا اجرایی است.
۲ – هر عضو میتواند درباره الحاق ضمیمه‌ای به این پروتکل و اصلاح ضمائم این پروتکل
پیشنهاداتی را ارائه دهد.
۳ – ضمیمه‌های این پروتکل و اصلاحیه‌های ضمیمه‌های آن در جلسه عادی کنفرانس اعضاء
که بعنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت میکند تصویب خواهد شد. متن هر ضمیمه
پیشنهادی یا اصلاحیه ضمیمه توسط دبیرخانه حد اقل شش ماه قبل از جلسه‌ای که در آن
موارد مزبور برای تصویب پیشنهاد شده به اعضاء ارسال خواهد شد. دبیرخانه همچنین متن
هر ضمیمه پیشنهادی یا اصلاحیه ضمیمه را به اعضاء و امضاء کنندگان کنوانسیون و جهت
اطلاع به امین اسناد ارسال خواهد نمود.
۴ – اعضاء برای نیل به اتفاق آراء در مورد ضمیمه پیشنهادی یا اصلاحیه ضمیمه همه
تلاش خود را بکار خواهند گرفت. اگر تمام تلاشها برای نیل به اتفاق آراء به نتیجه
نرسد و توافقی حاصل شده باشد بعنوان آخرین راه، ضمیمه یا اصلاحیه ضمیمه با رأی
اکثریت سه چهارم اعضای حاضر و رأی دهنده در جلسه، تصویب خواهد شد. ضمیمه یا
اصلاحیه تصویب شده، توسط دبیرخانه به امین اسناد ارسال خواهد شد و وی آنرا برای
پذیرش به تمام اعضاء ارسال خواهد کرد.
۵ – هر ضمیمه‌ای بجز ضمیمه‌های (الف) و (ب) که طبق بندهای (۳) و (۴) فوق به تصویب
رسیده یا اصلاح شده باشد، در مورد تمامی اعضای این پروتکل شش ماه بعد از تاریخ
مکاتبه امین اسناد با اعضای مزبور در مورد تصویب یا اصلاح ضمیمه، لازم‌الاجراء
خواهد شد، جز در مورد اعضایی که ظرف مدت مزبور عدم پذیرش ضمیمه یا اصلاحیه ضمیمه
را بطور کتبی به امین اسناد اعلام کرده باشند. ضمیمه یا اصلاحیه ضمیمه در مورد
اعضایی که از اعلام عدم پذیرش خود انصراف داده‌اند در نودمین روز بعد از تاریخ
دریافت اعلام انصراف مزبور توسط امین اسناد، لازم‌الاجراء خواهد شد.
۶ – اگر تصویب ضمیمه یا اصلاحیه ضمیمه مستلزم اصلاح این پروتکل باشد، آن ضمیمه یا
اصلاحیه ضمیمه تا قبل از اینکه اصلاحیه پروتکل لازم‌الاجراء نشود، لازم‌الاجراء
نخواهد شد.
۷ – اصلاحیه ضمیمه‌های (الف) و (ب) این پروتکل طبق رویه مذکور در ماده (۱۹) تصویب
و لازم‌الاجراء خواهد شد مشروط بر اینکه هر اصلاحیه ضمیمه (ب) تنها با موافقت کتبی
عضو مربوط تصویب گردد.
ماده ۲۱ –
۱ – هر عضو، یک رأی خواهد داشت مگر در مواردی که در بند (۲) زیر پیش بینی شده است.
۲ – سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای، در موضوعاتی که در حیطه صلاحیت آنها است، از
حق رأی خود با تعداد رأی‌هایی معادل تعداد دولتهای عضو خود که عضو این پروتکل
هستند، استفاده خواهند کرد. در صورتی که هر یک از دولتهای عضو چنین سازمانی از حق
رأی خود استفاده کند، سازمان از حق رأی خود استفاده نخواهند کرد و برعکس.
ماده ۲۲ –
دبیرکل سازمان ملل متحد، امین اسناد این پروتکل خواهد بود.
ماده ۲۳ –
۱ – این پروتکل برای امضاء مفتوح خواهد بود و منوط به تنفیذ، پذیرش یا تصویب
کشورها و سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای که عضو کنوانسیون هستند، میباشد. این
پروتکل در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک از تاریخ ۱۶ مارس ۱۹۹۸ الی ۱۵ مارس ۱۹۹۹
(۱۳۷۶/۱۲/۲۵ تا ۱۳۷۷/۱۲/۲۴ هجری شمسی) برای امضاء مفتوح خواهد بود. این پروتکل بعد
از تاریخ بسته شدن آن برای امضاء، برای الحاق مفتوح خواهد بود. اسناد تنفیذ، پذیرش
تصویب یا الحاق نزد امین اسناد تودیع خواهد شد.
۲ – هر سازمان وحدت اقتصادی منطقه‌ای که بدون آنکه شرکتهای عضو آن عضو پروتکل
باشند عضو این پروتکل میشود، نسبت به کلیه تعهدات بموجب این پروتکل ملزم میباشد.
در مورد سازمانهای مزبور که یک یا چند کشور عضو آن، عضو این پروتکل باشند سازمان و
کشورهای عضو آن باید در مورد مسؤولیتهای مربوط خود برای اجرای تعهداتشان بموجب این
پروتکل تصمیم گیری کنند. در چنین مواردی، سازمان و کشورهای عضو آن مجاز نخواهند
بود بطور همزمان حقوق مربوط به این پروتکل را اعمال کنند.
۳ – سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای باید حدود صلاحیت خود را در مورد موضوعاتی که
در این پروتکل مورد حکم قرار گرفته است، در اسناد تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق
خود تبیین کنند. این سازمانها همچنین باید امین اسناد را که به نوبه خود بقیه
اعضاء را مطلع میسازد، در جریان هر تغییر اساسی در حدود صلاحیت خود قرار دهند.
ماده ۲۴ –
۱ – این پروتکل در نودمین روز بعد از تاریخی که حد اقل (۵۵) عضو کنوانسیون، که
شامل آندسته اعضای مندرج در ضمیمه (۱) باشند که در مجموع حد اقل پنجاه و پنج درصد
(۵۵ %) کل میزان انتشار دی‌اکسید کربن سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) اعضای
مندرج در ضمیمه (۱) را تولید کرده‌اند، اسناد مربوط به تنفیذ، پذیرش، تصویب، یا
الحاق خود را ارائه دهند، لازم‌الاجراء خواهد شد.
۲ – از نظر این ماده، «میزان انتشار کل دی‌اکسید کربن اعضای مندرج در ضمیمه (۱) در
سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی)» به معنای مقداری است که در زمان تصویب این
پروتکل یا قبل از آن توسط اعضای مندرج در ضمیمه (۱) در اولین مکاتبات ملی آنان که
طبق ماده (۱۲) کنوانسیون ارائه کرده‌اند، ذکر شده است.
۳ – این پروتکل در مورد هر کشور یا سازمان وحدت اقتصادی منطقه‌ای که بعد از انجام
شرایط مندرج در بند فوق، این پروتکل را تنفیذ، قبول یا تصویب کند یا به آن ملحق
شود، در نودمین روز پس از تاریخ تودیع سند تنفیذ، پذیرش تصویب یا الحاق آن،
لازم‌الاجراء خواهد شد.
۴ – از نظر این ماده، هر سندی که توسط سازمان وحدت اقتصادی منطقه‌ای تودیع گردیده است، علاوه بر اسناد تودیع شده توسط کشورهای عضو این سازمان محاسبه نخواهد شد.
ماده ۲۵ – هیچگونه حق شرطی را نمیتوان برای این پروتکل منظور نمود.
ماده ۲۶ –
۱ – در هر زمان پس از گذشت سه سال از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این پروتکل برای یک عضو، آن عضو میتواند با ارسال اطلاعیه کتبی به امین اسناد از این پروتکل کناره گیری نماید.
۲ – این کناره گیری بعد از خاتمه یک سال از زمان دریافت اطلاعیه کناره گیری توسط امین اسناد یا تاریخ مؤخری که ممکن است در اطلاعیه انصراف تعیین شده باشد، قابل اجرا خواهد شد.
۳ – اعلام انصراف هر عضو از کنوانسیون بعنوان انصراف از این پروتکل نیز تلقی میگردد.
ماده ۲۷ –
نسخه اصلی این پروتکل که متن‌های عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیولی آن از اعتبار یکسان برخوردار هستند نزد دبیرکل سازمان ملل متحد تودیع خواهد شد.
تنظیم شده در کیوتو در دهمین روز دسامبر هزار و نهصد و نود و هفت میلادی (۱۳۷۶/۹/۱۹ هجری شمسی)
ضمیمه (الف)
گازهای گلخانه‌ای
دی‌اکسید کربن (CO۲)
متان (CH۴)
اکسید نیتروژن (N۲O)
هیدروفلورو کربنها (HFCs)
پروفلورو کربنها (PFCs)
سولفور هگزافلورید (SF۶)
طبقه بندی بخشها/منابع
انرژی
احتراق سوخت
صنایع انرژی
صنایع تولیدی و ساخت
حمل و نقل
سایر بخشها
سایر
انتشار فرار ناشی از سوختها
سوختهای جامد
گازهای طبیعی و نفت
سایر
فرآیندهای صنعتی
فرآورده‌های معدنی
صنایع شیمیائی
تولید فلزات
سایر تولیدات
تولید هالوکربنها و سولفور هگزافلورید
مصرف هالوکربنها و سولفور هگزافلورید
مصرف حلالها و دیگر محصولات
کشاورزی
تخمیر روده‌ای
مدیریت کود
کاشت برنج
خاکهای کشاورزی
سوزاندن تجویز شده زمینهای هموار
سوزاندن باقیمانده مواد کشاورزی در مزارع
سایر
ضایعات
دفع ضایعات جامد روی زمین
مدیریت فاضلاب
سوزاندن مواد زائد
سایر
ضمیمه (ب)
اعضاء تعهدات مربوط به حد کمی میزان انتشار یا کاهش
(تغییر درصد از سال یا دوره مبنا)
استرالیا ۱۰۸
اتریش ۹۲
بلژیک ۹۲
*بلغارستان ۹۲
کانادا ۹۴
*کرواسی ۹۵
*جمهوری چک ۹۲
دانمارک ۹۲
*استونی ۹۲
اتحادیه اروپا (۱) ۹۲
فنلاند ۹۲
فرانسه ۹۲
آلمان ۹۲
یونان ۹۲
*مجارستان ۹۴
ایسلند ۱۱۰
ایرلند ۹۲
ایتالیا ۹۲
ژاپن ۹۴
*لتونی ۹۲
لیختن اشتاین ۹۲
*لیتوانی ۹۲
لوکزامبورگ ۹۲
موناکو ۹۲
هلند ۹۲
نیوزیلند ۱۰۰
نروژ ۱۰۱
*لهستان ۹۴
پرتغال ۹۲
*رومانی ۹۲
*فدراسیون روسیه ۱۰۰
*اسلواکی ۹۲
*اسلوونی ۹۲
اسپانیا ۹۲
سوئد ۹۲
سوئیس ۹۲
*اکراین ۱۰۰
پادشاهی بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی ۹۲
ایالات متحده امریکا ۹۳
* کشورهائی که در حال فرآیند عبور به سوی اقتصاد بازار میباشند.
۱ – اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن تعهدات مربوط خود بموجب بند (۱) ماده (۳) را طبق مفاد ماده (۴) انجام خواهند داد.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن پروتکل شامل مقدمه و بیست و هفت ماده و دو ضمیمه در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ دهم خرداد ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۸۴/۳/۲۵ به تأیید شورای نگهبان رسید.