شماره: ۱۵۶۱۶/ت۳۰۳۰۸هـ
تاریخ: ۱۶/۰۳/۱۳۸۴
هیات وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۴/۲/۲۵ بنا به پیشنهاد شماره ۳۱۳۷۲/۱ مورخ ۱۶/۱۲/۱۳۸۲ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به استناد بندهای (۱۵) و (۲۲) ماده (۲) قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی – مصوب ۱۳۶۵ – آیین‌نامه تاسیس و نحوه فعالیت خبرگزاریهای غیر دولتی را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱- به منظور کمک به توسعه دسترسی همگانی به اطلاعات، روشن ساختن افکار عمومی، ارتقای سطح معلومات و دانش مردم، خبرگزاریهای غیر دولتی که در این آیین‌نامه از این پس به اختصار «خبرگزاری» نامیده می‌شوند، می‌توانند بر اساس مفاد این آیین‌نامه، تأسیس گردند.
ماده ۲- خبرگزاری مؤسسه‌ای است که با سرمایه غیر دولتی به وسیله اشخاص حقیقی و حقوقی تأسیس شده و مجاز است در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نسبت به جمع‌آوری، پردازش و انتشار خبر، تحلیل، مصاحبه و گزارش در قالب نوشتار، صدا و تصویر در حوزه‌های داخلی و خارجی فعالیت کند.
ماده ۳- خبرگزاری در انتشار اخبار و اطلاعات به جز در موارد زیر آزاد است،
۱- اشاعه فحشا و منکرات از طریق ارایه تصاویر یا مطالب ضد اخلاقی و مستهجن
۲- ترویج و اشاعه مطالب و موضوعات کفرآمیز و الحادی
۳- توهین به مقدسات ، اصول و مبانی دین اسلام و سایر ادیان
۴- اهانت به مقام معظم رهبری و مراجع مسلم تقلید
۵- هر گونه توهین و افترا به اشخاص حقیقی و حقوقی
۶- ایجاد اختلاف میان اقشار جامعه به ویژه از طریق طرح مسائل و اختلافات مذهبی، نژادی و قومی
۷- اطلاعات مربوط به حریم خصوصی افراد
۸- ترغیب و تشویق به اقدام علیه امنیت ملی شامل دعوت به شورش و آشوب علیه نظام و تجزیه کشور و دعوت به فعالیتهای تروریستی
۹- افشای اسناد و اطلاعات طبقه‌بندی شده رسمی کشور
۱۰- نقل مطالب از کتب، مطبوعات و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی احزاب و گروه‌های ضد انقلاب و محارب به نحوی که تبلیغ آن‌ها باشد.
تبصره ۱- مقدسات عبارتند از:
۱- معصومین و پیامبران (ص)
۲- کتاب‌های آسمانی
۳- احکام ضروری دینی
تبصره ۲- در صورت تخلف از موازین یاد شده موارد توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کتبا به هیات نظارت موضوع ماده (۱۳) این آیین‌نامه اعلام و در صورت تشخیص هیئت ، پرونده به مرجع قضایی ارجاع می‌شود. هیئت در صورت لزوم می‌تواند به توقف فعالیت خبرگزاری تا صدور تصمیم دادگاه اقدام نماید.
ماده ۴- مصوبات شورای عالی امنیت ملی در خصوص انتشار اخبار پس از ابلاغ رسمی برای خبرگزاری لازم الاتباع است.
ماده ۵- در صورت عدم رعایت موازین اخلاقی یا مذهبی به جز موارد مندرج در ماده (۳) این آیین‌نامه ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند به شرح زیر اقدام نماید.
الف- بار اول تذکر کتبی
ب- بار دوم اخطار کتبی
پ- بار سوم ارجاع موضوع به هیئت نظارت برای اتخاذ تصمیم لازم
تبصره ۱- هیات نظارت می‌تواند فعالیتهای خبرگزاری را حداکثر تا سه روز متوقف نماید.
تبصره ۲- خبرگزاری در صورت تکرار تخلفات مشمول تبصره (۲) ماده (۳) می‌شود.
ماده ۶- خبرگزاری موظف است پاسخ یا توضیح اشخاص حقیقی یا حقوقی در خصوص مطالب مندرج در ارتباط با آن‌ها را حداکثر ظرف ۲۴ ساعت پس از دریافت، منتشر نماید.
ماده ۷- واگذاری امتیاز خبرگزاری به غیر، ممنوع است مگر با اجازه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
ماده ۸- شرایط متقاضی (صاحب امتیاز) و مراحل صدور مجوز تاسیس خبرگزاری به شرح زیر می‌باشد:
الف- شرایط متقاضی حقیقی عبارتست از:
۱- تابعیت ایرانی
۲- حداقل ۳۰ سال سن
۳- داشتن حسن شهرت
۴- التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
۵- عدم حجر و ورشکستگی به تقلب و تقصیر
۶- عدم عضویت در گروه‌های غیر قانونی و عدم سابقه محکومیت کیفری که موجب سلب حقوق اجتماعی باشد.
۷- داشتن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت دایم برای آقایان
۸- داشتن حداقل مدرک کارشناسی یا مدرک معادل در علوم حوزوی به تایید مراجع ذی‌ربط
۹- دارا بودن حداقل پنج سال سابقه مدیریت اطلاع رسانی یا مدیر مسؤولی یا سردبیری نشریات به تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
ب – شرایط متقاضی حقوقی به شرح زیر می‌باشد.
۱- تابعیت ایرانی
۲- اتمام مراحل قانونی ثبت شرکت یا مؤسسه
۳- در اساسنامه موسسه یا شرکت فعالیت اطلاع رسانی به عنوان فعالیت مجاز پیش‌بینی شده باشد.
۴- مدیر عامل و اعضای هیات مدیره موسسه یا شرکت باید واجد شرایط بخش (الف) این ماده باشند.
ماده ۹- در صورتی که صاحب امتیاز به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از شرایط مقرر در این ماده را از دست بدهد، مجوز خبرگزاری لغو می‌گردد.
ماده ۱۰- صاحب امتیاز در قبال خط مشی کلی، فعالیت‌ها و مطالبی که از طریق خبرگزاری انتشار می‌یابد، مسؤول است.
تبصره – در صورتی که صاحب امتیاز شخص حقوقی است مدیر عامل (یا یکی از اعضای هیئت مدیره) که کتباً به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی می‌شود مسؤولیت فوق را به عهده خواهد داشت.
ماده ۱۱- صاحب امتیاز موظف است خود یا شخص دیگری را به عنوان سردبیر واجد شرایط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی نماید.
تبصره – سردبیر معرفی شده باید دارای شرایط مندرج در بند (الف) ماده (۸) این آیین‌نامه باشد.
ماده ۱۲- در صورت فوت یا استعفای سردبیر یا از دست دادن یکی از شرایط مندرج در تبصره ماده (۱۱) این آیین‌نامه، صاحب امتیاز موظف است حداکثر ظرف دو ماه شخص واجد شرایط دیگری را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی کند. چنانچه ظرف مهلت مقرر سردبیر معرفی نشود، فعالیت خبرگزاری به حالت تعلیق در آمده و پس از یک سال مجوز خبرگزاری لغو می‌شود.
ماده ۱۳- رسیدگی به صلاحیت متقاضی و سردبیر پیشنهادی، صدور مجوز و نظارت بر فعالیتهای خبرگزاری بر عهده هیئت نظارت خواهد بود.
تبصره – هیات نظارت برای تعیین صلاحیت، حسب مورد از وزارت اطلاعات، وزارت دادگستری و نیروی انتظامی استعلام می‌نماید.
ماده ۱۴- اعضای «هیات نظارت بر خبرگزاری غیر دولتی» عبارتند از:
۱- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان رئیس
۲- معاون ذی‌ربط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان نایب رئیس
۳- مدیرعامل سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی
۴- یک نفر از مدیران خبرگزاریهای غیر دولتی به انتخاب خود آنان
۵- یک نفر از اساتید حقوق به انتخاب وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
۶- دو نفر صاحب نظر در حوزه اطلاعات و ارتباطات به انتخاب شورای اطلاع رسانی دولت.
تبصره ۱- مدت مسؤولیت اعضای انتخابی دو سال بوده و انتخاب مجدد آن‌ها بلامانع است.
تبصره ۲- دبیرخانه هیات در حوزه معاونت ذی‌ربط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقر خواهد بود.
ماده ۱۵- صاحب امتیاز خبرگزاری موظف است حداکثر ظرف یک سال پس از اخذ مجوز فعالیت خود را آغاز کند، در غیر این صورت مجوز صادره لغو خواهد شد.
ماده ۱۶- هر گونه فعالیت تحت عنوان خبرگزاری به استثنای خبرگزاری‌هایی که به موجب قوانین خاص تاسیس شده یا می‌شوند، صرفاً در چارچوب این آیین‌نامه مجاز است.
تبصره – خبرگزاری‌هایی که تا قبل از تصویب و ابلاغ این آیین‌نامه بر اساس قوانین فعالیت داشته‌اند، موظفند حداکثر ظرف شش ماه نسبت به تطبیق شرایط خود با مفاد این آیین‌نامه اقدام نمایند. در غیر این صورت مجوز آن‌ها لغو خواهد شد.
محمدرضا عارف- معاون اول رئیس جمهور