[به موجب آیین‌نامه اجرایی قیمت‌گذاری سهام متعلق به دولت و شرکتهای دولتی، تخفیفها و چگونگی پرداخت قیمت توسط خریداران، مصوب ۱۳۸۷ نسخ شده است.]
شماره : ۳۳۸۴۶ت۳۰۰۹۶ه
تاریخ : ۱۳۸۳.۰۶.۲۴
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۳.۶.۱۵ بنا به پیشنهاد شماره ۲۴۴۵۶ مورخ ۱۳۸۳.۶.۱۴ وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد بند (و) ماده (۱۴) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۷۹ ـ آیین‌نامه شیوه‌های قیمت‌گذاری سهام، تخفیفها و چگونگی پرداخت قیمت توسط خریداران را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ ـ انواع سهام قابل واگذاری موضوع ماده (۱۱) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از طریق سازمان خصوصی‌سازی از نظر طبقه‌بندی برای فروش عبارتند از:
الف ـ سهام تدریجی شرکتی که برای اولین بار از طریق بورس عرضه می‌شود و دارای قیمت تابلو بورس نیست.
ب ـ سهام تدریجی شرکتی که قبلاً از طریق بورس عرضه شده و دارای قیمت تابلو است.
ج ـ سهام بلوکی شرکتی که از طریق بورس عرضه می‌شود.
د ـ سهام شرکتی که از طریق مزایده عرضه می‌شود.
تبصره ۱ – اگر نماد شرکتی در بورس برای مدتی بسته باشد، هنگام عرضه مجدد، سهام آن از نوع (ب) محسوب می‌شود.
تبصره ۲ ـ سهام بلوکی، درصدی از کل سهام شرکت است که بنا به پیشنهاد سازمان خصوصی‌سازی و تصویب‌هیأت عالی واگذاری به صورت یکجا عرضه می‌شود.
تبصره ۳ ـ سهام ترجیحی موضوع ماده (۱۶) قانون برنامه سوم توسعه، مطابق آیین‌نامه مربوط، قیمت‌گذاری و عرضه می‌شود.
ماده ۲ ـ سهام موضوع بند (الف) ماده (۱) این آیین‌نامه طبق ضوابط مورد عمل سازمان بورس اوراق بهادار و سهام موضوع بند (ب) نیز مطابق قیمت تابلو بورس و عرف حاکم بر عرضه و تقاضای بازار عرضه می‌شوند و دارای قیمت پایه نمی‌باشند.
ماده ۳ ـ قیمت پایه سهام بلوکی شرکتهای دارای قیمت تابلو موضوع بند (ج) ماده (۱) معادل صددرصد قیمت مبنای سهام تدریجی شرکت یا بیشتر به تشخیص سازمان خصوصی‌سازی خواهد بود.
تبصره ۱ ـ قیمت مبنای سهام تدریجی موضوع این ماده معادل میانگین آخرین قیمتهای روز بورس در دو ماه‌آخر قبل از ماه بررسی و تعیین قیمت پایه سهام بلوکی است. قیمت مبنای سهام تدریجی در هر حال از ۸۰ درصدحداکثر قیمت سهام در آن فاصله کمتر نخواهد بود. چنانچه مراحل تعیین قیمت پایه تا آخرین روز ماه به اتمام نرسد، قیمت‌گذاری با احتساب ماه جدید به عنوان ماه آخر صورت خواهد گرفت.
تبصره ۲ ـ چنانچه از زمان اولین معامله سهام یک شرکت در بورس کمتر از دو ماه گذشته باشد، میانگین قیمت موضوع این ماده در مقطع اولین معامله تا روز آخر ماه قبل از قیمت‌گذاری محاسبه خواهد شد، مشروط بر آنکه این مقطع کمتر از پانزده روز کاری بورس نباشد. چنانچه در مهلت دوماهه مورد محاسبه، مجامع عمومی شرکت درخصوص تقسیم سود و یا تغییر سرمایه اتخاذ تصمیم نمایند، میانگین قیمت موضوع این ماده در فاصله زمانی بازشدن نماد شرکت بعد از اتخاذ تصمیم تا روز آخر ماه قبل از قیمت‌گذاری محاسبه خواهد شد، مشروط بر آنکه این فاصله زمانی کمتر از پانزده روز کاری بورس نباشد. در
هر حالت، حداکثر قیمت سهام برای تعیین هشتاد درصد نصاب موضوع تبصره (۱) این ماده در مقطع زمانی محاسبه میانگین قیمت، ملاک عمل خواهد بود.
تبصره ۳ ـ تعیین قیمت پایه برای سهام بلوکی شرکتی که فاقد قیمت بورس باشد و یا چنانچه مقطع زمانی اولین معامله یا بازگشایی نماد آن کمتر از پانزده روز کاری بورس باشد به نحوی که مشمول مفاد تبصره (۲) فوق نباشد، مطابق ماده (۴) این آیین‌نامه خواهد بود.
ماده ۴ ـ قیمت پایه سهام نوع (د) ماده (۱) و سهام موضوع تبصره (۳) ماده (۳) این آیین‌نامه و نیز قیمت پایه حق تقدم سهام به یکی از روشهای زیر و یا ترکیبی از آنها تعیین می‌شود:
الف ـ نسبت سود خالص قبل از مالیات به نرخ بازده سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن تأثیر عوامل جانبی تعدیل‌کننده قیمت پایه سهام.
۱ـ سود خالص قبل از مالیات مندرج در بند فوق، معادل میانگین سود سه سال آخر شرکت قبل از سال واگذاری ، با در نظر گرفتن عوامل مؤثر در تعدیل، به شرح زیر خواهد بود:
۱-۱- درآمدها و هزینه‌های استثنایی و نیز درآمدهای حاصل از فروش داراییهای اسقاطی یا موجودی ناباب ومانند آن در محاسبه سود خالص قبل از مالیات منظور نمی‌شود.
۱-۲- چنانچه متوسط تولید سالهایی که مبنای محاسبه سود خالص قبل از مالیات قرار گرفته است، کمتر ازهفتاد درصد بالاترین تولید هر یک از سنوات پنج سال آخر شرکت باشد، سود مربوط به سالهای مزبور با احتساب هفتاد درصد بالاترین تولید هر یک از سنوات پنج سال گذشته منظور می‌شود.
۲ ـ نرخ بازده سرمایه‌گذاری معادل نرخ مؤثر سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت پنج‌ساله بانکی به اضافه پنج درصد تعیین می‌شود.
۳ـ عوامل جانبی تعدیل کننده قیمت پایه سهام مذکور در بند (الف) عبارتند از :
۳-۱- درصورتی که سرمایه شرکت در سال واگذاری سهام از سال قبل از آن از محل آورده‌های نقدی یا مطالبات سهامداران افزایش یافته باشد، صددرصد مبلغ افزایش سرمایه به ارزش کل شرکت افزوده می‌شود. همچنین مبالغ نگهداری شده در شرکت از محل سود سال قبل از واگذاری تحت هر عنوان به قیمت پایه سهام شرکت اضافه می‌شود.
۳-۲- در مواردی که مالیات بر درآمد شرکت از طریق رسیدگی به دفاتر و برگشت هزینه به حالت عادی تعیین‌گردیده ولی قطعی نشده باشد، مالیاتهای غیرقطعی به نسبت تفاوت میانگین مالیاتهای قطعی و محاسبه شده درآخرین سه سالی که مالیاتهای شرکت به حالت مذکور قطعی شده باشد، محاسبه و تفاوت بین مالیاتهای مزبور و ذخایر مربوط از قیمت پایه سهام کسر می‌شود.
۳ـ۳ـ هفتاد درصد تفاوت بین قیمت دفتری و ارزش روز داراییهای منقول و غیرمنقولی که بنا به تشخیص شرکت مادرتخصصی برای عملیات شرکت ضروری نیست، به قیمت پایه سهام افزوده خواهد شد. ارزش روز داراییهای مذکور را کارشناسان رسمی دادگستری تعیین خواهند کرد.
۳ـ۴ـ قیمت تمام شده طرح‌های توسعه و تکمیل طرح‌های نیمه تمام یا آماده بهره‌برداری یا طرح‌هایی که کمتر ازپنج سال از شروع بهره‌برداری آنها گذشته باشد، به شرح زیر محاسبه و تفاوت حاصل به قیمت پایه سهام اضافه می‌شود:
۳ـ۴ـ۱ـ درخصوص هزینه‌های ارزی اعم از خرید ماشین‌آلات یا سایر هزینه‌ها، جمع هزینه‌های ارزی به قیمتروز ارز برای سرمایه‌گذاری و یا قیمت داراییهای مزبور براساس نظر کارشناس رسمی دادگستری محاسبه خواهد شد.
۳ـ۴ـ۲ـ درخصوص هزینه‌های ریالی، محاسبات براساس شاخص قیمت عمده فروشی اعلام شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بخش مربوط با نظر کارشناس رسمی دادگستری یا کارشناس خبره انجام خواهد شد.
۳ـ ۵ ـ تفاوت بین قیمت دفتری و ارزش سهام و سرمایه‌گذاریهای انجام شده در سایر شرکتها، حسب مورد به‌قیمت معامله شده در بورس یا ارزیابی آن به روش ارزیابی انجام شده در شرکت سرمایه‌گذار، مطابق این آیین‌نامه، اضافه یا از آن کسر می‌شود. در مواردی که سود این قبیل سرمایه‌گذاریها در حسابها عمل شده باشد، سود منظور شده باید از سود خالص قبل از مالیات کسر شود.
ب ـ ارزش روز خالص داراییهای شرکت (قیمت روز داراییها پس از کسر کلیه بدهیها)
ج ـ تنزیل خالص جریان وجوه نقد شرکت در ده سال آینده با اعمال نرخ مذکور در بند (۲) همین ماده
د ـ ارزش اسمی سهام
ه¨ ـ ارزش ویژه دفتری (به شرط مثبت بودن)
و ـ ارزش اسمی سهام حداکثر ده سال قبل از سال واگذاری با اعمال تغییرات شاخص قیمت عمده فروشی
ماده ۵ ـ قیمتهای پایه تعیین شده توسط سازمان خصوصی‌سازی به روشهای مندرج در مواد (۳) و (۴) این‌آیین‌نامه پس از تصویب هیأت عالی واگذاری ملاک عمل قرار خواهد گرفت.
ماده ۶ ـ قیمت پایه سهام مصوب موضوع ماده (۵) تا تشکیل مجامع عمومی به منظور تصویب صورتهای مالی جدید یا تغییر در سرمایه شرکت اعتبار دارد، مگر آن که هیأت عالی واگذاری مهلت کمتری را برای اعتبار این قیمت پایه مقرر نموده باشد.
ماده ۷ ـ چنانچه پس از درج آگهی و عرضه سهام نوع “ج” و “د” سهام عرضه شده به فروش نرود، سازمان خصوصی‌سازی مجاز است با کسر حداکثر پنج درصد از قیمت پایه قبلی، عرضه را طبق مقررات مربوط تجدید نماید. کسر بیش از پنج درصد از قیمت قبلی با پیشنهاد سازمان خصوصی‌سازی و تصویب هیأت عالی واگذاری میسر خواهد بود.
ماده ۸ ـ چنانچه خریدار طی مدت پرداخت اقساط به موجب قرارداد فروش، حداقل یکی از موارد زیر را انجام دهد، سازمان خصوصی‌سازی می‌تواند به موجب دستورالعملی که به تصویب هیأت عالی واگذاری می‌رسد، سود فروش اقساطی را تا صفر تقلیل دهد و یا دوره بازپرداخت اقساط را به مدت دو سال دیگر (مجموعاً پنج سال از تاریخ معامله) افزایش دهد:
الف ـ اشتغال را در سطح روز خریداری حفظ نماید یا آن را افزایش دهد.
ب ـ کارایی و بهره‌وری واحد خریداری شده را ارتقا بخشد.
ج ـ سرمایه‌گذاری جدید در همان واحد انجام دهد.
ماده ۹ ـ پرداخت قیمت توسط خریداران با رعایت ترتیبات زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ چنانچه سهام در بورس اوراق بهادار عرضه و فروخته شود، پرداخت قیمت با توجه به ضوابط مورد عمل در بورس خواهد بود.
ب ـ چنانچه سهام از طریق مزایده عرضه و به صورت نقدی فروخته شود، پرداخت قیمت براساس آیین‌نامه معاملاتی سازمان خصوصی‌سازی و با رعایت مفاد این آیین‌نامه خواهد بود.
ج ـ چنانچه واگذاری سهام به صورت اقساط انجام شود، پرداخت قیمت براساس آیین‌نامه برقراری نظام اقساطی فروش سهام موضوع بند (ه¨) ماده (۱۴) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اصلاحیه‌های بعدی آن خواهد بود.
محمدرضا عارف – معاون اول رییس‌جمهور