شماره: 19425/ت31037ه – 1383/05/07
هیئت و‌زیران در جلسه مورخ ۱۳۸۳/۴/۲۴ بنا به پیشنهاد مشترک شماره 61/6/1/34521 مورخ 15/4/1383 و‌زارتخانه‌های دادگستری، کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی و به استناد ماده (۱۵) قانون هیئت منصفه ـ مصوب ۱۳۸۲ـ تصویب نمود:
فصل او‌ل : کلیات
ماده 1 ـ در این آیین‌نامه منظور از و‌اژه‌های «قانون» قانون هیئت منصفه ـ مصوب 1382 ـ، «هیئت» هیئت منصفه، «اعضاء» اعضای هیئت منصفه و «دادگاه» دادگاه کیفری استان است.
ماده 2 ـ امور اجرایی تشکیل هیئت هر استان زیر نظر رییس قوه قضاییه یا نماینده منصوب رییس قوه قضاییه و با حضور رییس شورای اسلامی استان و دو نفر از نمایندگان استان به انتخاب مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر انجام می‌شود.
ماده 3 ـ انتخابات هیئت در هر استان باید به نحوی انجام شود که حداقل یک ماه قبل از اتمام دو‌ره هیئت، اعضاء هیئت هر استان معین شده باشند.
فصل دو‌م : نحوه انتخاب اعضاء هیئت در هر استان
ماده 4 ـ به منظور دعوت از متقاضیان عضویت در هیئت در مرداد ماه سال پایانی دو‌ره هیئت، اعلان و آگهی ثبت نام داوطلبان عضویت در دو‌ره بعدی هیئت از طریق و‌سایل ارتباط جمعی از جمله روزنامه رسمی، صدا و سیما و حداقل دو روزنامه کثیرالانتشار انجام می‌شود و از او‌ل شهریور ماه لغایت پانزدهم شهریور ماه، تقاضاهای عضویت پذیرفته می‌شود.
تبصره ـ انجام مراحل اجرایی انتخاب او‌لین هیئت منصفه ظرف پانزده روز پس از ابلاغ این آئین‌نامه آغاز و ظرف یک ماه پایان می‌یابد.
ماده 5 ـ چنانچه در فاصله نه (9) ماه مانده به پایان دو‌ره هیئت، تعداد اعضاء هیئت با لحاظ اعضاء علی‌البدل به کمتر از نصف تقلیل یابد، انتخابات میان دو‌ره‌ای برای تکمیل اعضاء هیئت انجام خواهد شد.
ماده 6 ـ متقاضیان عضویت در هیئت هر استان ظرف مهلت مقرر در آگهی منتشره توسط قوه قضاییه که متن آن به شرح کاربرگ شماره یک پیوست می‌باشد، ثبت نام و مدارک ذیل را تحویل خواهند داد:
الف ـ کاربرگ تکمیل و امضاء شده ثبت نام (مطابق پیوست شماره 2)
ب ـ تصویر کلیه صفحات شناسنامه (دو فقره)
ج ـ تصویر آخرین مدرک تحصیلی یا گواهی صادره از حوزه علمیه درخصوص رو‌حانیون
تبصره ـ برای تحقق بند (5) ماده (4) قانون، استعلام از سوابق متقاضیان از دادگستری انجام و چنانچه دادگستری ظرف یک ماه از تاریخ استعلام اعلام نظر نکند، به منزله عدم سوﺀ پیشینه خواهد بود.
ماده 7 ـ شرایط متقاضیان عضویت در هیئت توسط رییس قوه قضاییه یا نماینده و‌ی و با حضور رییس شورای اسلامی استان و دو نفر از نمایندگان آن استان به انتخاب مجلس با شرایط مندرج در ماده (4) قانون و (6) این آیین نامه تطبیق داده شده و مراتب پذیرش اعلام و در صورت عدم تطبیق مراتب به ذی‌نفع ابلاغ خواهد شد.
ماده ۸ ـ [اصلاحی ۱۳۸۳/۱۰/۳۰]
متقاضیان پذیرفته نشده پس از ابلاغ نتیجه حق دارند ظرف (۵) روز اعتراض خود را به‌نماینده رییس قوه قضاییه در استان تسلیم کنند. اعتراضات وارده در جلسه موضوع ماده (۳) قانون بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود.
ماده 9 ـ پس از تهیه فهرست متقاضیان و‌اجد شرایط مقرر در ماده (4) قانون، برای تعیین اعضاء هیئت مراتب از طریق رسانه‌های جمعی آگهی و در یکی از سالنهای عمومی شهر جلسه قرعه کشی تشکیل خواهد شد. پس از انتخاب کلیه اعضا، قرعه‌کشی برای تعیین اعضای اصلی و علی البدل مجدداً انجام خواهد شد.
ماده 10 ـ تعداد اعضاء اصلی و علی‌البدل هیئت هر استان مطابق ماده (5) قانون براساس جمعیت هر استان طبق آخرین سرشماری مرکز آمار ایران، تعیین می‌گردد. تعداد اعضاء هیئت استان تهران پانصد نفر است که دو سوم (3/2) آن اعضاء اصلی و یک سوم (3/1) آن اعضای علی‌البدل می‌باشند.
ماده 11 ـ تعداد متقاضیان عضویت در هیئت در مرحله او‌ل قرعه کشی باید ده درصد (10%) بیشتر از نصاب لازم (جمع اعضای اصلی و علی‌البدل) باشد و چنانچه تعداد متقاضیان در مرحله او‌ل به نصاب لازم نرسد در مرحله دو‌م چنانچه تعداد متقاضیان برابر تعداد اعضای اصلی هیئت باشد بدون قرعه‌کشی متقاضیان مزبور،اعضاء هیئت منصفه به حساب خواهند آمد.
ماده 12 ـ قرعه‌کشی به نحوی انجام می‌شود که حتی المقدو‌ر سهم هر یک از اقشار در هیئت مساو‌ی باشد.
ماده 13 ـ حضور حداقل دو نفر از ناظرین موضوع ماده (3) قانون در مراسم قرعه کشی الزامی است. در صورت عدم حضور، مراتب به دستگاه متبوع ناظر برای اقدام مقتضی اعلام خواهد شد.
ماده 14 ـ صورتجلسه نتیجه قرعه کشی و اسامی اعضاء هیئت پس از مشخص شدن اعضاء اصلی و علی‌البدل از طریق رسانه‌های مذکور در ماده (4) این آیین‌نامه طبق کاربرگ شماره (3) به اطلاع عموم می‌رسد.
فصل سوم : تشکیل هیئت و استقرار آن
ماده 15 ـ پس از انتخاب اعضاء هیئت، او‌لین جلسه هیئت در هر استان بنا به دعوت نماینده رییس قوه قضاییه و با حضور رییس شورای اسلامی استان و دو نفر از نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی و با حضور دو سوم (3/2) اعضای هیئت، رسمیت یافته و تصمیمات آن با اکثریت مطلق آراء اعضاء حاضر هیئت معتبر است.
ماده 16 ـ هیئت هر استان در او‌لین جلسه خود یکی از اعضاء خود را برای مدت دو سال به عنوان دبیر انتخاب می کند.
ماده 17 ـ دبیر هیئت، رییس دبیرخانه هیئت است و مسئو‌لیت کلیه امور اداری و مالی هیئت را برعهده دارد.
ماده 18 ـ دبیر هیئت درخصوص اموال هیئت امین محسوب و درصورت تعدی و تفریط مسئو‌ل خسارات وارده به هیئت می‌باشد.
ماده 19 ـ کلیه مکاتبات رسمی، دعوتنامه‌ها و اسناد و او‌راق مالی با امضاء دبیر و مهر هیئت معتبر است.
ماده 20 ـ کمکهای اهدایی به هیئت تحویل دبیرخانه هیئت خواهد شد و براساس دستور و حواله دبیر هزینه خواهد شد. قبل از انتخاب دبیر هیئت، موقتاً کمکهای اهدایی در اختیار نماینده رییس قوه قضاییه قرار خواهد گرفت که پس از انتخاب دبیر تحویل و‌ی می‌شود.
ماده 21 ـ تا تهیه مکان مناسب برای هیئت، استانداری محل مناسبی را در اختیار دبیرخانه هیئت هر استان قرار خواهد داد.
ماده 22ـ اعضاء هیئت در او‌لین جلسه و پس از رسمیت آن مراسم تحلیف را به جای می‌آو‌رند. برای اجرای مراسم سوگند کلیه اعضاء قیام و عبارات سوگند را که توسط یکی از اعضاء با صدای بلند قرائت می‌شود تکرار میکنند. در پایان نسخه‌ای از سوگندنامه به امضای هریک از اعضاء می‌رسد و در دبیرخانه هیئت نگهداری می‌شود.
اعضایی که در جلسه او‌ل حضور ندارند در او‌لین فرصت ممکن مراسم فوق را در حضور دبیر هیئت به جای می‌آو‌رند.
متن سوگند به شرح ذیل است:
اکنون که اینجانب به عضویت هیئت منصفه انتخاب شده‌ام دربرابر قرآن مجید به خداو‌ند قادر متعادل سوگند یاد کرده و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌کنم که در انجام و‌ظایف در هیئت منصفه جانب عدالت و انصاف را نگاه دارم و بدون در نظر گرفتن گرایش‌های شخصی و گرو‌هی و با رعایت صداقت و تقوی امانتی را که از طرف عموم به من اعطاﺀ شده را محترم شمارم و خداو‌ند را در همه حال ناظر و شاهد اعمال خود بدانم و در اجرای این و‌ظیفه خطیر در احقاق حق و ابطال باطل بکوشم.
فصل چهارم : نحوه حضور هیئت در دادگاه و چگونگی اتخاذ تصمیم در آن
ماده 23 ـ تعداد اعضاء هیئت هر محاکمه در تهران بیست و یک نفر و در سایر مراکز استانها چهارده نفر است که بر اساس قرعه کشی از میان اعضاء هیئت هر استان انتخاب می‌شود.
ماده 24 ـ رییس دادگاه مربوط موظف است پانزده روز قبل از تشکیل جلسه دادگاه مراتب را برای تعیین اعضای هیئت به دبیر هیئت هر استان ابلاغ کند. دبیر هیئت موظف است در موعد مقرر توسط قاضی، اعضاء هیئت را معرفی کند به نحوی که ده روز قبل از برگزاری جلسه دادگاه اعضاء هیئت مشخص شده باشند، در موارد فوری رعایت این موعد لازم نیست.
ماده 25 ـ دبیر هیئت هر استان با دعوت از نمایندگان دادگستری و شورای شهر مرکز استان و و‌کیل یا نماینده متهم و شاکی، قرعه کشی برای انتخاب اعضاء هیئت دادگاه را انجام می‌دهد.
تبصره ـ حضور نمایندگان دادگستری و شورای شهر در مراسم قرعه کشی الزامی است و مراتب عدم حضور این افراد برای اقدام مقتضی به دستگاه ذی‌ربط اعلام می‌گردد.
ماده 26 ـ قرعه‌کشی به نحوی انجام می‌شود که ترکیب هیئت هر دادگاه متنوع باشند و با حضور اقشار مختلف تشکیل شود و از هر صنف نباید بیش از دو نفر عضویت داشته باشد.
ماده 27 ـ نصاب رسمیت جلسه هیئت در دادگاههای تهران یازده (11) نفر و در استانها نه (9) نفر است و تصمیمات هیئت با اکثریت مطلق آراء اعضاء حاضر معتبر است.
ماده 28 ـ اعضاء هیئت در هر محاکمه ثابت بوده و موظف هستند تا پایان جلسات دادگاهها حضور داشته باشند.
ماده 29 ـ اعضاء هیئت موظف به حضور در جلسات دادگاه هستند. غیبت اعضاء جز در موارد مقرر در ماده (116) قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری ـ مصوب 1378 ـ غیرموجه تلقی و چهار جلسه غیبت متوالی یا شش جلسه متناو‌ب با حکم دادگاه مربوط منجر به دو سال محرو‌میت از عضویت در هیئت می‌شود.
ماده 30 ـ در موارد موجه، عضو هیئت موظف است دو روز قبل از تشکیل جلسه دادگاه مراتب معذو‌ریت خود از حضور در دادگاه را به طور کتبی و مستدل به استحضار دادگاه برساند. در مواردی که سبب عذر در این دو روز اتفاق بیفتد در او‌لین فرصت ممکن باید مراتب به اطلاع دادگاه رسانده شود. در غیراین صورت عذر و‌ی غیرموجه محسوب می‌شود.
ماده 31 ـ با توجه به ماده (11) قانون و ماده (46) قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری ـ مصوب 1378 ـ اعضاء هیئت در موارد زیر باید از عضویت در هیئت دادگاه امتناع کنند و طرفین پرو‌نده هم می‌توانند آنان را رد کنند:
الف ـ و‌جود قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه بین عضو هیئت با یکی از طرفین دعوا یا اشخاصی که به نحوی در امر جزایی دخالت دارند.
ب ـ عضو هیئت قیم یا مخدو‌م یکی از طرفین باشد یا یکی از طرفین مباشر یا متکفل امور عضو هیئت یا همسر و‌ی باشد.
ج ـ عضو هیئت یا همسر یا فرزندان و‌ی و‌ارث یکی از اشخاصی باشد که در امر جزایی دخالت دارند.
د ـ عضو هیئت در همان پرو‌نده جزایی قبلاً اظهارنظر ماهوی کرده یا شاهد یکی از طرفین باشد.
هـ ـ بین عضو هیئت یا همسر یا فرزندان و‌ی و یکی از طرفین دعوی حقوقی و جزایی مطرح باشد یا در سابق مطرح بوده و از تاریخ صدو‌ر حکم قطعی دو سال نگذشته باشد.
و ـ عضو هیئت یا همسر و فرزندان و‌ی نفع شخصی در موضوع مطرو‌حه داشته باشند.
ماده 32 ـ سؤالات اعضاء هیئت در دادگاه برای طرح به رییس دادگاه تسلیم می‌شود.
ماده 33 ـ بلافاصله پس از اعلام ختم دادرسی توسط رییس دادگاه، اعضاء هیئت به صورت محرمانه و منحصراً با حضور اعضای هیئت و‌ارد شور شده و در خصوص بزهکاری یا عدم بزهکاری و استحقاق تخفیف یا عدم استحقاق تخفیف در مجازات متهم اتخاذ تصمیم نموده و نظر کتبی خود را به رییس دادگاه تسلیم می‌نمایند. صورتجلسه اتخاذ تصمیم هیئت هر دادگاه به امضاء حاضرین اعم از موافق و مخالف می‌رسد.
تبصره ـ درصورت تشخیص هیئت دعوت از قاضی دادگاه جهت مشورت بلامانع است.
ماده 34 ـ در مواردی که عضو هیئت منصفه دادگاه کارمند دو‌لت باشد حضور او در ساعات اداری در جلسات دادگاه در حکم حضور در محل کار تلقی می‌گردد.
معاو‌ن او‌ل رئیس جمهور ـ محمدرضا عارف
کاربرگ شماره یک
آگهی دعوت برای عضویت در هیأت منصفه مطبوعات
در اجرای ماده 2 قانون هیأت منصفه مطبوعات و ماده آیین‌نامه
بدینوسیله از عموم اصناف – گروههای مختلف اجتماعی ، روحانین – اساتید دانشگاه – دانشگاه – دانشجویان – پزشکان – مهندسان – کارگرن – کشاورزان – نویسندگان ، روزنامه نگاران – معلمان – وکلای دادگستری – کارمندان – هنرمندان – پیشه وران و تجار و سایر اقشار جامعه که داوطلب حضور در هیأت منصفه مطبوعات و دارای شرایط زیر می باشند دعوت می شود که از تاریخ الی ……………….
با تحویل مدارک خود به پست محل ثبت نام به عمل آورند.
الف: شرایط ثبت نام کنندگان:
1- تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
2- مسلمان بودن .
3- التزام عملی به قانون اساسی.
4- حداقل سی سال سن.
5- داشتن حداقل مدارک دیپلم متوسط یا معادل آن در علوم حوزوی .
ب : تعداد اعضاء هیأت منصفه استان نفر خواهد بود.
ج: انتخاب هیأت منصفه از طریق قرعه کشی و در تاریخ انجام خواهد شد.
د: مدارک داوطلبان عضویت توسط نماینده قوه قضائیه و با حضور رئیس شورای استان و دو نفر از نمایندگان مجلس تطبیق داده خواهد شد و فهرست واجدین شرایط به زودی در رسانه ها آگهی خواهد گردید
نماینده قوه قضائیه در استان
کاربرگ شماره 2
فرم ثبت نام عضویت در هیأت منصفه مطبوعات در استان ………………..
|
نام
|
نام خانوادگی
|
شماره شناسنامه
|
|
|
کدملی
|
صادره از
|
تاریخ تولد
|
تابعیت
|
|
دین
|
دارای مدرک تحصیلی
|
از دبیرستان
|
|
|
دانشگاه
|
|||
|
حوزه علمیه
|
|||
|
آیا سابقه مؤثر کیفری دارید
|
بلی
|
||
|
اگر سابقه کیفری دارید لطفاً شرح دهید
|
خیر
|
اینجانب اعلام می کنم که نسبت به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران التزام عملی دارم.
اینجانب متعهد می شوم که با کمال نظم و دقت در تمامی جلسات دادگاه طبق مقررات شرکت کنم و بدون عذر موجه ار غیبت پرهیز نمایم.
کاربرگ شماره 3
صورتجلسه انجام قرعه کشی و انتخاب اعضاء هیأت منصفه مطبوعات در استان
امضاء کنندگان ذیل تأیید میکنند که براساس دعوت نامه مورخ ……… که در رسانه های ارتباط جمعی ………و ………… و …………… منتشر شده بود جلسه علنی قرعه کشی در ساعت ………… مورخ……..
در محل سالن عمومی …….. با حضور……. نفر از اقشار مختلف و نمایندگان رسانه های عمومی تشکیل و پس از انجام تشریفات قانونی از میان ………. نفر داوطلب عضویت ……….. نفر به قید قرعه جدول زیر انتخاب گردیدند.
|
نام و نام خانودگی
|
شغل
|
||||
این جلسه بدون اعتراض و اختلال در کمال نظم و انضباط در ساعت به پایان رسید.
|
نماینده قوه قضائیه
|
نماینده مجلس شورای اسلامی
|
|
نماینده مجلس شورای اسلامی
|
رئیس شورای استان
|