آیین‌نامه سنجش شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی

تاریخ تصویب: ۱۳۵۴/۰۳/۱۰
تاریخ انتشار: ۱۳۵۴/۰۳/۲۶

[به موجب تصویب‌نامه شماره ۵۷۸۵۶ – ۱۳۶۰/۸/۵ اجرای این آیین‌نامه متوقف شده است.]

[به موجب تصویب‌نامه ‌ضوابط ارزشیابی شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی، لغو شده است.]

شماره ۲۴۱۲۰ – ۱۳۵۴/۳/۱۱

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۵۴/۳/۱۰ بنا به پیشنهاد شماره ۲۴۴۲/ ۴ مورخ ۲۰/ ۱۱/ ۵۳ سازمان امور اداری و استخدامی ‌کشور به استناد تبصره ماده ۲۸ قانون استخدام کشوری آئین‌نامه سنجش شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی ‌را بشرح زیر تصویب نمودند:

ماده ۱ـ وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مکلف اند از اول سال ۱۳۵۴ به بعد تا پایان هر سال تقویمی ‌شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی ‌خود را طبق مقررات این آئین‌نامه مورد بررسی قرار دهند و نتیجه را در پرونده استخدامی ‌آنان منعکس سازند.

تبصره ۱ـ ارزشیابی مستخدمی ‌که بعنوان مأمور به وزارتخانه‌ها یا مؤسسات دولتی یا غیردولتی موضوع بند ب ماده ۱۱ قانون استخدام کشوری اعزام شده یا میشود توسط وزارتخانه یا مؤسسه محل مأموریت بترتیب مقرر در این آئین‌نامه تا پایان هر سال تقویمی ‌انجام و نتیجه آن به وزارتخانه یا مؤسسه متبوع مستخدم ارسال خواهد شد.

تبصره ۲ـ ارزشیابی مأموران اعزامی ‌بخارج از کشور براساس نتایج کار آنها و در مورد استفاده کنندگان از بورسها با استفاده از گزارشها و اطلاعاتی که از طریق مقام بورس دهنده در مورد پیشرفت کار و رفتار مأمور واصل میشود انجام خواهد شد.

ماده ۲ـ وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی با توجه به ماهیت هدفهای کلی خود بر حسب وظایف و مسئولیتهای مستخدم در شغل مورد تصدی و با استفاده از عوامل مندرج در نمونه‌های پیوست این آئین‌نامه یا عوامل دیگری که برای ارزشیابی کار مستخدم لازم تشخیص میدهند نمونه‌های ارزشیابی خاص برای مشاغل خود تنظیم میکنند.

تبصره ـ نظر باینکه اهمیت عوامل نسبت بوظایف و مسئولیتهای هر شغل تفاوت میکند باید برای عواملی که برای انجام دادن یک شغل خاص نقش اساسی دارد ضریب تعیین کرد و بر اساس عوامل و ضرایب تعیین شده شایستگی و استعداد مستخدم را مورد سنجش قرارداده یکی از درجات چهارگانه عالی، خوب، متوسط، ضعیف را برای وی تعیین کرد. وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی پس از انتخاب عوامل مؤثر در مشاغل مختلف فهرست آنها را بسازمان امور اداری و استخدامی‌ کشور جهت تأیید ارسال میدارند.

ماده ۳ـ سرپرست مستقیم هر مستخدم مکلف است شایستگی و استعداد وی را با توجه بسطح سازمانی شغل و اهمیت خصوصیات و عوامل انتخاب شده برای سنجش شایستگی و استعداد مستخدم در یکی از درجات چهارگانه عالی، خوب، متوسط، ضعیف تعیین و نتیجه را برای بررسی و اعلام نظر به رئیس بلافصل خود گزارش کند.

ماده ۴ـ رئیس بلا فصل، سر پرست مستقیم هر مستخدم مکلف است نظر سرپرست را در مورد ارزشیابی شایستگی و استعداد مستخدم بررسی، آن را تأیید یا تعدیل کند در هر حال نظر رئیس بلافصل قاطع خواهد بود.

تبصره ـ در مورد مستخدمینی که زیر نظر مستقیم وزیر یا رئیس مؤسسه انجام وظیفه میکنند نظر وزیر یا رئیس مؤسسه مربوط کافی خواهد بود.

ماده ۵ـ شایستگی و استعداد مستخدم که توسط وزارتخانه یا موسسه مربوط سنجیده میشود بهنگام اتخاذ تصمیم در موارد زیر مورد استفاده قرار خواهد گرفت:
الف ـ در نظر گرفتن مستخدم برای تصدی شغلی که مستلزم ارتقاء گروه باشد براساس ماده ۳۶ قانون استخدام کشوری.
ب ـ اعطای ترفیع به مستخدم بر اساس ماده ۳۵ قانون استخدام کشوری.
پ ـ تغییر رشته یا رسته شغلی.
ت ـ تجویز دوره آموزشی ضمن خدمت برای مستخدم.
ث ـ تغییر شغل مستخدم بمنظور انتصاب وی بشغلی که با توانائی‌ها و استعدادش انطباق بیشتری دارد.

ماده ۶ـ وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی میتوانند طبق قسمت اخیر ماده ۳۵ قانون استخدام کشوری به مستخدمینی که خدمات برجسته نموده اند با تصویب کمیته اجرائی مرحله دوم با موافقت وزیر یا رئیس مؤسسه دولتی و با رعایت شرایط زیر دو پایه ترفیع اعطا کنند:

الف ـ مستخدم حداقل دو سال متوالی قبل از تاریخ اعطای دو پایه ترفیع موضوع این ماده از لحاظ سنجش شایستگی و استعداد براساس این آئین‌نامه درجه «‌عالی‌» اخذ کرده باشد.

ب ـ جمع مستخدمینی که در هر سال در هر وزارتخانه یا مؤسسه دولتی از ترفیع اضافی استفاده میکنند از پنج درصد کل مستخدمین رسمی ‌همان وزارتخانه یا مؤسسه دولتی که استحقاق ترفیع در آن سال دارند تجاوز نکند.

پ ـ فاصله بین ترفیعات اضافی موضوع این ماده در مورد هر مستخدم حداقل چهار سال باشد.

ماده ۷ـ هرسال که مستخدم درجه (ضعیف) اخذ کند خدمت مستخدم در آن سال جزو خدمت رضایتبخش برای اعطای ترفیع محاسبه نخواهد شد.

ماده ۸ـ رئیس بلافصل، سرپرست مستقیم مکلف‌ است نتتیجه ارزشیابی شایستگی و استعداد مستخدم را بمنظور به سازی او کتباً و محرمانه و با ذکر دلیل بوی ابلاغ کند.

تبصره ۱ـ در صورتیکه درجه مستخدم در یکسال «ضعیف» باشد و در سال بعد نیز حداقل به «متوسط» نرسد وضع خدمتی وی بوسیله کمیته اجرائی مرحله دوم مورد بررسی قرار میگیرد و یکی از موارد زیر درباره وی تجویز میشود:

الف ـ ادامه خدمت مستخدم در شغل مورد تصدی برای حداکثر یکسال دیگر بمنظور کوشش در راه بهسازی خود.

ب ـ تغییر شغل مستخدم بدن تغییر گروه بمنظور انتصاب به شغلی که با توانائیها و استعداد مستخدم انطباق بیشتری دارد.

تبصره ۲ـ هرگاه مستخدمی ‌که طبق تبصره ۱ این ماده نسبت به وی اتخاذ تصمیم شده است با اجرای یکی از مراحل‌ الف و ب در ارزشیابی بعدی حداقل درجه «متوسط» بدست نیاورد با رعایت تبصره ۲ ماده ۳۶ قانون استخدام کشوری شغلی در گروه پائین تر به وی ارجاع میشود.

ماده ۹ ـ نتایج سنجش شایستگی و استعداد مستخدمین بصورت کاملا محرمانه طبقه بندی و نگهداری میشود.

ماده ۱۰ـ هرگونه تغییر در این آئین‌نامه منوط به پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی ‌کشور و تصویب هیئت وزیران خواهد بود.

وزیر مشاور و معاون اجرائی نخست وزیر ـ‌هادی هدایتی


پیوست

راهنمای سنجش شایستگی و استعداد ضمیمه آئین‌نامه سنجش شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی‌

۱ـ برای سنجش شایستگی و استعداد مستخدم لازم است اطلاعات کافی از طرزکار و رفتار مستخدم ارتباط با شغل مورد تصدی وی در اختیار ارزشیابی کنندگان باشد.

۲ـ هنگام سنجش شایستگی و استعداد مستخدم همواره توجه به سطح سازمانی شغل موردتصدی وی لازم است.

۳ـ عوامل مؤثر در سنجش شایستگی و استعداد مستخدمین با همکاری واحدهای کارگزینی و تشکیلات وروشها وواحد نظارت و پیگیری وزارتخانه یا مؤسسه مربوط تعیین و انتخاب میشود.

4ـ نتایج سنجش شایستگی با استفاده از فرمی‌ مشابه با فرم ضمیمه آئین‌ نامه سنجش شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی‌ منعکس میشود.

۵ـ چهل نمونه ازعوامل مؤثردرسنجش شایستگی واستعداد مستخدمین رسمی‌در برگهای پیوست این راهنما مندرج است. هر یک از عوامل مذکور به چهار صورت برای درجات عالی، خوب، متوسط، و ضعیف شرح داده شده است و منظور از هریک از این درجات بشرح زیر است:
عالی: طرز کار و رفتار مستخدم برجسته و ممتاز است.
خوب: طرز کار و رفتار مستخدم کاملا رضایت بخش است.
متوسط: طرز کار ورفتار مستخدم نسبتاً رضایت بخش است.
ضعیف: طرز کار و رفتار مستخدم در شغل موردتصدی رضایت بخش نیست.

۶ ـ نه عامل نمونه از شماره ۱ تا شماره ۹ مناسب برای سنجش مستخدمین وبیست عامل نمونه از شماره ۱۰ تا شماره ۲۹ مناسب برای سنجش مستخدمین و سرپرستان و مدیران بطور مشترک و بازده عامل بقیه مناسب برای سنجش سرپرستان و مدیران است.

۷ ـ فرم سنجش شایستگی توسط سر پرست مستقیم مستخدم با جوهر و بدون قلم خوردگی تکمیل و برای اظهار نظر رئیس بلافصل ارسال میشود.

نمونه عوامل مؤثر در سنجش شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی‌

۱. همکاری
الف ـ در محیط کار خود همیشه حسن تفاهم ایجاد می‌کند و قدرت جلب همکاری بسیار دارد.
ب ـ رفتار و همکاری او با دیگران خوب و مورد قبول است.
ج ـ کم و بیش با دیگران سازش دارد و همکاری میکند.
دـ اغلب با دیگران اختلاف دارد و همکاری نمی‌کند.

۲ـ علاقه بکار
الف ـ کار خود را بسیاردوست دارد و به آن علاقه نشان میدهد.
ب ـ به کار خود علاقمند است.
ج ـ کم و بیش به کار خود علاقه دارد.
د ـ کار را برای رفع تکلیف انجام میدهد.

۳ـ سلوک و طرز رفتار با مراجعان
الف ـ همواره با مراجعان با احرام و خوشروئی رفتار و رضایت آنان را جلب می‌کند.
ب ـ رفتارش با مراجعان رضایت‌بخش است.
ج ـ طرز رفتارش با مراجعان چندان رضایتبخش نیست و اغلب از پاسخ دادن به سئوالات آنان مضایقه دارد.
د ـ اغلب طرز رفتارش بامراجعان رضایتبخش نیست و با آنان ستیره می‌کند.

۴ـ کمیت کار
الف ـ مقدار کارش بیش از حد انتظار است.
ب ـ به اندازه کافی کار می‌کند.
ج ـ مقدار کارش در حد متوسط است.
د ـ همیشه کمتر از حد لزوم کار می‌کند.

۵ـ کیفیت کار
الف ـ کیفیت کارش از هر لحاظ عالی است.
ب ـ کارش صحیح و بدون عیب و نقص است.
ج ـ بعضی اوقات کارش احتیاج به اصلاح دارد.
د ـ همیشه کارش ایراداتی دارد که باید اصلاحشود.

۶ـ مهارت
الف ـ در کار خود مهارت فوق‌العاده دارد.
ب ـ درکار خود مهارت دارد.
ج ـ در برخی امور از خود مهارت نشان میدهد.
د ـ در کار خود مهارت ندارد.

۷ـ مواظبت و مراقبت از وسائل کار
الف ـ نهایت مراقبت را از وسائل کار خود بعمل می‌آورد.
ب ـ از وسائل کار خود مراقبت می‌کند.
ج ـ اغلب از وسائل کار خود مراقبت می‌کند.
د ـ از وسائل کار خود مراقبت نمی‌کند.

۸ـ عایت احتیاط و مقررات ایمنی
الف ـ وظایف محوله را همیشه در کمال احتیاط و با رعایت اصول و مقررات ایمنی انجام می‌دهد.
ب ـ با رعایت کامل اصول و مقررات ایمنی از حوادث و اتفاقات
ناگوار پیش گیری می‌کند.
ج ـ اغلب اصول و مقررات ایمنی را رعایت می‌کند.
د ـ هرگز اصول و مقررات ایمنی را رعایت نمی‌کند.

۹ـ نظم و انضباط اداری
الف ـ زودتر از موقع سرکار خود حاضر میشود و اغلب بیشتر از ساعات مقرر اداری کار می‌کند.
ب ـ به موقع سرکار حاضر می‌شود و هرگز غائب نیست.
ج ـ اغلب به موقع سر کار حاضر است و به ندرت غائب میشود.
د ـ بموقع سر کار حاضر نمیشود و اغلب غادب است.

۱۰ـ آراستگی ظاهر
الف ـ از لحاظ آراستگی ظاهر همیشه درخور تحسین است.
ب ـ اغلب اوقات آراسته و مرتب است.
ج ـ به وضع ظاهر و آراستگی خود چندان توجه ندارد.
د ـ به وضع ظاهر و آراستگی توجه نداردو همیشه نامرتب است.

۱۱ـ اطلاعات مربوط بکار
الف ـ اطلاعات وسیع و جامع در مورد کار خود دارد.
ب ـ اطلاعات کافی در زمینه کار خود دارد.
ج ـ در بیشترموارد اطلاعات لازم مربوط بکارش را دارد.
د ـ اطلاعات کافی در زمینه کار خود ندارد.

۱۲ـ سازگاری با محیط
الف ـ از قدرت انطباق و سازگاری فوق‌العاده بخصوص برای موقعیتهای جدید برخوردار است.
ب ـ بخوب میتواند خود را با موقعیتهای جدید تطبیق دهد.
ج ـ بزحمت خود رابا موقعیتهای جدید تطبیق میدهد
د ـ با موقعیتهای جدید ساز گاری ندارد.

۱۳ـ قدرت جسمانی و بنیه
الف ـ از سلامت ونیروی جسمی‌فوق‌العاده بر خوردار است.
ب ـ تندرست، سلامت ودارای نیرو و نشاط کافی است.
ج ـ از سلامت نسبی بر خوردار است.
د ـ اغلب علیل و بیمار است.

۱۴ـ قدرت تشخیص
الف ـ مسئولیتهای مهم و اضافی را استقبال و با خوشروئی قبول می‌کند.
ب ـ در حدود وظایف مربوطه قبول مسئولیت می‌کند
جـ در قبول مسئولیت احتیاج به کمک وراهنمائی دارد.
د ـ از قبول مسئولیت شانه خالی میکند.

۱۵ـ قدرت تشخیص
الف ـ قدرت تشخیص او در تعیین اهمیت نسبی امور عالی و کم نظیر است.
ب ـ بطور کلی میتواند اهمیت امور را نسبت به یکدیگر تشخیص دهد.
ج ـ برای تشخیص اهمیت امور نسبت به یکدیگر احتیاج به راهنمائی دارد.
د ـ از تشخیص اهمیت امور نسبت به یکدیگر عاجز است.

۱۶ـ قضاوت
الف ـ از قضاوت صحیح و روشن بینی قابل تحسین بر خوردار است.
ب ـ در قبال مسائل اداری از قضاوت صحیح بر خوردار است.
ج ـ گاهی در قضاوتهای خود اشتباه می‌کند.
د ـ قضاوت ویحتی در مسائل عادی توأم بااشتباه است.

۱۷ـ علاقه به افزایش معلومات و اطلاعات شغلی
الف ـ همواره معلومات و اطلاعات شغلی خود رابه موازات پیشرفتهای جدید علمی‌توسعه می‌دهد.
ب ـ به افزایش معلومات و اطلاعت شغلی خود علاقه دارد.
ج ـ تنها به شرکت در دوره‌های رسمی‌آموزشی و کار آموزی برای افزایش معلومات خود قناعت می‌کند.
دـ به معلومات و دانش محدود خود اکتفا می‌کند.

۱۸ـ آمادگی برای قبول نظرات منطقی دیگران
الف ـ عقاید و نظرات دیگران را محترم می‌شمارد واز قبول عقاید و افکار صحیح و منطقی استقبال میکند.
ب ـ اغلب آمادگی قبول عقاید و افکار دیگران را دارد.
ج ـ به زحمت نظرات اصلاحی دیگران را قبول می‌کند.
د ـ در صحت و درستی عقاید و تفکرات خویش اصرار و تعصب دارد.

۱۹ـ تفهیم نظرات خود به دیگران
الف ـ مهارت فوق‌العاده در تفهیم نظرات خود به دیگران دارد.
ب ـ بخوبی از عهده تفهیم نظرات خود به دیگران بر می‌آید.
ج ـ به سختی از عهده تفهیم نظرات خود به دیگران بر می‌آید.
د ـ نمی‌تواند نظرات خود را به دیگران تفهیم کند.

۲۰ـ آموزش زیردستان
الف ـ علاقه و توانائی او برای آموزش زیر دستان و پرورش مهارت و استعداد آنها درخور تحسین است.
ب ـ در موقعی که مرئوسان نیاز به آموزش دارند راههای صحیح و مطالعه شده به آنها ارائه میدهد.
ج ـ در موارد استثنائی به آموز ش مرئوسان خود توجه می‌کند.
د ـ برای آموزش و رفع اشتباهات مرئوسان خودکوشش نمی‌کند.

۲۱ ـ رعایت مقررات
الف ـ به قوانین و مقررات کاملا احترام می‌گذارد و دیگران را نیز به رعایت مقررات ملزوم می‌سازد.
ب ـ مقررات را رعایت می‌کند ولی در این مورد به دیگران توصیه نمی‌کند.
ج ـ به ندرت مقررات را رعایت می‌کند.
د ـ پای بند مقررات نیست.

۲۲ـ قابلیت اعتماد
الف ـ قابلیت اعتماد و درستکاری او موردتصدیق همگان است.
ب ـ درستکارو قابل اعتماد است.
ج ـ در بیشتر موارد می‌تواند مورد اعتماد باشد.
د ـ چندان قابل اعتماد نیست.

۲۳ـ قدرت اظهار نظر
الف ـ همیشه در مسائل اداری صاحبنظر است و با کمل اشتیاق ارائه طریق می‌کند.
ب ـ اغلب در مسائل اداری اظهار نظر می‌کند.
ج ـ گهگاه در مورد مسائل اداری اظهار نظر می‌کند.
د ـ هیچگاه در مسائل اداری صاحبنظر نیست.

۲۴ـ ادب و رعایت احترام دیگران
الف ـ همیشه و در همه حال حرمت افراد را نگه میدارد و با دیگران بسیار مؤدبانه رفتار می‌کند.
ب ـ کوشش می‌کند با دیگران محترمانه رفتارکند.
ج ـ برای دیگران چندان احترامی‌قائل نیست.
د ـ دیگران را بطور کلی در خور احترام نمی‌داند و رعایت ادب را نمی‌کند.

۲۵ـ پشتکار و پیگیری
الف ـ پشتکارش در انجام وظایف بسیار خوب و در خور تحسین است
ب ـ اغلب تا کار را به پایان نرساند دست بر نمی‌دارد.
ج بعضی اوقات در بر خورد با موانع پایداری میکند و پشتکارش را از دست نمی‌دهند.
دـ در انجام امور پشتکار ندارد.

۲۶ـ استعداد فراگیری
الف ـ استعداد فراگیری او فوق‌العاده و در خور تحسین است.
ب ـ بخوبی مطالب را می‌آموزد ودرک می‌کند.
ج دریادگیری مطالب استعدادش معمولی است.
د ـ مطالب را به زحمت یاد می‌گیرد.

۲۷ـ اطلاع از قوانین و مقررات سازمان متبوع
الف ـ از قوانین و مقررات ازمان متبوع خود اطلاع کامل دارد.
ب ـ از قوانین و مقررات سازمان متبوع خود در حدود وظایف مرجوعه مطلع است.
ج از قوانین و مقررات سازمان متبوع خود اطلاع کافی ندارد.
د ـ معمولااز قوانین و مقررات سازمان متبوع خود بی اطلاع است.

۲۸ـ وفاداری به سازمان متبوع
الف ـ از سازمان متبوع خود در موارد لازم بشدت ویا علاقه بسیار دفاع می‌کند و به آن سخت وفادار است.
ب ـ غلباً در موارد لازم از سازمان متبوع خود با علاقه دفاع می‌کند و نسبت به آن وفادار است.
ج ـ در مورد لازم به ندرت از سازمان متبوع خود دفاع می‌کند و به آن چندان وفادار نیست.
د ـ به سازمان متبوع خود علاقه ندارد و درموارد لازم از آن دفاع نمی‌کند.

۲۹ـ رعایت صرفه جوئی در هزینه و مواد مصرفی
الف ـ صرفه جوئی را همیشه و در همه موارد رعایت می‌کند.
ب ـ صرفه جوئی را اغلب رعایت می‌کند.
ج ـ صرفه جوئی را در برخی موارد رعایت می‌کند.
د صرفه جوئی را هیچگاه رعایت نمی‌کند.

۳۰ـ ایجاد هماهنگی
الف ـ بین فعالیتها و نیروی انسانی واحد تحت سر پرستی خود به نحو کاملا مطلوب و ثمر بخش هماهنگی بر قرار می‌سازد.
ب ـ اغلب بین فعالیتها و نیروی انسانی واحد تحت سر پرستی خود هماهنگی بر قرار می‌سازد.
ج ـ به زحمت بین فعالیتها ونیروی انسانی واحد تحت سر پرستی خود هماهنگی بر قرار می‌کند.
د ـ بی فعالیتها و نیروی انسانی واحدتحت سر پرستی خود نمی‌تواند هماهنگی ایجاد کند.

۳۱ـ قدرت رهبری
الف ـ قدرت او در رهبری و جلب همکاری دیگران عالی است.
ب ـ در فعالیتهای دسته جمعی رهبر خوب است.
ج ـ می‌داند که چگونه باید عده ای را رهبری کند.
د ـ استعداد او در پیروی از دیگران بیش از استعداد رهبری اوست.

۳۲ـ قدرت اتخاذ تصمیم درست و مؤثر
الف ـ در موارد مختلف با سرعت کم نظیر تصمیمات صحیح و مناسب اتخاذ می‌کند.
بـ در بیشترمواقع تصمیمات درست و به موقع اتخاذ میکند.
ج ـ در اتخاذ تصمیم کند است و اغلب درست تصمیم نمی‌گیرد.
د ـ به سهولت نمی‌تواند تصمیم بگیرد و دائماً مردد است.

۳۳ـ اعتقاد به تفویض اختیار
الف ـ در مواقع و فرصتهای مقتضی به نحو شایسته و ثمر بخش تفویض اختیار می‌کند.
ب ـ اغلب به طور درست و منطقی تفویض اختیار می‌کند.
ج ـ تفویض اختیار می‌کند ولی کاملا رعایت تناسب بین اختیار و مسئولیت را نمی‌کند.
د ـ از تفویض اختیار به زیر دستان بیم دارد.

۳۴ـ قدرت پیش بینی
الف ـ مسائل و مشکلات آینده مربوط به کار خود رابا روشنی پیش بینی و طرق مختلف مواجهه با این مسائل را قبلا تعیین و تجزیه و تحلیل می‌کند.
ب ـ مسائل و مشکلات قطعی و احتمالی مربوط به کار خود را پیش بینی می‌کند و خود را برای مقابله آماده می‌سازد.
ج ـ قدرت آینده نگری و پیش بینی او محدود است.
د ـ از تشخیص و پیش بینی مسائل آینده عاجز است و اغلب در برابر پیشامد‌های غیر مترقبه غافلگیر میشود.

۳۵ـ بادل نر و اشتراک مساعی
الف ـ همواره زیر دستان خود را در جریان کامل اطلاعات مربوط به کار خود قرار می‌دهد و از نظرات مشورتی آنان استفاده می‌کند.
ب ـ اغلب از نظرات مشورتی زیر دستان خود استفاده می‌کند.
ج ـ در موارد خاص و استثنائی از مشورت زیر دستان خود استفاده می‌کند.
د ـ استفاده از نظرات مشورتی زیر دستان را دون شأن خود می‌داند.

۳۶ـ فراهم آوردن فرصت ترقی و پیشرفت برای مستخدمین تابع یا (‌مرئوسان‌)
الف ـ آگاهانه زیر دستان را برای قبول مسئولیتهای بزرگتر و بیشتر آماده می‌کند.
ب ـ غالباً به مرئوسان فرصت پیشرفت و رقی می‌دهد.
ج – کمتر برای فراهم آوردن موجبات ترقی مرئوسان می‌کوشد.
د ـ مانع پیشرفت و ترقی مرئوسان می‌شود.

۳۷ـ رسیدگی به شکایات و مشکلات مستخدمین تابع یا (‌مرئوسان‌)
الف ـ به شکایات و مشکلات مرئوسان توجه خاص داردو با کمال علاقه در رفع آن می‌کوشد.
ب ـ به شکایات و مشکلات مرئوسان توجه دارد.
ج – به شکایات و مشکلات مرئوسان خودجز در موارد حاد توجه نمیکند
د ـ به شکایات و مشکلات مرئوسان خود توجه ندارد.

۳۸ـ ارزشیابی کار مستخدمین تابع یا (‌مرئوسان‌)
الف ـ موازنه معقولی بین انتقادسازنده و مؤثر از کار زیر دستان از یکطرف و تشویق وتنبیه آنان از طرف دیگر ایجاد میکند.
ب ـ بر اساس ارزش کار افراد آنان را مورد تشویق یا نتبیه قرار میدهد.
ج – به ندرت بر اساس کار افراد آنان را مورد تشویقو تنبیه قرار می‌دهد.
د ـ میان کار خوب و بد تفاوتی قائل نمیشود.

۳۹ـ تقسیم صحیح و عادلانه کار
الف ـ در واحد خود کارها رابنحو شایسته و ماهرانه بر اساس تخصص و با رعایت عدالت بین مستخدمین تقسیم میکند.
ب ـ در واحد خود به خوبی از عهده تقسیم صحیح و عالانه کار برمی‌آید.
ج – اغلب در واحد خود کار را صحیح و منطقی تقسیم می‌کند.
دـ در واحد خود نمیتواند کار را صحیحو عادلانه تقسیم کند.

۴۰ـ قدرت ابتکار
الف ـ در زمینه ابتکار شیوه‌های جدید کار از قدرت فوق‌العاده بر خوردار است.
ب ـ مبتکر و نوآور است.
ج – درپاره ای موارد از خود ابتکار نشان می‌دهد.
دـ قدرت ابتکار و نو آوری در کار ندارد.

نام سازمان….
نمونه فرم سنجش شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی‌
ارزشیابی سالیانه
از………………….تا………………………
خانم / آقای…………………………………… که دارای مشخصات زیر است:
نام پدر……………………………………………
تاریخ تولد: روز……………ماه…………………سال………………………….
شماره شناسنامه و محل صدور: شماره شناسنامه….. محل صدور……..
آخرین مدرک ورشته تحصیلی: مدرک……….. رشته…………………….
شماره مستخدم…………………….
– عنوان پست ثابت سازمانی……………………………………………………………………
تاریخ ورود بخدمت دولت: روز………………… ماه………………سال………..
مدت اشتغال در این پست: سال…………….. ماه………….. روز…………..
محل جغرافیائی خدمت……………………………………………………………………..
نام واحد سازمانی……………………………………………………………………………….
-عنوان طبقه شغلی………………………………………………………………………………
گروه…………………………….پایه…………………………………
و مدت…………….سال و……..ماه تحت سرپرستی اینجانب میباشد به دلائل زیربه طرز کاروی درجه عالی خوب متوسط ضعیف داده میشود.
دلائل:…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
و تغییر زیر در وضع نامبرده پیشهاد میشود:
ترفیع دوپایه ترفیع یک پایه ارتقاء گروه تغییر شغل تغییر رسته یا رشته شغلی آموزش ضمن خدمت
نام و نام خانوادگی سر پرست مستقیم…………………………………………………
– عنوان پست ثابت سازمانی……………………………………………………………………
تاریخ…………………………………………………..امضاء……………………………………..
(اظهار نظر زئیس بلافصل سرپرست مستقیم‌)
اینجانب……………………………….که مدت………سال و……..ماه
عهده دار سر پرستی مستقیم واحد سازمانی……………………بوده ام
به دلائل زیر بانظرات مندرج در این برگ موافق مخالف میباشم.
دلائل…………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
و به طرز کار مستخدم نامبرده درجه عالی خوب متوسط ضعیف داده میشود و تغییر زیر در وضع وی پیشنهاد میشود:
ترفیع دوپایه ترفیع یک پایه ارتقاء گروه تغییر شغل تغییر رسته یا رشته شغلی آموزش ضمن خدمت
-عنوان پست ثابت سازمانی…………………………………………………………………….
تاریخ…….. امضاء…