ماده واحده – موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان، مشتمل بر یک مقدمه، هجده ماده و یک پیوست به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده میشود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان
مقدمه:
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان که عضو کنوانسیون هواپیمایی کشوری
بین‌المللی مورخ شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی
می‌باشند و از این پس طرفهای متعاهد نامیده می‌شوند، به منظور‌تأسیس و بهره‌برداری
از سرویسهای هوایی منظم فی‌مابین و ماوراء سرزمینهای خود به‌شرح زیر موافقت کردند:
ماده ۱ – تعاریف
از نظر این موافقتنامه:
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در‌تاریخ
شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی در‌شیکاگو برای
امضاء مفتوح گردید، اطلاق میشود و شامل اصلاحات کنوانسیون که به‌موجب ماده (۹۴)
آن تصویب شده و برای طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء گردیده و نیز‌ضمایم کنوانسیون و
اصلاحات آنها که به موجب ماده (۹۰) آن به تصویب رسیده و برای‌طرفهای متعاهد
لازم‌الاجراء شده است، خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپیمایی» درمورد جمهوری اسلامی ایران به «سازمان‌هواپیمایی
کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان‌باشد اطلاق
می‌گردد و درمورد دولت جمهوری سودان به اداره هواپیمایی کشوری و هر‌شخص یا مقامی
که مجاز به انجام وظایف آن اداره باشد، اطلاق می‌گردد.
پ – اصطلاح «شرکت هواپیمایی تعیین شده» به یک یا چند شرکت هواپیمایی‌اطلاق میشود
که به موجب مفاد ماده (۳) این موافقتنامه تعیین شوند و اجازه فعالیت‌بیابند.
ت – اصطلاح «ظرفیت» درمورد یک هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در‌یک
مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» درمورد «سرویس توافق شده» به‌حاصل‌ضرب
ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی‌زمان معین در تمام
یا قسمتی از مسیر، اطلاق میشود.
ث – اصطلاح «سرزمین» در هر یک از طرفهای متعاهد به مناطق خشکی و آبی که‌تحت
حاکمیت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضای محاذی آنها نیز میشود.
ج – اصطلاحات «سرویس هوایی»، «سرویس هوایی‌بین‌المللی»، «شرکت‌هواپیمایی» و
«توقف به منظورهای غیر حمل و نقل» دارای همان معانی است که در ماده(۹۶) کنوانسیون
برای آنها ذکر شده است.
چ – اصطلاح «نرخ» به قیمتی اطلاق میشود که برای حمل مسافر، بار همراه و‌غیرهمراه
پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می‌شود‌از جمله
قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها‌و
شرایط حمل پست، می‌باشد.
ماده ۲ – اعطای حقوق
۱ – هر طرف متعاهد جهت انجام سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم به وسیله‌شرکت
هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف متعاهد دیگر‌اعطاء
می‌نماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر حمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه‌بار
و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در جدول مسیر پیوست
این‌موافقتنامه.
۲ – هیچ یک از مقررات این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که به
شرکت‌هواپیمایی یک طرف متعاهد این حق را اعطاء کند که در داخل سرزمین طرف
متعاهد‌دیگر از نقطه‌ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست درقبال مزد
یا کرایه‌نماید.
۳ – در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی‌است و نیز
در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال نظامی قرار گرفته انجام‌سرویسهای
موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا‌چند
شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده‌تعیین و هر
شرکت هواپیمایی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
۲ – پس از دریافت اعلامیه مذکور در بند (۱) این ماده مقامات صلاحیتدار طرف‌متعاهد
دیگر باید با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) این ماده اجازه مقتضی را بدون تأخیر‌به
شرکت هواپیمایی تعیین شده مزبور اعطاء کنند.
۳ – مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمایی تعیین‌شده طرف
متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر در قوانین و‌مقرراتی را
که معمولاً به موجب مفاد کنوانسیون توسط آن مقامات درمورد سرویسهای‌هوایی
بین‌المللی اعمال می‌گردد دارا می‌باشد.
۴ – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد مالکیت عمده و‌کنترل مؤثر
شرکت هواپیمایی تعیین شده متعلق و دراختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن‌است از
اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را
که‌برای اعمال حقوق مذکور در ماده (۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمایی
تعیین‌شده لازم بداند وضع نماید.
۵ – شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج‌در
بند (۲) فوق بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که
نرخی‌مطابق ضوابط ماده (۱۰) این موافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور وضع شده و
مجری‌باشد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد می‌تواند در موارد مشروح زیر مجوز بهره‌برداری را لغو
یا‌استفاده از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را درمورد شرکت هواپیمایی
تعیین‌شده طرف متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم
می‌داند‌وضع کند:
الف – چنانچه قانع نشود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مذکور‌متعلق
و دراختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی می‌باشد، یا
ب – چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این‌حقوق را
اعطاء نموده است رعایت نکند، یا
پ – چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور در انجام عملیات بهره‌برداری از مفاد
این‌موافقتنامه تخطی کند.
۲ – لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز درمواردی که
برای‌جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه فوریت
داشته باشد،فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
این مشورت بین مقامات هواپیمایی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع‌وقت شروع
خواهد شد.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
۱ – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهایی که به‌امر
هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات مربوط به بهره‌برداری
و‌هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام که برفراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد
می‌باشند،درمورد هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال
خواهد شد.
۲ – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج‌مسافرین،
خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد ازقبیل تشریفات ورود و خروج،مهاجرت و
همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی درمورد مسافرین، خدمه، بار یا محمولات‌پستی
هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام که در سرزمین‌مذکور
باشند اعمال خواهد شد.
۳ – هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و‌مقررات
مذکور در این ماده را دراختیار آن قرار خواهد داد.
۴ – شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر نمایندگی خود را‌در
سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید و یا این که برای خود یک عامل کل یا عامل‌فروش
کل تعیین کند. نصب عامل کل یا عامل فروش کل براساس قوانین و مقررات طرف‌متعاهد
دیگر صورت خواهد گرفت.
۵ – انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف‌متعاهد طبق
مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس از کسر هزینه‌ها‌صورت خواهد گرفت.
طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال‌درآمدهای حاصله توسط شرکت
هواپیمایی تعیین شده از سرویسهای موضوع این‌موافقتنامه به عمل خواهند آورد.
ماده ۶ – معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر عوارض
۱ – هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای‌بین‌المللی را
انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل‌یدکی، لوازم
مورد نیاز جاری و خواروبار موجود در هواپیماهای شرکت هواپیمایی یک‌طرف متعاهد که
مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه می‌باشند به‌هنگام ورود یا
خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمرکی، سود
بازرگانی، مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های‌مشابه ملی و محلی
معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی مورد استفاده قرار گیرد‌یا به مصرف برسد
که هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
۲ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز‌جاری و
خواروبار که توسط یک طرف متعاهد یا اتباع آن که به سرزمین طرف متعاهد دیگر‌وارد
شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده آن
طرف‌متعاهد باشد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و
هزینه‌های‌بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
۳ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، لوازم یدکی، تجهیزات مورد‌نیاز جاری و
خواروبار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای شرکت هواپیمایی‌تعیین شده طرف
متعاهد دیگر میشود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار‌می‌گیرد. براساس
عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی، مالیاتها و‌هزینه‌های بازرسی و
سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
۴ – تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده‌در
هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات‌گمرکی
طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را‌تا
زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر می‌شوند و یا ترتیب دیگری درمورد آن
داده‌شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
۵ – مسافران، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت‌مستقیم
قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج‌نمی‌شوند، فقط
مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی که در‌ترانزیت
مستقیم است از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هرگونه مالیات معاف خواهد‌بود.
۶ – اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمایی مانند بر چسب چمدان،بلیط هواپیما،
بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمان‌بندی که به داخل‌سرزمین هر طرف
متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف‌متعاهد دیگر وارد
میشود، از کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس‌عمل متقابل معاف
خواهد بود.
ماده ۷ – تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههایی را جهت‌استفاده
شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیر مشخص شده تعیین‌خواهد کرد و
تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای‌بهره‌برداری
سرویسهای مورد توافق لازم است دراختیار شرکت هواپیمایی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر
قرار خواهد داد.
۲ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در قبال استفاده هواپیماهای شرکت‌هواپیمایی
تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن هزینه‌های‌عادلانه و
معقولی دریافت دارد، مشروط بر آن که میزان این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای‌حمل و نقل
هوایی آن که در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌کنند، برای استفاده از‌چنین
فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نکند.
ماده ۸ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
۱ – شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر‌برخوردار
خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص‌شده از
فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف‌متعاهد،
منافع شرکت هواپیمایی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من غیرحق
در‌سرویسهای طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شرکتهای هواپیمایی‌تعیین شده
طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب جهت رفع‌نیازمندیهای جاری و
پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین‌طرف متعاهد تعیین کننده
شرکت هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
۴ – شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین می‌تواند با رعایت‌اصول مندرج
در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده، ظرفیتی را برای رفع نیازمندیهای حمل‌و نقل بین
سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه و‌سرزمین طرف
متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵ – ظرفیتی که عرضه میشود شامل تعداد سرویسها و نوع هواپیماهای مورد‌استفاده
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق‌می‌تواند از
سوی شرکتهای هواپیمایی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از‌مذاکره و تبادل
نظر بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده با رعایت اصول مندرج در بندهای(۱)، (۲) و (۳)
این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذکور با تصویب مقامات هواپیمایی‌طرفهای متعاهد
تعیین و اجراء خواهد شد.
۶ – درصورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد،مسائل مندرج
در بند (۵) ازطریق توافق بین مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد حل و‌فصل خواهد
گردید.
۷ – شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی روز قبل از شروع‌سرویسها
در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای تصویب مقامات‌هواپیمایی طرف متعاهد
دیگر تسلیم خواهد نمود. درمورد تغییرات بعدی نیز به همین‌ترتیب عمل خواهد شد. در
موارد خاص می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات‌نامبرده تغییر داد.
ماده ۹ – شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک‌طرف
متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای
بهره‌برداری‌از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر
معتبر شناخته‌خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و
پروانه‌های مزبور‌مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد که به موجب کنوانسیون
وضع شده یا‌خواهد شد. در هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد
که در مورد‌پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و
پروانه‌هایی که برای اتباع‌آن توسط طرف متعاهد دیگر صادر شده یا معتبر شناخته شده
خودداری نماید.
ماده ۱۰ – نرخهای حمل و نقل هوایی
۱ – نرخهای مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد
در‌سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل
مربوط‌ازجمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای
شرکتهای‌هواپیمایی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام
می‌دهند‌وضع می‌گردد.
۲ – نرخهای موضوع بند (۱) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
الف – درصورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک‌اتحادیه
بین‌المللی شرکتهای هواپیمایی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک قطعنامه نرخ،راجع
به سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد. نرخها براساس این قطعنامه
بین‌شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد توافق خواهد شد.
ب – درصورتی که هیچکدام از شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد یا‌یکی از
آنها عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمایی نباشند و یا قطعنامه نرخ مندرج در جزء(الف)
فوق وجود نداشته باشد شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد درمورد‌نرخهایی
که برای سرویسهای مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهایی که به ترتیب مندرج در جزء‌های (الف) و (ب) مورد توافق قرار‌می‌گیرد
لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامات هواپیمایی‌طرفهای
متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی با موافقت مقامات مذکور قابل‌تغییر
است.
ت – درصورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره‌نرخهای
قابل اجراء به توافق برسند یا درصورتی که یک طرف متعاهد شرکت هواپیمایی‌خود را به
منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله‌پانزده
روز اول از دوره سی روزه موضوع جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمایی یک طرف‌متعاهد
عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی‌طرفهای
متعاهد طبق بندهای (الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد‌دیگر
اعلام دارد، مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود درمورد‌نرخهای
مناسب به توافق برسند. به طور کلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات‌هواپیمایی طرفهای
متعاهد به مورد اجراء گذارده نخواهد شد، با وجود این درصورتی که‌ظرف مدت پانزده
روز یاد شده، هیچکدام از مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد عدم‌رضایت خود را نسبت به
نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده اعلام‌ندارند، نرخهای مزبور
تصویب شده تلقی خواهد شد.
۳ – نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده‌باشد،
به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۱ – امنیت هوانوردی
۱ – طرفهای متعاهد حقوق و تعهداتی را که به موجب حقوق بین‌الملل درقبال‌یکدیگر
درخصوص حفظ امنیت هواپیمایی کشوری دربرابر اعمال مداخله‌گرایانه‌غیرقانونی دارند،
موردتأکید قرار می‌دهند.
طرفهای متعاهد بودن تحدید کلیت حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق‌بین‌الملل به عهده
دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرایم و برخی اعمال‌ارتکابی دیگر در
هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۱۳۴۲.۶.۲۳ هجری شمسی‌مطابق با ۱۴ سپتامبر
۱۹۶۳ میلادی، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی‌هواپیما امضاء شده در
لاهه به تاریخ ۱۳۴۹.۹.۲۵ هجری شمسی مطابق با ۱۶ دسامبر۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون
راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی‌کشوری امضاء شده در
مونترال به تاریخ ۱۳۵۰.۷.۱ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر۱۹۷۱ میلادی عمل خواهند
کرد.
۲ – طرفهای متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدتهای لازم را به یکدیگر جهت‌جلوگیری از
تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت‌این
هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هرنوع تهدید‌دیگر
علیه امنیت هواپیمایی کشوری ارائه خواهند کرد.
۳ – طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی‌مصوب
سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمایی‌کشوری
بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور درمورد طرفهای‌متعاهد
قابل اجراء است عمل نمایند. هر یک از طرفهای متعاهد باید از متصدیان‌هواپیماهایی
که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها‌در سرزمین
وی واقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد که‌مطابق
مقررات هوانوردی مزبور عمل کنند.
۴ – هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت‌هوانوردی
مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین‌خود، خروج
از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده است، رعایت کنند. هر طرف‌متعاهد باید
اطمینان حاصل کند که در سرزمین آن اقدامات کافی برای حفاظت از‌هواپیماها و بازرسی
مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواروبار‌هواپیما پیش از
سوار شدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام میشود.همچنین هر
طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر برای انجام‌اقدامات امنیتی
ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد‌مورد توجه قرار
دهد.
۵ – هرگاه هواپیماهای کشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی‌دیگری
علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها یا تأسیسات‌هوانوردی
صورت پذیرد و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید ازطریق تسهیل
ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی‌خطر و یا‌خنثی کردن
تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
ماده ۱۲ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام‌شده در
سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده خود به سرزمین‌طرف متعاهد دیگر
یا از آن سرزمین را که معمولاً توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده برای‌مقامات
هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها ارائه می‌گردد، بنابر تقاضا دراختیار
مقامات‌هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی
آماری‌حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد از مقامات
هواپیمایی‌طرف متعاهد دیگر منوط به مذاکره و توافق طرفهای متعاهد خواهد بود.
ماده ۱۳ – مشاوره، تغییر و اصلاح
۱ – طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه ازطریق مقامات هواپیمایی‌خود با
یکدیگر همکاری لازم معمول خواهند داشت و به این منظور مقامات هواپیمایی‌یک طرف
متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تقاضای‌مشاوره
کنند.
۲ – مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد ظرف شصت روز از‌تاریخ
دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان که لازم بداند خواستار تغییر
یا‌اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید ظرف شصت روز
از‌تاریخ دریافت تقاضای مذاکره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به
مذاکره‌بپردازند.
۴ – هرگونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۱۸) این
موافقتنامه،به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
۵ – علی‌رغم مفاد بند (۴) این ماده اصلاحات جدول مسیر پیوست این
موافقتنامه‌می‌تواند به طور مستقیم بین مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق
قرار گیرد. این‌اصلاحات با مبادله یادداشت ازطریق دیپلماتیک لازم‌الاجراء خواهد
گردید.
ماده ۱۴ – حل اختلافات
۱ – هرگاه درمورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن
بین‌طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام
خواهند‌کرد که اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل
کنند،می‌توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی ارجاع
کنند.
۳ – چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق درمورد حل‌اختلاف به نتیجه
نرسند هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات‌مربوط خود، ضمن
ارسال اطلاعیه‌ای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به یک هیأت‌داوری سه نفره مرکب از
دو داور منتخب طرفهای متعاهد و یک سرداور ارجاع نماید.
درصورت ارجاع امر به داوری، هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز‌از تاریخ
دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یک داور اقدام می‌کند‌و
داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ آخرین انتخاب،سرداور را
تعیین خواهند کرد. چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور‌خود را تعیین
نکند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، در مورد انتخاب سرداور به‌توافق نرسند، هر
یک از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی‌هواپیمایی کشوری
بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور را تعیین نماید.
سرداور باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با‌طرفهای
متعاهد روابط دیپلماتیک دارد.
۴ – درمواردی که سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی‌کشوری
تعیین شود چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری از انجام‌وظیفه
معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام‌خواهد شد
و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای‌متعاهد
باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ یک از طرفهای متعاهد‌را نداشته
باشد، انجام خواهد شد.
۵ – هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آئین‌و
محل داوری را تعیین خواهد نمود.
۶ – تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
۷ – مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط‌طرفهای
متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی که توسط شورای سازمان‌بین‌المللی
هواپیمایی کشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح‌مندرج در بند
(۳) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب‌خواهد گردید.
ماده ۱۵ – فسخ
هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه
طی‌اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی
سازمان‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه
دوازده ماه پس‌از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی
خواهد شد، مگر‌آن که اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد
مسترد شود. هرگاه‌طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه
مزبور چهارده روز پس از‌وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده
تلقی خواهد شد.
ماده ۱۶ – مطابقت با موافقتنامه‌ها یا کنوانسیونهای چندجانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوایی درمورد هر دوطرف‌متعاهد
لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن باید ازطریق
مذاکره به‌شرح مندرج در ماده (۱۳) این موافقتنامه به نحوی اصلاح شود که مفاد آن با
مقررات کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور انطباق یابد.
ماده ۱۷ – ثبت
این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۸ – لازم‌الاجراء شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی بر
این‌که اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای لازم‌الاجراء شدن این
موافقتنامه به‌عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیر که از
طرف‌دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را در یک مقدمه، هجده ماده و
یک پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تهران در تاریخ ۱۳۸۲.۵.۷ هجری شمسی برابر با سی‌ام جولای۲۰۰۳
میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی که هر سه متن‌دارای
اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم گردید. درصورت اختلاف در متون، متن انگلیسی‌ملاک خواهد بود.
از طرف - از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران - دولت جمهوری سودان
پیوست
جدول مسیر
۱ – مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت (های) هواپیمایی تعیین شده‌جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبدأ نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ـ
هر نقطه‌ای هرنقطه خارطوم هرنقطه در ایران
۲ – مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت (های) هواپیمایی تعیین شده دولت جمهوری سودان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبدأ نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ـ
هر نقطه‌ای هرنقطه تهران هرنقطه در سودان
تذکر :
۱ – هر شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص‌شده در
پیوست این موافقتنامه را در شرایطی مورد بهره‌برداری قرار دهد که حق بهره‌برداری
از آزادی پنجم حمل و نقل بین این گونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد
مگر این که در این مورد بین دو طرف متعاهد براساس توصیه‌های شرکتهای هواپیمایی
تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
۲ – از نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یک از مسیرهای مشخص شده می‌توان به‌اختیار
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده در هر پرواز یا کلیه پروازها صرفنظر نمود.
۳ – تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شرکتهای هواپیمایی تعیین شده به شرط تأیید
مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و سوم دی‌ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و نظر شورای نگهبان در مهلت مقرر موضوع اصل نود و چهارم (۹۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران واصل نگردید.