ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت انتقالی اسلامی افغانستان مشتمل بر یک مقدمه، هجده ماده و یک پیوست به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت انتقالی اسلامی افغانستان
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت انتقالی اسلامی افغانستان که عضو کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی مورخ شانزدهم آذرماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی میباشند و از این پس طرفهای متعاهد نامیده می‌شوند، به منظور تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوایی فی‌مابین و ماورای سرزمینهای خود به شرح زیر موافقت کردند:
ماده ۱ – تعاریف
از نظر این موافقتنامه:
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در‌تاریخ شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل اصلاحات کنوانسیون که به‌موجب ماده (۹۴) آن تصویب شده و برای طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء گردیده و نیز ضمائم کنوانسیون و اصلاحات آنها که به موجب ماده (۹۰) آن به تصویب رسیده و برای طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء شده است، خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هوانوردی» درمورد جمهوری اسلامی ایران به «سازمان هواپیمائی
کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان باشد اطلاق
می‌گردد و درمورد دولت انتقالی اسلامی افغانستان به وزارت هوانوردی کشوری و توریسم
و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن وزارتخانه باشد، اطلاق می‌شود.
پ – اصطلاح «شرکت هواپیمائی تعیین شده» به یک یا چند شرکت هواپیمائی‌اطلاق می‌شود
که به موجب مفاد ماده (۳) این موافقتنامه تعیین شوند و اجازه فعالیت‌بیابند.
ت – اصطلاح «ظرفیت» درمورد هواپیما، به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک‌مسیر
یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» درمورد «سرویس مورد توافق» به‌حاصل‌ضرب ظرفیت
هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی‌زمان معین در تمام یا
قسمتی از مسیر، اطلاق می‌شود.
ث – اصطلاح «سرزمین» درمورد هر یک از طرفهای متعاهد به مناطق خشکی و آبی‌که تحت
حاکمیت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضای محاذی آنها نیز می‌شود.
ج – اصطلاحات «سرویس هوایی»، «سرویس هوایی بین‌المللی»، «شرکت‌هواپیمائی» و
«توقف به منظورهای غیرحمل و نقل» دارای همان معانی است که در ماده(۹۶) کنوانسیون
برای آنها ذکر شده است.
چ – اصطلاح «نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود که برای حمل مسافر، بار همراه و‌غیرهمراه
پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می‌شود‌از جمله
قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها‌و
شرایط حمل پست، می‌باشد.
ماده ۲ – اعطای حقوق
۱ – هر طرف متعاهد جهت انجام سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم به وسیله‌شرکت
هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف متعاهد دیگر‌اعطاء
می‌نماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر؛
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر حمل و نقل؛
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه‌بار
و پست در حمل و نقل بین‌المللی درنقاط مشخص شده در جدول مسیر پیوست
این‌موافقتنامه.
۲ – استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراء مندرج در جدول مسیر‌پیوست
این موافقتنامه مشروط به مذاکره و موافقت شرکتهای هواپیمائی تعیین شده‌طرفهای
متعاهد و تصویب مقامات هواپیمائی آنها خواهد بود.
۳ – هیچ یک از مفاد این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که به شرکت‌هواپیمائی
یک طرف متعاهد این حق را اعطاء کند که در داخل سرزمین طرف متعاهد‌دیگر از نقطه‌ای
به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا کرایه‌نماید.
۴ – در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی‌است و نیز
در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال نظامی قرار گرفته انجام‌سرویسهای
موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا‌چند
شرکت هواپیمائی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده‌تعیین و هر
شرکت هواپیمائی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
۲ – پس از دریافت اعلامیه مذکور در بند (۱) مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد‌دیگر باید
با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) این ماده اجازه مقتضی را بدون تأخیر به
شرکت‌هواپیمائی تعیین شده مزبور اعطاء کنند.
۳ – مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمائی تعیین‌شده طرف
متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر در قوانین و‌مقرراتی را
که معمولاً به موجب مفاد کنوانسیون توسط آن مقامات درمورد سرویسهای‌هوائی
بین‌المللی اعمال می‌گردد، دارا می‌باشد.
۴ – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد مالکیت عمده و‌کنترل مؤثر
شرکت هواپیمائی تعیین شده متعلق و دراختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن‌است از
اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را
که‌برای اعمال حقوق مذکور در ماده (۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمائی
تعیین‌شده لازم بداند، وضع نماید.
۵ – شرکت هواپیمائی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج‌در
بند (۲) فوق بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که
نرخی‌مطابق ضوابط ماده (۱۰) این موافقتنامه درمورد سرویسهای مزبور وضع شده و
مجری‌باشد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد می‌تواند درموارد مشروح زیر مجوز بهره‌برداری را لغو یا‌استفاده
از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را درمورد شرکت هواپیمائی تعیین‌شده طرف
متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم می‌داند‌وضع
کند:
الف – چنانچه قانع نشود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمائی مذکور‌متعلق
و دراختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی می‌باشد؛ یا
ب – چنانچه شرکت هواپیمائی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این‌حقوق را
اعطاء نموده است، رعایت نکند؛ یا
پ – چنانچه شرکت هواپیمائی مذکور در انجام عملیات بهره‌برداری از مفاد
این‌موافقتنامه تخطی کند.
۲ – لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز درمواردی که
برای‌جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه فوریت
داشته باشد،فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
این مشورت بین مقامات هواپیمائی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع‌وقت شروع
خواهد شد.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
۱ – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد درمورد ورود یا خروج هواپیماهائی که به
امر‌هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات مربوط به بهره‌برداری
و‌هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام که برفراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد
میباشند،در مورد هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال
خواهد شد.
۲ – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج‌مسافرین،
خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد ازقبیل تشریفات ورود و خروج،مهاجرت و
همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی درمورد مسافرین، خدمه، بار یا محمولات‌پستی
هواپیمای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام که در سرزمین‌مذکور
باشند اعمال خواهد شد.
۳ – هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و‌مقررات
مذکور در این ماده را دراختیار آن قرار خواهد داد.
۴ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر نمایندگی خود را‌در
سرزمین طرف متعاهد دیگر دائر نماید و یا این که برای خود عامل کل یا عامل فروش‌کل
تعیین کند. نصب عامل کل یا عامل فروش کل براساس قوانین و مقررات طرف متعاهد‌دیگر
صورت خواهد گرفت.
۵ – انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد‌طبق
مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس از کسر هزینه‌ها صورت‌خواهد گرفت.
طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال درآمدهای حاصله‌توسط شرکت
هواپیمائی تعیین شده از سرویسهای موضوع این موافقتنامه به عمل‌خواهند آورد.
ماده ۶ – معافیت از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر عوارض
۱ – هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای‌بین‌المللی را
انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل‌یدکی،
لوازم‌مورد نیاز جاری و خواروبار موجود در هواپیماهای شرکت هواپیمائی یک‌طرف
متعاهد که مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه می‌باشند‌به
هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق
گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های مشابه‌ملی و
محلی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی مورد استفاده قرار گیرد یا به‌مصرف
برسد که هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
۲ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز‌جاری و
خوارو بار که توسط یک طرف متعاهد یا اتباع آن به سرزمین طرف متعاهد دیگر‌وارد شود
و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده آن طرف‌متعاهد
باشد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های‌بازرسی و
سایر عوارض و هزینه‌های مشابه ملی و محلی معاف خواهد بود.
۳ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز‌جاری و
خواروبار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای شرکت هواپیمائی‌تعیین شده طرف
متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار‌می‌گیرد براساس
عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی، مالیاتها و‌هزینه‌های بازرسی و
سایر عوارض و هزینه‌های مشابه ملی و محلی، معاف خواهد بود.
۴ – تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده‌در
هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات‌گمرکی
طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را‌تا
زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر می‌شود و یا ترتیب دیگری درمورد آن داده‌شود
تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
۵ – مسافران، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت‌مستقیم
قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج‌نمی‌شوند، فقط
مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی که در‌ترانزیت
مستقیم است از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هرگونه مالیات معاف خواهد‌بود.
۶ – اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمائی مانند برچسب چمدان، بلیط‌هواپیما،
بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمان‌بندی که به داخل سرزمین هر‌طرف
متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر‌وارد
می‌شود، از کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل‌معاف
خواهد بود.
ماده ۷ – تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههائی را جهت‌استفاده
شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیر مشخص شده تعیین‌خواهد کرد و
تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای‌بهره‌برداری
سرویسهای مورد توافق لازم است دراختیار شرکت هواپیمائی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر
قرار خواهد داد.
۲ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در قبال استفاده هواپیماهای شرکت‌هواپیمائی
تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن هزینه‌های‌عادلانه و
معقولی دریافت دارد، مشروط بر آن که میزان این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای‌حمل و نقل
هوایی آن که در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌کنند، برای استفاده از‌چنین
فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نکند.
ماده ۸ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
۱ – شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر‌برخوردار
خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص‌شده از
فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف‌متعاهد، منافع
شرکت هواپیمائی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من‌غیرحق در‌سرویسهای طرف
دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شرکتهای هواپیمائی‌تعیین شده
طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب جهت رفع‌نیازمندیهای جاری و
پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین‌طرف متعاهد تعیین کننده
شرکت هواپیمائی و سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
۴ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین می‌تواند با رعایت‌اصول مندرج
در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده، ظرفیتی را برای رفع نیازمندیهای حمل‌و نقل بین
سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه و‌سرزمین طرف
متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵ – ظرفیتی که عرضه می‌شود شامل تعداد سرویسها و نوع هواپیماهای مورد‌استفاده
شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق‌می‌تواند از
سوی شرکتهای هواپیمائی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از‌مذاکره و تبادل
نظر بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده با رعایت اصول مندرج در بندهای(۱)، (۲) و (۳)
این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذکور با تصویب مقامات هواپیمائی‌طرفهای متعاهد
تعیین و اجرا خواهد شد.
۶ – درصورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد،مسائل مندرج
در بند (۵) ازطریق توافق بین مقامات هواپیمائی دو طرف متعاهد حل و‌فصل خواهد
گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط‌شرکتهای
هواپیمائی تعیین شده بدون تغییر باقی خواهد ماند.
۷ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی روز قبل از شروع‌سرویسها
در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای تصویب به مقامات‌هواپیمائی طرف
متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. درمورد تغییرات بعدی نیز به همین‌ترتیب عمل خواهد
شد. درموارد خاص می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات‌نامبرده تغییر داد.
ماده ۹ – شناسائی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی که توسط یک‌طرف
متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای
بهره‌برداری‌از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر
معتبر شناخته‌خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و
پروانه‌های مزبور‌مساوی یا بیش از حداقل استانداردهائی باشد که به موجب کنوانسیون
وضع شده یا‌خواهد شد در هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که
درمورد‌پرواز از فراز سرزمین خود از شناسائی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی
که برای اتباع‌آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا معتبر شناخته
شده‌خودداری نماید.
ماده ۱۰ – نرخهای حمل و نقل هوائی
۱ – نرخهای مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد
در‌سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل
مربوط‌ازجمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای
شرکتهای‌هواپیمائی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام
می‌دهند،وضع می‌گردد.
۲ – نرخهای موضوع بند (۱) این ماده بر اساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
الف – درصورتی که شرکتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک‌اتحادیه
بین‌المللی شرکتهای هواپیمائی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک قطعنامه نرخ،راجع
به سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه
بین‌شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد توافق خواهد شد.
ب – درصورتی که هیچ کدام از شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد یا‌یکی از
آنها عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمائی نباشند و یا قطعنامه نرخ مندرج در جزء(الف)
فوق وجود نداشته باشد شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد درمورد‌نرخهائی
که برای سرویسهای مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند کرد.
پ – نرخهائی که به ترتیب مندرج در جزء‌های (الف) و (ب) فوق مورد توافق
قرار‌می‌گیرد لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامات
هواپیمائی‌طرفهای متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی با موافقت مقامات
مذکور قابل‌تغییر است.
ت – درصورتی که شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره‌نرخهای
قابل اجراء به توافق برسند یا درصورتی که یک طرف متعاهد شرکت هواپیمائی‌خود را به
منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله‌پانزده
روز اول از دوره سی روزه موضوع جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمائی یک طرف‌متعاهد
عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمائی‌طرفهای
متعاهد طبق جزء‌های (الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمائی طرف متعاهد‌دیگر
اعلام دارند، مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود درمورد‌نرخهای
مناسب به توافق برسند. به طور کلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات‌هواپیمائی طرفهای
متعاهد به مورد اجراء گذارده نخواهد شد. با وجود این درصورتی که‌ظرف مدت پانزده
روز یاد شده، هیچ کدام از مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد عدم‌رضایت خود را نسبت
به نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده اعلام‌ندارند، نرخهای مزبور
تصویب شده تلقی خواهد شد.
۳ – نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده‌باشد،
به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۱ – امنیت هوانوردی
۱ – طرفهای متعاهد حقوق و تعهداتی را که به موجب حقوق بین‌الملل درقبال‌یکدیگر
درخصوص حفظ امنیت هواپیمائی کشوری دربرابر اعمال مداخله‌گرایانه‌غیرقانونی دارند،
مورد تأکید قرار می‌دهند.
طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق‌بین‌الملل به عهده
دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال‌ارتکابی دیگر در
هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۱۳۴۲.۶.۲۳ هجری شمسی‌مطابق چهاردهم سپتامبر
۱۹۶۳ میلادی، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف‌غیرقانونی هواپیما امضاء شده در
لاهه به تاریخ ۱۳۴۹.۹.۲۵ هجری شمسی مطابق با‌شانزدهم دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و
کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه‌امنیت هواپیمائی کشوری امضاء
شده در مونترال به تاریخ ۱۳۵۰.۷.۱ هجری شمسی‌مطابق با بیست و سوم سپتامبر ۱۹۷۱
میلادی عمل خواهند کرد.
۲ – طرفهای متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدتهای لازم را به یکدیگر جهت‌جلوگیری از
تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت‌این
هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هرنوع تهدید‌دیگر
علیه امنیت هواپیمائی کشوری ارائه خواهند کرد.
۳ – طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی‌مصوب
سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمائی‌کشوری
بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور در مورد طرفهای‌متعاهد
قابل اجراء است عمل نمایند. هر یک از طرفهای متعاهد باید از متصدیان‌هواپیماهائی
که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها‌در سرزمین
وی واقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد که‌مطابق
مقررات هوانوردی مزبور عمل کنند.
۴ – هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت‌هوانوردی
مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین‌خود، خروج
از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده است، رعایت کنند. هر طرف‌متعاهد باید
اطمینان حاصل کند که در سرزمین آن اقدامات کافی برای حفاظت از‌هواپیماها و بازرسی
مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواروبار‌هواپیما پیش از
سوار شدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود.همچنین هر
طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر برای انجام‌اقدامات امنیتی
ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد‌مورد توجه قرار
دهد.
۵ – هرگاه هواپیماهای کشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی‌دیگری
علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها یا تأسیسات‌هوانوردی
صورت پذیرد و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید ازطریق تسهیل
ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی‌خطر حادثه‌و یا خنثی
کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
ماده ۱۲ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام‌شده در
سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده خود به سرزمین‌طرف متعاهد دیگر
یا از آن سرزمین را که معمولاً توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده برای‌مقامات
هواپیمائی ملی خود تهیه و به آنها ارائه می‌گردد، بنابر تقاضا دراختیار
مقامات‌هواپیمائی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی
آماری‌حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد از مقامات
هواپیمائی‌طرف متعاهد دیگر منوط به مذاکره و توافق طرفهای متعاهد خواهد بود.
ماده ۱۳ – مشاوره، تغییر و اصلاح
۱ – طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه ازطریق مقامات هواپیمائی‌خود با
یکدیگر همکاری لازم معمول خواهند داشت و به این منظور مقامات هواپیمائی‌یک طرف
متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر تقاضای‌مشاوره
کنند.
۲ – مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد ظرف مدت شصت‌روز از تاریخ
دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان که لازم بداند خواستار تغییر
یا‌اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید ظرف مدت
شصت‌روز از تاریخ دریافت تقاضای مذاکره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به
مذاکره‌بپردازند.
۴ – هرگونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۱۸) این
موافقتنامه،به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
۵ – علی‌رغم مفاد بند (۴) اصلاحات جدول مسیر پیوست این موافقتنامه می‌تواند‌به‌طور
مستقیم بین مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این‌اصلاحات با
مبادله یادداشت ازطریق دیپلماتیک لازم‌الاجراء خواهد گردید.
ماده ۱۴ – حل اختلافات
۱ – هرگاه درمورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن
بین‌طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد درمرحله نخست اهتمام
خواهند‌کرد که اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل
کنند،می‌توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی ارجاع
کنند.
۳ – چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق درمورد حل‌اختلاف به نتیجه
نرسند هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات‌مربوط خود، ضمن
ارسال اطلاعیه‌ای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به هیأت داوری‌سه نفره مرکب از دو
داور منتخب طرفهای متعاهد و یک سرداور ارجاع نماید.
درصورت ارجاع امر به داوری، هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز‌از تاریخ
دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یک داور اقدام می‌کند‌و
داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ آخرین انتخاب،سرداور را
تعیین خواهند کرد. چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور‌خود را تعیین
نکند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، درمورد انتخاب سرداور به‌توافق نرسند، هر
یک از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی‌هواپیمائی کشوری
بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور را تعیین نماید.
سرداور باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با‌طرفهای
متعاهد روابط سیاسی دارد.
۴ – در مواردی که سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی‌کشوری
تعیین شود، چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری از انجام‌وظیفه
مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس‌انجام
خواهد شد و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی
از‌طرفهای متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ یک از
طرفهای‌متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
۵ – هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آئین‌و
محل داوری را تعیین خواهد نمود.
۶ – تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
۷ – مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط‌طرفهای
متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی که توسط شورای سازمان‌بین‌المللی
هواپیمائی کشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح‌مندرج در بند
(۳) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب‌خواهد گردید.
ماده ۱۵ – فسخ
هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه
طی‌اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی
سازمان‌بین‌المللی هواپیمائی کشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه
دوازده ماه پس‌از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی
خواهد شد، مگر‌آن که اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد
مسترد شود. هرگاه‌طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه
مزبور چهارده روز پس از‌وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری دریافت شده
تلقی خواهد شد.
ماده ۱۶ – مطابقت با کنوانسیونها یا موافقتنامه‌های چندجانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوائی درمورد هر دو
طرف‌متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن باید از
طریق مذاکره به‌شرح مندرج در ماده (۱۳) به نحوی اصلاح شود که مفاد آن با مقررات
کنوانسیون یا‌موافقتنامه مزبور انطباق یابد.
ماده ۱۷ – ثبت
این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۸ – لازم‌الاجراء شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی بر این که اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای لازم‌الاجراء شدن این موافقتنامه به عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء‌کننده زیر که ازطرف دولتهای متبوع خود مجاز میباشند این موافقتنامه را امضاء نمودند.
این موافقتنامه در یک مقدمه و هجده ماده و یک پیوست در تهران در تاریخ۱۳۸۲.۲.۱۵ هجری شمسی برابر با پنجم می ۲۰۰۳ میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی و انگلیسی که هر دو متن دارای اعتبار یکسان میباشند، تنظیم گردید. درصورت اختلاف در تفسیر متون هر دو متن ملاک خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران - از طرف دولت انتقالی اسلامی افغانستان
روح‌الدین ابوطالبی - محمدمیرویس صادق
رئیس سازمان هواپیمائی کشوری – وزیر هوانوردی ملکی و معاون وزیر راه و ترابری و توریسم
پیوست
۱ – مسیرهائی که ممکن است توسط شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ـ
هرنقطه درایران متعاقباً کابل دهلی تعیین خواهد شد هرات حیدرآباد مزارشریف
۲ – مسیرهائی که ممکن است توسط شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده دولت انتقالی اسلامی افغانستان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ـ
هرنقطه درافغانستان متعاقباً تهران استانبول تعیین خواهد شد مشهد فرانکفورت بندرعباس
تذکر:
۱ – هر شرکت هواپیمائی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص‌شده در
پیوست موافقتنامه حاضر را در شرایطی مورد بهره‌برداری قرار دهد که حق بهره‌برداری
از آزادی پنجم حمل و نقل بین این گونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد
مگر این که در این مورد بین دو طرف متعاهد براساس توصیه‌های شرکتهای هواپیمائی
تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
۲ – تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شرکتهای هواپیمائی تعیین شده به شرط تأیید
مقامات هواپیمائی دو طرف متعاهد بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و سوم دی ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و نظر شورای نگهبان در مهلت مقرر موضوع اصل نود و چهارم (۹۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران واصل نگردید.