[به موجب ماده ۲۹ آیین‌نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات، مصوب ۱۳۹۲ لغو شده است.]
شماره ۶۲۰۹/۸۲/۱ – ۱۳۸۲/۴/۲۱
در اجرای دقیق قانون وظایف و اختیارات رئیس قوه قضائیه مصوب ۸ اسفند ۱۳۷۸ ماده ۳۶ لایحه اصلاح قسمتی از قانون اصول تشکیلات دادگستری و استخدام قضات، مصوب ۱۴ اسفند ماه ۱۳۳۳ و ماده ۲۷ قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری، مصوب ۲۵ خرداد ماده ۱۳۵۶ آیین‌نامه‌ای بشرح ذیل تنظیم می گردد:
ماده ۱ – به منظور اعمال نظارت و ارزیابی مستمر دادسرای انتظامی قضات، به دستور دادستان انتظامی قضات، هیاتهای نظارت و ارزیابی، به کلیه واحدهای قضائی سراسر کشور اعزام می شوند.
ماده ۲ – نظارت و ارزیابی دادسرای انتظامی قضات بشرح ذیل می باشد:
الف : نظارت و ارزیابی و مستمر و دوره‌ای.
ب : نظارت و ارزیابی فوق العاده.
ماده ۳ – نظارت و ارزیابی مستمر و دوره ای : براساس برنامه‌ریزی قبلی حتی المقدور و یکبار در سال با ابلاغ صادره از سوی دادستان انتظامی قضات انجام می شود.
ماده ۴ – نظارت و ارزیابی فوق العاده : به دستور رئیس قوه قضائیه و یا در صورت وصول شکایت و یا گزارش امر ممهم به تشخیص دادستان انتظامی احد از دادیاران انتظامی و یا هیاتی از دادسرای انتظامی به محل عزیمت و مبادرت به انجام نظارت و ارزیابی فوق العاده می نماید.
ماده ۵ – برنامه نظارت ارزیابی های مستمر ودوره ای ابتدای هر سال توسط معاونت مربوطه تنظیم و مطابق جدول زمان بندی شده پس از تصویب دادستان انتظامی انجام خواهد شد.
ماده ۶ – در نظارت و ارزیابی فوق العاده ، در صورت لزوم واحدهای قضائی به نحو مقتضی به صورت غیر محسوس و بدون اطلاع قبلی هم مورد نظارت وارزیابی قرار می گیرند.
ماده ۷ : موضوعات مورد نظارت وارزیابی مستمر اموری است از قبیل:
الف – کیفیت وکمیت کار قضائی .
ب – دانش قضائی
ت – قدرت استنباط و شم قضائی .
ج – حسن خلق با همکاران و ارباب رجوع .
ح – رعایت شئون قضائی .
خ – رعایت نظم و انضباط اداری .
د – نظارت بر امور دفتری .
ذ – حسن شهرت.
تبصره ۱ – مدیریتهای واحدهای قضائی در حسن اعمال مدیریت توسط هییت های نظارت وارزیابی دادسرای انتظامی قضات نیز مورد بررسی ارزیابی قرار می گیرند.
تبصره ۲ – روسای سازمانهای وابسته و معاونین قوه قضائیه در صورتی که قضای باشند وهمچنین روسای کل دادگستری استانها با مجوز ریاست قوه قضائیه مورد نظارت وارزیابی قرار می گیرند.
ماده ۸ – اعضاء هیات بوسیله دادستان انتظامی یا با تفویض اختیار به یکی از معاونان دادستان از بین دادیاران انتظامی و عندالاقتضاء با سرپرستی احد از معاونان و یا یکی از دادیاران تشکیل می گردد.
ماده ۱۰ – به منظور تمهید محل استقرار وتسهیل انجام وظیفه هیات اعزامی در شهرستان و یا استان محل ماموریت باید قبلا” بوسیله دادستان انتظامی یا یکی از معاونین که امور ماموریتها به عهده او واگذار شده با روسای کل دادگستریها هماهنگی لازم به عمل آید.
ماده ۱۱ – عملکرد قضات شاغل و مامور به خدمت در سازمان بازرسی کل کشور و حفاظت اطلاعات از کل قوه قضائیه و سازمان زندانهای کشور و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر دستگاهها همانند قضات شاغل در دادگستریها و دادسراها مورد نظارت وارزیابی دادستانی انتظامی قضات قرار می گیرند.
ماده ۱۲ – هیاتهای اعزامی از دادسرای انتظامی قضات موظفند گزارشات هیاتهای بازرسی قبلی را مورد مطالعه قرار داده تا تغییراتی که در این فاصله به عمل آمده در گزارش خود منظور دارند.
ماده ۱۴ – نظارت و ارزیابی از اول وقت اداری شروع و در پایان وقت اداری خاتمه و در صورت ضرورت خارج از وقت اداری نیز ادامه می یابد.
ماده ۱۴ – چنانچه هر یک از دادیاران انتظامی از حوزه ماموریت ، گزارش یا پرونده ای مطالبه کرده و در مدت زمان متعارف خواسته دادیار اجابت نشده، دادیار مزبور می تواند شماره پیگیری را در اختیار هیات قرار دهد تا هیات تسریع در پاسخ را پیگیری نماید .
ماده ۱۵ – هیات اعزامی در صورت لزوم با رعایت موازین قانون می تواند پیرامون عملکرد قضائی از قاضی پرونده و یا کارمند دلیل اقدامات مرد نظر را جویا شود.
ماده ۱۶ – به منظور ملاحظه و بررسی کیفی عملکرد قضائی قضات، هیات اعزامی چند فقره پرونده مورد عملکرد آنان را از دفاتر ثبت کلاسه و دادنامه و اجرای احکام مطالبه و مطالعه واظهار عقیده می نماید. هیات موظف است نظرات وارزیابیهای مدیران را راجع به قضات زیر مجموعه خود نیز اخذ کرده در ارزیابی خود منظور دارند.
ماده ۱۷ – هیات اعزامی حسن اجرای بخشنامه های رئیس قوه قضائیه را بررسی، در صورت مشاهده تخلف جهت تعقیب انتظامی مراتب را صورتجلسه و در گزارش خود منعکس می نماید.
ماده ۱۸ – علاوه بر مسئولیت دادسرای انتظامی در امر نظارت و ارزیابی روسای کل دادگستریها بعنوان نمایندگان قوه قضائیه در استانها در راستای وظیفه مدیریتی و نظارتی و به منظور حسن تمشیت امور در حوزه قضائی خود باید هیات نظارت و ارزیابی استانی تشکیل و هییت مزبور را در فواصل زمانی معین به کلیه مناطق استان جهت نظارت وارزیابی اعزام نمایند. مشروح بررسی و ارزیابی توسط رئیس کل دادگستری استان هر شش ماه یکبار به دادستان انتظامی قضات گزارش شود.
تبصره – در نظارت وارزیابی در مواردی که ایرادات مورد لحاظ جزئی باشد هیات ها می توانند جهت رفع آن تذکر شفاهی بدهند .
ماده ۱۸ : در صورت ضرورت ، مدت ماموریت از سوی دادستان انتظامی تمدید خواهد شد.
ماده ۲۰ – هر گاه هیات اعزامی دادسرای انتظامی قضات ضمن انجام ماموریت باموضوعاتی برخورد کند که واجد اهمیت است ولی در احکام ماموریت آنها منظور نشده باشد مراتب را فورا” به دادستان انتظامی گزارش و کسب تکلیف می نمایند.
ماده ۲۱ – دادیاران انتظامی و نیز هیات های نظارت و ارزیابی گزارش کار خود را مستقیما” به دادستان انتظامی تسلیم خواهند نمود.
ماده ۲۲ – گزارش نظارت وارزیابی محرمانه بوده و هر گونه اطلاعی در رابطه با موضوع ماموریت و نتیجه نظارت وارزیابی به هر مقامی به جز رئیس قوه قضائیه و دادستان انتظامی ممنوع است.
ماده ۲۳ – اقدامات هیات نظارت وارزیابی نباید بهانه ای برای ایجاد وقفه در کارهای جاری قمستهای تحت نظارت وارزیابی گردد.
ماده ۲۴ – چنانچه در حین انجام وظیفه هیات اعزامی فساد یا عملی بر خلاف قانون که واجد وصف مجرمانه یا منافی با حیثیت و شئون منصب قضاء کشف شود و قبح عمل ارتکابی در حدی باشد که محاکمه مرتکب را ایجاب نماید هییت مکلف است فورا” مراتب را به دادستان انتظامی قضات گزارش کرده و کسب تکلیف کند.
ماده ۲۵ – هیات نظارت و ارزیابی حق دخالت در وظایف روزمره قضات و مدیران و کارکنان را نداشته وملزم به رعایت کامل آداب و احترامات مناسب با شان قضات و دستگاه قضائی می باشد و چنانچه موجبات هتک حیثیت وحرمت قضات و یا تضعیف دستگاه قضائی را ایجاد کنند توسط دادستان مورد تعقیب انتظامی قرار خواهد گرفت.
ماده ۲۶ – هیات نظارت ارزیابی می تاند اطلاعات مورد نیاز را به نحو مقتضی از حمله با استفاده از مشاهدات ، مطالعه سوابق و پرونده های موجود و تهیه مدارک لازم از آنها، مصاحبه و استطلاع و کسب نظر از مقام مسئول جمع آوری نماید. اطلاعات و گزارشات می بایستی مستند و علمی بوده و به دور از هر گونه گرایش شخصی و یا جناحی و گروهی تنظیم شده باشد.
ماده ۲۷ – در پایان ماموریت و قبل از ترک استان هیات اعزامی در جلسه قضات دادگستری استان شرکت و استنباط اجمالی خود را از وضعیت دادگستری استان مطرح می نماید.
ماده ۲۸ – هییت اعزامی در گزارش تقدیمی از سوی دادستان انتظامی عندالاقتضاء جهت استحضار و صدور دستور مقتضی تقدیم رئیس قوه قضائیه می شود قضاتی را که استحقاق تشویق داشته باشند پیشنهاد تشویق از قبیل اعطاء پایه، ارتقاء سمت و غیره و نسبت به قضات متخلف پیشنهاد تنزل پایه یا سمت یا تغییر محل ماموریت و یا از دادگاه عالی انتظامی قضات درخواست تعقیب انتظامی و یا پیشنهاد تعلیق از شغل قضاء را جه تعقیب کیفری حسب مورد می نماید و به دستوردادستان انتظامی مراتب در سوابق حفاظتی نظارت و ارزشیابی قضات ضبط و نگهداری می شود.
ماده ۲۹ – این آیین‌نامه در۲۹ ماده و سه تبصره تنظیم و در تاریخ ۸/۴/۱۳۸۲ به تصویب رئیس قوه قضائیه رسیده است.
رئیس قوه قضائیه – هاشمی شاهرودی