ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری تاجیکستان مشتمل بر یک مقدمه و هجده ماده و یک پیوست به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوائی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری تاجیکستان
مقدمه :
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری تاجیکستان که عضو کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی مورخ شانزدهم آذر ماه یکهزار و سیصد و بیست و سه هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر یکهزار و نهصد و چهل و چهار میلادی می‌باشند و از‌این پس طرفهای متعاهد نامیده می‌شوند، به منظور تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای‌هوائی فی‌مابین و ماورای سرزمینهای خود به شرح زیر موافقت کردند:
ماده ۱ – تعاریف
از نظر این موافقتنامه:
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در‌تاریخ
شانزدهم آذر ماه یکهزار و سیصد و بیست و سه هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر‌یکهزار
و نهصد و چهل و چهار میلادی در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق‌می‌شود و
شامل اصلاحات کنوانسیون که به موجب ماده (۹۴) آن تصویب شده و برای‌طرفهای متعاهد
لازم‌الاجراء گردیده و نیز ضمائم کنوانسیون و اصلاحات آنها که به موجب‌ماده (۹۰)
آن به تصویب رسیده و برای طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء شده است، خواهد‌بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپیمائی» درمورد جمهوری اسلامی ایران به «سازمان‌هواپیمائی
کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان‌باشد اطلاق
می‌گردد و درمورد دولت جمهوری تاجیکستان به وزارت حمل و نقل (اداره‌هواپیمائی
کشوری) و هر شخص یا اداره‌ای که مجاز به انجام وظایف فعلی آن وزارتخانه‌باشد،
اطلاق می‌شود.
پ – اصطلاح «شرکت هواپیمائی تعیین شده» به یک یا چند شرکت هواپیمائی‌اطلاق می‌شود
که به موجب مفاد ماده (۳) این موافقتنامه تعیین شوند و اجازه فعالیت‌بیابند.
ت – اصطلاح «ظرفیت» درمورد هواپیما، به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک‌مسیر
یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» درمورد «سرویس مورد توافق» به‌حاصل‌ضرب ظرفیت
هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی‌زمان معین در تمام یا
قسمتی از مسیر، اطلاق می‌شود.
ث – اصطلاح «سرزمین» درمورد هر یک از طرفهای متعاهد به مناطق تحت‌حاکمیت آنها
اطلاق می‌شود.
ج – اصطلاحات «سرویس هوائی»، «سرویس هوائی بین‌المللی»، «شرکت‌هواپیمائی» و
«توقف به منظورهای غیرحمل و نقل» دارای همان معانی است که در ماده(۹۶) کنوانسیون
برای آنها ذکر شده است.
چ – اصطلاح «نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود که برای حمل مسافر، بار همراه و‌غیرهمراه
پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می‌شود‌از جمله
قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها‌و
شرایط حمل پست، می‌باشد.
ماده ۲ – اعطای حقوق
۱ – هر طرف متعاهد جهت انجام سرویسهای هوائی بین‌المللی منظم به وسیله‌شرکت
هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف متعاهد دیگر‌اعطاء
می‌نماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر؛
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیرحمل و نقل؛
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه‌بار
و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در جدول مسیر پیوست
این‌موافقتنامه.
۲ – استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراء مندرج در جدول مسیر‌پیوست
این موافقتنامه مشروط به مذاکره و موافقت شرکتهای هواپیمائی تعیین شده‌طرفهای
متعاهد و تصویب مقامات هواپیمائی آنها خواهد بود.
۳ – هیچ یک از مفاد این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که به شرکت‌هواپیمائی
یک طرف متعاهد این حق را اعطاء کند که در داخل سرزمین طرف متعاهد‌دیگر از نقطه‌ای
به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا کرایه‌نماید.
۴ – در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی‌است و نیز
در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال نظامی قرار گرفته انجام‌سرویسهای
موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا‌چند
شرکت هواپیمائی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده‌تعیین و هر
شرکت هواپیمائی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
۲ – پس از دریافت اعلامیه مذکور در بند (۱) مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد‌دیگر باید
با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) این ماده اجازه مقتضی را بدون تأخیر به
شرکت‌هواپیمائی تعیین شده مزبور اعطاء کنند.
۳ – مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمائی تعیین‌شده طرف
متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر در قوانین و‌مقرراتی را
که معمولاً به موجب مفاد کنوانسیون توسط آن مقامات درمورد سرویسهای‌هوائی
بین‌المللی اعمال می‌گردد، دارا می‌باشد.
۴ – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد مالکیت عمده و‌کنترل مؤثر
شرکت هواپیمائی تعیین شده متعلق و دراختیار طرف متعاهد دیگر را که از‌اعطای اجازه
بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را که برای‌اعمال
حقوق مذکور در ماده (۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمائی تعیین شده‌لازم
بداند، وضع نماید.
۵ – شرکت هواپیمائی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج‌در
بند (۲) فوق بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که
نرخی‌مطابق ضوابط ماده (۱۰) این موافقتنامه درمورد سرویسهای مزبور وضع شده و
مجری‌باشد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد می‌تواند درموارد مشروح زیر مجوز بهره‌برداری را لغو یا‌استفاده
از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را درمورد شرکت هواپیمائی تعیین‌شده طرف
متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم می‌داند‌وضع
کند:
الف – چنانچه قانع نشود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمائی مذکور‌متعلق
و دراختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی می‌باشد؛ یا
ب – چنانچه شرکت هواپیمائی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این‌حقوق را
اعطاء نموده است رعایت نکند؛ یا
پ – چنانچه شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده مذکور در انجام عملیات‌بهره‌برداری از
مفاد این موافقتنامه تخطی کند.
۲ – لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز درمواردی که
برای‌جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه فوریت
داشته باشد،فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
این مشورت بین مقامات هواپیمائی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع‌وقت شروع
خواهد شد.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
۱ – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد درمورد ورود یا خروج هواپیماهائی که به
امر‌هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات مربوط به بهره‌برداری
و‌هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام که بر فراز یا داخل سرزمین آن طرف
متعاهد‌می‌باشند، درمورد هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر
اعمال‌خواهد شد.
۲ – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج‌مسافرین،
خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد از قبیل تشریفات ورود و خروج،مهاجرت و
همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی درمورد مسافرین، خدمه، بار یا محمولات‌پستی
هواپیمای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام که در سرزمین‌مذکور
باشند اعمال خواهد شد.
۳ – هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و‌مقررات
مذکور در این ماده را دراختیار آن طرف قرار خواهد داد.
۴ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر نمایندگی خود را‌در
سرزمین طرف متعاهد دیگر دائر نماید و یا این که برای خود عامل کل یا عامل فروش‌کل
تعیین کند. نصب عامل کل یا عامل فروش کل براساس قوانین و مقررات طرف متعاهد‌دیگر
صورت خواهد گرفت.
۵ – انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد‌طبق
مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس از کسر هزینه‌ها صورت‌خواهد گرفت.
طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال درآمدهای‌حاصله توسط شرکت
هواپیمائی تعیین شده از سرویسهای موضوع این موافقتنامه به عمل‌خواهند آورد.
ماده ۶ – معافیت از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر عوارض
۱ – هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای‌بین‌المللی را
انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر موادمصرفی فنی، وسائل‌یدکی، لوازم
مورد نیاز جاری و خواروبار موجود در هواپیماهای شرکت هواپیمائی یک‌طرف متعاهد که
مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه می‌باشند‌به هنگام
ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمرکی و
سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های مشابه‌ملی و محلی معاف
خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی مورد استفاده قرار گیرد یا به‌مصرف برسد که
هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
۲ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسائل یدکی، لوازم مورد نیاز‌جاری و
خواروبار که توسط یک طرف متعاهد یا اتباع آن به سرزمین طرف متعاهد دیگر‌وارد شود و
صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده آن طرف‌متعاهد باشد
براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های‌بازرسی و سایر
عوارض و هزینه‌های مشابه ملی و محلی معاف خواهد بود.
۳ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسائل یدکی، لوازم مورد نیاز‌جاری و
خواروبار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای شرکت هواپیمائی‌تعیین شده طرف
متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار‌می‌گیرد براساس
عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی، مالیاتها و‌هزینه‌های بازرسی و
سایر عوارض و هزینه‌های مشابه ملی و محلی، معاف خواهد بود.
۴ – تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده‌در
هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات‌گمرکی
طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را‌تا
زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر می‌شوند و یا ترتیب دیگری درمورد آن
داده‌شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
۵ – مسافران، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت‌مستقیم
قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج‌نمی‌شوند، فقط
مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی که در‌ترانزیت
مستقیم است از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هرگونه مالیات معاف خواهد‌بود.
۶ – اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمائی مانند برچسب چمدان، بلیط‌هواپیما،
بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی که به داخل سرزمین هر‌طرف
متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر‌وارد
می‌شود، از کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل‌معاف
خواهد بود.
ماده ۷ – تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههائی را جهت‌استفاده
شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیر مشخص شده تعیین‌خواهد کرد و
تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای‌بهره‌برداری
سرویسهای مورد توافق لازم است دراختیار شرکت هواپیمائی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر
قرار خواهد داد.
۲ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند درقبال استفاده هواپیماهای شرکت‌هواپیمائی
تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن هزینه‌های‌عادلانه و
معقولی را دریافت دارد، مشروط بر آن که میزان این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای‌حمل و
نقل هوائی آن که در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌کنند، برای استفاده از‌چنین
فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نکند.
ماده ۸ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
۱ – شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر‌برخوردار
خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص‌شده از
فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف‌متعاهد، منافع
شرکت هواپیمائی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من غیرحق در‌سرویسهای طرف
دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شرکتهای هواپیمائی‌تعیین شده
طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب جهت رفع‌نیازمندیهای جاری و
پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین‌طرف متعاهد تعیین کننده
شرکت هواپیمائی و سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
۴ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین می‌تواند با رعایت‌اصول مندرج
در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده، ظرفیتی را برای رفع نیازمندیهای حمل‌و نقل بین
سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه و‌سرزمین طرف
متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵ – ظرفیتی که عرضه می‌شود شامل تعداد سرویسها و نوع هواپیماهای مورد‌استفاده
شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق‌می‌تواند از
سوی شرکتهای هواپیمائی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از‌مذاکره و تبادل
نظر بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده با رعایت اصول مندرج در بندهای(۱)، (۲) و (۳)
این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذکور با تصویب مقامات هواپیمائی‌طرفهای متعاهد
تعیین و اجرا خواهد شد.
۶ – درصورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد،مسائل مندرج
در بند (۵) ازطریق توافق بین مقامات هواپیمائی دو طرف متعاهد حل و‌فصل خواهد
گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط‌شرکتهای
هواپیمائی تعیین شده بدون تغییر باقی خواهد ماند.
۷ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی روز قبل از شروع‌سرویسها
در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای تصویب به مقامات‌هواپیمائی طرف
متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. درمورد تغییرات بعدی این‌دستورالعمل نیز به همین
ترتیب عمل خواهد شد. در موارد خاص می‌توان این محدوده‌زمانی را با تصویب مقامات
نامبرده تغییر داد.
ماده ۹ – شناسائی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی که توسط یک‌طرف
متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای
بهره‌برداری‌از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر
معتبر شناخته‌خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و
پروانه‌های مزبور‌مساوی یا بیش از حداقل استانداردهائی باشد که به موجب کنوانسیون
وضع شده یا‌خواهد شد. در هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد
که درمورد‌پرواز از فراز سرزمین خود از شناسائی گواهینامه‌های صلاحیت و
پروانه‌هائی که برای اتباع‌آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا
معتبر شناخته شده‌خودداری نماید.
ماده ۱۰ – نرخهای حمل و نقل هوائی
۱ – نرخهای مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد
در‌سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل مربوط
از‌جمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای
شرکتهای‌هواپیمائی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام
می‌دهند،وضع می‌گردد.
۲ – نرخهای موضوع بند (۱) این ماده بر اساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
الف – درصورتی که شرکتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک‌اتحادیه
بین‌المللی شرکتهای هواپیمائی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک قطعنامه نرخ،راجع
به سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه
بین‌شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد توافق خواهد شد.
ب – درصورتی که هیچ کدام از شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد یا‌یکی از
آنها عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمائی نباشند و یا قطعنامه نرخ مندرج در جزء(الف)
فوق وجود نداشته باشد شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد درمورد‌نرخهائی
که برای سرویسهای مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند کرد.
پ – نرخهائی که به ترتیب مندرج در جزء‌های (الف) و (ب) فوق مورد توافق
قرار‌می‌گیرد لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامات
هواپیمائی‌طرفهای متعاهد تسلیم خواهدگردید. این محدوده زمانی با موافقت مقامات
مذکور قابل‌تغییر است.
ت – درصورتی که شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره‌نرخهای
قابل اجراء به توافق برسند یا درصورتی که یک طرف متعاهد شرکت هواپیمائی‌خود را به
منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله‌پانزده
روز اول از دوره سی روزه موضوع جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمائی یک طرف‌متعاهد
عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمائی‌طرفهای
متعاهد طبق جزء‌های (الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمائی طرف متعاهد‌دیگر
اعلام دارند، مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود درمورد‌نرخهای
مناسب به توافق برسند. به طور کلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات‌هواپیمائی طرفهای
متعاهد به مورد اجراء گذارده نخواهد شد. با وجود این درصورتی که‌ظرف مدت پانزده
روز یاد شده هیچ کدام از مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد عدم‌رضایت خود را نسبت به
نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده اعلام‌ندارند، نرخهای مزبور
تصویب شده تلقی خواهد شد.
۳ – نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده‌باشد،
به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۱ – امنیت هوانوردی
۱ – طرفهای متعاهد حقوق و تعهداتی را که به موجب حقوق بین‌المللی درقبال‌یکدیگر
درخصوص حفظ امنیت هواپیمائی کشوری دربرابر اعمال مداخله گرایانه‌غیرقانونی دارند،
مورد تأکید قرار می‌دهند.
طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق‌بین‌المللی به
عهده دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال‌ارتکابی دیگر
در هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۱۳۴۲.۶.۲۳ هجری شمسی‌مطابق با ۱۴ سپتامبر
۱۹۶۳ میلادی، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی‌هواپیما امضاء شده در
لاهه به تاریخ ۱۳۴۹.۹.۲۵ هجری شمسی مطابق با ۱۶ سپتامبر۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون
راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمائی‌کشوری امضاء شده در
مونترال به تاریخ ۱۳۵۰.۷.۱ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر۱۹۷۱ میلادی عمل خواهند
کرد.
۲ – طرفهای متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدتهای لازم را به یکدیگر جهت‌جلوگیری از
تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت‌این
هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع
تهدید‌دیگر علیه امنیت هواپیمائی کشوری ارائه خواهند کرد.
۳ – طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی‌مصوب
سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمائی‌کشوری
بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور درمورد طرفهای‌متعاهد
قابل اجراء است عمل نمایند. هر یک از طرفهای متعاهد باید از متصدیان‌هواپیماهائی
که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها‌در سرزمین
وی واقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد که‌مطابق
مقررات هوانوردی مزبور عمل کنند.
۴ – هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت‌هوانوردی
مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین‌خود، خروج
از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده است، رعایت کنند. هر طرف‌متعاهد باید
اطمینان حاصل کند که در سرزمین آن اقدامات کافی برای حفاظت از‌هواپیماها و بازرسی
مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواروبار‌هواپیما پیش از
سوار شدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود.همچنین هر
طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر برای انجام‌اقدامات امنیتی
ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد‌مورد توجه قرار
دهد.
۵ – هرگاه هواپیماهای کشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی‌دیگری
علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها یا تأسیسات‌هوانوردی
صورت پذیرد و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید ازطریق تسهیل
ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی‌خطر حادثه‌و یا خنثی
کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
ماده ۱۲ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام‌شده در
سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده خود به سرزمین‌طرف متعاهد دیگر
یا از آن سرزمین را که معمولاً توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده برای‌مقامات
هواپیمائی ملی خود تهیه و به آنها ارائه می‌گردد، بنا بر تقاضا دراختیار
مقامات‌هواپیمائی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی
آماری‌حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد از مقامات
هواپیمائی‌طرف متعاهد دیگر منوط به مذاکره و توافق طرفهای متعاهد خواهد بود.
ماده ۱۳ – مشاوره، تغییر و اصلاح
۱ – طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه ازطریق مقامات هواپیمائی‌خود با
یکدیگر همکاری لازم معمول خواهند داشت و به این منظور مقامات هواپیمائی‌یک طرف
متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر تقاضای‌مشاوره
کنند.
۲ – مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد ظرف شصت روز از‌تاریخ
دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان که لازم بداند خواستار تغییر
یا‌اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید ظرف شصت روز
از‌تاریخ دریافت تقاضای مذاکره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به
مذاکره‌بپردازند.
۴ – هرگونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۱۸) این
موافقتنامه،به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
۵ – علی‌رغم مفاد بند (۴) اصلاحات جدول مسیر پیوست این موافقتنامه می‌تواند‌به طور
مستقیم بین مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این‌اصلاحات با
مبادله یادداشت از طریق دیپلماتیک لازم‌الاجراء خواهد گردید.
ماده ۱۴ – حل اختلافات
۱ – هرگاه درمورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن
بین‌طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام
خواهند‌کرد که اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل
کنند،می‌توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی ارجاع
کنند.
۳ – چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق در مورد حل‌اختلاف به
نتیجه نرسند هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات‌مربوط خود،
ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به هیأت داوری سه‌نفره مرکب
از دو داور منتخب طرفهای متعاهد و یک سرداور ارجاع نماید.
درصورت ارجاع امر به داوری، هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز‌از تاریخ
دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یک داور اقدام می‌کند‌و
داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ آخرین انتخاب، سرداور را
تعیین خواهند کرد. چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین
نکند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، درمورد انتخاب سرداور به‌توافق نرسند، هر
یک از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی‌هواپیمائی کشوری
بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور را تعیین نماید.
سرداور باید درهر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با‌طرفهای
متعاهد روابط سیاسی دارد.
۴ – در مواردی که سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی‌کشوری
تعیین شود چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری از انجام‌وظیفه
مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس‌انجام
خواهد شد و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی
از‌طرفهای متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ یک از
طرفهای‌متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
۵ – هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آئین‌و
محل داوری را تعیین خواهد نمود.
۶ – تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
۷ – مخارج داوری شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط‌طرفهای
متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی که توسط شورای سازمان‌بین‌المللی
هواپیمائی کشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح‌مندرج در بند
(۳) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب‌خواهد گردید.
ماده ۱۵ – فسخ
هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه
طی‌اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی
سازمان‌بین‌المللی هواپیمائی کشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه
دوازده ماه پس‌از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی
خواهد شد، مگر‌آن که اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد
مسترد شود. هرگاه‌طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه
مزبور چهارده روز پس از‌وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری دریافت شده
تلقی خواهد شد.
ماده ۱۶ – مطابقت با کنوانسیونها یا موافقتنامه‌های چند جانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوائی درمورد هر دو
طرف‌متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن باید از
طریق مذاکره به‌شرح مندرج در ماده (۱۳) به نحوی اصلاح شود که مفاد آن با مقررات
کنوانسیون یا‌موافقتنامه مزبور انطباق یابد.
ماده ۱۷ – ثبت
این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد
سازمان‌بین‌المللی هواپیمائی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۸ – لازم‌الاجراء شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی‌بر
این که اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای لازم‌الاجراء شدن این
موافقتنامه به عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیر که از
طرف دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را در یک مقدمه و هجده ماده و
یک پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در دوشنبه در تاریخ ۱۳۸۱.۲.۱۰ هجری شمسی برابر با۲۰۰۲.۴.۳۰ میلادی
در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، انگلیسی و تاجیکی که هر سه‌متن دارای اعتبار
یکسان می‌باشند، تنظیم گردید. درصورت اختلاف در تفسیر متون، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف - از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران - دولت جمهوری تاجیکستان
پیوست
۱ – مسیرهائی که ممکن است توسط شرکت (های) هواپیمائی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
…………………………………………………………………………………………………………….
تهران نقاطی درکشورهای ثالث دوشنبه نقاطی در کشورهای ثالث
مشهد خجند
۲ – مسیرهائی که ممکن است توسط شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده جمهوری تاجیکستان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
…………………………………………………………………………………………………………….
دوشنبه نقاطی درکشورهای ثالث تهران نقاطی در کشورهای ثالث
خجند مشهد
تذکر :
۱ – پروازهای هواپیمای شرکتهای هواپیمائی تعیین شده به و از نقاط دیگر
در‌سرزمینهای طرفهای متعاهد به سرزمینهای کشور ثالث که در جدول مسیر تعیین
نشده‌اند، با موافقت شرکتهای هواپیمائی تعیین شده و تصویب مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد متعاقباً تعیین خواهند شد.
۲ – تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شرکتهای هواپیمائی تعیین شده به شرط تأیید مقامات هواپیمائی دوطرف متعاهد بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و سوم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۸۲.۲.۳۱ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
مهدی کروبی
رئیس مجلس شورای اسلامی