شماره : ۲۲۸۲ت۲۴۴۱۲ه
تاریخ : ۱۳۸۲/۰۱/۲۳
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۲/۱/۱۷ بنا به پیشنهاد شماره ۲۱۲-۱۷ مورخ ۱۳۷۹.۱۲.۱۷ جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و به استناد ماده (۴۴) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۷۹- طرح جامع امداد و نجات کشور را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول – کلیات
ماده ۱- تعاریف و مفاهیم زیر در این طرح در معانی مشروح مربوط بکار میروند:
۱- بحران: حوادثی است که در اثر رخدادها و عملکردهای طبیعی و انسانی بهطور ناگهانی به وجود میآید، مشقت و سختی را به یک مجموعه یا جامعه انسانی تحمیل میکند و برطرف کردن آن نیاز به اقدامات اضطراری، فوری و فوقالعاده دارد.
۲- بحران ملی: بحرانی است که مقابله با آن خارج از توان مجموعه مدیریت بحران و امکانات یک استان باشد.سایر موارد به عنوان بحران استانی یا محلی محسوب میشود.
تبصره- نوع بحران از حیث ملی، منطقه ای یا محلی بودن، براساس پیشنهاد استاندار استان مربوط و تأییدرییس ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه کشور مشخص میشود.
۳- مدیریت بحران: فرایند عملکرد و برنامهریزی مقامات دولتی و دستگاههای اجرایی دولتی و عمومیاستکه با مشاهده، تجزیه و تحلیل بحرانها، به صورت یکپارچه، جامع و هماهنگ با استفاده از ابزارهای موجود تلاشمیکنند از بحرانها پیشگیری نمایند یا در صورت بروز آنها در جهت کاهش آثار، آمادگی لازم، امدادرسانی سریع و بهبود اوضاع تا سطح وضعیت عادی تلاش نمایند.
۴- مدیریت مخاطرات (ریسک): فرایندی است که سطح تحمل یک خطر مشخص را در جامعه شناسایی میکند و این اطلاعات را در جهت تصمیم گیری برای اقدامات مربوط به کاهش اثرات مخاطرات و مقابله با آنها بهکار میبرد. این فرایند با توجه به منافع و هزینههای کاهش مخاطرات انجام میگیرد.
۵ – امداد و نجات: عملیات امداد و نجات به عنوان بخش عمده مرحله مقابله شامل جستجو، نجات، ارایه کمکهای اولیه، انتقال مجروحان تا نزدیکترین و اولین مرکز درمانی، تغذیه اضطراری، تأمین سرپناه اضطراری، تخلیه جمعیتها، تأمین امکانات اولیه و دریافت و توزیع کمکهای مردمی و اقلام اهدایی سازمانهای غیردولتی داخلی، خارجی و بینالمللی است.
ماده ۲- موضوع فعالیتها و مجموعه اقدامات مشمول این طرح عبارتند از:
۱- پیش گیری: مجموعه اقداماتی است که پیش، هنگام و پس از وقوع بحران با هدف جلوگیری از وقوعمخاطرات یا کاهش آثار زیان بار آن انجام میشود.
۲- آمادگی: مجموعه اقداماتی است که توانایی جامعه ـ دولت و مردم ـ را در انجام مراحل مختلف مدیریتبحران افزایش میدهد. آمادگی شامل جمع آوری اطلاعات، پژوهش، برنامهریزی، ایجاد ساختارهای مدیریتی،آموزش، تأمین منابع، تمرین و مانور است. آموزش شامل آموزشهای همگانی، تخصصی، نهادهای مدنی، صنایع و حرف، رسانههای گروهی و صدا و سیما است.
۳- مقابله: ارایه خدمات اضطراری به دنبال وقوع بحران است با هدف نجات جان و مال انسانها، تأمین رفاه نسبی برای آنها و جلوگیری از گسترش خسارات. مقابله شامل امداد و نجات، بهداشت، درمان، تأمین امنیت، ترابری، ارتباطات، تدفین، دفع مواد زاید جامد، دفع فاضلاب، مهار آتش، کنترل مواد خطرناک، سوخت رسانی، اطلاع رسانی و هشدار است.
۴- بازسازی: بازگرداندن شرایط یک منطقه آسیب دیده پس از بحران به شرایط عادی با درنظر گرفتن ویژگیهای توسعه پایدار و کلیه ضوابط ایمنی است.
ماده ۳- هدف از تصویب طرح جامع امداد و نجات عبارت است از: سازماندهی و هم پیوسته کردن کلیه عناصر و عوامل مدیریت بحران، استفاده از تمامی امکانات ملی، استانی و نیروهای مردمی، هدایت کلیه کمکهای دولتی و غیردولتی داخلی و خارجی به منظور پیش گیری و کاهش آثار بلایای طبیعی، ارایه حداکثر خدمات امداد و نجات سازمان یافته، تقلیل تلفات انسانی و اقتصادی، جبران و بازسازی و بازگرداندن شرایط زندگی به وضعیتاولیه قبل از بحران، ایجاد آمادگی لازم در مردم و تعیین دقیق نقش و وظایف دستگاههای اجرایی برای مقابله بابحران.
ماده ۴- راهکارهای اساسی عبارتند از :
۱- انجام مطالعات و تحقیقات به منظور بهره برداری لازم از اصول و دستاوردهای علمی، تخصصی و تجربیداخل کشور و کشورهای مختلف جهان و انتقال روشهای پیشرفته مدیریت بحران به نظام قانونگذاری، برنامهریزی و اجرایی کشور.
۲- اجرای برنامههای ملی و منطقه ای و سرمایه گذاری لازم در مراحل مختلف مدیریت بحران با اولویت پیشگیری و کاهش آثار بلایای طبیعی.
۳- سازماندهی، هماهنگی و به کارگیری کلیه دستگاههای اجرایی دولتی و غیردولتی، تحت برنامهریزی و مدیریت منسجم و تعیین شرح وظایف تفصیلی آنها در بحرانها.
۴- جلب مشارکت و همکاریهای مردمیاز طریق آموزش عمومی، ایجاد آمادگی، هدایت کمکهای مردمی به نحو مطلوب و توزیع آنها بین آسیب دیدگان، سازماندهی و آموزش نیروهای داوطلب در شبکه مدیریت بحران.
۵- استفاده صحیح و بهینه از کلیه امکانات دولتی و غیردولتی به منظور ارایه حداکثر خدمات در بحرانها.
۶- پشتیبانیهای لازم قوای سه گانه، وزارتخانهها، نهادها و نیروهای مسلح ـ به ویژه نیروی مقاومت بسیج ـ در بالاترین سطح ممکن.
فصل دوم ـ ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور و ستادهای تابع آن
ماده ۵- به منظور سیاستگذاری کلی، برنامهریزی ملی و نظارت عالیه بر امر مدیریت بحران کشور ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه کشور ـ که در این طرح ستاد نامیده میشود ـ تشکیل میگردد.
تبصره ـ از زمان تصویب این طرح کلیه مسوولیتها و اختیارات ستاد حوادث غیرمترقبه کشور و دیگر نهادها و مجامع موازی به ستاد منتقل میشود.
ماده ۶- اعضای ستاد عبارتند از:
۱- وزیر کشور (رییس).
۲- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
۳- وزیر پست و تلگراف و تلفن.
۴- وزیر آموزش و پرورش.
۵- وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
۶- وزیر راه و ترابری.
۷- وزیر نیرو.
۸- وزیر مسکن و شهرسازی.
۹- وزیر جهاد کشاورزی.
۱۰- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی.
۱۱- وزیر امور اقتصادی و دارایی.
۱۲- وزیر امور خارجه.
۱۳- وزیر علوم،تحقیقات و فناوری.
۱۴- رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور.
۱۵- رییس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران.
۱۶- فرمانده نیروی مقاومت بسیج.
۱۷- رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
۱۸- رییس ستاد کل نیروهای مسلح.
۱۹ ـ رییس سازمان شهرداریهای کشور.
۲۰ ـ فرمانده نیروی انتظامیجمهوری اسلامی ایران.
۲۱ـ رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
۲۲ ـ رئیس سازمان هواشناسی کشور [الحاقی ۱۳۸۳/۱/۲۶]
۲۳- رییس سازمان حفاظت محیط زیست [الحاقی ۱۳۸۳/۷/۱۹]
تبصره ـ در صورت عدم امکان حضور هر یک از اعضا ( به استثنای رییس ستاد) معاون ذیربط میتواند با هماهنگی دبیرخانه ستاد در جلسات شرکت نماید.
ماده ۷- وظایف و اختیارات ستاد عبارت است از:
۱- سیاستگذاری و تعیین راهبردهای جامع در زمینه مدیریت بحران.
۲- برنامهریزی ملی جهت اجرای نظام مدیریت بحران.
۳- سازماندهی برای استفاده از منابع موجود.
۴- هماهنگ نمودن وظایف، اختیارات و مسوولیتهای کلیه بخشها، واحدها و تشکیلات دولتی و غیردولتی در امر مدیریت بحران.
۵- سازماندهی و برنامهریزی جهت استفاده از مشارکتهای مردمی درخصوص بحرانها.
۶- تهیه پیش نویس لوایح قانونی، مقررات و مصوبات دولتی در ارتباط با مدیریت بحران، جهت ارایه به هیأت وزیران از طریق وزیر کشور.
۷- ایجاد هماهنگی و مشارکت در تهیه برنامههای توسعه پایدار براساس ملاحظات مدیریت بحران.
۸- نظارت و ارزشیابی برنامههای مدیریت بحران در تشکیلات دولتی، غیردولتی و مشارکتهای مردمی و ارایه راهکارهای مناسب جهت رفع نواقص و کاستیها.
۹- بررسی و تصویب پیشنهادهای کارگروههای زیرمجموعه ستاد.
۱۰- تصویب درخواست کمکهای خارجی.
۱۱- اعلام وضعیت بحرانهای ملی و استانی.
۱۲- پی گیری و پیش بینی تأمین اعتبارات و امکانات مالی موردنیاز مدیریت بحران کشور.
تبصره ـ در هنگام بروز بحران، کلیه وزارتخانهها، مؤسسات دولتی و نیروهای نظامی و انتظامی موظفند با رعایت سلسله مراتب فرماندهی بنا به اعلام رییس یا جانشین رییس ستاد با کلیه امکانات و نیروی انسانی در عملیات مقابله با بحران شرکت نمایند.
ماده ۸- ستاد سالی چهار جلسه عادی و در شرایط اضطراری بنا به پیشنهاد رییس ستاد، به تعداد موردنیاز جلسه فوقالعاده تشکیل میدهد.
ماده ۹- به منظور ایجاد هماهنگی پشتیبانی، تصمیم سازی، پی گیری عملیات اجرایی ستاد و ایجاد واحدهای تخصصی و اداری وابسته، دبیرخانه ستاد در وزارت کشور تشکیل میشود.
تبصره ـ تشکیلات دبیرخانه به پیشنهاد وزارت کشور و تأیید سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، با رعایتقوانین و مقررات مربوط تدوین میشود.
ماده ۱۰- وظایف دبیرخانه ستاد عبارت است از:
۱- انجام فرایند تصمیم سازی و پشتیبانی.
۲- انجام امور مطالعاتی، تحقیقاتی و پژوهشی کاربردی به منظور پشتیبانی کارشناسی ستاد از طریق مجامع ومراکز ذیربط.
۳- برقراری ارتباط با مراکز علمی، تحقیقاتی و اجرایی در داخل و خارج از کشور.
۴- مدیریت شبکه اطلاعات مدیریت بحران (شامل سیستم اطلاع رسانی و هشدار).
۵- طراحی و راه اندازی شبکه اطلاع رسانی مناسب به منظور ایجاد ارتباط میان سازمانی و اطلاعرسانی بهعموم مردم درخصوص بحرانها.
۶- مدیریت امور مالی ستاد در چهارچوب اعتبارات و برنامههای مصوب.
۷- نظارت بر طرحهای پژوهشی کارگروههای تابع.
۸- ایجاد هماهنگی بین ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه استانها و سازمانهای مسؤول امور تخصصی مدیریتبحران و ارزیابی فعالیت آنها زیرنظر ستاد.
۹- پشتیبانی تشکیل جلسات ستاد و کارگروه ملی آمادگی.
۱۰- ابلاغ تصمیمات، دستورالعملها و صورت جلسات و انجام کلیه امور اداری لازم.
۱۱- پی گیری اجرای مصوبات ستاد و کارگروه ملی آمادگی.
۱۲- برقراری ارتباط بین اعضای ستاد و سازمانهای مسؤول و همکار امور مدیریت بحران به منظور تبادلاطلاعات و هماهنگی.
۱۳- بررسی نیازهای اعتباری ستادهای حوادث و سوانح غیرمترقبه استانها در مراحل چهارگانه بحران وپیگیری تأمین و توزیع آن براساس سیاستها و برنامههای مصوب ستاد.
۱۴- پی گیری برگزاری سمینارها و گشتهای علمی، آموزشی و پژوهشی مرتبط با مدیریت بحران.
۱۵- انتشار پوستر، بروشور، نشریه، جزوه و کتاب به منظور افزایش آگاهیهای عمومی و گسترش فرهنگ ایمنی ودانش مدیریت بحران پس از اخذ مجوزهای لازم.
ماده ۱۱- به منظور سیاستگذاری استانی و اجرای مصوبات ستاد در سطح استانها، هماهنگی امور اجرایی و تصمیمگیری مناسب، ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه استان ـ که در این طرح «ستاد استان» نامیده میشود ـ درمرکز هر یک از استانهای کشور زیرنظر ستاد تشکیل میشود.
ماده ۱۲- اعضای ستاد استان عبارتند از:
۱- استاندار (رییس).
۲- مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان.
۳- رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان.
۴- مدیرعامل شرکت مخابرات استان.
۵- مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان.
۶- مدیرعامل شرکت برق منطقه ای استان.
۷- رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان.
۸- فرمانده ارشد سپاه در منطقه.
۹- فرمانده ارشد ارتش در منطقه.
۱۰- فرمانده نیروی مقاومت بسیج در استان.
۱۱- رییس سازمان بازرگانی استان.
۱۲- مدیر کل صدا و سیمای مرکز استان.
۱۳- رییس سازمان مسکن و شهرسازی استان.
۱۴- مدیر کل راه و ترابری استان.
۱۵- رییس سازمان جهاد کشاورزی استان.
۱۶- رییس شورای اسلامیاستان و در غیاب وی رییس شورای اسلامیشهر مرکز استان.
۱۷- مدیر کل سازمان بهزیستی استان .
۱۸- مدیر کل امور اقتصادی و دارایی استان.
۱۹- مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامیاستان.
۲۰- مدیر کل دادگستری استان.
۲۱- رییس سازمان آموزش و پرورش استان.
۲۲- شهردار شهر مرکز استان.
۲۳- رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامیاستان.
۲۴- مدیرکل حفاظت محیط زیست استان .
۲۵ ـ رییس سازمان شهرداریهای استان .
۲۶ـ فرمانده ناحیه انتظامی استان.
۲۷ ـ مدیر کل هواشناسی استان. [الحاقی ۱۳۸۳/۱/۲۶]
تبصره ـ بنا به ضرورت، رییس ستاد میتواند از سایر افراد برای شرکت در جلسات دعوت نماید.
ماده ۱۳- وظایف و اختیارات ستاد استان عبارت است از:
۱- سیاستگذاری در زمینه مدیریت بحران استان با تبعیت از سیاستهای ملی.
۲- هماهنگی و نظارت بر فعالیت ستادهای حوادث و سوانح غیرمترقبه شهرستانها.
۳- مدیریت بحران بحرانهای استانی در مراحل پیشگیری، مقابله و بازسازی با همکاری ستادهای شهرستانها وسازمانهای مسؤول امور تخصصی مدیریت بحران.
۴- اعمال جنبههای پیش گیری (پیش، هنگام و پس از بروز بحران) در ابعاد استانی با همکاری ستادهای شهرستانها و سازمانهای مسؤول امور تخصصی مدیریت بحران.
۵- مدیریت مرحله آمادگی مدیریت بحران ملی از طریق ارجاع جنبههای آمادگی به کارگروه آمادگی استان، موضوع ماده (۲۵) این طرح،پشتیبانی و هدایت فعالیت کارگروه آمادگی استان و ابلاغ مصوبات آن کارگروه بهسازمانهای ذیربط.
۶- توزیع اعتبارات و امکانات استانی موردنیاز مدیریت بحران استان.
۷- درخواست اعلام وضعیت بحران ملی یا منطقه ای از ستاد.
۸- اعلام وضعیت بحران استانی.
تبصره – در هنگام بروز بحران، کلیه ادارات، موسسات دولتی و نیروهای نظامی و انتظامی استان موظفند بارعایت سلسله مراتب فرماندهی بنا به اعلام رییس یا جانشین رییس ستاد استان با کلیه امکانات و نیروی انسانی در عملیات مقابله با بحران شرکت نمایند.
ماده ۱۴ – ستاد استان در شرایط عادی حداقل هر سه ماه یک بار و در شرایط اضطراری بنا به پیشنهاد رییس ستاد استان به تعداد مورد نیاز جلسه فوق العاده تشکیل میدهد.
ماده ۱۵- دبیرخانه ستاد استان در استانداری مربوط تشکیل میشود.
ماده ۱۶- به منظور تحقق بخشیدن به سیاستهای تعیین شده توسط ستاد و تصمیمات ستاد استان و اعمال مدیریت بحران در شهرستانها، ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه شهرستان ـ که در این طرح «ستاد شهرستان» نامیده میشود ـ در کلیه شهرستانهای کشور تشکیل میگردد.
ماده ۱۷- اعضای ستاد شهرستان عبارتند از:
۱- فرماندار (رییس).
۲- رییس شعبه جمعیت هلال احمر.
۳- شهردار شهر مرکز شهرستان.
۴- رییس شورای شهر مرکز شهرستان.
۵- فرمانده منطقه انتظامیدر شهرستان.
۶- فرمانده ناحیه مقاومت بسیج در شهرستان.
۷- رییس شبکه بهداشت و درمان شهرستان.
۸- رییس اداره مخابرات شهرستان.
۹- رییس اداره برق شهرستان.
۱۰- رییس اداره آب و فاضلاب شهرستان.
۱۱- نماینده سازمان مسکن و شهرسازی استان. [اصلاحی ۱۳۸۲/۷/۱۶]
۱۲- رییس اداره جهاد کشاورزی شهرستان.
۱۳- رییس اداره راه و ترابری شهرستان.
۱۴- رییس اداره بازرگانی شهرستان.
۱۵- رییس اداره ثبت اسناد و املاک شهرستان.
۱۶- نماینده شرکت گاز شهرستان.
۱۷- رییس دادگستری شهرستان.
۱۸- رییس سازمان تبلیغات اسلامیشهرستان.
۱۹ ـ رئیس اداره هواشناسی شهرستان [الحاقی ۱۳۸۳/۱/۲۶]
۲۰ ـ رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان. [الحاقی ۱۳۸۳/۱/۲۶]
ماده ۱۸- رییس ستاد شهرستان میتواند با دعوت از سایر سازمانها و دستگاهها حسب مورد، نسبت به تشکیل کارگروههای تخصصی مورد نیاز اقدام نماید.
ماده ۱۹- وظایف، اختیارات و تکالیف ستاد شهرستان عبارتند از:
۱- مدیریت بحران بحرانهای شهرستانی در مراحل پیشگیری، مقابله و بازسازی با همکاری سازمانهای مسؤول امور تخصصی مدیریت بحران.
۲- اعمال جنبههای پیش گیری (پیش، هنگام و پس از بروز بحران) در ابعاد شهرستانی
با همکاری سازمانهایمسؤول امور تخصصی مدیریت بحران.
۳- توزیع اعتبارات و امکانات شهرستانی موردنیاز مدیریت بحران شهرستان.
۴- درخواست اعلام وضعیت بحران استانی از ستاد استان.
۵- اعلام وضعیت بحران شهرستانی.
تبصره ۱- کلیه فعالیتهای ستاد شهرستان زیرنظر ستاد استان صورت میگیرد.
تبصره ۲- در هنگام بروز بحران، کلیه ادارات و نهادهای دولتی و غیردولتی و نیروهای نظامی و انتظامی موظفند با رعایت سلسله مراتب فرماندهی بنا به اعلام رییس ستاد شهرستان با کلیه امکانات و نیروی انسانی درعملیات مقابله با بحران شرکت نمایند.
ماده ۲۰ – ستاد شهرستان در شرایط عادی حداقل هر سه ماه یک بار و در شرایط اضطراری بنا به پیشنهاد رییسستاد شهرستان به تعداد مورد نیاز جلسه فوق العاده تشکیل میدهد.
فصل سوم ـ کارگروه ملی آمادگی و کارگروههای آمادگی استان
ماده ۲۱- به منظور مدیریت و پی گیری مجموعه اقدامات آمادگی موضوع بند (۲) ماده (۲) این طرح، کارگروه ملی آمادگی زیر نظر ستاد با ترکیب زیر تشکیل میشود:
۱- معاون هماهنگی امور عمرانی وزیر کشور (رییس).
۲- معاون وزیر نیرو.
۳- معاون وزیر جهاد کشاورزی.
۴- معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
۵- معاون وزیر راه و ترابری.
۶- معاون وزیر مسکن و شهرسازی.
۷- معاون وزیر بازرگانی.
۸- معاون وزیر علوم،تحقیقات وفناوری.
۹- معاون رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور.
۱۰- جانشین فرمانده نیروی مقاومت بسیج.
۱۱- دبیر کل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران.
۱۲- رییس سازمان هواشناسی کشور.
۱۳- معاون رییس سازمان حفاظت محیط زیست.
۱۴- رییس موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران.
۱۵- رییس پژوهشگاه زلزله شناسی.
ماده ۲۲- رییس کارگروه ملی آمادگی میتواند برحسب مورد از افراد کارشناس ذیربط جهت شرکت درجلسات کارگروه، دعوت به عمل آورد.
ماده ۲۳- وظایف و اختیارات کارگروه ملی آمادگی عبارتند از:
۱- هماهنگی و نظارت بر عملکرد کارگروههای تخصصی.
۲- بررسی طرحها و پیشنهادات واصله از کارگروههای تخصصی و تلفیق و هماهنگی با طرحها و پیشنهادات سایر کارگروهها با رعایت سیاستهای ستاد.
۳- پشتیبانی، هماهنگی، نظارت و سیاستگذاری فعالیتهای کارگروههای آمادگی استانها.
۴- مشارکت در تهیه برنامههای توسعه پایدار براساس ملاحظات مدیریت بحران.
۵- تهیه و تلفیق برنامههای کلی مدیریت بحران در سطوح مختلف.
۶- تهیه پیش نویس لوایح در زمینه مدیریت بحران کشور و ارایه به ستاد.
۷- برنامهریزی، ارزیابی و تصویب طرحهای آموزشی و پژوهشی در رابطه با حوادث و بلایای طبیعی در سطوح مختلف کشور.
۸- نظارت و برنامهریزی برای برگزاری مانورها و بازنگری در برنامهها و دستورالعملهای مربوط.
۹- برنامهریزی جهت فراهم کردن زمینه انتقال دانش و فناوری مربوط به مدیریت بحران به مراجع ذیربط.
۱۰- بررسی و برآورد اعتبار مورد نیاز برای فعالیتهای کارگروه و پیشنهادآن به ستاد.
ماده ۲۴- کارگروه ملی آمادگی سالی چهار بار جلسه عادی خواهد داشت و در صورت نیاز بنا به تشخیصرییس کارگروه، جلسه فوق العاده تشکیل میشود.
ماده ۲۵- به منظور هماهنگی و پی گیری اقدامات آمادگی، «کارگروه آمادگی استان» زیر نظر ستاد استانتشکیل میشود.
ماده ۲۶- اعضای کارگروه آمادگی استان عبارتند از:
۱- معاون امور عمرانی استاندار (رییس کارگروه).
۲- رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان.
۳- رییس سازمان جهاد کشاورزی استان.
۴- مدیر کل راه و ترابری استان.
۵- رییس سازمان بازرگانی استان.
۶- مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان.
۷- رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان.
۸- رییس سازمان مسکن و شهرسازی استان.
۹- مدیرکل هواشناسی استان.
۱۰- مدیرکل حفاظت محیط زیست استان.
۱۱- رییس سازمان جنگلها و مراتع استان.
۱۲- مدیرعامل سازمان آب منطقه ای استان.
۱۳- مدیرعامل شرکت برق منطقه ای استان.
۱۴- بالاترین مقام مسؤول شرکت پخش فراوردههای نفتی در استان.
۱۵- مدیرعامل شرکت گاز استان.
۱۶- فرمانده منطقه مقاومت بسیج استان.
۱۷- فرمانده ناحیه انتظامیاستان.
ماده ۲۷- کارگروه ملی آمادگی با همکاری کارگروههای تخصصی آن موظف است حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ این طرح، برنامههای مورد نیاز خود را با عنایت به شرح وظایف و تکالیف مربوط، تهیه و به تصویبستاد برساند و متعاقب آن در چارچوب برنامههای توسعه کشور، برنامه جامع خود را تنظیم و در مقاطع مربوط بهستاد ارایه نماید.
ماده ۲۸ ـ مدیریت و فرماندهی مراحل دیگر مدیریت بحران (شامل پیش گیری، مقابله و بازسازی) مستقیماً توسط ستاد اعمال میشود و فرماندهی امور تخصصی آن بر عهده سازمانهای مسؤول کارگروههای تخصصی است.
فصل چهارم ـ کارگروههای تخصصی
ماده ۲۹- کارگروه ملی آمادگی با همکاری سه گروه کارگروه به شرح زیر وظایف خود را انجام میدهد:
۱- کار گروههای تخصصی عملیاتی: مرحله آمادگی امور تخصصی مدیریت بحران را انجام میدهند.
۲- کار گروههای تخصصی پیشگیری و مدیریت مخاطرات: برنامهریزیها و هماهنگیهای لازم برای فعالیتهای پیشگیری و مدیریت مخاطرات را انجام میدهد به بررسی مخاطرات عمده تهدید کننده کشور و ویژگیهای آنها میپردازند.
۳- کارگروههای تخصصی آموزش: به انجام برنامهریزیها و هماهنگیهای لازم برای آموزش تخصصی وهمگانی مدیریت بحران در چهار مرحله آن و ارتقای سطح آمادگی جامعه در برابر بحرانها میپردازند.
ماده ۳۰- وظایف کلی کارگروههای تخصصی کارگروه ملی آمادگی عبارتند از:
۱- همکاری در جمع آوری اطلاعات در زمینه تخصصی مربوط.
۲- هدایت پژوهشهای تخصصی موردنیاز مدیریت بحران.
۳- تهیه برنامههای مورد نیاز مراحل چهارگانه مدیریت بحران در زمینه تخصصی مربوط جهت ارایه به مراجع مربوط.
۴- هماهنگی جهت ایجاد ساختارهای مدیریتی موردنیاز در مراحل مختلف مدیریت بحران در زمینههای تخصصی مربوط.
۵- تهیه برنامههای آموزشی و هدایت آنها در زمینه تخصصی مربوط.
۶- برنامهریزی تأمین منابع مدیریت بحران در زمینه تخصصی مربوط.
۷- تهیه برنامههای تمرین و مانور و نظارت بر انجام آنها در زمینه تخصصی مربوط.
۸- ارایه نظر کارشناسی به کارگروه ملی آمادگی و ستاد.
ماده ۳۱- وظایف کارگروههای تخصصی پیشگیری و مدیریت مخاطرات عبارت است از:
۱ – ساماندهی فعالیتهای مرتبط با پیشگیری و کاهش اثرات بحرانها.
۲ – ساماندهی فعالیتهای مرتبط با پیشگیری و مدیریت مخاطرات .
۳ – شناسایی مخاطرات جامعه و اولویت بندی آنها.
۴ – تعیین معیارها و استانداردهای ایمنی در تمامی امور عمرانی کشور و برقراری ساز و کارهایی جهت الزام بکارگیری آنها.
ماده ۳۲- وظایف کارگروههای تخصصی آموزش عبارت است از:
۱- شناسایی و تعیین گروههای آموزش جو و اولویت بندی آنها .
۲- تعیین و ارایه مطالب آموزشی برای گروههای مختلف با توجه به شرایط علمی و کاری آنها.
۳- ارایه آموزشهای تخصصی با استفاده از تجربیات اساتید و صاحبنظران امر مدیریت بحران در کشور.
۴- ساماندهی آموزش مراکز دولتی و غیر دولتی در جهت ارایه آموزشهای مرتبط در زمینه مراحل چهارگانه مدیریت بحران.
۵- استفاده از شیوههای گوناگون آموزش در زمانها و مکانهای مناسب.
۶- ایجاد زمینه جلب مشارکت مردمی در چهار مرحله بحران با آموزشهای ارایه شده.
۷- مشارکت دادن فعال تمامی سازمانهای دخیل در امر آموزش مدیریت بحران .
ماده ۳۳- علاوه بر سازمانهای مسؤول امور مدیریت بحران کشور- مندرج در ماده(۶) این طرح، وزارتخانهها و سازمانهای زیر نیز موظفند در زمینه مسایل آموزشی مدیریت بحران با ستاد همکاری نمایند:
۱- وزارت آموزش و پرورش از طریق :
الف -گنجاندن آموزشهای مستقیم و غیر مستقیم آشنایی با بلایای طبیعی شایع ایران، ایمنی و مدیریت بحران در کتب درسی و انتشارات کمک آموزشی دورههای مختلف تحصیلی .
ب – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در فعالیتهای فوق برنامه.
پ – برگزاری مانورهای سالانه در مدارس کشور با هماهنگی ستاد
ت – تشکیل شوراهای ایمنی در مدارس کشور با هماهنگی ستاد برای ساماندهی آموزش همگانی دانشآموزان.
ث – موظف نمودن واحد تألیفات کتب درسی برای اجباری نمودن مطالعه مطالب مربوط به حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی در کتب درسی
۲ – وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از طریق:
الف – موظف نمودن تمام دانشگاههای کشور برای آموزش همگانی مطالب مربوط به حوادث غیر مترقبه وبلایای طبیعی در زمینه مراحل چهارگانه بحران.
ب – گنجاندن اصول ایمنی، مدیریت بحران و آشنایی با بلایای طبیعی شایع ایران در برنامه درسی رشتههای مختلف.
پ – ایجاد و تداوم دورههای دانشگاهی مربوط به شناخت مخاطرات، ایمنی و مدیریت بحران.
ت – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در نشریات دانشگاهی .
ث – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در فعالیتهای فوق برنامه .
ج – برگزاری مانورهای سالانه در دانشگاههای کشور با هماهنگی ستاد.
چ – ایجاد شرایط مناسب برای انتقال اطلاعات تخصصی تر درباره آمادگی در برابر بلایای طبیعی میباشد، بهخصوص مقاوم سازی ساختمانها ( به ویژه برای دانشجویان رشتههای مهندسی عمران، راه و ساختمان ، شهرسازی).
۳- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامیاز طریق:
الف – صدور خارج از نوبت مجوز به کتب و نشریات مرتبط با امور ایمنی و مدیریت بحران.
ب – حمایت از فیلمها، نمایشها، کتب و نشریات مرتبط با امور ایمنی و مدیریت بحران .
پ – گنجاندن موضوع ایمنی در جشنوارههای فیلم، تئاتر و مراسم کتاب و نمایشگاههای ملی و بینالمللی سال.
ت – اولویت دادن و گنجاندن موضوع ایمنی در سیاستهای تبلیغی.
۴- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران از طریق:
الف – ارایه آموزشهای عمومی و تخصصی مدیریت بحران از طریق رادیو و تلویزیون .
ب – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در فیلمها و نمایشها.
پ – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در مسابقات.
ت – ارایه اخبار بحرانها و تحلیل آنها براساس اصول مدیریت بحران.
ث – ارایه تجربیات جهانی مدیریت بحران توسط گزارش و فیلم.
۵ – وزارت کار و امور اجتماعی از طریق:
الف – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در آموزشهای فنی و حرفهای .
ب – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران به ویژه در زمینه آمادگی و مقابله در برابر زلزله و مواد شیمیایی محیط کار در دورههای بازآموزی و آموزش ضمن خدمت کارگران.
۶- نیروهای نظامی و انتظامی و بسیج از طریق:
الف – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در آموزش نظامیسربازان وظیفه .
ب – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در آموزش نظامی درجه داران و افسران.
پ – گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در دورههای بازآموزی درجه داران و افسران.
۷- سازمان بهزیستی کشور از طریق:
الف – گسترش آموزش همگانی در خصوص بحرانها در سطح مهد کودکها و سایر مؤسسات تحت پوشش خود، با توجه به سطح فراگیری آنها.
ب – گسترش آموزشهای ضمن خدمت تخصصی مدیریت بحران برای کارکنان.
ماده ۳۴ – کارگروههای تخصصی عملیاتی عبارتند از:
۱- کارگروه تخصصی امداد و نجات، با مسؤولیت جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران.
۲- کارگروه تخصصی بهداشت و درمان، با مسؤولیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
۳- کارگروه تخصصی حمل و نقل، با مسؤولیت وزارت راه و ترابری.
۴- کارگروه تخصصی مخابرات و ارتباطات، با مسؤولیت وزارت پست و تلگراف و تلفن .
۵- کارگروه تخصصی آوار و تدفین، با مسؤولیت وزارت کشور ( سازمان شهرداریهای کشور).
۶- کارگروه تخصصی آتش نشانی و مواد خطرناک، بامسؤولیت وزارت کشور ( ستاد هماهنگی امور ایمنی و آتشنشانی).
۷- کارگروه تخصصی سوخت رسانی و مواد نفتی، با مسؤولیت وزارت نفت.
۸-کارگروه تخصصی امنیت و انتظامات، با مسؤولیت وزارت کشور.
۹- کارگروه تخصصی مدیریت برق، آب و فاضلاب، با مسؤولیت وزارت نیرو.
۱۰- کارگروه تخصصی تأمین مسکن، با مسؤولیت وزارت مسکن و شهرسازی .
۱۱- کارگروه تخصصی کشاورزی و دامداری، با مسؤولیت وزارت جهاد کشاورزی.
۱۲- کارگروه تخصصی صنعت و معدن، با مسؤولیت وزارت صنایع و معادن.
ماده ۳۵- کارگروههای تخصصی پیشگیری و مدیریت مخاطرات عبارتند از:
۱ـ کارگروه تخصصی زلزله و لغزش لایههای زمین، با مسؤولیت وزارت مسکن و شهرسازی.
۲ـ کارگروه تخصصی آفات، امراض نباتی و سرمازدگی، با مسؤولیت وزارت جهاد کشاورزی.
۳ـ کارگروه تخصصی احیای مراتع و مقابله با خشکسالی، با مسؤولیت وزارت جهاد کشاورزی .
۴ـ کارگروه تخصصی سیل و طغیان رودخانه، با مسؤولیت وزارت نیرو.
۵ ـ کارگروه تخصصی آلودگی هوا، با مسؤولیت سازمان حفاظت محیط زیست.
۶ ـ کارگروه تخصصی بلایای جوی، با مسؤولیت سازمان هواشناسی کشور .
ماده ۳۶- کارگروههای تخصصی آموزش عبارتند از:
۱ ـ کارگروه آموزش همگانی با مسؤولیت جمعیت هلال احمر.
۲ ـ کارگروه آموزش تخصصی با مسؤولیت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
۳ ـ کارگروه آموزش مدارس با مسؤولیت وزارت آموزش و پرورش.
۴ ـ کارگروه آموزش رسانههای گروهی با مسؤولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
۵ ـ کارگروه آموزش صدا و سیما با مسؤولیت صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران .
ماده ۳۷- مسؤولان هماهنگی کارگروههای تخصصی عملیاتی، کارگروههای پیشگیری و مدیریت مخاطرات و کارگروههای آموزش بنا به پیشنهاد رییس کار گروه ملی آمادگی و تصویب ستاد تعیین میشوند.
ماده ۳۸- مدیریت عملیات هر کارگروه تخصصی، بر عهده سازمان مسؤول آن امور زیر نظر ستاد است.
ماده ۳۹- اعضا، آییننامه داخلی و شرح وظایف کارگروههای تخصصی حداکثر تا دوماه پس از ابلاغ این طرح به پیشنهاد مسؤول هر کارگروه تخصصی و تأیید کارگروه ملی آمادگی و تصویب ستاد تعیین و تدوین میشود.
ماده ۴۰ – کارگروههای تخصصی کارگروه ملی آمادگی هر دو ماه یک بار جلسه عادی خواهند داشت و در صورت درخواست رییس کارگروه، جلسه فوقالعاده تشکیل میشود.
ماده ۴۱- کارگروههای تخصصی عملیاتی استان همانند کارگروههای تخصصی زیرمجموعه کارگروه ملی آمادگی ـ مطابق ماد (۲۹) این طرح ـ با شرکت مسؤولان استانی زیر نظر کارگروه ملی آمادگی تشکیل میشود.
تبصره – کارگروههای تخصصی مدیریت مخاطرات در هر استان، متناسب با انواع و فراوانی مخاطرات موجود در همان استان تشکیل میشود. ضرورت تشکیل هر یک از کارگروههای تخصصی مدیریت مخاطرات و اعضای آن توسط کارگروه آمادگی استان تعیین میگردد.
ماده ۴۲- رییس ستاد شهرستان میتواند با دعوت از سایر سازمانها و دستگاهها حسب مورد نسبت به تشکیل کارگروههای تخصصی مورد نیاز اقدام نماید.
ماده ۴۳- با توجه به تواناییهای جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، کارگروه تخصصی امداد و نجات که به عنوان یکی از کارگروههای تخصصی عملیاتی با مسؤولیت جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران زیرنظر کمیته ملی آمادگی، تشکیل شده است فرماندهی و هدایت عملیات امداد و نجات (به عنوان بخشی از عملیات مقابله) را بر عهده دارد.
ماده ۴۴- وظایف و اختیارات کارگروه تخصصی امداد و نجات عبارت است از:
۱- اجرای مصوبات ستاد.
۲- تهیه شرح خدمات تمامیسازمانها و بخشهای ذیربط در امر امداد و نجات.
۳- برنامهریزی و ایجاد هماهنگی لازم به منظور جلوگیری از تداخل مسؤولیتها و انجام کارهای موازی وتکراری در زمینه امداد و نجات.
۴- تهیه دستورالعملهای لازم برای آمادگی در زمینه امداد و نجات براساس سیاستهای مصوب ستاد.
۵- برنامهریزی جهت تهیه و تأمین وسایل موردنیاز اسکان موقت، تغذیه و بهداشت آسیب دیدگان.
۶- برنامهریزی در مورد برآورد اولیه تلفات و خسارات.
۷- برنامهریزی جهت آموزشهای ویژه موردنیاز سازمانهای ذیربط در امر امداد و نجات.
۸- برنامهریزی جهت تهیه و تأمین وسایل و تجهیزات امداد و نجات.
۹- برنامهریزی جهت شناسایی منابع کمکهای غیردولتی داخلی و خارجی و جلب و جذب این کمکها در بحرانها.
۱۰- پشتیبانی، هماهنگی و نظارت بر عملکرد کارگروههای تخصصی امداد و نجات استان.
تبصره ـ کلیه سازمانها و دستگاهها در هنگام بروز بحران، به درخواست جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران موظف به همکاری کامل در ارتباط با امر امداد و نجات هستند و جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران موظف است گزارش همکاری یا عدم همکاری احتمالی را به رییس ستاد ارایه نماید.
فصل پنجم ـ سایر مقررات
ماده ۴۵- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است کلیه مواد آموزشی و دستورالعملهای لازم درخصوص مدیریت بحران و سایر مواردی را که باعث ارتقای فرهنگ ایمنی در جامعه میشود و به تصویب کارگروه ملی آمادگی و کارگروههای آمادگی استانی رسیده است، پخش نماید.
ماده ۴۶- جذب، هدایت و توزیع اعانات و کمکهای غیردولتی داخلی و خارجی اعم از اموال منقول وغیرمنقول و وجوه نقدی بر عهده جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران است. جذب، هدایت و توزیع امکانات و کمکهای دولتی داخلی و خارجی اعم از منقول و غیرمنقول و وجوه نقدی بر عهده دبیرخانه ستاد است.
هرگونه دخل و تصرف، استفاده، توزیع و تصاحب کمکهای یاد شده توسط سایر اشخاص حقیقی و حقوقی، ممنوع است.
ماده ۴۷- سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف است در بودجه سنواتی کشور سالانه ردیف خاصی را متناسب با مراحل مختلف مدیریت بحران کشور، پیشبینی نماید و آن را در اختیار ستاد قرار دهد، دبیرخانه ستاد بر اساس سیاستها و دستورالعملهای ستاد، بودجه یاد شده را توزیع و هزینه مینماید.
ماده ۴۸- شوراهای برنامهریزی و توسعه استانها موظفند هر سال قسمتی از اعتبارات استانی خود را طبق پیشنهاد ستاد استان، به منظور انجام وظایف و برنامههای پیشبینی شده در برنامههای مراحل مختلف مدیریت بحران (پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی) تخصیص داده و به دبیرخانه ستاد استان ابلاغ نمایند. ستاد استان، نحوه مصرف این بودجه را مشخص مینماید.
ماده ۴۹- مسؤولان کلیه ادارات، سازمانها و دستگاههای اجرایی موظفند هنگام بروز بحران بلافاصله امکانات و تجهیزات و اماکن در اختیار خود را بنا به درخواست رییس ستاد استان جهت پیش گیری از گسترش خسارات جانی و مالی در اختیار ستاد استان گذاشته و گزارش کار خود را جهت انجام اقدامات بعدی به مسوولان بالاتر ارایه نمایند.
ماده ۵۰- کلیه واحدهای تولیدی اعم از بهداشتی، درمانی، غذایی، دارویی، سوختی و پوشاک موظفند در شرایط مقابله با بحران بنا به درخواست ستاد استان، تولیدات خود را با دریافت وجه آن در اختیار سازمانهای مربوط قرار دهند.
ماده ۵۱- هنگام وقوع بحران کلیه سازمانهای حمل و نقل عمومی و خصوصی، دارندگان وسایل نقلیه اعم از زمینی، هوایی، دریایی و ریلی موظفند خدمات مورد نیاز ستاد استان را به درخواست ستاد یاد شده تا اعلام رفع نیاز در اختیار مسوولان مربوط قرار دهند.
بدیهی است حقالزحمه و خسارات وارد شده و اجرت خدمات بخش خصوصی براساس عرف متداول پرداخت میشود.
ماده ۵۲- کلیه دارندگان مشاغل آزاد، صاحبان حرف، متولیان خدمات عمومی و متخصصان رشتههای مختلف موظفند به هنگام بروز بحران، به درخواست مسوولان مربوط، خدمات خود را جهت انجام علمیات مقابله در اختیار سازمانهای مسؤول امر مدیریت بحران قرار دهند. هزینه خدمات مربوط در صورت مطالبه توسط سازمانهای مسؤول بنا بر عرف روز پرداخت میشود.
ماده ۵۳- طرح مدیریت بحران شهر تهران مصوب هشتمین جلسه کارگروه کاهش آثار بلایای طبیعی مورخ ۱۳۸۰.۳.۸ تا زمان تصمیم گیری ستاد لازم الاجرا خواهد بود.
ماده ۵۴- صاحبان یا مسوولان کلیه مجتمعها یا اماکنی که حداقل یکی از شرایط زیر را دارند، باید طبقاستانداردهای تعیین شده توسط ستاد، گروه مدیریت بحران به منظور پیگیری کلیه مسایل مربوط به مراحل مدیریتبحران آن محل تشکیل دهند:
۱ـ دست کم بیست وپنج (۲۵) نفر ساکن یا کارمند داشته باشند.
۲ـ دست کم در ساعاتی از روز پیش از بیست و پنج (۲۵) نفر مراجعه کننده داشته باشند.
۳ـ دست کم شش (۶) طبقه داشته باشند.
۴ـ در صورتی که آسیب به سازه یا عملکرد آن محل برای ساکنان مناطق مجاور ایجاد خطر کند.
تبصره – در مناطق شهری، شهرداریها و در مناطق غیر شهری دبیرخانههای ستاد شهرستانها مسؤول پیگیری اجرای این ماده هستند.
ماده ۵۵- دبیرخانه ستاد موظف است با همکاری بیمه مرکزی ایران، گسترش بیمه حوادث در کشور را پیگیری نماید. بیمه حوادث شامل تأمین مالی بخشی از مراحل مقابله و بازسازی مدیریت بحران است.
تبصره ۱ ـ کارگروه ملی آمادگی موظف است دستورالعمل مربوط به انواع بیمههای حوادث، تخفیف یا یارانههای مربوط و نیز اجباری کردن موارد لازم را تهیه و به روز کند.
ماده ۵۶- وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است شرایطی را فراهم کند. که تا پایان سال ۱۳۸۳، امکان تحت پوشش بیمه حوادث قرار گرفتن حداقل پنجاه درصد صنایع دستی، ابنیه عمومی، تأسیسات شهری وروستایی، ساختمانهای مسکونی، تجاری و صنعتی میسر شود.
تبصره ۱ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است شرایط لازم را به نحوی فراهم کند که تا پایان سال ۱۳۸۸، امکان اجباری کردن بیمه حوادث در سطح عمومی فراهم گردد.
تبصره ۲ـ در مورد بیمه محصولات کشاورزی و دامیبا توجه به قانون تأسیس صندوق بیمه محصولات کشاورزی ـ مصوب ۱۳۶۲ـ این مسؤولیت متوجه وزیر جهاد کشاورزی خواهد بود.
ماده ۵۷ – سازمان شهرداریهای کشور در چارچوب اهداف سازمانی در جهت پشتیبانیهای مالی، فنی،اجرایی و مدیریتی از شهرداریها و سازمانهای وابسته و برای ارتقای توان مالی شهرداریها در امر مقابله و بازسازی حوادث، صندوق بیمه حوادث را طبق آییننامه ای که به تصویب شورای آن سازمان خواهد رسید ایجاد مینماید.
محمدرضا عارف – معاون اول رییسجمهور