آیین‌نامه مؤسسات آموزش عالی حوزوی

تاریخ تصویب: ۱۳۸۱/۰۸/۲۸
تاریخ انتشار: ۱۳۸۱/۰۹/۱۰

مصوب جلسه ۵۰۷ مورخ ۲۸/۸/۱۳۸۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی

مقدمه
به منظور تحقق اهداف والای حوزه علمیه و تحقق مصوبات شورای عالی حوزه علمیه قم، مؤسسات آموزش عالی حوزوی که در این آیین‎نامه «مؤسسه» نامیده می‎شوند با اهداف زیر تأسیس می‎شود.
تعریف: مراد از مؤسسات آموزش عالی حوزوی مؤسساتی است که منحصراً از طلاب علوم دینی گزینش می‎ نمایند و برنامه‎‌‌های آموزشی آن منطبق با برنامه‌‌‎های شورای عالی حوزه علمیه قم می‎باشد.

ماده ۱ـ اهداف مؤسسه:
الف ـ گسترش فرهنگ و معارف اسلامی.
ب ـ مطالعه و تحقیق در علوم انسانی و معارف اسلامی و تربیت دانشمندان و محققان متعهد.
ج ـ تربیت طلاب و فضلای مستعد برای مقابله با اندیشه‎های انحرافی و التقاطی.
د ـ تربیت مدرس، محقق، مبلغ اسلامی و متخصص در رشته‎های علوم انسانی به منظور تبیین معارف اسلامی و تأمین نیاز جامعه اسلامی.
هـ ـ تربیت نیروی انسانی متخصص و متعهد برای مراکز مختلف آموزشی.

ماده ۲:
مؤسسه دارای شخصیت حقوقی مستقل است که براساس ضوابط و آیین‎نامه‎‌های مصوب شورای عالی حوزه علمیه قم و در چارچوب مفاد این آیین‎نامه فعالیت داشته و رئیس آن نماینده قانونی مؤسسه در مقابل مراجع ذی‎صلاح و اشخاص ثالث می‎باشد.

ماده ۳ـ ارکان مؤسسه:
۱ـ مؤسس یا هیئت مؤسس
۲ـ هیئت امنا
۳ـ رئیس مؤسسه
۴ـ شورای مؤسسه

ماده ۴ـ مؤسس یا هیئت مؤسس:
صلاحیت مؤسس یا هیئت مؤسس توسط شورای عالی حوزه علمیه قم احراز می‎گردد.

ماده ۵ـ وظایف و اختیارات مؤسس یا هیئت مؤسس:
۱ـ تدوین و پیشنهاد تغییرات اساسنامه مؤسسه به شورای عالی حوزه علمیه قم.
۲ـ کسب امتیاز و مجوزهای لازم از شورای عالی و سایر مراجع ذی‎صلاح.
۳ـ فراهم کردن مقدمات و امکانات لازم برای شروع کار مؤسسه.
۴ـ تعیین آن عده از هیئت امنا که باید از طرف مؤسس و یا هیئت مؤسس تعیین شوند و عزل هر یک از آنها.
۵ـ پیشنهاد فضلا و اعضای هیئت امنا به شورای عالی حوزه علمیه قم.
۶ـ نظارت بر فعالیتهای مؤسسه برای تحقق اهدافی که به منظور آن تأسیس شده است.
۷ـ تصویب پیشنهادهای هیئت امنا در خصوص توسعه مؤسسه و فعالیتهای آن و ارسال آن به شورای عالی حوزه علمیه قم.

ماده ۶:
هر مؤسسه آموزش عالی حوزه‎ای پس از کسب مجوز تأسیس دارای یک هیئت امنا متشکل از ۵ تا ۹ نفر با ترکیب زیر خواهد بود که برای مدت ۴ سال انتخاب می‎شوند. انتخاب مجدد اعضا بلامانع است.
۱ـ حداکثر سه نفر از اعضای هیئت مؤسس و در صورتی که مؤسس شخصیت حقوقی باشد به معرفی مؤسس.
۲ـ سه تا پنج نفر از فضلای شناخته شده حوزه علمیه با تصویب شورای عالی حوزه علمیه قم.
۳ـ نماینده شورای عالی حوزه علمیه قم.

تبصره ۱: در ترکیب هیئت امنا لزوماً حضور یکی از مؤسسین و نیز نماینده شورای عالی حوزه علمیه قم ضروری است.

تبصره ۲: هر هیئت امنا دارای یک رئیس به انتخاب اعضا خواهد بود.

تبصره ۳: نحوه اداره جلسات هیئت امنا براساس آیین‎نامه داخلی خواهد بود که در اولین جلسه هیئت امنا تهیه و به تصویب می‎رسد.

ماده ۷ـ وظایف و اختیارات هیئت امنا:
۱ـ پیشنهاد رئیس مؤسسه به شورای عالی حوزه علمیه قم.
۲ـ تصویب اساسنامه مؤسسه که از طرف رئیس مؤسسه پیشنهاد می‎شود.
۳ـ تصویب بودجه جاری و عمرانی و تحقیقاتی مؤسسه.
۴ـ تعیین خزانه‎دار و حسابرس رسمی برای مؤسسه.
۵ـ تأیید حسابها و ترازنامه سالانه مؤسسه با توجه به گزارش حسابرس مؤسسه.
۶ـ جذب هدایا و کمکهای نقدی و غیرنقدی از اشخاص حقیقی و حقوقی.
۷ـ تصویب مقررات استخدامی و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایا.
۸ـ پیشنهاد تأسیس شعب یا انحلال واحدها به هیئت مؤسس.
۹ـ تصویب آیین‎نامه تشکیل شورای مؤسسه.
۱۰ـ تصویب اخذ وام.
۱۱ـ تصویب تعداد پذیرش طلاب که از طرف رئیس مؤسسه پیشنهاد می‎گردد.

تبصره ۱: تعداد پذیرش طلاب در هر سال و دوره تحصیلی باید به تأیید مدیریت حوزه علمیه قم برسد.

تبصره ۲: هرگونه تغییر در اختیارات و وظایف هیئت ‎امنا باید به تصویب شورای عالی حوزه علمیه قم برسد.

۱۲ـ پیشنهاد ضوابط و نحوه گزینش طلاب و اساتید مؤسسه برای تصویب به شورای عالی حوزه علمیه قم.
۱۳ـ تنظیم و تصویب آیین‎نامه داخلی هیئت امنا.

ماده ۸ـ رئیس مؤسسه:
رئیس مؤسسه مسئول اداره کلیه امور مؤسسه می‎باشد که به پیشنهاد هیئت امنا و پس از تأیید شورای عالی برای مدت پنج سال منصوب می‎شود.

تبصره: پذیرش استعفاء و یا عزل رئیس مؤسسه پس از تصویب هیئت امنا با حکم رئیس هیئت امنا خواهد بود.

ماده ۹ـ وظایف و اختیارات رئیس مؤسسه:
۱ـ اداره ‌کلیه امور مؤسسه.
۲ـ اجرای مصوبات مدیریت حوزه‌ علمیه قم و هیئت امنا.
۳ـ تهیه و تنظیم و پیشنهاد بودجه سالانه مؤسسه به هیئت امنا برای تصویب.
۴ـ استخدام، انتصاب و عزل کارکنان مؤسسه با رعایت ضوابط، مقررات و آیین‎نامه‌‎های مؤسسه.
۵ـ انعقاد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی.
۶ـ امضای کلیه اسناد مالی و غیرمالی و اوراق بهادار و تعهدآور برای مؤسسه.

ماده ۱۰ـ شورای مؤسسه:
اختیارات و وظایف شورای مؤسسه و همچنین کمیسیونهای تخصصی آن حسب مورد طبق ضوابط معمول در مؤسسات آموزش عالی تابع شورای عالی حوزه علمیه قم تعیین خواهد شد.

تبصره: ترکیب اعضای شورای مؤسسه و وظایف آن مطابق آیین‎نامه تهیه و به تأیید شورای عالی حوزه علمیه قم خواهد رسید.

ماده ۱۱:
الف ـ آیین‎نامه‌‎های مربوط به امور آموزشی، امتحانی و انضباطی و شرایط پذیرش علمی طلاب و مدت دوره تحصیلی توسط رئیس مؤسسه تهیه و پس از تأیید هیئت امنا به تصویب مدیریت حوزه علمیه قم می‎رسد.

ب ـ اختیار تصویب سرفصل‎ها و مواد درسی رشته‌‎های تحصیلی (موضوع مصوبه جلسه ۵۰۲ مورخ ۲۲/۵/۸۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی) به شورای عالی حوزه علمیه قم تفویض شده است.
ج ـ اعطای مدرک و دانشنامه مؤسسه مطابق مصوبه جلسه ۳۶۸ مورخ ۳/۱۱/۷۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود.

ماده ۱۲ـ انحلال مؤسسه:
انحلال مؤسسه بنا به پیشنهاد هیئت مؤسس و تصویب شورای عالی حوزه علمیه قم امکان‎پذیر خواهد بود و پس از تصویب، هیئت تسویه مرکب از سه نفر که دو نفر به انتخاب هیئت مؤسس و یک نفر به انتخاب شورای عالی حوزه علمیه قم تشکیل و با رعایت مقررات قانونی امر تسویه را به عهده خواهند داشت. پس از تسویه، واگذاری اموال و دارائیهای باقیمانده حسب تشخیص شورای عالی حوزه علمیه قم به حوزه علمیه قم انتقال داده خواهد شد.

تبصره: در صورت تصویب انحلال، هیئت مؤسس با هماهنگی مدیریت حوزه علمیه قم موظف است کلیه تعهدات مربوط به طلاب موجود در آن را تا اتمام دوره تحصیلات آنها به نحو مطلوب به انجام برساند.

ماده ۱۳:
کلیه امور مربوط به مؤسسات آموزش عالی حوزوی خواهران توسط مرکز مدیریت حوزه‎‌های علمیه خواهران و با ضوابط مندرج در این آیین‎نامه انجام خواهد شد.

ماده ۱۴:
هرگونه تغییر یا اصلاح در مواد این آیین‎نامه به پیشنهاد شورای عالی حوزه علمیه قم و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی امکان‎‌پذیر خواهد بود.

آیین‎نامه فوق مشتمل بر ۱۴ ماده و ۸ تبصره در جلسه ۵۰۷ مورخ ۲۸/۸/۸۱ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.