آیین‌نامه اجرایی قانون پیوند اعضای بیماران فوت شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آنان مسلم است

تاریخ تصویب: ۱۳۸۱/۰۲/۲۵
تاریخ انتشار: ۱۳۸۱/۰۳/۲۲

‌شماره: ۹۹۲۹ت۲۴۸۰۴‌ه‍
‌تاریخ: ۱۳۸۱.۰۳.۰۷


هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ ۱۳۸۱/۲/۲۵ بنا به پیشنهاد شماره ۳۷۲۰ مورخ ۱۳۸۰/۳/۲۸ و‌زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و‌ در اجرای تبصره (۳) ماده و‌احده قانون پیوند اعضای بیماران فوت شده و یا بیمارانی که مرگ مغزی آنان مسلم است ‌ـ‌مصوب ۱۳۷۹/۱/۱۷‌ـ‌ و‌ رعایت هماهنگی با دستگاه‌های مقرر در تبصره یادشده، آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور را به شرح ذیل تصویب نمود:

ماده ۱‌ـ‌ مرگ مغزی عبارت است از قطع غیر قابل برگشت کلیه فعالیت‌های مغزی کورتیکال (قشر مغز)، ساب کورتیکال (لایه زیر قشر مغز) و ساقه مغزی به طور کامل.

تبصره ـ‌ شرایط احراز مرگ مغزی و ضوابط و معیارهای آن توسط و‌زیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی دستورالعملی درچارچوب این آیین‌نامه تعیین و ابلاغ خواهد شد.


ماده ۲‌ـ‌ تشخیص و تأ‌یید مرگ مغزی بر اساس ضوابط این آیین‌نامه توسط چهار پزشک متشکل از یک متخصص نورو‌لوژی، یک متخصص جراحی مغز و اعصاب، یک متخصص داخلی و یک متخصص بیهوشی صورت می‌گیرد.

تبصره ۱‌ـ‌ متخصصان فوق الذکر در هر یک از دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان‌ها که دارای بیمارستان‌های مجهز باشند، توسط و‌زیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انتخاب و احکام آنان برای مدت چهار سال صادر خواهد شد.

تبصره ۲‌ـ‌ هر کدام از پزشکان صدرالذکر این ماده جداگانه بیمار را معاینه نموده، برگه مخصوص این امر را تکمیل، امضا و مهر می‌نمایند و در صورت اتفاق آرا، مرگ مغزی بیمار مسلم خواهد بود.

تبصره ۳‌ـ‌ تأ‌یید پزشک قانونی در حیطه و‌ظایف و مسؤو‌لیت‌های مربوط، در زیر برگه مخصوص ‌ـ‌ یادشده در تبصره (۲) فوق ‌ـ‌ ضرو‌ری است.

تبصره ۴ ‌ـ‌ برگه تعیین و تأ‌یید مرگ مغزی توسط و‌زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و در اختیار مراکز تشخیص دهنده مرگ مغزی قرار خواهد گرفت.

تبصره ۵ ‌ـ‌ [اصلاحی ۱۳۸۱/۷/۱۰]
تشخیص قطعی مرگ مغزی باید در بیمارستان‌های مجهز دانشگاهی دو‌لتی انجام شود.


ماده ۳‌ـ‌ اعضای تیم‌های تشخیص و تأ‌یید مرگ مغزی نباید عضو تیم‌های پیوندکننده باشند.


ماده ۴ ‌ـ‌ کلیه بیمارستان‌های کشور موظفند موارد و‌قوع مرگ مغزی را به مرکز مدیریت پیوند و بیماری‌های خاص و‌زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گزارش دهند تا مراتب توسط تیم تشخیص‌دهنده مرگ مغزی تأ‌یید گردد.


ماده ۵ ‌ـ‌ پس از مشخص شدن مرگ مغزی، مراحل بعدی در صورت و‌صیت بیمار یا موافقت و‌لی میت انجام خواهد شد.


ماده ۶‌ـ‌ و‌صیت بیمار در چارچوب قوانین مربوط می‌تواند به دو‌صورت کتبی یا شفاهی باشد و با اعلام کتبی یک نفر از و‌راث قانونی قابل احراز است. در حالتی که اصل و‌صیت‌نامه در دسترس نباشد، از و‌راث قانونی که و‌صیت نام‌برده را مبنی بر اعطای عضو محرز بدانند، طبق برگه تهیه شده از سوی و‌زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، باید صورت‌جلسه تنظیم و توسط افراد مطلع امضا شود.


ماده ۷ ‌ـ‌ و‌لی میت همان و‌راث کبیر قانونی می‌باشند که می‌توانند رضایت خود را مبنی بر پیوند اعضا اعلام نمایند. رضایت کلیه و‌راث یادشده لازم است.

تبصره ۱ ‌ـ‌ موافقت و‌لی میت باید کتبی صورت گیرد و‌ در پرو‌نده ضبط شود.

تبصره ۲ ‌ـ‌ احراز و‌لی میت باید بر اساس مدارک مثبته باشد.


ماده ۸ ‌ـ‌ ایجاد هماهنگی‌های لازم در اجرای این آیین‌نامه، به عهده مرکز مدیریت پیوند و‌ بیماری‌های خاص و‌زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌باشد.

تبصره ـ‌ انتخاب گیرندگان و او‌لویت‌بندی آنان جهت انجام پیوند، طبق برنامه تنظیمی‌ و‌ توسط مرکز فوق‌الذکر انجام خواهد شد.


ماده ۹ ‌ـ‌ و‌زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای تأ‌مین هزینه‌های مترتب بر امر پیوند اعضا، (هزینه‌های ICU، انتقال متوفی، تهیه و‌ انتقال عضو و انجام عمل پیوند) و همچنین انجام امور فرهنگی، پیشنهادات لازم را به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور اعلام، و سازمان مذکور نیز اعتبارات لازم را در هر سال تحت عنوان ردیفی خاص در قانون بودجه کل کشور پیش‌بینی می‌نماید.


ماده ۱۰ ‌ـ‌ و‌زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در چارچوب قانون مربوط و این آیین‌نامه، سایر دستورالعمل‌های لازم را صادر و به مبادی ذی‌ربط ابلاغ خواهد نمود.


‌محمدرضا عارف – معاون اول رییس‌جمهور