ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ارمنستان مشتمل بر یک مقدمه و هجده ماده و یک پیوست به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ارمنستان
مقدمه :
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ارمنستان با تمایل یکسان به انعقاد موافقتنامه‌ای به منظور تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوائی منظم بین سرزمینهای خود و ماوراء این سرزمینها، نسبت به موارد ذیل موافقت نمودند:
ماده ۱ – تعاریف
به جز درمواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، از لحاظ این موافقتنامه :
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در تاریخ
شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر هفتم دسامبر۱۹۴۴ میلادی در شیکاگو برای
امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل هر الحاقیه‌ای که به موجب ماده (۹۰)
کنوانسیون مزبور و هر اصلاحیه‌الحاقیه یا کنوانسیونی که به موجب مواد (۹۰) و (۹۴)
آن تصویب شده است، تا جائی که این موارد برای هر دو طرف متعاهد نافذ باشد، خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپیمائی» در مورد جمهوری اسلامی ایران اطلاق می‌شود به
«رئیس سازمان هواپیمائی کشوری» و هر شخص یا مقامی که‌مجاز به انجام وظایف فعلی آن
سازمان یا وظایف مشابه آن باشد و در مورد دولت ارمنستان اطلاق می‌شود به رئیس
اداره‌کل هواپیمائی و هر شخص یا‌مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی یا وظایف مشابه
مقامات مذکور باشد.
پ – اصطلاح «شرکت هواپیمائی تعیین شده» اطلاق می‌شود به شرکت هواپیمائی که به
موجب مفاد ماده (۳) موافقتنامه حاضر تعیین شود و اجازه‌فعالیت یافته باشد.
ت – اصطلاح «ظرفیت» در مورد یک هواپیما اطلاق می‌شود به میزان بارگیری مؤثر آن
هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت»در مورد «سرویس توافق
شده» اطلاق می‌شود به ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی ضرب در دفعات پرواز هواپیمای
مزبور طی زمان معین در تمام یا‌قسمتی از مسیر.
ث – اصطلاح «سرزمین» در مورد هر یک از طرفهای متعاهد به مناطق تحت حاکمیت آن طرف
اطلاق می‌شود.
ج – اصطلاحات «سرویس هوائی»، «سرویس هوائی بین‌المللی»، «شرکت هواپیمائی» و
«توقف به منظورهای غیرحمل و نقل» به ترتیب دارای همان‌معانی است که در ماده (۹۶)
کنوانسیون به آنها داده شده است.
چ – اصطلاح «نرخ» به قیمتی که باید برای حمل مسافر، بار همراه و غیرهمراه پرداخت
گردد و شرایطی که به موجب آن قیمتها اعمال می‌گردد از جمله‌قیمتها و شرایط مقرر
برای نمایندگی و سایر خدمات جنبی به استثنای دستمزدها و شرایط حمل پست اطلاق
می‌شود.
بدیهی است که عناوین مواد موافقتنامه حاضر معانی هیچ یک از مقررات آن را به نحوی
از انحاء محدود نمی‌کند یا توسعه نمی‌دهد.
ماده ۲ – اعطاء حقوق
۱ – هر طرف متعاهد حقوق مشخص شده در این موافقتنامه را جهت انجام سرویسهای هوائی
بین‌المللی منظم به وسیله شرکت هواپیمائی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر به شرح زیر به
طرف متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیرحمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذکور در نقاطی که برای آن مسیر در جدول مسیر پیوست موافقتنامه
حاضر مشخص گردیده است به منظور سوار و پیاده کردن‌مسافر، بار و پست در حمل و نقل
بین‌المللی.
۲ – استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراء مندرج در جدول مسیر پیوست
این موافقتنامه مشروط به مذاکره و موافقت شرکتهای‌هواپیمائی تعیین شده طرفهای
متعاهد و تصویب مقامات صلاحیتدار هواپیمائی آنها خواهد بود.
۳ – هیچ یک از مفاد این موافقتنامه به نحوی تلقی نخواهد شد که شرکت هواپیمائی یک
طرف متعاهد محق باشد در سرزمین طرف متعاهد دیگر درقبال مزد یا کرایه مسافر، بار و
پست به مقصد نقطه دیگری در سرزمین طرف متعاهد دیگر حمل کند.
۴ – در مناطق جنگی و یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی که بدین طریق تحت تأثیر قرار
گرفته‌اند، انجام این قبیل سرویسها منوط به تصویب مقامات‌ذی‌صلاح خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد یک یا چند شرکت هواپیمائی را برای انجام سرویسهای مورد
توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین و مراتب را کتباً به‌طرف متعاهد دیگر اعلام نماید.
۲ – پس از دریافت اعلامیه تعیین، مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد
بندهای (۳) و (۴) ماده حاضر به شرکت هواپیمائی تعیین شده‌بدون تأخیر اجازه مقتضی
را اعطاء خواهند کرد.
۳ – مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف
متعاهد دیگر بخواهند که مقامات مزبور را قانع سازند شرایط‌مقرر در قوانین و
مقرراتی را که معمولاً برای سرویسهای هوائی بین‌المللی طبق مفاد کنوانسیون توسط
مقامات مزبور اعمال می‌گردد دارا می‌باشند.
۴ – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که طرف متعاهد مزبور قانع نشده باشد که
مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمائی مربوط در دست‌اتباع طرف متعاهد مزبور است
از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را
که برای اعمال حقوق مشخص شده‌در ماده (۲) موافقتنامه حاضر توسط آن شرکت هواپیمائی
تعیین شده لازم بداند وضع نماید.
۵ – در هر زمان پس از آن که مفاد بندهای (۱) و (۲) این ماده به مرحله عمل در آمده
باشد شرکت هواپیمائی که بدین نحو تعیین شده و اجازه کسب‌نموده می‌تواند
بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که بهره‌برداری از
این سرویسها مادامی که نرخی مطابق مفاد ماده (۱۰)این موافقتنامه در مورد سرویسهای
مزبور وضع و لازم‌الاجراء نگردیده، انجام نپذیرد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروح ذیل اجازه بهره‌برداری صادر شده را لغو
یا استفاده از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را در‌مورد شرکت هواپیمائی
تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق نماید یا هر شرطی را که ممکن است برای استفاده از
این حقوق لازم باشد وضع نماید:
الف – در هر موردی که قانع نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر آن شرکت هواپیمائی
در دست طرف متعاهدی که شرکت مذکور را تعیین نموده یا‌اتباع طرف متعاهد مزبور است.
ب – در موردی که شرکت هواپیمائی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این حقوق
را اعطاء نموده است رعایت نکند.
پ – در موردی که شرکت هواپیمائی مذکور به هر نحوی از انحاء عملیات بهره‌برداری را
مطابق مقررات موافقتنامه حاضر انجام ندهد.
۲ – جز در مواردی که لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده به صورت
فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات لازم‌باشد اعمال این حق فقط پس
از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
۱ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که ناظر به ورود یا خروج هواپیماهائی که به امر
هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند یا ناظر به بهره‌برداری و‌هوانوردی چنین
هواپیماهائی حین پرواز برفراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذکور می‌باشند نسبت
به هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر مجری خواهد بود.
۲ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که در سرزمین خود ناظر به ورود و خروج و اقامت
موقت مسافران و کارکنان و بار یا پست از قبیل تشریفات‌ورود و خروج و مهاجرت است و
همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی در مورد مسافران و کارکنان و بار یا پست حمل شده
توسط هواپیمای شرکت‌هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در زمانی که در سرزمین
مذکور باشد اعمال خواهد شد.
۳ – هر طرف متعاهد نسخه‌هائی از قوانین و مقررات مربوط مندرج در این ماده را بنابر
تقاضا دراختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
۴ – شرکت هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد مجاز خواهد بود نمایندگی خود را در
سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید. در صورت تعیین یک‌نمایندگی کل یا نمایندگی
فروش کل این نماینده طبق قوانین و مقررات مربوط جاری هر یک از طرفهای متعاهد منصوب
خواهد شد.
۵ – انتقال درآمدهای حاصل شده توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد طبق
مقررات تسعیر ارزهای خارجی قابل اجرا در دو کشور‌صورت خواهد گرفت. طرفین همه
امکانات خود را برای تسهیل در انتقال چنین درآمدهائی پس از کسر مخارج به کار
خواهند گرفت.
ماده ۶ – معافیت از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر عوارض
۱ – هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای بین‌المللی را
مورد بهره‌برداری قرار می‌دهد و مواد سوختی و روغن‌موتور و سایر مواد مصرفی فنی و
وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خوار و بار موجود در هواپیماهای شرکت
هواپیمائی یک طرف متعاهد که‌مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع
موافقتنامه حاضر می‌باشند به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس
عمل‌متقابل از پرداخت حقوق گمرکی، سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض
یا هزینه‌های ملی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی‌مورد استفاده قرار
گیرد یا به مصرف برسد که هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
۲ – سوخت و روغن موتور و مواد مصرفی فنی و وسائل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و
خواروبار وارد شده به سرزمین یک طرف متعاهد توسط‌طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن که
صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای طرف متعاهد اخیرالذکر می‌باشند براساس عمل
متقابل از پرداخت حقوق‌گمرکی، سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و
هزینه‌های ملی معاف خواهند بود.
۳ – سوخت و روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری
و خواروبار در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای‌شرکت هواپیمائی طرف متعاهد
دیگر می‌شوند و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرند براساس عمل
متقابل از پرداخت حقوق گمرکی‌و سود بازرگانی و مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر
عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهد بود.
۴ – لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیماهای شرکت
هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت‌مقامات گمرکی سرزمین طرف متعاهد
دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان این مواد را تا زمانی که
طبق مقررات گمرکی مجدداً‌صادر شود و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت
مقامات نامبرده قرار داد.
۵ – مسافران، اثاثیه مسافر و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در عبور مستقیم
می‌باشند و از حریمی که در فرودگاه آن طرف بدین منظور اختصاص‌یافته خارج نمی‌شوند،
فقط مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و باری که در عبور مستقیم است
از حقوق گمرکی و سود بازرگانی سایر‌مالیاتهای مشابه معاف خواهد بود.
۶ – اسناد رسمی حاوی نشانه رسمی شرکت هواپیمائی مانند برچسب چمدان، بلیط هواپیما،
بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی‌که به داخل سرزمین هر طرف
متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد شده
باشد از کلیه حقوق گمرکی و‌سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل معاف
خواهد بود.
ماده ۷ – هزینه‌های فرودگاهی
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاهی را جهت استفاده
شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیر‌مشخص شده تعیین خواهد کرد و
تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای بهره‌برداری
سرویسهای مورد توافق لازم است‌دراختیار شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر
قرار خواهد داد.
۲ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند درقبال استفاده هواپیماهای شرکت هواپیمائی
تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن‌هزینه‌های عادلانه و
معقولی دریافت دارد، مشروط بر آن که میزان این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای حمل و نقل
هوائی که در سرویسهای مشابه بین‌المللی‌تردد می‌کنند و برای استفاده از چنین
فرودگاهها و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نکند.
ماده ۸ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
۱ – شرکتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد از رفتار عادلانه و متساوی
برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخص
شده از فرصت‌های متساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکتهای هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد
منافع شرکت هواپیمائی طرف دیگر را منظور نظر‌خواهد داشت تا من غیرحق در سرویسهای
طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی سرویسهای مورد توافق که توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای
متعاهد انجام می‌شود تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار‌مناسب برای رفع نیازمندیهای
جاری و پیش‌بینی شده معقول حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین
کننده شرکت هواپیمائی و‌سرزمین طرف متعاهد دیگر است.
۴ – با در نظر گرفتن اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده، شرکت
هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد همچنین می‌تواند ظرفیتی را‌برای برآورده کردن
نیازمندیهای حمل و نقل بین سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیرهای ضمیمه
موافقتنامه حاضر و سرزمین طرف‌متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵ – ظرفیتی که عرضه می‌شود از جمله تعداد سرویسها و نوع هواپیمای مورد استفاده
شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویس‌های‌مورد توافق براساس توصیه
شرکتهای هواپیمائی تعیین شده مورد موافقت مقامات هواپیمائی قرار خواهد گرفت.
شرکتهای هواپیمائی تعیین شده چنین‌توصیه‌ای را پس از شور لازم بین خود و رعایت
اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده به عمل خواهند آورد.
۶ – در صورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد، مسائل
مشروح در بند (۵) فوق از طریق توافق بین مقامات هواپیمائی‌دو طرف متعاهد حل و فصل
خواهد گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شرکتهای
هواپیمائی تعیین شده بدون‌تغییر باقی خواهد ماند.
۷ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی روز قبل از شروع سرویسها
در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را به مقامات‌هواپیمائی طرف متعاهد دیگر
برای تصویب تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز از همین قرار عمل خواهد
شد. این محدودیت زمانی را‌می‌توان در موارد خاص با تصویب مقامات نامبرده کاهش داد.
ماده ۹ – شناسائی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی که توسط یک طرف
متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی‌باشد، توسط طرف متعاهد
دیگر برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه معتبر شناخته
خواهد شد، مشروط بر این که شرایط‌صدور یا اعتبار این گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
مساوی یا بیش از حداقل استانداردهائی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد
شد. در هر حال‌هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز
از فراز سرزمین خود از شناسائی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی که‌جهت اتباع
آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا اعتبار یافته خودداری
نماید.
ماده ۱۰ – نرخهای حمل و نقل هوائی
۱ – نرخهای مورد اجرا توسط شرکتهای هواپیمائی طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد
توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل‌مربوط از جمله هزینه
بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شرکتهای هواپیمائی دیگر که در
تمام یا قسمتی از همان مسیرها‌سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
۲ – نرخهای موضوع بند (۱) این ماده براساس قواعد ذیل تعیین می‌گردد:
الف – هرگاه شرکتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک اتحادیه
بین‌المللی شرکتهای هواپیمائی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک‌قطعنامه نرخ ناظر
بر سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخ‌ها براساس این قطعنامه بین
شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد‌توافق خواهد شد.
ب – هرگاه قطعنامه‌ای در باره نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق وجود نداشته باشد
یا یک یا هیچ یک از شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای‌متعاهد عضو اتحادیه
شرکتهای موضوع بند (الف) فوق نباشد، شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد
در مورد نرخهائی که برای سرویس‌های‌مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند
نمود.
پ – نرخهائی که بدین ترتیب مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل سی روز قبل از تاریخ
پیشنهادی اجرا برای تصویب به مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد‌تسلیم خواهد گردید.
این محدودیت زمانی به شرط موافقت مقامات مذکور قابل کاهش است.
ت – در صورتی که شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره
نرخهای قابل اجرا به توافق برسند یا در صورتی که یک طرف متعاهد‌شرکت هواپیمائی
خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در
فاصله پانزده روز اول از دوره سی روزه موضوع‌جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمائی
یک طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای
هواپیمائی طرفهای متعاهد‌طبق بندهای (الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمائی
طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود
در‌مورد نرخهای مناسب به توافق برسند. به طور کلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات
هواپیمائی طرفهای متعاهد به موارد اجراء گذارده نخواهد شد. با‌وجود این در صورتی
که ظرف مدت پانزده روز یاد شده، هیچ کدام از مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد عدم
رضایت خود را نسبت به نرخهای توافق‌شده بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده اعلام
ندارند، نرخهای مزبور تصویب شده تلقی خواهد شد.
۳ – نرخهای تعیین شده به موجب مفاد این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده
باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۱ – امنیت هوانوردی
۱ – طرفهای متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل تأکید
می‌نمایند که تعهد آنان در قبال یکدیگر برای حفظ امنیت‌هواپیمائی کشوری در برابر
اعمال مداخله غیرقانونی جزء لاینفکی از این موافقتنامه را تشکیل می‌دهد.
طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل، به
ویژه مطابق با مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال‌ارتکابی دیگر در هواپیما
امضاء شده در توکیو به تاریخ ۱۳۴۲.۶.۲۳ هجری شمسی مطابق با ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی
کنوانسیون راجع به جلوگیری‌از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ
۱۳۴۹.۹.۲۵ هجری شمسی مطابق با ۱۶ دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون راجع به‌جلوگیری
از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمائی کشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ
۱۳۵۰.۷.۱ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر ۱۹۷۱میلادی عمل خواهند کرد.
۲ – طرفهای متعاهد کلیه مساعدتهای لازم را جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی
هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این‌هواپیماها، مسافران و
خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت
هواپیمائی کشوری را بنا بر تقاضا در مورد یکدیگر‌به عمل خواهند آورد.
۳ – طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی تعیین شده
از سوی سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری را که به‌عنوان ضمائم کنوانسیون
هواپیمائی کشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی در مورد
طرفین قابل اجراست عمل نمایند. آنها‌می‌باید از گردانندگان هواپیماهائی که محل ثبت
آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائم آنها در سرزمین طرفین می‌باشد و نیز
گردانندگان‌فرودگاههای واقع در سرزمینهای خود بخواهند که طبق مقررات امنیت
هوانوردی مزبور عمل نمایند.
۴ – هر طرف متعاهد موافقت دارد که می‌توان از این گردانندگان هواپیماها درخواست
نمود تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق را که‌طرف متعاهد دیگر
از لحاظ ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده رعایت
کنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان حاصل‌کند که در سرزمین او اقدامات کافی برای
حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار
و خوار و بار هواپیما قبل‌و در زمان سوار شدن مسافران یا بارگیری به نحو مؤثر
معمول می‌شود.
هر طرف متعاهد همچنین باید با هر درخواست طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات
امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با یک تهدید خاص برخورد‌مثبت داشته باشد.
۵ – هرگاه هواپیماهای کشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی دیگری
علیه امنیت این هواپیماها، مسافران و خدمه آنها،فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی
صورت پذیرد، و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید از طریق
تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر‌مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی‌خطر حادثه و یا
خنثی کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
ماده ۱۲ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در
سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده‌خود را به سرزمین طرف متعاهد
دیگر یا از آن سرزمین را ، که معمولاً توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده برای مقامات
هواپیمائی ملی خود تهیه و به‌آنها ارائه می‌گردد بنابر تقاضا دراختیار مقامات
هواپیمائی طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد. کلیه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل
مورد درخواست مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر در صورت تقاضا مورد شور و توافق بین دو طرف متعاهد قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۳ – مشاوره، تغییر و اصلاح
۱ – طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه از طریق مقامات هواپیمائی خود با
یکدیگر همکاری لازم معمول خواهند داشت، و به این‌منظور مقامات هواپیمائی یک طرف
متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر تقاضای مشاوره کنند.
۲ – مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد ظرف شصت روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان که لازم بداند خواستار تغییر یا
اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید‌ظرف شصت روز از
تاریخ دریافت تقاضای مذاکره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به مذاکره بپردازند.
۴ – هرگونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۱۸) این موافقتنامه، به مورد اجرا نهاده خواهد شد.
۵ – علی‌رغم مفاد بند (۴) اصلاحات جدول مسیر پیوست این موافقتنامه می‌تواند، به
طور مستقیم بین مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد مورد توافق‌قرار گیرد. این اصلاحات با مبادله یادداشت از طریق دیپلماتیک لازم‌الاجراء خواهد گردید.
ماده ۱۴ – حل اختلاف
۱ – هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوست‌های) آن بین
طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله‌نخست اهتمام خواهند کرد
که اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل کنند،
می‌توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا‌هیأتی ارجاع کنند.
۳ – چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق در مورد حل اختلاف به
نتیجه نرسند هریک از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین‌و مقررات مربوط خود،
ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای هر طرف متعاهد دیگر موضوع را به یک هیأت داوری سه نفره
مرکب از دو داور منتخب طرفهای‌متعاهد و یک سرداور ارجاع نماید.
در صورت ارجاع امر به داوری، هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ
دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی‌یک داور اقدام می‌کند و
داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ آخرین انتخاب، سرداور را
تعیین خواهند کرد. چنانچه هر یک‌از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین
نکند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، در مورد انتخاب سرداور به توافق نرسند، هر
یک از‌طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری
بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور را تعیین نماید.
سرداور باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با طرفهای
متعاهد روابط دیپلماتیک دارد.
۴ – درمواردی که سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری
تعیین شود چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی‌هواپیمائی کشوری از انجام وظیفه
معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام خواهد شد،
و چنانچه معاون رئیس‌نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد
باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ یک از طرفهای متعاهد را‌نداشته
باشد، انجام خواهد شد.
۵ – هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آیین و
محل داوری را تعیین خواهد نمود.
۶ – تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
۷ – مخارج هیأت داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط
طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی که‌توسط شورای سازمان بین‌المللی
هواپیمائی کشوری در خصوص نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (۳)
این ماده به وجود آید‌به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب خواهد گردید.
ماده ۱۵ – فسخ
هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه طی
اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اعلام همزمان‌به اطلاع سازمان
بین‌المللی هواپیمائی کشوری خواهد رسید.
در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد دیگر
فسخ خواهد شد، مگر آن که اعلام فسخ قبل از انقضای این‌مدت با تراضی طرفین پس گرفته
شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوی طرف متعاهد دیگر، اعلام فسخ چهارده روز پس از
وصول آن به سازمان‌بین‌المللی هواپیمائی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۶ – مطابقت با کنوانسیونها و موافقتنامه‌های چندجانبه
چنانچه موافقتنامه یا کنوانسیون کلی چند جانبه حمل و نقل هوائی در مورد هر دو طرف
متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم)آن به نحوی اصلاح
خواهد شد تا با مقررات کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور تطبیق نماید.
ماده ۱۷ – ثبت
این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن و کلیه اصلاحات آن نزد سازمان بین‌المللی
هواپیمائی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۸ – لازم‌الاجراء شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی بر
این که اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای لازم‌الاجراء شدن این
موافقتنامه به عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیر که از طرف دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را در یک مقدمه، هجده‌ماده و یک پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تهران در تاریخ ۱۳۷۹.۱۱.۴ هجری شمسی برابر با ۲۰۰۱.۱.۲۳ میلادی
در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، ارمنی و انگلیسی که هر سه متن دارای اعتبار
یکسان می‌باشد، تنظیم گردید. در صورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
ازطرف - ازطرف
دولت جمهوری اسلامی ایران - دولت جمهوری ارمنستان
پیوست
جدول مسیر
۱ – مسیرهائی که ممکن است توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبدأ نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
—————————————————-
تهران در آینده مشخص ایروان در آینده مشخص
تبریز خواهد شد جمیری خواهد شد
اصفهان استپنوان
۲ – مسیرهائی که ممکن است توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده جمهوری ارمنستان مورد
بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبدأ نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
—————————————————-
ایروان درآینده مشخص تهران در آینده مشخص
جمیری خواهد شد تبریز خواهد شد
استپنوان اصفهان
۳ – هر شرکت هواپیمائی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص شده در
ضمیمه موافقتنامه حاضر را در شرایطی مورد بهره‌برداری قرار‌دهد که حق بهره‌برداری
از آزادی پنجم بین این گونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد مگر این که
در این مورد بین دو طرف متعاهد‌براساس توصیه‌های شرکتهای هواپیمائی تعیین شده
توافقی به عمل آمده باشد.
۴ – نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یک از مسیرهای مشخص شده را می‌توان به اختیار شرکتهای هواپیمائی تعیین شده در هر پرواز یا کلیه پروازها‌حذف نمود.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ چهارم مهرماه یکهزار و سیصد و هشتاد مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۸۰.۷.۲۵ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
مهدی کروبی
رئیس مجلس شورای اسلامی