آیین‌نامه اجرایی قانون انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی با موازین شرع مقدس

تاریخ تصویب: ۱۳۸۰/۰۶/۱۴
تاریخ انتشار: ۱۳۸۰/۰۷/۰۷

‌شماره ۲۸۶۳۴ت۲۳۸۸۸هـ – ۱۳۸۰/۶/۲۰

‌هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۰/۶/۱۴ بنا به پیشنهاد شماره ۱۳۲۳۲ مورخ ۱۳۷۹.۹.۱۷ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به استناد‌ ماده (۷) قانون انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی با موازین شرع مقدس -مصوب ۱۳۷۷- آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر‌ تصویب نمود:


ماده ۱ – مؤسسات پزشکی موضوع این آیین‌نامه، مراکز موضوع ماده (۱) قانون انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی با موازین شرع مقدس -‌مصوب ۱۳۷۷ – (‌که از این پس در این آیین‌نامه قانون نامیده می‌شود) هستند.‌

تبصره – کلیه دستگاه‌ها و مؤسساتی که شمول مقررات بر آنها مستلزم ذکر نام است و به امر بهداشت و درمان می‌پردازند موظفند مقررات این آیین‌نامه‌ را رعایت نمایند.


‌ماده ۲ – در اجرای ماده (۳) قانون، شورای عالی انطباق (که در این آیین‌نامه شورا نامیده می‌شود) به ریاست وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی‌ تشکیل می‌شود.

‌تبصره ۱ – اعضای شورا برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند و تجدید عضویت آن‌ها بلامانع است.

‌تبصره ۲ – شورا می‌تواند از افراد صاحب نظر حسب مورد و بدون حق رای برای حضور در جلسه دعوت می‌نماید.


‌ماده ۳ – وظایف شورا عبارت است از :
‌الف – بهبود کاربر موازین شرعی در چارچوب قانون و بررسی طرح‌های ذی‌ربط .
ب – نظارت بر حسن اجرای قانون و این آیین‌نامه و دستورالعمل هایی که در رابطه توسط شورا تدوین می‌شود.
پ – تدوین دستورالعمل‌های مربوط به چگونگی و حدود انطباق امور آموزشی آموزش دهندگان و آموزش گیرندگان با قانون به پیشنهاد معاونت مربوط‌ در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
ت – نظارت بر عملکرد کارگروه‌های (‌کمیته‌های) انطباق دانشگاه‌ها و ارزشیابی کلیه فعالیت‌های آن‌ها، ارجاع نتیجه ارزشیابی به مراجع ذی‌صلاح و‌ بررسی شکایت‌های واصل شده در خصوص عملکرد کارگروه‌ها (‌کمیته‌ها).
ث – تدوین و تصویب دستورالعمل چگونگی نظارت بر اجرای قانون و این آیین‌نامه و سایر دستورالعمل‌های اجرایی مورد نیاز.
ج – تعیین و معرفی نماینده برای شوراها و کمیسیون‌هایی که باید با رعایت قانون و این آیین‌نامه فعالیت نمایند در صورت درخواست مراجع ذی‌ربط.
چ – رسیدگی به کلیه اموری که به منظور اجرای قانون و رعایت موازین شرعی مستلزم نظارت شوراست.
ح – تدوین آیین‌نامه‌های داخلی شورا.
خ – انجام امور فرهنگی مرتبط با اجرای این آیین‌نامه از طریق دستگاه‌های فرهنگی و سایر مراجع ذی‌ربط.

‌تبصره – دبیرخانه شورا در حوزه معاونت ذی‌ربط در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی تشکیل و امور مربوط به شورا از این طریق انجام‌ می‌شود.


‌ماده ۴ – در اجرای تبصره (۲) ماده (۳) قانون، رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی موظف به تشکیل کارگروه (‌کمیته) انطباق امور پزشکی‌ با موازین شروع مقدس- که در این آیین‌نامه کارگروه (‌کمیته) انطباق نامیده شده است – در حوزه مسئولیت خود هستند. اعضای کارگروه (‌کمیته)‌ انطباق دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی عبارتند از:
‌الف – رییس دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی – رییس کارگروه (‌کمیته).
ب – معاونتان دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی
پ – رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه یا دانشکده
ت – رییس سازمان نظام پزشکی محل دانشگاه
ث – رییس حوزه قضایی محل دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی یا معاون وی.
ج – دو نفر از صاحب نظران به انتخاب رییس دانشگاه یا دانشکده که حداقل یک نفر از آن‌ها از میان بانوان باشد.

‌تبصره ۱ – اعضای انتخابی کارگروه‌های (‌کمیته‌های) انطباق (‌موضوع بند ج این ماده) برای مدت دو سال منصوب می‌شوند و تجدید عضویت آن‌ها‌ بلامانع است.‌

تبصره ۲ – دستورالعمل اداره جلسات و رسیدگی به امور جاری کارگروه‌های (‌کمیته‌های) یاد شده ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن به امور جاری‌ کارگروه‌های (‌کمیته‌های) یاد شده ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این آیین‌نامه، توسط شورا تهیه و توسط وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی‌ به کار گروه‌های (‌کمیته‌های) موضوع این ماده ابلاغ می‌شود.

‌تبصره ۳ – کارگروه‌های (‌کمیته‌های) انطباق دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی بر کلیه مؤسسات پزشکی واقع در محدوده مسئوولیت دانشگاه یا‌ دانشکده مربوط در چارچوب مقررات این آیین‌نامه نظارت می‌نماید.

‌تبصره ۴ – کارگروه‌های (‌کمیته‌های) موضوع این ماده می‌توانند از افراد صاحب نظر مورد و بدون حق رای برای حضور در جلسه دعوت بعمل آورند.


‌ماده ۵ – اقدامات تشخیصی، درمانی و مراقبتی در مؤسسات پزشکی باید با حفظ حق اختیار بیمار بر اساس موازین شرعی، قانونی و اصول پزشکی‌ توسط کارکنان فنی هم جنس بعمل آید مگر در مواردی که به علت ضرورت این امر امکان‌پذیر نباشد.

تبصره – تشخیص حدود و موارد ضرورت بر اساس دستورالعمل‌هایی است که پس از تصویب شورا توسط وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌ مؤسسات پزشکی ابلاغ می‌شود.


‌ماده ۶ – در معاینه‌های مربوط به زنان و زایمان که در موارد ضرورت توسط افراد غیر هم جنس انجام می‌شود حضور یکی از محارم بیمار یا یک نفر از‌ کارکنان فنی زن الزامی است.

‌تبصره – در سایر معاینه‌ها در صورت درخواست بیمار یا پزشک، حضور یکی از محارم بیمار بلامانع است.


‌ماده ۷ – در مورد فوریت‌های پزشکی و ارایه خدمات اورژانسی حفظ حیات و سلامتی بیمار در اولویت است.


ماده ۸ – کلیه کارکنان مؤسسات پزشکی مکلف به رعایت پوشش کامل اسلامی هستند.


‌ماده ۹ – رفتار کلیه کارکنان مؤسسات پزشکی با بیماران و مراجعان باید بر اساس اخلاق حسنه، احترام به کرامت انسانی، رعایت موازین اسلامی و‌ عرفی جامعه اسلامی و اصل رضایتمندی بیماران باشد.


‌ماده ۱۰ – مراجعه کارکنان اداری، فنی و خدماتی اعم از زن و مرد به قسمت‌های مختلف تشخیصی – درمانی در صورت لزوم باید با رعایت کامل‌ ضوابط اسلامی و کسب اجازه از مسؤول بخش مربوط باشد.


‌ماده ۱۱ – در کلیه مؤسسات پزشکی قسمت‌های مختص خانم‌ها و آقایان شامل بخش‌ها – رختکن ها- پاویون ها- غذاخوری‌ها – اتاق‌های بستری‌ بیماران و امثال آنها باید از هم جدا باشند.

‌تبصره – در صورت فقدان امکانات کافی برای اجرای این ماده باید به هر نحو ممکن حریم‌ها رعایت شود.


‌ماده ۱۲ – پوشش کارکنان فنی مؤسسات پزشکی در موقع انجام کار در مؤسسه باید متناسب با کار مربوط و ضوابط اسلامی‌ باشد.

‌تبصره – حدود و فرم لباس‌های کارکنان فنی مرد و زن متناسب با کار مربوط توسط شورا تدوین و ابلاغ شود.


‌ماده ۱۳ – پوشش بیماران در طول مدت دریافت خدمات تشخیصی – درمانی و مراقبتی باید بر اساس تأمین امنیت روانی بیمار و حفظ حریم او و‌ رعایت کامل موازین شرعی، اخلاقی پزشکی و متناسب با خدمات تخصصی باشد.

‌تبصره – حدود و فرم لباس‌های بیماران مرد و زن در بخش‌های مختلف مؤسسات پزشکی توسط شورا تدوین و ابلاغ می‌شود.


‌ماده ۱۴ – جا به جایی بیماران در مؤسسات پزشکی باید با رعایت پوشش کامل و در صورت امکان، به همراه یکی از کارکنان هم جنس یا یکی از محارم‌ بیمار صورت گیرد.


‌ماده ۱۵ – معاونت‌های مربوط دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی موظفند ضمن بازرسی‌های مستمر و ارزشیابی‌های مداوم از حسن اجرای این آیین‌نامه‌ در قالب استانداردهای مصوب بر فعالیت مؤسسات پزشکی نظارت و مواد لازم را به کارگروه (‌کمیته) انطباق دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی منعکس‌ نمایند، کارگروه (‌ کمیته) یاد شده با احراز وقوع تخلف موارد را به مراجع ذی صلاح مانند نظام پزشکی و هیأت‌های تخلفات معرفی می‌نماید.


‌ماده ۱۶ – رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، مسؤولان فنی و مدیران بیمارستان‌ها و واحدهای بهداشتی و‌ درمانی مسؤول اجرای این آیین‌نامه و نظارت بر عملکرد مؤسسات پزشکی در این چارچوب هستند.


ماده ۱۷ – مؤسسات پزشکی موظفند به منظور احترام به معتقدات مذهبی بیماران محتضر با رعایت اصول پزشکی و مراقبتهای ضروری و آسایش‌ سایر بیماران، حتی الامکان برای انجام فرایض مذهبی بیماران و ایجاد فرصت برای خانواده محتضر شرایط لازم را فراهم آورند.


‌ماده ۱۸ – وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌تواند با حفظ مسؤولیت، همه یا بخشی از وظایف خود پیرامون اجرای قانون و این آیین‌نامه را به‌ شورا تفویض نماید.

‌معاون اول رییس جمهور- محمد رضا عارف