ماده واحده – به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می‌شود به پروتکل مصوب ۱۹۷۲ میلادی برابر با ۱۳۵۱ هجری شمسی اصلاحی معاهده واحد مواد مخدر مورخ ۱۹۶۱ میلادی برابر با ۱۳۴۰ هجری شمسی مشتمل بر یک مقدمه و بیست و دو ماده به شرح پیوست ملحق شود و اسناد مربوط را تسلیم نماید.
[قانون الحاق دولت ایران به معاهده واحد مواد مخدر ۱۹۶۱ نیویورک]
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
پروتکل اصلاحی معاهده واحد مواد مخدر سال ۱۹۶۱ میلادی برابر با ۱۳۴۰ هجری شمسی
مقدمه :
طرف‌های پروتکل حاضر ؛
با عنایت به مفاد معاهده واحد مواد مخدر سال ۱۹۶۱، مصوب ۳۰ مارس ۱۹۶۱ میلادی در نیویورک، (که از این پس «معاهده واحد» نامیده می‌شود)،
با تمایل به اصلاح معاهده واحد، به شرح زیر توافق نمودند:
ماده ۱ – اصلاحات بندهای (۴)، (۶) و (۷) ماده (۲) معاهده واحد
– بندهای (۴)، (۶) و (۷) ماده (۲) معاهده واحد به شرح ذیل اصلاح خواهد شد:
۴ – ترکیبات مندرج در فهرست شماره (۳) تابع همان موازین کنترل می‌باشد که ترکیبات محتوی مواد فهرست شماره (۲)، با این تفاوت که بند (۱) (ب) و بندهای (۳) تا (۱۵) ماده (۳۱) مورد عمل قرار نخواهد گرفت و در مورد اکتساب و توزیع آنها به صورت خرده‌فروشی، نیازی به اعمال ماده (۳۴)، بند(ب) نمی‌باشد و برای برآوردها (ماده ۱۹) و آمارها (ماده ۲۰) اطلاعات مورد تقاضا محدود به مقادیر مواد مخدری خواهد بود که در ساختن این ترکیبات به کار رفته است.
۶ – علاوه بر موازین نظارت که درباره کلیه مواد مخدر مذکور در فهرست شماره (۱)
اجرا می‌شود، تریاک مشمول مقررات ماده (۱۹) بند (۱)، تبصره(و) و مواد (۲۱) مکرر،
(۲۳)، و (۲۴)، برگ کوکا مشمول مواد (۲۶) و (۲۷) و حشیش مشمول ماده (۲۸) می‌باشد.
۷ – خشخاش تریاکدار، بوته کوکا، گیاه شاهدانه، کاه خشخاش و برگهای شاهدانه به
ترتیب مشمول موازین نظارت مقرر در ماده (۱۹)، بند (۱)، تبصره(هـ) ماده (۲۰)، بند
(۱)، تبصره (ز)، ماده (۲۱) مکرر و مواد (۲۲) تا (۲۴)؛ (۲۲)، (۲۶) و (۲۷)؛ (۲۲) و
(۲۸)؛ (۲۵)؛ و (۲۸) می‌گردد.»
ماده ۲ – اصلاحات عنوان ماده (۹) معاهده واحد و بند (۱) آن و درج بندهای جدید (۴) و (۵) :
– عنوان ماده (۹) معاهده واحد به شرح زیر اصلاح می‌گردد :
«ترکیب و وظایف هیأت»
– بند (۱) ماده (۹) معاهده واحد به شرح زیر اصلاح می‌گردد :
۱- هیأت، مرکب از سیزده عضو می‌باشد که به قرار زیر به وسیله شورا انتخاب می‌شوند:
(الف) – سه عضو با تجربه در پزشکی، داروشناسی یا داروسازی از فهرستی شامل حداقل
پنج نفر که از طرف سازمان بهداشت جهانی معرفی شده‌باشند؛ و
(ب) – ده عضو از فهرست اشخاصی که از طرف اعضای سازمان ملل متحد و از طرف کشورهای
متعاهد که عضو سازمان ملل متحد نیستند، تعیین‌شده باشند.
– بندهای جدید ذیل پس از بند (۳) ماده (۹) معاهده واحد اضافه می‌شود:
۴- هیأت با همکاری دولتها و با رعایت مفاد این معاهده باید تلاش کند تا کشت،
تولید، ساخت و مصرف مواد مخدر را به میزان مورد نیاز برای اهداف‌پزشکی و علمی
محدود کند، تا در دسترس بودن آن برای چنین مصارفی تضمین گردد و از کشت، تولید،
ساخت، قاچاق و مصرف غیر مجاز مواد مخدر‌جلوگیری شود.
۵- کلیه تدابیر اتخاذ شده توسط این هیأت به موجب این معاهده، باید به نحوی باشد که
موجب گسترش بیشتر همکاری دولتها با هیأت گردد و روشی‌را جهت گفتگوی مستمر بین
دولتها و هیأت فراهم آورد تا موجب تشریک مساعی و تسهیل اقدامات مؤثر ملی دولتها به
منظور دستیابی به اهداف این‌معاهده گردد.
ماده ۳ – اصلاحات بندهای (۱) و (۴) ماده (۱۰) معاهده واحد:
– بندهای (۱) و (۴) ماده (۱۰) معاهده واحد به شرح ذیل اصلاح می‌گردد :
۱- مدت عضویت اعضای هیأت پنج سال بوده و قابل انتخاب مجدد می‌باشند.
۴- شورا می‌تواند با پیشنهاد هیأت یک عضو هیأت را که دیگر شرایط عضویت مندرج در
بند (۲) ماده (۹) را رعایت نمی‌نماید منفصل سازد. این‌پیشنهاد باید با رأی موافق
(۹) عضو هیأت تنظیم شده باشد.
ماده ۴ – اصلاحات بند (۳) ماده (۱۱) معاهده واحد :
– بند (۳) ماده (۱۱) معاهده واحد به شرح ذیل اصلاح می‌گردد :
۳- حد نصاب لازم برای تشکیل جلسات هیأت، حضور (۸) عضو می‌باشد.
ماده ۵ – اصلاحات بند (۵) ماده (۱۲) معاهده واحد :
– بند (۵) ماده (۱۲) معاهده واحد به شرح زیر اصلاح می‌گردد :
۵- هیأت به منظور محدود کردن مصرف و توزیع مواد مخدر به میزان لازم برای اهداف
علمی و پزشکی و تضمین در دسترس بودن این مواد برای‌اهداف مزبور، باید در اولین
فرصت ممکن برآوردها، از جمله برآوردهای تکمیلی را تأیید نموده یا با جلب رضایت
دولت ذی‌ربط این برآوردها را اصلاح‌نماید. در صورت عدم توافق بین دولت و هیأت،
هیأت حق خواهد داشت تا برآوردهای خود، از جمله برآوردهای تکمیلی، را تعیین، ارسال
و منتشر‌نماید.
ماده ۶ – اصلاحات بندهای (۱) و (۲) ماده (۱۴) معاهده واحد :
– بندهای (۱) و (۲) ماده (۱۴) معاهده واحد به شرح ذیل اصلاح می‌گردد :
۱-
(الف) – هرگاه پس از بررسی اطلاعاتی که دولتها به موجب مقررات این معاهده برای
هیأت می‌فرستند یا اطلاعاتی که دستگاههای سازمان ملل متحد یا‌سازمانهای تخصصی
ارائه می‌نمایند یا، در صورتی که کمیسیون بنا به توصیه هیأت تأیید نماید، اطلاعاتی
که سایر سازمانهای بین‌الدولی یا سازمانهای‌بین‌المللی غیر دولتی که در موضوع
مربوط بلاواسطه ذی‌صلاح هستند و به موجب ماده (۷۱) منشور ملل متحد به عنوان
نهادهای مشاور شورای‌اقتصادی اجتماعی به شمار می‌روند یا براساس موافقت ویژه با
شورا از موقعیت مشابهی برخوردارند، ارائه می‌دهند، هیأت دلایل عینی در دست
داشته‌باشد مبنی بر اینکه اهداف این معاهده به دلیل عدم اجرای مقررات معاهده به
وسیله یک عضو، یک کشور یا یک سرزمین شدیداً به مخاطره افتاده‌است، هیأت دارای این
حق خواهد بود که از دولت مربوط درخواست نماید که با هیأت، وارد مذاکره شده یا
توضیحات لازمه را ارائه نماید. چنانچه‌بدون قصور در اجرای مفاد این معاهده، یک
دولت عضو، کشور یا یک سرزمین به یک مرکز مهم کشت، تولید، ساخت، قاچاق یا مصرف
غیرقانونی مواد‌مخدر تبدیل شده باشد، یا دلایلی مبنی بر خطر جدی برای تحقق این امر
وجود داشته باشد، هیأت حق دارد به
دولت مربوط پیشنهاد کند که با این‌هیأت وارد مذاکره شود. با رعایت حق هیأت در جلب
توجه دولتهای عضو، شورا و کمیسیون به موضوع مذکور در بند فرعی (د) ذیل‌الذکر،
هیأت باید‌درخواست خود برای اطلاعات و توضیحات از دولتها یا پیشنهاد مذاکره و
همچنین مذاکرات انجام شده با دولتهای مشمول این بند فرعی را محرمانه‌تلقی نماید.
(ب) – پس از اقدام طبق بند فرعی (الف) فوق، هیأت می‌تواند اگر لازم بداند از دولت
مربوط بخواهد تا اقدامات اصلاحی که بنا به مقتضیات برای‌تأمین اجرای موازین این
قرارداد ضروری به نظر می‌رسد معمول دارد.
(ج) – چنانچه هیأت به منظور ارزیابی موارد مذکور در بند فرعی (الف) از این بند
مطالعه موضوع در قلمرو آن دولت را ضروری بداند، می‌تواند به‌دولت مربوط پیشنهاد
کند که این اقدام با وسایلی که آن دولت مناسب می‌داند مورد مطالعه قرار گیرد. اگر
دولت مربوط تصمیم به اجرای این مطالعه‌گرفته باشد، می‌تواند از هیأت بخواهد تا
تخصص و خدمات یک یا چند فرد دارای صلاحیت مورد نیاز را برای کمک به مقامات رسمی در
مطالعه‌پیشنهادی در اختیار آن قرار دهد. شخص یا اشخاصی که هیأت قصد دارد در اختیار
قرار دهد باید مورد تأیید دولت قرار گیرند. شیوه و محدوده زمانی‌اتمام مطالعه ضمن
مشورت دولت و هیأت تعیین خواهد گردید. دولت نتایج این مطالعه را برای هیأت ارسال
کرده و اقدامات اصلاحی را که انجام آن را‌ضروری می‌داند اعلام خواهد نمود.
(د) – هرگاه هیأت ملاحظه نمود که دولت مربوط هنگامی که به موجب بند فرعی (الف)
فوق از او درخواست شده است، از دادن توضیحات قانع کننده‌قصور ورزیده، یا از پذیرش
تدابیر اصلاحی که به موجب بند فرعی (ب) فوق اجرای آن تقاضا شده، امتناع نموده است،
یا وضعیت خطیری وجود داشته‌باشد که تشریک مساعی در سطح بین‌المللی را برای رفع آن
ضروری نماید، می‌تواند توجه دولتهای عضو، شورا و کمیسیون را به موضوع جلب نماید.
چنانچه اهداف مندرج در این معاهده به شدت در مخاطره قرار گیرد و حل این موضوع از
طرق دیگر به طور رضایت‌بخش امکان‌پذیر نباشد، هیأت به‌نحو مذکور عمل خواهد کرد.
همچنین هرگاه هیأت احراز نماید که وضعیت خطیری رخ داده است که رفع آن نیازمند
تشریک مساعی برای تسهیل این‌نوع همکاری می‌باشد، این هیأت به شیوه مذکور اقدام
خواهد نمود ؛
شورا پس از بررسی گزارش‌های هیأت و شورا، چنانچه گزارشی ارائه نموده باشد،
می‌تواند توجه مجمع عمومی را به موضوع جلب نماید.
۲- هنگامی که هیأت به موجب بند(۱) (د) فوق‌الذکر، توجه دولتهای عضو، شورا و
کمیسیون را به موضوعی جلب می‌نماید، می‌تواند در صورت احراز‌این امر که چنین روشی
ضروری است، به دولتهای عضو توصیه نماید که وارد کردن و صادر کردن مواد مخدر، یا هر
دو را از مبدأ یا به مقصد کشور یا‌سرزمین مذکور، خواه برای مدت معین یا تا زمانی
که هیأت بر این عقیده باشد که این وضعیت در آن کشور یا سرزمین وجود دارد، متوقف
نمایند؛ دولت‌مربوط می‌تواند موضوع را نزد شورا مطرح کند.
ماده ۷ – ماده جدید (۱۴) مکرر :
– ماده جدید ذیل پس از ماده (۱۴) معاهده واحد درج می‌گردد :
ماده (۱۴) مکرر – کمکهای فنی و مالی:
در مواردی که هیأت، مناسب تشخیص دهد می‌تواند با موافقت دولت مربوط به دستگاههای
ذی‌صلاح سازمان ملل متحد و به سازمانهای تخصصی‌توصیه نماید که علاوه بر اقدامات
مذکور در بندهای (۱) و (۲) ماده (۱۴) یا به عنوان جایگزین آنها، برای حمایت از
تلاشهای آن دولت در ایفای تعهدات‌موضوع این معاهده، شامل موارد تعیین شده یا اشاره
شده مواد (۲)، (۳۵)، (۳۸) و (۳۸) مکرر، کمکهای فنی یا مالی یا هر دو را در اختیار
دولت مذکور‌قرار دهد.
ماده ۸ – اصلاح ماده (۱۶) معاهده واحد :
– ماده (۱۶) معاهده واحد به شرح زیر اصلاح می‌شود :
خدمات دبیرخانه‌ای کمیسیون و هیأت به وسیله دبیر کل تأمین می‌گردد. به ویژه، دبیر
هیأت از طرف دبیر کل پس از مشورت با هیأت منصوب می‌گردد.
ماده ۹ – اصلاحات بندهای (۱)، (۲) و (۵) ماده (۱۹) معاهده واحد :
– بندهای (۱)، (۲) و (۵) ماده (۱۹) معاهده واحد به شرح ذیل اصلاح می‌گردد :
۱- طرف‌های این معاهده هر سال برای هر یک از سرزمینهای خود به ترتیب و به شکلی که
هیأت تعیین خواهد نمود و روی فرمولرهایی که به وسیله‌هیأت تهیه خواهد شد برآوردهای
مربوط به مراتب زیر را به شرح ذیل به هیأت ارسال خواهند داشت :
(الف) – مقادیر مواد مخدر که برای منظورهای طبی و علمی مصرف خواهد شد؛
(ب) – مقادیر مواد مخدری که برای ساختن مواد مخدر دیگر – ترکیبات مندرج در فهرست
شماره (۳) و موادی که در این معاهده بدانها اشاره نشده به‌کار خواهد رفت؛
(ج) – مقادیری از مواد مخدر که در (۳۱) دسامبر سالی که برآوردها مربوط به آن هستند موجود خواهند بود ؛
(د) – مقادیر مواد مخدری که لازم است به موجودی‌های خاص اضافه شود :
(هـ) – سطح اراضی (برحسب هکتار) و موقعیت جغرافیایی زمین‌هایی که برای کشت خشخاش
تریاکدار مورد استفاده قرار می‌گیرد ؛
(و) – میزان تقریبی تولید تریاک ؛
(ز) – تعداد مراکز صنعتی که مواد مخدر مصنوعی تولید می‌کنند ؛
(ح) – مقادیر مواد مخدر مصنوعی که در هر یک از مراکز مندرج در بند فرعی قبلی تولید می‌شود.
۲-
(الف) – با رعایت کاهشی که در بند (۳) ماده (۲۱) پیش‌بینی شده است کل برآوردها
برای هر سرزمین و برای هر ماده مخدر به استثنای تریاک و مواد‌مخدر مصنوعی عبارت
خواهد بود از مجموع مقادیری که به موجب ردیف‌های (الف)، (ب) و (د) بند (۱) این
ماده تعیین می‌شوند به اضافه هر مقداری‌که برای رساندن موجودی‌های (۳۱) دسامبر سال
قبل به میزان برآورد شده طبق بند (ج) بند (۱) لازم باشد.
(ب) – با رعایت کاهشی که در بند (۳) ماده (۲۱) در خصوص واردات و در بند (۲) ماده
(۲۱) مکرر پیش‌بینی شده است، مجموع برآوردهای به عمل‌آمده در خصوص تریاک در هر
سرزمین شامل مقادیر مندرج در بندهای فرعی ( الف)، (ب) و (د) بند (۱) این ماده به
انضمام هر مقداری خواهد بود که‌برای رساندن مقادیر واقعی موجود در (۳۱) دسامبر سال
قبل به سطح برآورد مذکور در بند فرعی (ج) از بند (۱) یا مقادیر مشخص شده به موجب
بند‌فرعی (و) بند (۱) این ماده، هر کدام که بیشتر است، لازم باشد.
(ج) – با رعایت کاهشی که در بند (۳) ماده (۲۱) پیش‌بینی شده است، مجموع برآوردهای
به عمل آمده در خصوص مواد مخدر مصنوعی در هر‌سرزمین شامل مقادیر مندرج در بندهای
فرعی (الف)، (ب) و (د) بند (۱) این ماده به انضمام هر مقداری خواهد بود که برای
رساندن مقادیر واقعی‌موجود در (۳۱) دسامبر سال قبل به سطح برآورد مذکور در بند
فرعی (ج) از بند (۱) یا مجموع مقادیر مشخص شده به موجب بند فرعی (ح) از بند(۱)این
ماده، هر کدام که بیشتر است، لازم باشد.
(د) – برآوردهای درنظر گرفته شده به موجب بندهای فرعی سابق این بند، باید به طریق
مناسب مورد جرح و تعدیل قرار گیرد تا مقدار موادی که کشف‌شده و سپس برای مصارف
قانونی اختصاص می‌یابد و همچنین مقادیری که از موجودی‌های خاص برای نیازهای افراد
کشوری برداشت می‌شود، نیز‌مورد محاسبه قرار گیرد.
۵- با ملحوظ داشتن کاهشی که در بند (۳) ماده (۲۱) پیش‌بینی شده و، هرگاه اقتضاء نماید، با لحاظ مقررات ماده (۲۱) مکرر، برآوردها نباید از حد لزوم تجاوز نماید.
ماده ۱۰ – اصلاحات ماده (۲۰) معاهده واحد :
– ماده (۲۰) معاهده واحد به شرح ذیل اصلاح می‌شود :
۱- طرف‌های این معاهده برای هر یک از سرزمینهای خود به ترتیب و به شکلی که هیأت
تعیین خواهد نمود و روی فرمولرهایی که به وسیله هیأت در‌اختیار گذاشته می‌شود
آمارهای مربوط به موضوعات زیر را برای هیأت خواهند فرستاد :
(الف) – تولید یا ساخت مواد مخدر؛
(ب) – استفاده از مواد مخدر برای ساخت مواد مخدر دیگر، ترکیبات مندرج در فهرست
شماره (۳) و موادی که در این قرارداد به آنها اشاره نشده و‌استفاده از کاه خشخاش
برای ساخت مواد مخدر؛
(ج) – مصرف مواد مخدر؛
(د) – واردات و صادرات مواد مخدر و کاه خشخاش؛
(هـ) – مواد مخدر ضبط شده و ترتیب مصرف آنها؛
(و) – موجودی‌های مواد مخدر در (۳۱) دسامبر سالی که آمارها مربوط به آن سال
می‌باشد؛
(ز) – مناطق قابل شناسایی کشت خشخاش تریاک.
۲-
(الف) – آمارهای مربوط به موضوع‌های مذکور در بند (۱) به استثنای ردیف (د)
سالانه تهیه شده و حداکثر تا (۳۰) ژوئن سالی که متعاقب سال مربوط‌به گزارش است به
هیأت داده خواهد شد.
(ب) – آمارهای مربوط به موضوع‌های مندرج در ردیف (د) بند (۱) سه ماه به سه ماه
تهیه شده و در ظرف یک ماه پس از سه ماهی که گزارش مربوط به آن است به هیأت داده خواهد شد.
۳- طرف‌های متعاهد ملزم نیستند آمارهای مربوط به موجودی‌های خاص را بدهند ولی
آمارهای مربوط به مواد مخدر که برای نیازمندی‌های خاص از خارج وارد کرده یا در خود
کشور یا سرزمین به دست آورده‌اند و همچنین آمارهای راجع به مقادیر مواد مخدر که
برای تأمین احتیاجات افراد کشوری از موجودی‌های خاص برداشت شده، جداگانه به هیأت خواهند داد.
ماده ۱۱ – ماده جدید (۲۱) مکرر :
– ماده جدید ذیل پس از ماده (۲۱) معاهده واحد اضافه می‌شود :
ماده ۲۱ مکرر – تحدید تولید تریاک :
۱- تولید تریاک توسط هر کشور یا سرزمین باید به گونه‌ای سازماندهی شده و تحت نظارت
قرار گیرد که تا حد امکان اطمینان حاصل شود که مقادیر تولید شده در هر سال از
برآورد مقدار تریاکی که درنظر است به موجب بند (۱) (و) ماده (۱۹) تولید شود، تجاوز ننماید.
۲- اگر هیأت برمبنای اطلاعاتی که برطبق مفاد این معاهده در اختیار دارد احراز
نماید که دولت عضوی که برآوردی را به موجب بند (۱) (و) ماده (۱۹)ارائه داده است،
تولید تریاک در قلمرو خود را به مقاصد قانونی با توجه به برآوردهای مربوط محدود
نکرده است و اینکه مقدار معتنابهی از تریاکی که در‌داخل قلمرو این کشور به صورت
قانونی یا غیرقانونی تولید شده، وارد جریان قاچاق غیرقانونی می‌گردد، هیأت
می‌تواند پس از مطالعه توضیحات عضو‌مربوط، که باید ظرف یک ماه پس از اعلام موضوع
ارائه شود، در زمینه کاهش تمام یا بخشی از این مقدار از میزان در نظر گرفته شده
برای تولید و از‌مجموع برآوردهای مصرحه در بند (۲) (ب) ماده (۱۹) برای سال آینده
که در آن چنین کاهشی از نظر فنی قابل تحقق است، با رعایت فصل کشت و‌تعهدات
قراردادی آن دولت در زمینه صادرات تریاک، اتخاذ تصمیم نماید. این تصمیم نود روز پس از اعلام آن به طرف متعاهد ذی‌ربط لازم‌الاجراء می‌گردد.
۳- پس از اعلام تصمیم اتخاذ شده در زمینه کاهش به موجب بند (۲) فوق‌الذکر به طرف
متعاهد ذی‌ربط، هیأت برای حل و فصل مسالمت آمیز این مسأله با عضو مورد نظر وارد
مذاکره خواهد شد.
۴- اگر موضوع به طور مسالمت آمیز حل و فصل نگردد، هیأت می‌تواند در صورت لزوم مفاد ماده (۱۴) را به مرحله اجراء درآورد.
۵- هیأت در اتخاذ تصمیم در زمینه کاهش میزان برآورد موضوع بند (۲) فوق‌الذکر نه
تنها کلیه قرائن مربوط، از جمله شرایطی که باعث ایجاد مشکل قاچاق غیرقانونی مذکور
در بند (۲) فوق‌الذکر گردیده است، را مد نظر قرار می‌دهد، بلکه هر گونه تدابیر
نظارتی جدید که ممکن است به وسیله دولت‌عضو اعمال گردد را نیز ملحوظ خواهد نمود.
ماده ۱۲ – اصلاحات ماده (۲۲) معاهده واحد :
– ماده (۲۲) معاهد واحد به شرح ذیل اصلاح می‌گردد :
۱- زمانی که در یک کشور یا در سرزمین یک طرف متعاهد وضع به نحوی باشد که منع کشت
خشخاش تریاکدار – بوته کوکا یا گیاه شاهدانه به نظرش مناسبترین اقدام برای حمایت
از سلامت و رفاه عمومی و جلوگیری از انحراف مواد مخدر به طرف قاچاق باشد طرف مذکور
کشت را ممنوع خواهد‌کرد.
۲- طرفی که کشت خشخاش تریاکدار یا گیاه شاهدانه را ممنوع می‌کند باید تدابیر مناسب
جهت کشف هر نوع گیاهی که به طور غیرمجاز کشت می‌شود و نابودی آنها به استثنای
مقادیر کم که برای اهداف علمی یا تحقیقاتی مورد نیاز آن طرف می‌باشد، اتخاذ کند.
ماده ۱۳ – اصلاح ماده (۳۵) معاهده واحد :
– ماده (۳۵) معاهده واحد به شرح ذیل اصلاح می‌گردد :
با توجه به نظام قوانین اساسی، قضائی و اداری خود، طرف‌های این معاهده مقرر خواهند داشت :
(الف) – در سطح ملی هماهنگی لازم را در امر پیشگیری و سرکوبی قاچاق تأمین خواهند
نمود، بدین منظور می‌توانند به نحوی سودمند اداره خاصی را‌مأمور هماهنگی نمایند ؛
(ب) – در مبارزه علیه قاچاق مواد مخدر به یکدیگر کمک نمایند ؛
(ج) – همکاری نزدیک بین خود و یا سازمانهای بین‌المللی صلاحیتدار که عضو آنها
هستند برقرار نمایند تا یک مبارزه هماهنگ علیه قاچاق صورت‌گیرد ؛
(د) – مواظبت نمایند که همکاری بین‌المللی بین قسمتهای مربوط با سرعت انجام گیرد؛
(هـ) – تأکید نمایند که وقتی اوراق قضائی برای تعقیب یک امر قضائی بین کشورها رد
و بدل می‌شود این کار از طریق سریع به نشانی مراجع تعیین شده از طرف متعاهدین انجام گیرد.
این موضوع به حق طرف‌های این معاهده در این که بخواهند اوراق قضائی از مجرای
سیاسی برای آنها فرستاده شود لطمه نمی‌رساند ؛
(و) – طرفین در صورتی که مناسب تشخیص دهند علاوه بر اطلاعات مورد نیاز ماده (۱۸)،
اطلاعات مربوط به فعالیتهای غیرمجاز مواد مخدر در کشورشان شامل اطلاعات کشت،
تولید، ساخت، مصرف و قاچاق غیر مجاز مواد مخدر را از طریق دبیر کل به آگاهی هیأت و کمیسیون خواهند رساند ؛
(ز) – اطلاعات مندرج در بند قبلی باید تا حد امکان با شیوه و تاریخ‌هایی که مد
نظر هیأت است، ارائه گردد؛ و در صورت درخواست یکی از طرف‌ها، هیأت می‌تواند در
فراهم آوردن این اطلاعات و در تلاش برای کاهش فعالیتهای غیرمجاز مواد مخدر در داخل مرزهای طرف متعاهد مزبور‌راهنمائی‌های خود را ارائه نماید.
ماده ۱۴ – اصلاحات بندهای (۱) و (۲) ماده (۳۶) معاهده واحد :
– بندهای (۱) و (۲) ماده (۳۶) معاهده واحد به شرح زیر اصلاح می‌گردد :
۱-
(الف) – با رعایت مقررات قوانین اساسی خود، هر طرف متعاهد مقررات لازم را تصویب
خواهد کرد برای اینکه کشت، تولید، ساخت، استخراج،ترکیب، نگهداری، عرضه، به فروش
گذاشتن، پخش، خرید، فروش، تحویل به هر عنوانی که باشد، دلالی، ارسال، صدور به طور
عبوری، حمل و نقل،وارد کردن و صادر کردن مواد مخدر برخلاف مقررات این قرارداد یا
هر اصل دیگری که به نظر طرف متعاهد مذکور برخلاف مفاد این معاهده باشد وقتی‌که
عامداً انجام گیرد جرمهای قابل مجازات به شمار می‌آید و همچنین برای این که جرائم
مهم مشمول مجازات کافی، بخصوص مجازات زندان یا دیگر کیفرهای محروم کننده از آزادی، گردد.
(ب) – علی‌رغم بند فرعی سابق، زمانی که سوء‌مصرف‌کنندگان مواد مخدر چنین جرایمی را
مرتکب شوند، طرف‌های متعاهد می‌توانند به عنوان‌جایگزین یا مکمل محکومیت و مجازات
سوء‌مصرف‌کنندگان را مطابق بند (۱) ماده (۳۸) مکلف به پذیرش تدابیر درمانی، آموزش،
مراقبت‌های پس از درمان، بازپروری و سازگاری اجتماعی نمایند.
۲- مشروط به محدودیت‌های قوانین اساسی هر طرف متعاهد و نظام قضائی و قوانین داخلی او :
(الف) :
(اول) – هر یک از جرمهای مشروح در بند (۱) اگر در کشورهای مختلف به وقوع پیوسته
باشد یک جرم جداگانه شناخته خواهد شد ؛
(دوم) – شرکت عمدی در یکی از جرائم مذکور، توطئه و کوشش برای ارتکاب آن همچنین
کارهای مقدماتی و عملیات مالی عمومی مربوط به‌جرم‌هایی که موضوع این ماده می‌باشد،
جرمهای قابل مجازات به نحو پیش‌بینی شده در بند (۱) محسوب خواهند شد :
(سوم) – محکومیت‌های صورت گرفته در خارج از کشور برای این جرم‌ها به عنوان تکرار جرم ملحوظ خواهد شد؛ و
(چهارم) – جرمهای مهم سابق‌الذکر که به وسیله افراد کشور و یا اتباع بیگانه
ارتکاب یافته است، به وسیله طرف متعاهدی که جرم در سرزمین او به‌وقوع پیوسته یا به
وسیله طرف متعاهدی که مجرم در سرزمین او یافت شده است، چنانچه استرداد او طبق
قوانین طرف متعاهدی که چنین درخواستی از او صورت گرفته است، قابل پذیرش نبوده و
مجرم قبلاً محاکمه نگردیده و حکم صادر نشده باشد، تعقیب خواهد شد.
(ب) :
(اول) – هر کدام از جرمهای مذکور در بندهای (۱) و (۲) (الف) (دوم) این ماده در
زمره جرائم قابل استرداد مندرج در عهدنامه‌های استرداد موجود بین طرف‌های متعاهد
محسوب می‌گردد. طرفین متعهد می‌شوند که چنین جرائمی را در هر معاهده استرداد
مجرمانی که میان آنان منعقد خواهد شد به‌عنوان جرائم قابل استرداد محسوب نمایند.
(دوم) – اگر طرف متعاهدی که استرداد مجرمان را مشروط به وجود معاهده می‌داند،
تقاضای استردادی را از طرف دیگری دریافت نماید که با آن عضو،معاهده استردادی
منعقد ننموده است، می‌تواند بنا بر صلاحدید خود این معاهده را مبنای قانونی برای
استرداد در زمینه جرائم مندرج در بندهای (۱) و(۲) (الف) (دوم) این ماده محسوب
دارد. استرداد تابع سایر شرایط پیش‌بینی شده در قوانین طرف درخواست خواهد بود.
(سوم) – طرف‌هایی که استرداد را مشروط به وجود معاهده استرداد نمی‌دانند، جرائم
مندرج در بندهای (۱) و (۲) (الف) (دوم) این ماده را، با لحاظ‌شرایط مقرر شده در
قوانین طرف درخواست، به عنوان جرائم قابل استرداد بین خود محسوب خواهند نمود.
(چهارم) – استرداد مطابق قوانین طرف درخواست به عمل خواهد آمد، و علی‌رغم بند
فرعی (ب) (اول)، (دوم) و (سوم) این بند، طرف مذکور حق دارد در مواردی که حسب
صلاحدید مقامات صلاحیتدار این جرائم به اندازه کافی شدید محسوب نگردند، از موافقت با درخواست استرداد خودداری‌نماید.
ماده ۱۵ – اصلاحات ماده (۳۸) معاهده واحد و عنوان آن :
– ماده (۳۸) معاهده واحد و عنوان آن به شرح زیر اصلاح می‌گردد :
تدابیر مقابله با سوء مصرف مواد مخدر:
۱- طرف‌های متعاهد نسبت به جلوگیری از سوء مصرف مواد مخدر و تشخیص زود هنگام،
درمان، آموزش، مراقبت بعد از درمان، بازپروری و سازگاری اجتماعی این اشخاص توجه
ویژه مبذول و کلیه تدابیر عملی را به کار خواهند برد و تلاشهای خود در این زمینه را هماهنگ خواهند نمود.
۲- طرف‌های متعاهد آموزش کارکنان خود در زمینه مورد درمان، مراقبت بعد از درمان،
بازپروری و سازگاری اجتماعی سوء مصرف‌کنندگان مواد مخدر را تا حد امکان گسترش خواهند داد.
۳- طرف‌های متعاهد کلیه تدابیر عملی به منظور کمک به اشخاصی که حرفه آنها مستلزم
کسب اطلاعات در زمینه مشکلات سوء مصرف مواد مخدر و پیشگیری از آن است را اتخاذ
کرده، و همچنین در صورتی که این خطر وجود داشته باشد که سوء مصرف مواد مخدر فراگیر گردد، آگاهی عمومی را‌گسترش خواهند داد.
ماده ۱۶ – ماده جدید (۳۸) مکرر :
– ماده جدید ذیل پس از ماده (۳۸) معاهده واحد اضافه می‌شود :
ماده ۳۸ مکرر – توافق نامه‌های مربوط به مراکز منطقه‌ای:
اگر یک طرف متعاهد به عنوان بخشی از اقداماتش در مبارزه با قاچاق مواد مخدر، و با
توجه مقتضی به قانون اساسی و نظام‌های حقوقی و اداری خود، مناسب بداند و در صورت
تمایل با توصیه فنی هیأت یا سازمانهای تخصصی، و با مشورت سایر طرف‌های ذی‌نفع در
منطقه، انعقاد توافقنامه‌هایی را‌ترویج خواهند نمود که در آنها توسعه مراکز
منطقه‌ای برای تحقیقات و آموزش‌های علمی جهت مبارزه با معضلات ناشی از سوء مصرف و قاچاق مواد‌مخدر پیش‌بینی شده باشد.
ماده ۱۷ – زبانهای پروتکل و تشریفات امضاء، تصویب و الحاق :
۱- این پروتکل، که نسخه‌های آن به زبانهای چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و
اسپانیایی همگی به یک اندازه معتبر می‌باشند، تا تاریخ ۳۱ دسامبر۱۹۷۲ میلادی برای
امضاء از جانب هر یک از طرف‌های متعاهد یا امضاء کنندگان معاهده واحد مفتوح خواهد بود.
۲- این پروتکل منوط به تصویب دولت‌هایی است که آن را امضاء کرده‌اند و معاهده واحد را تصویب کرده یا بدان ملحق شده‌اند. اسناد تصویب به دبیر‌کل سپرده خواهد شد.
۳- این پروتکل پس از ۳۱ دسامبر ۱۹۷۲ میلادی برای الحاق هر یک از طرف‌های معاهده واحد که هنوز این پروتکل را امضاء نکرده‌اند مفتوح خواهد بود. اسناد الحاق به دبیر کل سپرده خواهد شد.
ماده ۱۸ – لازم‌الاجراء‌شدن :
۱- این پروتکل به همراه اصلاحات مندرج در آن، سی روز پس از تاریخ تودیع چهلمین سند تصویب یا الحاق به موجب ماده (۱۷)، لازم‌الاجراء خواهد گردید.
۲- در مورد هر دولت دیگری که سند تصویب یا الحاق خود را پس از تاریخ تودیع چهلمین سند مذکور تسلیم نماید، پروتکل حاضر سی روز پس از تاریخ تودیع سند تصویب یا الحاق آن دولت لازم‌الاجراء خواهد شد.
ماده ۱۹ – تأثیر اجراء :
هر دولتی که پس از لازم‌الاجراء شدن این پروتکل به موجب بند (۱) ماده (۱۸) فوق،
به عضویت معاهده واحد در می‌آید در صورتی که قصد دیگری را اعلام ننموده باشد:
(الف) – به عنوان طرف متعاهد معاهده واحد اصلاح شده، محسوب خواهد گردید.
(ب) – در قبال هر یک از طرف‌های متعاهد معاهده واحد که به این پروتکل نپیوسته‌اند، طرف معاهده واحد اصلاح نشده، محسوب خواهد گردید.
ماده ۲۰ – مقررات موقت :
۱- هیأت بین‌المللی کنترل مواد مخدر که به موجب معاهده واحد اصلاح نشده تشکیل شده
است، وظایفی را که در اصلاحات مندرج در این پروتکل عنوان شده است از تاریخ
لازم‌الاجراء شدن پروتکل حاضر به موجب بند (۱) ماده (۱۸) فوق، بر عهده خواهد داشت.
۲- شورای اقتصادی اجتماعی باید تاریخی را تعیین نماید که بر مبنای آن هیأت ایجاد
شده به موجب اصلاحات مندرج در این پروتکل، وظایف خود را‌بر عهده خواهد گیرد. از آن
تاریخ، هیأتی که بنابر مقررات فوق تشکیل شده است، در قبال آن دسته از دولتهای عضو
معاهده واحد اصلاح نشده و نیز دولتهای عضو معاهدات مذکور در ماده (۴۴) معاهده
واحد که به عضویت پروتکل در نیامده‌اند، وظایفی را که در معاهده واحد اصلاح نشده
برای‌هیأت پیش‌بینی شده است بر عهده خواهد گرفت.
۳- از بین اعضای هیأت که در نخستین انتخابات پس از افزایش اعضای هیأت از یازده نفر
به سیزده نفر انتخاب می‌شوند، دوره عضویت شش نفر در پایان سه سال و مدت کار هفت
نفر دیگر در پایان پنج سال منقضی خواهد شد.
۴- اعضای هیأت که دوره عضویتشان در پایان دوره اولیه سه ساله فوق‌الذکر به اتمام خواهد رسید به وسیله دبیر کل بلافاصله پس از تکمیل نخستین انتخابات به صورت قرعه انتخاب خواهند شد.
ماده ۲۱ – حق شروط :
۱- هر دولتی می‌تواند در زمان امضاء یا تصویب این پروتکل یا الحاق به آن، نسبت به
هر کدام از اصلاحات مندرج در این پروتکل، به استثنای اصلاحات مربوط به بندهای (۶)
(۷) ماده (۲) (ماده ۱ پروتکل حاضر) بندهای (۱)، (۴) و (۵) ماده (۹) (ماده ۲
پروتکل حاضر)، بندهای (۱) و (۴)ماده (۱۰) (ماده ۳ پروتکل حاضر) ماده (۱۱) (ماده
۴ پروتکل حاضر) ماده (۱۴) مکرر (ماده ۷ پروتکل حاضر) ماده (۱۶) (ماده ۸ پروتکل
حاضر)، ماده(۲۲) (ماده ۱۲ پروتکل حاضر)، ماده (۳۵) (ماده ۱۳ پروتکل حاضر)، بند
(۱) (ب) ماده (۳۶) (ماده ۱۴ پروتکل حاضر)، ماده (۳۸) (ماده ۱۵ پروتکل حاضر) و
ماده (۳۸) مکرر (ماده ۱۶ پروتکل حاضر)، شرطی را اعلام نماید.
۲- دولتی که شرطی را اعلام کرده است می‌تواند در هر موقع با اعلام کتبی از همه یا بخشی از شروط اعلام شده خود انصراف حاصل نماید.
ماده ۲۲ – دبیر کل نسخ تأیید شده این پروتکل را برای کلیه طرف‌های متعاهد و امضاء
کنندگان معاهده واحد ارسال خواهد نمود. هر گاه این پروتکل به‌موجب بند (۱) ماده
(۱۸) فوق لازم‌الاجراء گردد، دبیر کل متن اصلاح شده معاهده واحد با رعایت اصلاحات
مندرج در این پروتکل را تهیه نموده و‌نسخ تأیید شده آن را برای کلیه دولتهای عضو
یا دولت‌هایی که حق دارند به عضویت معاهده اصلاح شده درآیند، ارسال خواهد نمود.
پروتکل حاضر در شهر ژنو در تاریخ ۲۵ مارس ۱۹۷۲ میلادی در یک نسخه واحد منعقد گردید که به بایگانی سازمان ملل متحد سپرده خواهد شد.
در تأیید مراتب فوق، امضاء کنندگان زیر که دارای اختیارات لازم می‌باشند، این پروتکل را از جانب دولتهای خود امضاء نموده‌اند.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و بیست و دو ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ چهاردهم مردادماه یکهزار و سیصد و هشتاد مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۸۰.۵.۳۱ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
مهدی کروبی
رئیس مجلس شورای اسلامی