قانون موافقتنامه همکاریهای علمی و فناوری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

تاریخ تصویب: ۱۳۷۹/۱۲/۲۲
تاریخ انتشار: ۱۳۸۰/۰۲/۲۰

ماده واحده – موافقتنامه همکاریهای علمی و فناوری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه مشتمل بر دوازده ماده و یک‌ ضمیمه مشتمل بر دوازده بند به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.


بسم‌الله الرحمن الرحیم

‌موافقتنامه همکاریهای علمی و فناوری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه که از این پس «‌طرفها» نامیده می‌شوند، با توجه به وجود روابط دوستانه و دیرینه بین مردم دو‌ کشور، با تمایل به تحکیم و ارتقای همکاریهای علمی و فناوری درازمدت بین دو کشور براساس احترام به اصول برابری، حاکمیت و منافع متقابل، با‌عنایت به اینکه چنین همکاری باعث تسهیل تحکیم روابط اقتصادی و دوستانه بین دو کشور خواهد شد، با آگاهی از منافع حاصل از همکاریهای علمی ‌و فناوری برای دو کشور، با تمایل به هماهنگ بودن همکاریهای علمی و فناوری دو جانبه در زمینه‌های علمی و فناوری با واقعیتهای سیاسی، اقتصادی‌و اجتماعی، به شرح زیر توافق نمودند:

ماده ۱ – اراده و قصد طرفها از این موافقتنامه، گسترش و تعمیق روابط بین محافل علمی و فناوری دو کشور در جهت مقاصد صلح جویانه از طریق ‌ایجاد شرایط مساعد برای همکاری و توسعه آن براساس اصل توازن و منافع متقابل است.

ماده ۲ – طرفها فعالیتهای مشترک در زمینه‌های علمی و فناوری را در چارچوب این موافقتنامه به شرح زیر، مورد تشویق و ترغیب قرار خواهند داد:
– بازدیدهای دوجانبه از مؤسسات تحقیقاتی و تبادل دانشمندان، کارکنان فنی یا دیگر متخصصان در زمینه مسایل عمومی و تخصصی؛
– تبادل اطلاعات در امور همکاریها، سیاستها، رویه‌ها، قوانین مربوط به فعالیتهای علمی و تحقیقاتی؛
– آموزش کارکنان، از جمله تحصیل در دانشگاههای جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه و سازماندهی دوره‌های کارآموزی؛
– مبادله فناوریها؛
– اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های مشترک مورد توافق، ایجاد مراکز علمی و آزمایشگاههای توسعه و تحقیقات و گروههای علمی؛
– برگزاری هم‌اندیشیها، هم نشستها، اجلاسها و نمایشگاههای علمی و فناوری مشترک در رشته‌های مورد علاقه طرفها.
‌براساس توافق طرفها، همکاریها می‌تواند به روشهای دیگر نیز صورت پذیرد.

ماده ۳ – طرفها در صورت اقتضا، توسعه تماسها و همکاریهای مستقیم بین سازمانهای دولتی و خصوصی دو کشور را با رعایت اهداف این موافقتنامه‌ تشویق خواهند نمود.
‌به منظور اجرای همکاریها در چارچوب این موافقتنامه، سازمانهای مذکور موافقتنامه‌های جداگانه (‌ترتیبات و قراردادهای کاری) را در ارتباط با برنامه‌ها‌ و پروژه‌های همکاری شامل شرایط تحقق یافتن آنها، منعقد خواهند نمود.

ماده ۴ – طرفها با توجه به اولویتهای فناوری، علمی و اقتصادی ملی و نیز مناسبات شکل گرفته و تجربیات اندوخته شده، توجه خاصی را به توسعه ‌همکاری در زمینه تحقیقات علمی و فناوری در موارد زیر مبذول خواهند نمود:
– علوم پایه ( ریاضیات، فیزیک، نجوم و غیره)،
– انرژی،
– تحقیقات مربوط به مسایل دریای خزر،
– پالایش فرآورده‌های نفتی،
– ذوب فلزات و استخراج مواد جدید،
– اکتشافات فضایی و کاربرد علوم فضایی برای مقاصد صلح جویانه،
– هواپیمایی کشوری،
– فناوری اطلاع رسانی،
– مهندسی ژنتیک و فناوریهای زیستی،
– بهداشت عمومی و دارو،
– حفظ محیط زیست،
– مهندسی عمران،
– حمل و نقل،
– علم مساحی و نقشه کشی،
– کشاورزی و جنگلداری،
– اندازه‌گیری مقیاسها (‌مترولوژی) و صدور گواهی.
‌فهرست زمینه‌های همکاری علمی و فنی ممکن است بنا به توافق طرفها مشخص‌تر و گسترده‌تر شود.

ماده ۵ – مسؤولان اجرای این موافقتنامه عبارتند از:
‌از طرف ایران – وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران.
‌از طرف روسیه – وزارت علوم و فناوری فدراسیون روسیه.

ماده ۶ – به منظور اجرای این موافقتنامه و نظارت بر تحقق آن، طرفها در چارچوب کمیسیون دایمی همکاریهای اقتصادی و بازرگانی بین ایران و روسیه،‌ کمیسیون دایمی فرعی همکاریهای علمی و فناوری (‌که از این پس کمیسیون فرعی نامیده می‌شود) را تشکیل خواهند داد که وظایف آن شامل موارد زیر‌خواهد بود:
– ایجاد بهترین شرایط برای اجرای همکاریهای علمی و فناوری؛
– شناسایی و تشخیص جهت‌های اولویت دار در همکاریهای علمی و فناوری بین دو کشور؛
– ارزشیابی شرایط و چشم‌انداز همکاریهای علمی و فناوری، و تشریح پیشنهادهایی برای بهبود نظام اجرایی آن.
‌کمیسیون فرعی در چارچوب شرح وظایف مصوب خود فعالیت خواهد کرد.
‌جلسات این کمیسیون فرعی به طور متناوب در جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه و حداقل سالی یک بار تشکیل خواهد شد.
‌کمیسیون فرعی می‌تواند در صورت اقتضا گروههای کاری موقتی را در زمینه‌های خاصی از همکاری علمی و فناوری تشکیل دهد و متخصصانی را ‌برای تحقیق و بحث و تبادل نظر پیرامون موضوعات خاص و تشریح توصیه‌هایی راجع به آنها به‌کار گیرد.

ماده ۷ – همکاری در چارچوب این موافقتنامه مطابق با قوانین داخلی دولتهای طرفها و توافقنامه‌های بین‌المللی که دو طرف آنها را به امضاء رسانده‌اند، ‌صورت خواهد گرفت.

ماده ۸ – مسایل مربوط به اشاعه و حمایت از حقوق مالکیت معنوی که در جریان همکاریها در چارچوب این موافقتنامه به وجود آمده و یا ارائه ‌می‌گردند، براساس ضمیمه مربوط که جزء لاینفک این موافقتنامه به شمار می‌رود، رسیدگی خواهد شد.

ماده ۹ – مفاد این موافقتنامه بر حقوق و تعهدات طرفها ناشی از موافقتنامه‌های بین‌المللی دیگری که به امضای طرفها رسیده است تأثیر نمی‌گذارد.

ماده ۱۰ – ترتیبات مالی همکاری در چارچوب موافقتنامه حاضر براساس اصول زیر اجرا خواهد شد؛
– هزینه‌های مربوط به بازدیدها و تبادلات توسط طرف اعزام‌کننده تأمین خواهد شد، مگر آنکه طرفها شرایط دیگری را تعیین نمایند.
– هزینه‌های مربوط به فعالیتهای مشترک در چارچوب این موافقتنامه طبق توافق طرفها تأمین خواهد شد.

ماده ۱۱ – این موافقتنامه از تاریخ دریافت آخرین اطلاعیه کتبی مبنی بر انجام تشریفات داخلی مورد لزوم جهت لازم‌الاجرا شدن آن توسط طرفها، به‌مرحله اجرا گذارده خواهد شد.
‌هر گونه اصلاح یا الحاقی به متن این موافقتنامه با توافق طرفها به صورت پروتکل تنظیم که جزء لاینفک این موافقتنامه محسوب خواهد شد.

ماده ۱۲ – مدت اعتبار این موافقتنامه پنج سال از تاریخ لازم‌الاجرا شدن آن است و به خودی خود برای دوره پنج ساله دیگر نیز تمدید خواهد شد، مگر ‌اینکه یکی از طرفها شش ماه قبل از تاریخ خاتمه پیش‌بینی شده آن، تمایل خود را برای فسخ آن به صورت کتبی به طرف دیگر اعلام نماید.
‌خاتمه این موافقتنامه تأثیری بر برنامه‌ها، پروژه‌ها و دیگر انواع فعالیتها و همکاریهای تقبل شده و یا در حال انجام، به موجب آنکه در زمان فسخ کامل ‌نشده است، نخواهد داشت.

‌این موافقتنامه در شهر مسکو در تاریخ ۲۴/۶/۱۳۷۸ هجری شمسی برابر با ۱۵/۹/۱۹۹۹ میلادی در دو نسخه به زبانهای فارسی، روسی و انگلیسی که از اعتبار یکسان برخور دارند تنظیم گردید.

‌از طرف ‌- از طرف
‌دولت جمهوری اسلامی ایران ‌- دولت فدراسیون روسیه


ضمیمه
موافقتنامه همکاریهای علمی و فناوری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه
‌مقررات مربوط به اصول حمایت و اشاعه حقوق مالکیت معنوی که در جریان همکاری در چارچوب موافقتنامه همکاریهای علمی و فناوری بین دولت‌ جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه به وجود آمده و یا ارایه می‌گردند.

۱ – دامنه شمول
‌این مقررات در مورد تمامی اشکال همکاری، در چارچوب موافقتنامه همکاریهای علمی و فناوری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت‌ فدراسیون روسیه (‌که از این پس «‌موافقتنامه» نامیده می‌شود) توسط مؤسسات دولتی، دانشگاهها، مؤسسات علمی، شرکتهای خصوصی و دیگر‌ شرکت‌کنندگان در همکاری علمی و فناوری دو کشور (‌که از این پس «‌شرکت کنندگان» نامیده می‌شوند) صورت می‌گیرد و همکاریی که انجام آن نیاز به‌حل و فصل مسایل مربوط به حمایت و اشاعه حقوق مالکیت معنوی می‌باشد، اعمال می‌گردد.
‌طرفها بر این عقیده‌اند که رعایت اصول حمایت و اشاعه حقوق مالکیت معنوی و تضمین حقوق پدیدآورندگان مربوط که در این مقررات تصریح شده، ‌توسط شرکت‌کنندگان، دستیابی به اهداف «‌موافقتنامه» را تسهیل خواهد کرد.
‌این مقررات مشخص می‌کند که از نظر طرفها، شرکت کنندگان تنها به کسانی اطلاق می‌شود که شرایط پیش‌بینی شده در این مقررات را به همراه ضرورت‌ اطلاع‌رسانی به کار گروهی که قرار است به موجب ماده (۶) این موافقتنامه تشکیل شود در مورد ترتیبات مقدماتی (‌اجرای موافقتنامه‌ها و قراردادها که ‌از این پس «‌ترتیبات» خوانده می‌شوند) طبق بخش سوم این مقررات، پذیرفته باشند.

۲ – تعاریف
‌از نظر این مقررات:
‌الف – «‌مالکیت معنوی» طبق مفهوم ماده (۲) کنوانسیون تأسیس سازمان جهانی مالکیت معنوی که در استکهلم در تاریخ ۱۴ ژوئیه ۱۹۶۷ میلادی(۲۳/۳/۱۳۴۶ هجری شمسی) امضا شده، تعریف می‌شود.
ب – «‌اختراع» اطلاق می‌شود به نتیجه فعالیت خلاق مربوط به موارد مالکیت صنعتی که طبق موافقتنامه یا در نتیجه اجرای آن به دست آمده یا مورد ‌استفاده قرار می‌گیرد و مشمول اعطای امتیاز یا دیگر اشکال حمایت از مالکیت معنوی طبق قوانین دولتهای طرفها با رعایت ماده (۱) کنوانسیون پاریس‌ راجع به حمایت از مالکیت صنعتی مصوب ۱۸۸۳ میلادی (۱۲۶۲ هجری شمسی) است.
پ – «‌اطلاعات» به داده‌های راجع به افراد، موضوعات، حقایق، وقایع، پدیده‌ها و روند کار موضوعات ترتیبات منعقده در چارچوب موافقتنامه،‌ وضعیت اجرای آن و نتایج به دست آمده صرفنظر از نحوه ارایه داده، اطلاق می‌گردد.
ت – «‌اطلاعات محرمانه» از جمله دانش فنی به معنای اطلاعاتی است که از طریق ناشناخته ماندن برای اشخاص ثالث دارای ارزش تجاری بالقوه و‌ واقعی بوده و دسترسی به آنها طبق موازین قانونی آزاد نبوده و دارنده آن تدابیری را برای تضمین محرمانه بودن آن اتخاذ می‌نماید.
ث – «‌سابقه مالکیت معنوی» به مالکیت معنوی اطلاق می‌شود که متعلق به شرکت‌کنندگان یا دیگر مالکان آن بوده و به‌ کارگیری آن برای انجام کار به‌ موجب ترتیبات منعقده در چارچوب موافقتنامه ضروری است.

۳ – اطلاع رسانی در خصوص طرح ترتیبات
‌شرکت کنندگانی که داوطلبانه از اهداف «‌موافقتنامه» پیروی می‌نمایند، طرح ترتیبات (‌قراردادها و موافقتنامه‌های کاری) را که در آنها مدت و شرایط ‌اجرای پروژه‌ها و برنامه همکاری، نحوه اجرای آنها، شرایط مالی، مسایل مربوط به حمایت و اشاعه حق مالکیت معنوی و دیگر موضوعات، مطابق با‌ این مقررات مشخص گردیده باشد، در اختیار کمیسیون دایمی فرعی قرار خواهند داد.

۴ – اقداماتی برای حمایت حقوق مالکیت معنوی
‌شرکت کنندگان در ترتیبات (‌قراردادها و موافقتنامه‌های کاری) که به موجب «‌موافقتنامه» منعقد می‌نمایند، باید تمامی جنبه‌های مالکیت معنوی را که ‌ایجاد، ارایه و یا استفاده از آن در طی اجرای ترتیبات پیش‌بینی گردیده است، مشخص نمایند. در این حالت محدوده سابقه مالکیت معنوی که ایجاد‌خواهد شد نیز باید تعیین گردد.
‌در ترتیبات (‌قراردادها و موافقتنامه‌های کاری) باید تصریح نمایند که هرگونه کاربرد سابقه مالکیت معنوی تنها زمانی امکان پذیر است که امکاناتی با‌هدف تضمین حمایت قانونی مربوط انجام شده باشد.

۵ – تضمین منافع شرکت کنندگان در رابطه با اشاعه ‌حق مالکیت معنوی که قرار است ایجاد شود
‌الف – در هنگام انعقاد ترتیبات (‌قراردادها و موافقتنامه‌های کاری) مربوط به اشاعه حقوق مالکیت معنوی که قرار است ایجاد شود، شرکت کنندگان باید‌ عوامل مختلفی از جمله موارد زیر را مد نظر قرار دهند:
– نوع (‌ماهیت) مسؤولیتهای قرارداد؛
– سهم هر شرکت کننده در کار مشترکی که قرار است انجام شود از جمله سابقه مالکیت معنوی؛
– نیات، تعهدات و تواناییهای شرکت کنندگان در پیش‌بینی حمایت قانونی مربوط برای مالکیت معنوی که قرار است ایجاد شود؛
– مشارکت پیش‌بینی شده در تجاری کردن مالکیت معنوی که قرار است ایجاد شود (‌ازجمله استفاده تجاری مشترک از آن در مواقع مقتضی).
ب – در ترتیبات (‌قراردادها و موافقتنامه‌های کاری) در خصوص اشاعه حقوق مالکیت معنوی، شرکت کنندگان باید موارد ضروری زیر را در نظر داشته و خاطرنشان کنند؛
– اشخاصی که دریافت کنندگان مالکیت معنوی هستند که قرار است در نتیجه اجرای قرارداد ایجاد شود؛
– انواع مالکیت معنوی و حدود و کاربرد آن در قلمرو جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه و نیز قلمرو کشورهای دیگر (‌با فرض اینکه حداقل‌ حدود کاربرد مالکیت معنوی که قرار است ایجاد شود از جمله سابقه مالکیت معنوی در حق هر شرکت کننده برای استفاده از نیازهای خود وجود دارد)؛
– حقوق یکی از شرکت کنندگان در صورتی که شرکت کننده دیگر به تعهدات خود برای تضمین حمایت از حقوق مالکیت معنوی و حفظ آن عمل نکند؛
– حقوق شرکت کنندگان برای استفاده از اطلاعات محرمانه و تعهدات آنها جهت تضمین حمایت از آن؛
– شرایط و مراحل تنظیم، تبادل و انتشار اطلاعات حاصله در چارچوب اجرای ترتیبات (‌قراردادها و موافقتنامه‌های کاری).

۶ – حمایت از حق تألیف
‌شرکت کنندگان طبق قوانین حق تألیف کشورهایی که مؤلفان، شهروند آنها هستند و ترتیبات بین‌المللی ذی‌ربط که طرفها آن را امضا نموده‌اند در رابطه با‌ حمایت از حق تألیف عمل خواهند نمود.

۷ – حقوق پدیدآورندگان و مخترعان
‌شرکت کنندگان، پاداش پدیدآورندگان و مخترعان را در ترتیباتی (‌قراردادها و موافقتنامه‌های کاری) که قرار است طبق «‌موافقتنامه» منعقد شود، مشخص ‌می‌کنند و اولین موردی که شرکت کنندگان پیش‌بینی می‌کنند، دریافت حق استفاده تجاری از آن به موجب اشاعه مورد موافقت قرار گرفته مالکیت ‌معنوی است که قرار است ایجاد شود.

۸- حق تقدم درخواست حق امتیاز
‌شرکت کنندگان در خصوص مراحل ثبت درخواست حق امتیاز به نکات زیر توجه خواهند نمود:
‌درخواستهای حق امتیاز برای اختراعات انجام شده در ایران باید در مرحله اول به سازمان حق امتیاز در جمهوری اسلامی ایران داده شود.
درخواستهای حق امتیاز برای اختراعات انجام شده در فدراسیون روسیه باید در مرحله اول به سازمان حق امتیاز فدراسیون روسیه داده شود.

۹- حمایت از اطلاعات محرمانه
اطلاعات و دیگر فرآورده های فعالیتهای معنوی که در حین اجرای موافقتنامه ایجاد یا فراهم و استفاده شده و توسط یکی از شرکت کنندگان محرمانه قلمداد گردیده خود به خود توسط شرکت کننده دیگر محرمانه محسوب خواهد شد.
چنین اطلاعاتی به طور مشخص در ترتیبات (قراردادها و موافقتنامه های کاری) منعقده طبق «موافقتنامه» تعیین و اقدامات عملی و تعهدات شرکت کنندگان در رابطه با پیش بینی محرمانه بودن تعریف خواهد شد.

۱۰- رعایت قوانین کنترل صادرات
شرکت کنندگان نحوه ارایه کالاها، تولیدات، خدمات، نتایج فعالیت معنوی از جمله حقوق انحصاری آنها طبق قوانین دولتهای طرفها در مورد کنترل صادرات مربوط به کشور خود و نیز تعهدات بین المللی طرفها در رابطه با کنترل صادرات و نیز مفاد یادداشت تفاهم مربوط به مقررات کنترل صادرات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه مورخ ۱۱ آوریل ۱۹۹۷ میلادی (۲۲/۱/۱۳۷۶ هجری شمسی) پیش بینی خواهند نمود.

۱۱- زبان
متن ترتیبات (قراردادها و موافقتنامه های کاری) توسط شرکت کنندگان به زبانهای فارسی، روسی و انگلیسی که همگی دارای اعتبار یکسانی است تهیه خواهد شد.

۱۲- حل و فصل اختلافات
سازمانهای طرفها که براساس ماده (۵) «موافقتنامه» پاسخگوی اجرای آن می باشند، باید در تدوین ترتیبات (قراردادها و موافقتنامه های کاری) به شرکت کنندگان مساعدت نمایند.
اختلاف نظر در رابطه با اشاعه مالکیت معنوی چنانچه در جریان فعالیت در چارچوب «موافقتنامه» پدید آید از طریق رسیدگی توسط شرکت کنندگان حل و فصل خواهد شد. چنانچه طرفها نتوانند اختلافات را حل و فصل نمایند، این اختلافات می توانند برای بررسی به سازمانهای طرفها که مطابق با ماده (۵) «موافقتنامه» مسؤول اجرای آن می باشند احاله و یا آنکه از طرق دیگری که در ترتیبات (قراردادها و موافقتنامه های کاری) امضا شده به وسیله شرکت کنندگان پیش بینی گردیده است از جمله دیوان داوری حل و فصل خواهد شد.


قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و دوازده ماده و یک ضمیمه مشتمل بر دوازده بند در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ بیست و دوم اسفندماه یکهزار و سیصد و هفتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۲۹/۱/۱۳۸۰ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی