شماره: ۴۵۰۶۸ت۲۳۶۲۳هـ
تاریخ: ۱۳۷۹/۱۰/۱۰
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۹/۹/۲ بنا به پیشنهاد مشترک سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور شورای پژوهش‌های علمی کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاه آزاد اسلامی (موضوع نامه شماره ۳۱۹.۱۳۵۶-۱۰۵.۳۵۷۷ مورخ ۱۳۷۹.۷.۲۳) و به استناد بند (الف) ماده (۱۰۲) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۷۹- آیین‌نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱- هدف: عبارت است از تقویت زمینه‌های مناسب جهت انجام مطالعه و پژوهش در بخش‌های مختلف اجرایی در کشور و کمک به افزایش تقاضا برای تحقیقات در آن بخش‌ها به ویژه:
۱ـ افزایش بهره‌وری فعالیت‌های مختلف دستگاه‌های اجرایی از طریق انجام مطالعات و تحقیقات و به کارگیری نتایج آنها در فرآیندهای مربوط.
۲ـ ایجاد پایه‌های لازم برای تقاضا گرا کردن بخش پژوهش و کاستن از شدت عرضه محوری در این بخش.
۳ـ ارتقای سطح تصمیم گیری‌ها در بخش دولتی بر اساس نتایج پژوهش‌های انجام شده.
۴ـ افزایش بهره‌وری در بخش پژوهش در راستای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور.
۵ ـ حمایت از پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای
ماده ۲- کارفرما و سفارش دهنده دولتی (متقاضی) : وزارتخانه‌ها و یا هر یک از دستگاه‌های اجرایی است که تحقیق به سفارش او انجام می‌شود و از یافته‌های پژوهشی استفاده می‌نماید. دستگاه پژوهشی (عرضه کننده و انجام دهنده پژوهش)، دانشگاه یا مرکز تحقیقاتی دولتی یا غیر دولتی است که اجرای تحقیقات را به عهده دارد.
ماده ۳- کلیه وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی می‌توانند نسبت به پیشنهاد پروژه پژوهشی اقدام نمایند. در تأمین مالی پروژه‌ها، اولویت با پروژه‌هایی است که مجریان آنها از طریق آگهی عمومی از سوی دستگاه‌های اجرایی انتخاب شده باشند. پیشنهاد پروژه باید با ذکر مشخصات کامل حداکثر تا ۳۱ تیر‌ماه هر سال همزمان به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و دبیرخانه کارگروه (کمیته) ارسال گردد. در سال اول زمان پیشنهاد پروژه توسط کارگروه(کمیته) موضوع ماده (۴) تعیین می‌گردد.
سایر شرایط پذیرش پروژه‌های کاربردی به شرح زیر است:
۱ـ کارفرما موظف است رسماً حداقل چهل درصد (۴۰%) از هزینه‌های پژوهشی را تأمین و تعهد نماید.
۲ـ پروژه با مسؤولیت و تأیید کارفرما دارای توجیه فنی، اقتصادی و فرهنگی باشد.
۳ـ مدت اجرای پروژه بیش از ۲ سال نباشد موارد استثنا در کارگروه (کمیته) موضوع ماده (۴) بررسی و تصویب می‌شود.
۴ ـ [الحاقی ۱۳۸۰/۵/۷]
پروژه توسط مراکز تحقیقاتی غیر وابسته به سفارش دهنده دولتی به اجرا درآید و سفارش دهنده دولتی غیر پژوهشی باشد.
تبصره ۱ـ در صورتی که حجم اعتبارات پروژه‌های پژوهشی پیشنهادی بیش از اعتبارات پیش بینی شده در قانون بودجه هر سال باشد با توجه به استراتژی‌های کلی توسعه کشور مبنی بر ایجاد تعادل، پروژه‌ها انتخاب و تأمین مالی می‌گردد.
تبصره ۲ – [الحاقی ۱۳۸۰/۵/۷]
مرکز تحقیقاتی در صورتی وابسته به دستگاه اجرایی محسوب می‌شود که دارای وابستگی تشکیلاتی با آن دستگاه باشد یا رییس آن توسط وزیر یا رییس دستگاه اجرایی تعیین گردد.
ماده ۴- به منظور انتخاب و تصویب پروژه‌های پژوهشی، کارگروهی (کمیته ای) متشکل از ۵ نفر شامل نمایندگان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (یک نفر از معاونت فرهنگی، آموزشی و پژوهشی و یک نفر از معاونت ذی‌ربط دیگر)، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و‌آموزش پزشکی و دستگاه اجرایی ذی‌ربط (کارفرما و سفارش دهنده) تشکیل می‌گردد. کارگروه (کمیته) مذکور پس از بررسی پیشنهادهای رسیده حداکثر تا آخر شهریور ماه هر سال نسبت به انتخاب و تصویب پروژه‌های پژوهشی جهت تأمین اعتبار اقدام می‌نماید.
تبصره ـ دبیرخانه این کار گروه (کمیته) در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مستقر خواهد بود.
ماده ۵- نحوه تأمین مالی پروژه‌های پژوهشی به شرح زیر است:
۱ـ پروژه‌های پژوهشی موضوع آیین‌نامه پس از تصویب بر اساس موافقتنامه ای که بین سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و دستگاه پژوهشی مبادله می‌شود از محل ردیف پیش بینی شده برای این منظور تأمین اعتبار می‌گردد. نحوه مصرف اعتبارات مطابق ضوابط حاکم بر هزینه اعتبارات تحقیقاتی خواهد بود.
۲ـ کارفرما موظف است حداقل چهل درصد (۴۰%) هزینه‌های تحقیقاتی را قبل از تخصیص اعتبار از محل بودجه عمومی دولت به دستگاه پژوهشی پرداخت نماید در صورت عدم پرداخت سهم کارفرما، دولت تعهدی نسبت به پرداخت شصت درصد (۶۰%) ما بقی هزینه طرح پژوهشی ندارد.
تبصره ۱ـ در صورتی که بخش غیر دولتی مجری پروژه پژوهشی باشد موافقتنامه بین سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و دستگاه اجرایی (کارفرما) مبادله می‌گردد.
تبصره ۲ – [اصلاحی ۱۳۸۰/۵/۷]
در صورت عدم انجام تعهدات مالی از سوی کارفرما در هر زمان و توقف پروژه پژوهشی به پیشنهاد بالاترین مقام دستگاه اجرایی و تایید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور معادل اعتبارات پرداخت شده از محل اعتبارات کارفرما در سایر برنامه‌ها و فصول بودجه حداکثر تا ده درصد کسر‌و جبران خسارت می‌گردد. بدیهی است پذیرش پروژه‌های پژوهشی در آینده منوط به حسن سابقه کارفرما خواهد بود.
تبصره ۳ـ اولویت بندی در تأمین منابع مالی پروژه‌های پژوهشی بر اساس میزان مشارکت کارفرما صورت می‌گیرد.
ماده ۶- کارفرما و سفارش دهنده دولتی مسؤول حسن اجرای پروژه پژوهشی است و تخصیص منابع به دستگاه پژوهشی منوط به ارایه گزارش عملکرد توسط کارفرما خواهد بود کارفرما و سفارش دهنده موظف است پس از پایان طرح تحقیقاتی گزارشی از عملیاتی کردن و به کارگیری نتایج‌حاصل شده از طرح را به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تسلیم نماید.
ماده ۷- وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مسؤول حسن اجرای مفاد این آیین‌نامه هستند و موظفند هر‌شش ماه یک بار عملکرد اجرایی آن را به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و هیأت دولت گزارش دهند.
ماده ۸- سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در چارچوب وظایف نظارتی خود موظف است عملکرد پروژه‌های پژوهشی موضوع این آیین‌نامه و گزارش عملیاتی کارفرما را ضمن اجرا ارزیابی و نتایج آن را ضمن بررسی بودجه در هر سال به هیأت دولت گزارش دهد.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور