شماره: ۲۲۳۸۸ت ۲۳۱۹۹ه
تاریخ: ۱۳۷۹.۵.۳۰
هیات وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۹.۵.۳۰ بنا به پیشنهاد مشترک سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (موضوع نامه شماره ۱.۴۱.۹۸۹۷ مورخ ۱۳۷۹.۴.۲۳) و به استناد بند (۴) ماده (۱۴۰) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۷۹ – آیین‌نامه اجرایی ماده یاد شده را بشرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ – بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف است در طول برنامه سوم توسعه برای کلیه روستاهای بالای دویست (۲۰۰) خانوار و مراکز دهستانها و مراکز بخش روستایی نقشه تفکیکی وضع موجود بافت مسکونی روستا را به ترتیب اولویت به شرح زیر تهیه و به اداره ثبت اسناد و املاکی که روستا در محدوده عمل آن قرار دارد، ارسال نماید:
الف – نقشه باید حاوی طول ابعاد، مساحت نوع ملک قطعات و مشخصات متصرفین باشد.
ب – نقشه باید به دوگونه تهیه شود:
-۱ نقشه کلی بافت مسکونی روستا با مقیاس مناسب حاوی مراتب بالا
-۲ نقشه هر قطعه به صورت جداگانه با مقیاس مناسب حاوی اطلاعات فوق نقشه‌های مذکور باید به امضای نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و اعضا شورای اسلامی روستا برسد.
ج – چنانچه روستا دارای طرح جامع یا هادی باشد نقشه می‌بایست با تبعیت از آن تهیه گردد.
د – نقشه تهیه شده، نیازی به تایید مراجع دولتی ندارد.
ماده -۲ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی حداقل بیست (۲۰) روز قبل از شروع عملیات نقشه برداری تاریخ نقشه برداری را از طریق آگهی در نشریه محلی و الصاق آن در معابر روستا به اطلاع اهالی می‌رساند. شورای اسلامی روستا مکلف به همکاری و ارایه اطلاعات لازم و امضا ذیل نقشه می‌باشد.
تبصره – عدم همکاری و عدم امضای نقشه از سوی شورای اسلامی روستا مانع انجام کار نخواهد بود.
ماده ۳ – بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نقشه تهیه شده را ضمن معرفی نماینده کتباً به اداره ثبت اسناد و املاک ارسال می‌نماید، نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به نمایندگی از سوی روستاییان تا مرحله صدور سند مالکیت موضوع را پی گیری نماید.
ماده ۴ – اداره ثبت اسناد و املاک محل پس از وصول نقشه هر روستا موضوع را به نماینده و نقشه بردار ثبت ارجاع می‌دهد تا به اتفاق نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی حداکثر ظرف دو ماه نسبت به تنظیم صورتمجلس تفکیکی حاوی حدود مساحت قطعات نوع ملک و مشخصات و نحوه تصرفات اقدام نموده و به امضای نماینده و نقشه بردار ثبت و نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برسد.
تبصره – در صورتی که نقشه با محل دارای اختلاف باشد اصلاحات لازم در نقشه قید و بعداً سوابق توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصلاح می‌گردد و اگر نقشه با محل دارای اختلاف فاحش باشد نقشه جهت اصلاح به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اعاده می‌گردد.
ماده ۵ – در صورتی که طبق نقشه ارایه شده تعدادی از قطعات در طرح تعریض معابر قرار گیرد حدود و مساحت باقی مانده با قید مساحت مقداری که در تعریض قرارداد در صورتمجلس تفکیکی درج خواهد شد.
ماده ۶ – در صورتی که محدوده مورد عمل دارای تحدید حدود باشد اداره ثبت اسناد و املاک بر اساس صورتجلسه تفکیکی تنظیمی نسبت به صدور سند مالکیت به نام متصرفینی که طبق سوابق ثبتی دارای مدارک دال بر مالکیت اعم از مشاعی یا مفروزی باشند اقدام می‌نماید و نسبت به سایر موارد مراتب را به هیات موضوع بند (۲) ماده (۱۴۰) قانون برنامه سوم توسعه ارجاع می‌دهد.
تبصره – اعتراضات نسبت به اصل و حدود موجود در پرونده های ثبتی مانع صدور سند مالکیت نخواهد بود.
ماده ۷ – در هر واحد ثبتی هیاتی مرکب از مدیر کل ثبت استان و رییس بنیاد مسکن استان و یا نمایندگان آنها و یکی از قضات دادگستری به انتخاب رییس قوه قضاییه تشکیل و به ارجاعات ثبت در خارج از وقت اداری رسیدگی و رای مقتضی صادر می‌نماید.
تبصره ۱ – دبیرخانه این هیات و همچنین محل تشکیل جلسات در اداره ثبت اسناد و املاک محل خواهد بود.
تبصره ۲ – دبیر هیات از بین کارکنان ثبت اسناد و املاک محل توسط مدیر کل ثبت استان انتخاب و منصوب می‌گردد.
تبصره ۳ – دبیر هیات مکلف است آرای صادره را در دفتر ثبت آرا به ترتیب تاریخ، ثبت و آمار آرا و اسناد مالکیت صادره را در پایان هر ماه به اداره کل امور املاک سازمان ثبت و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مرکز ارسال نماید.
ماده ۸ – در صورتی که معلوم شود در آرای صادره هیاتها به علت سهو قلم، مطلبی ساقط، یا اشتباه بینی رخ داده، یا در مبانی مستند رای اشتباهی پیش آمده باشد، چنانچه رای اجرا نشده باشد هیات پس از بررسی رای اصلاحی صادر می‌نماید در این صورت دبیر هیات مکلف است مفاد رای اصلاحی را در دفتر آرا ثبت نموده و شماره و تاریخ آن را در ملاحظات رای قبلی قید و به امضای اعضای هیات رسانده و به واحد ثبتی ابلاغ نماید. در صورتی که رای اجرا شده باشد مراتب اشتباه به هیات نظارت ثبت استان گزارش می‌شود.
تبصره – مرجع تجدید نظر نسبت به تصمیمات هیاتها و آرای هیات نظارت، شورای عالی ثبت می‌باشد.
ماده ۹ – هیات موضوع ماده (۷) این آیین‌نامه نسبت به ارجاعات ثبت به شرح زیر رسیدگی و اقدام می‌نماید:
الف – در صورتی که برای محدوده مورد عمل درخواست ثبت نشده و یا تحدید حدود به عمل نیامده باشد رای به تحدید حدود قطعات به نام متصرفین صادر می‌گردد تا با انتشار آگهی الصاقی در محل و تعیین شماره فرعی در صورت لزوم نسبت به تحدید حدود قطعات و صدور سند مالکیت اقدام گردد.
ب – در صورتی که متصرف طبق سوابق ثبتی دارای مدرک دال بر مالکیت نباشد و یا در تصرف یا مالکیت و یا حدود اختلاف باشد موضوع به دو نفر کارشناسان امور ثبتی و نقشه بردار اداره ثبت اسناد و املاک و یک نفر کارشناس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و نماینده بنیاد مسکن ارجاع می‌گردد تا با تحقیقات محلی و ملاحظه مدارک نسبت به موضوع رسیدگی و نظریه مستدل خود را به هیات اعلام نمایند. هیات پس از وصول نظریه کارشناسی با توجه به جمیع جهات رای مقتضی صادر می‌نماید. رای صادره به ذی نفع یا طرفین حسب مورد ابلاغ می‌گردد تا در صورت عدم وصول اعتراض ظرف مدت بیست (۲۰) روز از تاریخ ابلاغ نسبت به اجرای آن اقدام شود.
تبصره – نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی باید جهت ادای توضیحات در محل حضور داشته باشد.
ج – در صورت وصول اعتراض در مهلت مقرر معترض به دادگاه محل وقوع ملک هدایت می‌گردد تا دادگاه خارج از نوبت به موضوع رسیدگی نماید. معترض باید ظرف بیست (۲۰) روز دادخواست خود را به دادگاه تقدیم و گواهی طرح دعوی به ثبت محل ارایه دهد در غیر این صورت رای به مرحله اجرا در خواهد آمد.
د – در صورتی که عرصه متصرفی موقوفه باشد و متصرف دارای اجاره نامه از متولی یا اداره اوقاف باشد سند مالکیت اعیان به نام او صادر و در غیر این صورت مراتب به متولی یا اداره اوقاف حسب مورد اعلام تا پس از تنظیم اجاره نامه مجوز صدور سند مالکیت اعیان صادر گردد.
ه – در صورتی که عرصه متصرفی متعلق به دولت یا سازمانها و مؤسسات و نهادهای عمومی یا اشخاص حقیقی و حقوقی باشد با دعوت از نماینده دستگاه صاحب عرصه یا اشخاص مذکور به موضوع رسیدگی و رای مقتضی صادر می‌گردد.
و – چنانچه نسبت به حدود ملک در پرونده ثبتی اعتراضی از قبل وجود داشته و محدود مورد عمل در محل مورد اعتراض نباشد این اعتراض در رابطه با اجرای این آیین‌نامه مؤثر نیست ولی اگر محدوده مورد عمل در محل مورد اعتراض قرار گرفته باشد مراتب کتباً یا به وسیله یک نوبت درج در یکی از جراید محلی به معترض ابلاغ می‌شود تا ظرف بیست (۲۰) روز دادخواست خود را به دادگاه محل تقدیم و گواهی طرح دعوی به اداره ثبت محل ارایه دهد در غیر این صورت اعتراض مذکور مؤثر نخواهد بود.
ز – در صورتی که نشانی مالک معلوم نباشد وقت رسیدگی به وسیله درج در یکی از جراید کثیرالانتشار آگهی و از مالک یا ذی الحقوق جهت شرکت در جلسه دعوت به عمل می‌آید. در صورت عدم مراجعه رای بر صدور سند مالکیت به نام متصرف صادر و مراتب مجدداً آگهی می‌شود تا در صورت عدم وصول اعتراض ظرف بیست (۲۰) روز از تاریخ انتشار آگهی سند مالکیت به نام متصرف صادر شود و در صورت وصول اعتراض مطابق بند (۳) عمل می‌گردد.
ح – در روستاهایی که مشمول مقررات اصلاحات ارضی شده و عرصه بافت مسکونی آن جز محدوده اراضی زارعین می‌باشد در صورتی که درخواست ثبتی نشده باشد هیات رای به صدور سند مالکیت مورد تصرف را به استناد صورت جلسه تفکیکی به نام متصرف بدون انتشار آگهی نوبتی و تحدیدی صادر می‌نماید.
ماده ۱۰ – چنانچه در حین انجام عملیات روستای مورد عمل به شهر تبدیل شود اقدامات مطابق این آیین‌نامه ادامه خواهد یافت.
ماده ۱۱ – سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است مقدمات معرفی اعضای قضایی و ثبتی و دبیر هیاتهای موضوع این آیین‌نامه را فراهم آورد. همچنین دفتر مرکزی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف است ترتیب معرفی اعضای بنیاد مسکن انقلاب اسلامی را فراهم آورد.
ماده ۱۲ – دبیر هیات هر واحد ثبتی موظف است پس از معرفی اعضای هیات، در مدت بیست (۲۰) روز نسبت به دعوت و تشکیل اولین جلسه هیات اقدام و مراتب را جهت اطلاع به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و دفتر مرکزی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اعلام دارد.
ماده ۱۳ – جلسات هیاتها در خارج از وقت اداری حسب مورد در هر ماه از چهار (۴) جلسه تا دوازده (۱۲) جلسه تشکیل می‌گردد.
ماده ۱۴ – به منظور نظارت بر نحوه اجرای ماده(۱۴۰) قانون برنامه سوم توسعه و آیین‌نامه اجرایی آن هیاتی مرکب از دو نفر (نمایندگان سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و دفتر مرکزی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی) به انتخاب رؤسای سازمانهای یاد شده در تهران تشکیل می‌گردد، هیات مذکور ضمن نظارت و پیگیری موضوعات مربوط حسب مورد می‌تواند نسبت به اعزام گروه یا گروههای بازرسی اقدام نماید.
ماده ۱۵ -چنانچه در اجرای تبصره (۷۱) قانون برنامه دوم توسعه اقداماتی انجام شده باشد ادامه عملیات مطابق این آیین‌نامه خواهد بود.
ماده ۱۶ – هزینه تهیه نقشه تفکیکی مطابق تعرفه ای خواهد بود که همه ساله بنا پیشنهاد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
ماده ۱۷ – هزینه‌های کارشناسی و هیات حل اختلاف و هیات منتخب مرکز و بازرسان اعزامی و سایر هزینه‌ها برای هر جلد سند مالکیت که هر سال با پیشنهاد مشترک سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و دفتر مرکزی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به تصویب هیات وزیران می‌رسد، از مالک اخذ و به حساب مخصوصی که به همین منظور افتتاح می‌شود واریز و در پایان هر ماه با امضای رییس ثبت و ذی حساب یا عامل ذی حساب پرداخت می‌شود.
تبصره ۱ – مبلغ مذکور برای سال ۱۳۷۹ شصت هزار (۰۰۰ر۶۰) ریال تعیین می‌گردد.
تبصره ۲ – نحوه و میزان وجوه پرداختی از محل مبلغ مقرر در این ماده طبق دستورالعملی است که به تصویب رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور خواهد رسید.
ماده ۱۸ – مشمولین ماده (۱۴۰) قانون برنامه سوم توسعه از پرداخت حقوق ثبتی و هزینه تفکیک معاف می‌باشند ولی نقل و انتقالات بعدی شامل این معافیت نخواهد بود.
ماده ۱۹ – خانواده های تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی از پرداخت هر گونه هزینه و مالیات و عوارض ناشی از اجرای ماده (۱۴۰) قانون برنامه توسعه معاف می‌باشند.
ماده ۲۰ – چنانچه برای بعضی از قطعات واقع در محدوده عمل قبلاً سند مالکیت مفروزی صادر شده باشد مالکین آن از شمول این قانون مستثنا هستند.
ماده ۲۱ – رسیدگی به تقاضاهای موضوع مواد (۱۴۷) و (۱۴۸) اصلاحی قانون ثبت در خصوص املاک واقع در بافت مسکونی روستاهای مشمول ماده (۱۴۰) قانون برنامه سوم توسعه که هر سال توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مشخص و به واحدهای ثبتی ذی‌ربط اعلام می‌گردد برای آن سال ممنوع می‌باشد این اعلام در مورد هر روستا فقط برای یکبار به عمل خواهد آمد. در مواردی که متقاضی دلایلی دال بر فوریت یا ضرورت اخذ سند مالکیت مورد تقاضا داشته باشد با تصویب رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور رسیدگی به تقاضا بلامانع می‌باشد.
تبصره – چنانچه ظرف مدت یک سال اقدامات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در خصوص نقشه برداری و تسلیم به ثبت محل در مورد هر یک از روستاهای اعلامی انجام نپذیرد، اعلام مجدد آن مانع از پذیرش تقاضای موضوع مواد (۱۴۷) و (۱۴۸) نخواهد شد.
ماده ۲۲ – [الحاقی ۱۳۷۹/۱۲/۳]
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف است براساس تعرفه‌های زیر، هزینه تهیه نقشه‌های تفکیکی و تحدید حدود و مقدمات صدور اسناد مالکیت را از مالک یا مالکان دریافت کند:
الف – عرصه موجود در محدوده بافت مسکونی روستایی تا دویست (۲۰۰) متر مربع برای هر پلاک ثبتی به طور مقطوع، مبلغ هفتاد هزار (۷۰.۰۰۰) ریال.
ب – عرصه موجود در محدوده بافت مسکونی روستایی بیشتر از دویست (۲۰۰) متر مربع تا هزار (۱۰۰۰) متر مربع، به ازای هر متر مربع مازاد بر دویست (۲۰۰) متر مربع، دویست و پنجاه (۲۵۰) ریال.
ج – عرصه موجود در محدوده بافت مسکونی روستایی بیشتر از هزار (۱۰۰۰) متر مربع به ازای هر متر مربع مازاد بر هزار (۱۰۰۰) متر مربع پنجاه (۵۰) ریال.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور